Мин сахалыы тыыннаах оскуолам
творческая работа учащихся (8 класс) на тему

Барыл автора: Кутукова Вера

Барыл төрүтэ:

-Оскуолам ис-тас көстүүтэ, суруга-бичигэ үгүс өттө нууччалыы ааттаах;

-оскуола оҕото бары үөрэх тээбиринин, малын-салын нууччалыы ааттыыллар;

-Сорох истиэндэ сахалыы ааттанар эбит;

-үөрэнэр оскуолам сахалыы тыына көстүбэт.

Барыл идеята: Оскуолам сахалыы тыыннаах буолуон баҕарабын

Барыл сыала: оскуола тиэргэниттэн саҕалаан суругун-бичигин сахалыы тыыннаах оҥоруу.

Барыл чинчиллэр өрүтэ: Оскуола стендэлэрин, кабинеттарын, малын-салын ааттарын чинчийии

Соруктара:

- оскуола иһигэр баар стендэлэри сахалыы ааттааһын;

-үөрэххэ туттуллар тэриллэри сахалыы тылбаастаан көрүү;

-кабинет аатын сахалыы тылбаастырга холонуу.

Барыл методиката:

-оскуола стендэлэрин кэрийэн көрүү;

-тэтэрээккэ стендэ ааттарын сурунуу;

-мантан хаһа сахалыы ааттааҕын наардааһын;

-тылбаастыырбар анаан тылдьыттары ааҕыы, көрүү;

-ыарыҕатар тылбын чугас дьоммуттан ыйыталаһан сахалыы тылбаастатыы, саҥа тылы үөскэтии.

Барыл ыытыллар кэмэ:

1 этап: бэлэмнэнии. 2016 сыл тохсунньу, олунньу ый:

2 этап: проект былаанынан үлэни саҕалааһын. 2016 сыл кулун тутар-муус устар ый:

3 этап:түмүктүүр. 2016 сыл ыам ыйа

Үлэ хаамыыта:

Тохсунньу-олунньу ый:

-Эбиэттэн киэһээҥҥи  «Айар аартык » литературнай дьарыкпар учууталым этиитинэн «Сахалыы тыыннаах оскуолам» диэн проекпын саҕалааһын.

-Оскуолам ис бараанын чинчийэн көрүү

-Стендэлэр ааттарын сурунуу, төһөтө сахалыы ааттааҕын наардааһын

Кулун тутар-муус устар:

-Оскуола нууччалыы ааттаах  стендэлэрин сахалыы ааттааһын;

-тылдьытынан үлэ;

-Спортивнай зал, остолубуой, копьютернай кылаас, технология уонна атын кабинеттар тээбириннэрин  нууччалыы ааттарын сахалыы тылбаастыырга холонуу

-Оскуола оҕотун таҥнар таҥаһын, туттар малын-салын сахалыы тылбаастааһын.

Ыам ыйа:

-Суруйбут, хомуйбут үлэбин түмүү

-Үлэбинэн проекка кыттыы

Барыл күүтүллэр түмүгэ:

- күннээҕи саҥарар саҥаҕа оскуолаҕа үөрэнээччи туттар малын-салын, тээбиринин сахалыы саҥарары көҕүлээһин;

-оскуола иһигэр баар стендэлэри, кабинеттар ааттарын сахалыы ааттыырга идея, санаа үөскэтии.

Туһаныллар литература

1. Афанасьев П.С. Саха тылын быһаарыылаах кылгас тылдьыта. Бичик.Дьоеуускай., 1994 с.
2. Данилов В.Н. Русско-якутский тематический словарь. Якутск.,1988
3. Данилов В.Н. Русско-якутский систематизированный  словарь. Якутск.,1980
4. Петрова Т.И. Краткий якутско-русский словарь. Бичик. Дьокуускай., 2006 с.
5. Петрова Т.И. Ыраастык сахалыы саҥарыах. Дьокуускай., 1996 с    

Сыһыарыы

Спортзал:

Спортзал – дьарыктанар сир

Волейбол – көтөр мээчик

Баскетбол – тэйэр мээчик

Круг – эргиир

Ленточка – субуйа

Теннис остуола – мээчик тэйитэр

Беговая дорожка – сүүрэр ыллык

Сотор мазь – хайыһар халтарытар

Футбольный  мяч – атах мээчигэ

Столовая:

Столовая – эбиэттиир хос, аһыыр хос

Посуда – иһит- хомуос

Духовка – ас буһарар оһох

Электрическая плита –ас буһарар тэрил

Котёл – ас буһарар улахан иһит

Морозильник – ас хаһаанар тымныычай

Мясорубка – эт эрийэр

Сушилка – иһит куурдар

Титан – бэлэм уу оргутар

Умывальник – илии суунар

Остуол – сандалы

Оскуола үлэһиттэрэ:

