Тыва дылга кичээлдин технологтуг картазы.
презентация к уроку (7 класс)
Предварительный просмотр:
Муниципалдыг бюджеттиг ниити өөредиге чери
Элегес-Аксы ортумак ниити билиг школазы
Тыва Республиканыӊ муниципалдыг району «Кызыл кожуун»
Тыва дылга кичээлиниӊ технологтуг картазы
Темазы: «Тодарадылга»
7 класс
Тургускан: тыва дыл
болгаш чогаал башкызы
Допчаа Н.С.
Элегес-Аксы
7-ги класска тыва дыл кичээлиниң технологтуг картазы.
Темазы: Тодарадылга.
Кичээлдиң хевири: чаа билиглерни шиңгээдип алырының кичээли.
Сорулгалары:
Ѳѳредиглиг сорулгазы – Тодарадылганың дугайында билигни ханы бээри; 2) бодунуң бодалын аас-биле шынзыдып билиринге хевирлээр; 3) ат оруннарын сѳзуглелден тывары, уткаларын чугаалап билиринге хевирлээр.
Сайзырадылгалыг сорулгазы - 1) Деңнеп, аңгылап, түңнеп билирин; 2) материалды хайгаарап, херек медээни бодунга үндүрүп билири; 3) бѳлүкке ажылдап билирин чедип алыр.
Кижизидилгелиг сорулгазы - 1) хүндүлээчел мѳзү-бүдүшке хевирлээр; 2) тодарадылгаларны домактарга, кижилер-биле чугаа, бижик кылып тургаш шын ажыглап билиринге чаңчыктырар.
Эртем ѳѳредириниң түңнелдери:
Бот-тускайлаң түңнелдерни чедип алырының айтырыглары:
Өѳредилге үезинде чедиишкиннерин билип алыры: бодун анализтээри болгаш бодун боду хынанырының түңнелдери. Эштери болгаш башкызы-биле ажылдап, харылзажып билири. Берге болгаш нарын байдалдардан үнүп билирин сайзырадыры. Эки чүве күзээри, хүндүткелдиг болуру, долгандыр турар кижилерге кичээнгейлиг болуру.
Метапредметтиг: Тыва дылда терминнерни орус дылче очулдуруп билири;
Бот-тускайлаң: кичээлдиң темазын тодарадырда ооң мурнунда ѳѳренген билиглеринге даяныры; бодунуң бодалын аас-биле илередип, тодарадып, сайзырадып, бѳлүкке ажылдап билири;
Харылзаа чорудары: эжин дыңнап билири, диалог тургузары. Эштери болгаш башкы-биле харылзаа тудуп билири. Бодунуң туружун тайылбырлап, шынзыдып шыдаары. Аас чугаазынга сѳс-домаан шын тургузары. Бѳлүк болгаш эжеш ажыл үезинде ажыл-херек тудуп билири, медээлер тывары, материалдар чыыры.
Регулятивтиг (башкарылгалыг): ѳѳредилге ажылының үезинде ѳѳредилгениң сорулгазын, айтырыын шын хүлээри. Бодунуң ажылын планнап, хайгаарап, үнелеп шыдаары.
Билип алырының (угаап шиңгээдир): номда медээлер-биле ажылдап билири. Номдан билип, хайгаарап кѳргени билиглерин түңнеп билири. Дилеп-тыварының харык-шинээн шиитпирлээри. ИКТ-биле ажылдаары.
Предметтиг түңнелдери: ѳѳредилге ажылынче бар билиглерин шын ажыглап билирин киирер. Уругларга ук ат оруннары кирген сѳстерни шын адап, бижип, танып билиринге херек байдалдарны тургузар.
Чаа чүүлдү билип алыры: Тодарадылгаларны хамаарышкан терминнерни сѳзүглелден тып билирин ѳѳренип алыр;
Ажыглаар арга, методтар: шинчилел ажыл, хайгаараашкын, беседа, бот-ажыл; Дедукция аргазы (дүрүмнерден чижектерже), индукция аргазы (чижектерден түңнелче)
Ажыглаан технологиялар: кадыкшыл камнаар технология, информас-коммуникативтиг.
Даянган принциптер: ѳѳредиглииниң, медерелдииниң, кѳргүзүглүүнүң, дес-дараалашкааның.
Дерилгези: номнар, компьютер, презентация, схема, сигналдыг карточкалар.
№ | Кичээлдиң этаптары | Башкының ажылдары | Өѳреникчиниң ажылдары |
1. | Организастыг кезээ | Кичээлди ажылчын байдалче киирип, кичээнгейни хаара тудары. оожум олуруп алыӊар. Самбырада азып каан хөглүг хүннүӊ чуруунче көргеш: -Бөгүн хүнчүгеш силерниӊ-биле мендилежип, кичээлге эки ажылдаарынарны күзеп турар-дыр, ынчангаш чаныӊарда эжиӊерже көргеш, хүлүмзүрүӊер. | Ажылдаарынга, билиглерни алырынга белеткел. Менди солчуру. |
2. | Мотивация |
Айтырыгларга харыы:
| Башкыны дыңнаар. Башкының салган айтырыгларынга долу харыыларны бээр. |
5. | Билиглерни актуалдыг болдурары | Созуглел-биле ажыл. Созуглел-биле ажылдаарынын маршруду: 1. Созуглелди аянныг номчуур. 2. Созуглелге ат бээр («Мээн глобузум»). 3. Созуглелде глобустун овур-хевирин тодарадып турар состерни тывынар. Мээн столум кырында чангыс борбак глобус бар. Оон ак-кок хемнерни, улуг далайларны коруп болур. Ол боду улуг хемчээлдиг бомбукке домей. Ук состер кандыг айтырыгларга харыылаттынарыл? Кандыг? Чулуг? Кымнын?Чунун? Каш? деп айтырыгларлыг. Ол состер домакка кандыг чугаа кезектери болуп чоруурул? Оларнын адаан кандыг кежигун кылдыр шыяр бис, уруглар? Ук кежигунун адын чуу дээр бис? Ынчангаш бо кичээлде ѳѳренир темавыс: Тодарадылга. Орус дыда определение дээр. - Сорулгавыс кандыг болурул? Сорлугазын уруглар боттары чугаалаар. | Уруглар башкының айтырыгларынга чурукту кѳрбүшаан, кичээнгейлиг харыылаар. Башкы-биле диалогту шын тургузар. Айтырыгларга шын харыыны бээр. Кичээлдиң темазын болгаш сорулгазын тып эккээр. Кыдыраашка кичээлдин темазын шын бижиир. Кичээлдин сорулгазын шын чугаалаар. |
Чаа билиглерниң баштайгы шиңгээдип алыышкыны | Ном-биле ажыл: Дурум номчудар. Кластер-биле ажыл. Домактын ийиги черге кежигуну Кандыг? Чулуг? Кайы? Каш? Чеже?
