5 класска кичээлдин технологтуг картазы.
план-конспект урока (5 класс) на тему
Предварительный просмотр:
5-ки класка тыва дыл кичээлинин технологтуг картазы.
Хомушку Надежда Курбазыровна
Темазы: Хамаарыштырарынын падежи.
Кичээлдин хевири: чаа билиг ажыдыыышкынынын кичээли.
Сорулгалары: 1) Хамаарыштырарынын падежинде чуве аттарын шын оскертип, аас болгаш бижимел чугаазынга шын ажыглаарын чедип алыры;
2)Тыва улустун хундулээчел, экииргек чаагай чанчылдарынга даянып, оларны амыдыралга сагып чоруурун, чараш аажы-чанга кижизидери;
3)Уругларнын чугаазын, угаангыр-сагынгыр чоруун, кичээнгейин сайзырадыры;
Уругларнын чедип алыр билиглери:
Чаа чуулду билип алыры: хамаарыштырарынын падежинин кожумактарын, созуглелден хамаарыштырарынын падежинде чуве аттарын тып билирин, домакка кандыг кежигун болурун ооренип алыр;
Метапредметтиг: орус болгаш оске-даа дылдар-биле деннелге, улусчу чанчылдарны амыдыралга ажыглап ооренири;
Бот-тускайланы: кичээлдин темазын тодарадырда, уругларнын билиглеринге даянганы, бодаларын илередип билири;
Харылзаалыг: эжин дыннап билири, демниг болуру;
Ажыглаан арга, методтар:
Беседа, хайгаарал, бот-ажыл;
Дедукция, индукция аргалары
Ажыглаан технологиялар: кадыкшыл камнаар технология, диалогтуг технология, проект.
Даянган принциптер: ооредиглиинин, медерелдиинин, коргузуглуунун, дес-дараалашкаанын;
Кол алыр билиглери: хамаарыштырарынын падежи, оон кожумактары болгаш утказы, домакка кандыг кежигун болуру;
Кичээлдин этаптары | Башкының ажыл чорудулгазы | Ѳѳреникчиниң ажыл чорудулгазы | |||
1.Мендилежири, бодун таныштырары. | Эки хуннун мендизи-биле, уруглар! Мени Хомушку Надежда Курбазыровна дээр, Эрги-Барлык ортумак школазында ажылдап турар мен. | Мендилежир | |||
Уруглар мендилежир Мендилежир бис. Ийе, дыннаан бис Дорже чалаар, шайладыр. Аалчыларга хундуткелди коргузуп турарывыс ол. | |||||
2. Уругларның сонуургалын оттурары (мотивация) | Ам, уруглар, бот-боттарынарже коржупкеш, карактарынар-биле мендилежиптинерем. Богун бисте аалчылар келген, аалчыларывысче корунгеш, «Экии» деп мендилежиптээлинерем. Уруглар, аалга аалчылар кирип кээрге, эгезинде чуну канчаар ужурлуг бис? «Аалга кирген кижи аяк эрии ызырар, арга кирген кижи саат дайнаар» деп улегер домакты дыннаан-дыр силер бе, уруглар? Шын-дыр, оон соонда? Ол дээрге чуну коргузуп турарывыс ол? Эрткен чыл Тывага чуу чылы кылдыр чарлаттынганыл, кым билирил? Эрткен чыл Тывага аалчыларга хундуткелдин чылы кылдыр чарлаттынган(Год тувинской гостеприимности). Тыва чон шаандан бээр унген-кирген чонунга экииргек, хундулээчел чондеп билир болгай бис. Амгы уеде делегейнин кайы-даа булунундан бистин Тывавысты сонуургап, аалчылар кээп турар. | ||||
Менди болур Здравствуй дээр бис. Здоров, здорово дээн. Эки болзун деп кузеп турар. | |||||
Слайдылар-биле ажыл | Уруглар, «экии» деп созувус чогум чул ол? Орустап мендилежиривисте чуу дэр ийик бис? «Здравствуй» деп мендивистин утказын чуу деп бодап тур силер? Состун эгези чуу деп соске чоокшулап турар-дыр? Шынап-ла, орус дылда «Здравствуй» дээрге «Кадык бол» азы«Чуртта» дээн утканы илередип турар. Ынчаарга бистин «Экии» деп мендивис кандыг утка илередип турар-дыр? Мен база силерге чугле экини, бо кичээлде эки ажылдаарынарны кузедим. | ||||
Шулукту номчуур. Каткы-хог-даа, ыры-шоор-даа… Адаарынын падежинде турар. Уруглар деп состун соонга кожумак турар. Уруглар-нын Уругларнын деп соске хамааржып турар. Хамаарыштырарынын падежин ооренир бис. | |||||