Учуутал –үөрэтээччи

Социальный педагог – дьону кытта үлэлээччи

Психолог – уйулҕа үлэһитэ

Завуч – үөрэҕи дьаһайааччы

Директор – кыһа баһылыга

Организатор – тэрийээччи

Үөрэнээччи кэтэр таҥаһа:

Футболка – эрчиллиигэ кэтэр таҥас

Кроссовка – дьарык атаҕын таҥаһа

Наскы – атахха кэтэр тэрэпиискэ

Шорты – дьарыкка кэтэр кылгас ыстаан

Школьная форма – үөрэнээччи кэтэр таҥаһа

Технология:

Альбом – уруһуйдуур тэтэрээт

Кисточка – уруһунньук

Глина – туой

Гуашь – уруһуйдуур кырааска

Картон – халыҥ кумааҕы

Клей – сыһыарынньаҥ

Швейная машина – иистэнэр тэрил

Нитка – сап

Наперсток – сүүтүк

Ткань – иис таҥас

Иголка – иннэ

Утюг – көннөрөр тэрил

Сантиметровка – кээмэйдиир тэрил

Ножницы – кыптыый

Оскуола:

Оскуола – айыы кыһата

Муоста – үктээн

Окно – түннүк

Дверь – аан, халҕан

Добро пожаловать – Нөрүөн нөргүй

Звонок – чуораан

Перемена- быыһык

Коридор – тас субурга

Стеллаж – мал- сал уурар

Расписание – үөрэнии ыйынньыга

Диван – сымнаҕас олбохтоох сынньанар орон

Ыскаап – таҥас угар

Үөрэнээччи тэрилэ:

Парта – үөрэнэр остуол

Доска – суруйар истиэнэ

Кинигэ – ааҕымньы

Дневник – күннүк

Уруучука – суруйар бөрүө

Тэтэрээт – сурумньу

Ластик – сотор

 Биэдэрэ-ыаҕас, солуур

Рюкзак – көхсүгэ кэтэр

Мел – суруйар маҥан

Стендэлэр:

Стендэ – эркин

Бөҕө Тоҥус стендэ – Бөҕө Тоҥус  эркинэ

Глава Амгинского улууса – Амма улууһун баһылыга

Глава Республики Саха (Якутия) –Ил Дархан

Президент Российской Федерации – Арассыыйа баһылыга

Уголок пожарной безопасности – баһаартан  сэрэхтээх буолуу муннуга

Никто не забыт ничто не забыто – Ким да умнуллубат, туох да умнуллубат

Педагогическая династия Фоминых –  Үөрэхтээх Фоминнар утумнара

Подготовка к ЕГЭ ГИА – Тургутукка  бэлэмнэнии

Расписание уроков и консультаций - Үөрэнии ыйынньыга уонна эбии дьарык

Расписание кружков и секций-эбии дьарык ыйынньыга

Приказы и объявления- уураах, биллэрии

Поздравления , новости-сонуннар, эҕэрдэлэр

Кабинеттар:

Кабинет – үөрэнэр хос

Кабинет химии и биологии – химия уонна биология хоһо

Кабинет начального класса – алын  кылаас хоһо

Кабинет якутского языка и литературы – саха тылын  хоһо

Директор –  кыһа баһылыгын хоһо

Кабинет иностранного языка – омук тылын хоһо

Кабинет русского языка и литературы – нуучча тылын хоһо

Кабинет математики – ахсаан-суот хоһо

Кабинет физики – физика хоһо

Кабинет информатики – информатика хоһо

Мастерской- уһанар хос

Информатика хоһо:

Факс – ыраахха суругу ыытар

Принтер – тэрилтэ тэрилэ

Компьютер – өйдөөх массыына

Клавиатура – сурук- бичик сытар олоҕо

Электричество – эһээ Ленин уота

Интернет – көстүбэт сибээс ситимэ

Мышка – сурук -бичик кутуйахчаана

Сахалыы ааттаах стендэлэр:

Сырдык үрүччэ

Эргимтэ

Үрдэлтэн үрдэлгэ

Тыыннаахтар умнубат сыллара

Тускар туһан

И.И.Константинов –Дэлэгээт Уйбаан аатынан Сулҕаччы орто үөрэхтээһин оскуолата

Проектары көрүү күрэҕэ

Мин сахалыы тыыннаах оскуолам

                                                                       Толордо: Сулҕаччы орто

                                                                       үөрэхтээһин оскуолатын

                                                                                   7 кылааһын үөрэнээччитэ

                                                        Кутукова Вера

  Салайааччы: Данилова В.В.

Сулҕаччы 2016