Кымнын? Чунун? Чуве ады, демдек ады, ат орну, сан ады, причастие Чувенин ылгавыр демдээн илередир Состер-биле ажыл. Катап созуглеливисче эглип кээлинер. Ук состер кандыг чугаа кезектери-биле илереттингенил? Мээн – ат орну, борбак, ак-кок, улуг, хемчээлдиг – демдек аттары. Чангыс – сан ады. Морфолог-синтаксистиг сайгарылга. Оон (хамаарлыганын ат орну) ак-кок (нарын д.а.) хемнерни, улуг далайларны коруп болур (составтыг кылыг созу). Бодуун, чнгыс аймак кежигуннернин дузазы-биле нарынчыттынган, 1 чугула кежигуннуг, делгеренгей медээ домаа. Морфемниг сайгарылга: ак-кок. Сула шимчээшкин. | Мергежилгелерде айтырыгларга шын харыылаар. Ат оруннарының чугаага шын ажыглап ѳѳренир. Силер, болар де пат оруннарынга хамаарыштыр бодалдарын илередир. Өг-бүлезинде уруглар ада-иези-биле, долгандыр турар кижилер-биле шын чугаалажыр. | |
7. | Билген чүүлүнүң баштайгы хыналдазы | Бижимел ажыл. Мергежилге 105. Чугаа сайзырадылгазынга ажыл. Кижи бурузу телефон таварыштыр смс-ти бижип турар. Ынчангаш удавас февраль 23 байырлалы чоокшулап олурар. Ол дээрге Ада-чурттун камгалакчыларынын хуну. Ынчангаш ачаларынарга, акыларынарга, дунмаларынарга, кырган-ачаларынарга байыр чедирип кыска смс чагаадан тодарадылгаларны ажыглап тургаш бижиптинер. Тодарадылгалар чокта чагаа чараш домактар тургустунар бе? Кым чуу деп бодап тур? | Онаалгазын шын номчуур. Башкының удуртулгазы-биле ажылдаар. |
9. | Онаалгага тайылбыр | Мергежилге 109 арын 211. Дүрүмнерин ѳѳренир. | Билдинмес айтырыгларын айтырар. |
10. | Рефлексия | - Бѳгүнгү кичээлден чүнү билип алдыңар? - Чүү чүве силерге билдинмес болду? - Ажыл үезинде кандыг бергедээшкиннер бар болду? - Баллдарны боттарыңарга салып кѳрүңерем. - Онаалгалар сагыш-сеткилиңерге таарышты бе? 👎👍 - Байырлыг. | Айтырыгларга харыылаар. Билдинмес айтырыгларны башкыдан айтырар. |
Предварительный просмотр:
Подписи к слайдам:
Чурук -биле ажыл
Айтырыгларга харыы :
Сөзүглел -биле ажыл Мээ ӊ столум кырында ча ӊ гыс борбак глобус бар. Оон ак-к ө к хемнерни , улуг далайларны к ө рүп болур . Ол боду улуг хемчээлдиг б ө мбүкке д ө мей .
Темазы : « Тодарадылга » Орус дылда «Определение» Сорулгазы : 1. ϴ өренир … 2. Ханы билип алыр … 3. О наалгалар дузазы -биле …
Ном-биле ажыл
Кластер-биле ажыл
С ө стер -биле ажыл . Мээ ӊ – …., борбак - …, ак-к ө к - …, улуг , хемчээлдиг – ... Чаӊгыс – ....
Морфолог- синтаксистиг сайгарылга . Оо н ак-к ө к хемнерни , улуг далайларны көрүп болур .
Сула шимчээшкин
Бижимел ажыл . Мергежилге 105.
Чугаа сайзырадылгазынга ажыл СМС чагаа
Бажыӊга ажыл Мергежилге 109, арын 211.
Рефлексия
По теме: методические разработки, презентации и конспекты
5-ки класка тыва дыл кичээлинин технологтуг картазы. Эртем башкызы: Баажай М.К.
Темазы: Хамаарыштырарынын падежи.Кичээлдин хевири: чаа билиг ажыдыыышкынынынкичээли.Сорулгалары: 1)Чуве аттарын хамаарыштырарынын падежинге шын оскертип, аас болгаш бижимел чугаазынга шын ажыглаарын ч...
5 класска кичээлдин технологтуг картазы.
Хамаарыштырарынын падежи....
Торээн чогаал. Кичээлдин технологтуг картазы.
Темазы Сергей Пюрбю Эргеппей дугайында тоожу "Эргеппей - чылгычы"...