3.Чаа билигни бээринче угландырары(Актуализация) | Ам бо шулукту номчуптаалынарам, уруглар. Слайд. Шулукте чуве атары бар-дыр бе, тып корунерем? Чуве аттары кайы падежте турар-дыр? Оске чуну эскердинер? Уруглар деп соске чуу деп кожумак немээр болзувусса тааржыр-дыр? Арыннары деп созувус чуу деп соске хамааржып турар-дыр? Бир-ле чуулге хамааржып турар болганда, чуу деп падеж ооренир-дир бис? Эр хейлер! | ||||
Ам богунгу ай, хунну бижээш, теманын адын бижип алыылынар. | - Бо кичээлде кандыг сорулганы чедип алыксап тур силер уруглар? Падежтерге хамаарыштыр бичии катаптаптаалынарам, уруглар. Падеж деп чул? Тыва дылда каш падеж барыл? Орус дылда каш падеж барыл? Падежтерге хамаарыштыр чамдык дылдарда онзагай чуулдер бар. Слайдылар-биле ажыл | Хамаарыштырарының падежинин дугайында… Чуве аттарынын кожумактарга оскерлири. 7 падеж бар. 6 падеж бар. | |||
Бичии уруг Ада-иезинин уруу. Бичии оол-дур. Ачазынын оглу. Уругларнын харыылары. Кымнын, чунун деп айтырыгларга харыылап чоруур. | |||||
4. Проблемалыг айтырыгны тургуспушаан, чаа теманы билиндирери. | Бо кым-дыр? Кымнарнын уруу-дур? Бо кым-дыр? Кымнын оглу-дур? Ам боттарынар хамаарыштырарынын падежинде сос каттыжыышкынарындан адап, чогаадып корунерем? Хамаарыштырарынын падежи чуу деп айтырыгларга харыылап чоруур-дур? | ||||
Домакка тодарадылга болуп чоруур. | |||||
5. Ном-биле ажыл. | Дурумну номчуптаалынар, уруглар. Хамаарыштырарынын падежи домакка кандыг кежигун болуп чоруур-дур? | ||||
Шагаа болур. Чолукшур, ойнаар-хоглээр. Шаг биле аа деп состерден тургустунган. Уе дээн. Малдын азы ие кижинин баштайгы судун ынча дээр. Чылдын эгези дээн. Тевектэр, кажыктаар, чунгулаар… Коргузер. | |||||
Удавас тыва чоннун чуу деп улуг байырлалы болурул? Шагаада чуну канчаарыл? Шагаа дээрге чуу дээн созул? Чуу деп 2 состен тургустунган-дыр? Шаг деп чул? Аа деп состу кым билирил? Словарь-биле ажыл. Аа деп состун тайылбырын номчуур. Ие кижинин болгаш дириг амытаннарнын баштайгы хоюг суду. Шагнын аазы дээрге чуу дээн-дир? Чаа уе, чаа чылдын эгези дээн уткалыг бооп турар ышкажыл. Ол ышкаш Шагааны хакас дылда Чыл пазы дээр. Шагаа деп созувусте база хамаарыштырарынын падежи бар бооп турар-дыр. Шагаада кандыг оюннар ойнаарыл? Тевектээрин коргузуп корунерем, оолдар? | |||||
6. Дыштанылга чапсары. | Алышкы дег салааларым Ам-даа эки дыштандыраал. Бирээ,ийи,уш! Бирээ,ийи,уш! Билиглерни шингээдирде Бистер ышкаш демниг болгар. Бирээ,ийи,уш! Бижиттинип ажылдаарда Бистер ышкаш кежээ болгар. Бирээ,ийи,уш | Оореникчилер сула шимчээшкинни кылыр | |||
Шулукту номчуур. Кыдырааштарынга ажылдаар. Сос каттыжыышкыннары дээр. Кыдырааштарынга ажылдаар. | |||||
7.Быжыглаашкын кезээ | Ам Шагаа дугайында шулуктен номчуптаалынарам. Слайд. Кыдыраашка ажыл. Хамаарыштырарынын падежинде чуве аттарын хамаарышкан созу-биле кады ушта бижип алыылынар. Чижээ: Шагнын чаагай эргилдези.. Элээн каш состернин каттышканын чуу дээрил, уруглар? Сос каттыжыышкыннарын 7 класска база оорени бээр бис. Хамаарыштырарынын падежинде сос каттыжыышкыннарын хамаарылга холбаазы дээр. Мергежилге 300. | ||||
Уругларнын харыылары. | |||||
8.Туннел кезээ. Рефлексия. Чуруктар-биле ажыл. | Бо чуруктарны кичээнгейлиг коргеш, харыылаар силер шуве, уруглар. | ||||
- Кичээлди сонуургадыңар бе, уруглар? - Бо кичээлде чаа чүнү билип алдынар? - Кичээлдин кайы кезээ силерге солун болду? - Боттарынарны каш демдекке ажылдаарымга, дыка эки болду. Улуу-биле четтирдим унелеп тур силер? - Кичээливистиң эгезин чуден эгелээн ийик бис? -Силер бо кичээлде эки ажылдадынар бе? -Эр-хейлер, уруглар. Менээ база силер-биле ажылдаарга дыка эки болду. | Уругларның харыылары. Менди состен. Ийе, эки ажылдадывыс. | ||||
9.Онаалга бээри. 10.Демдектер салыры. | 1. Хамаарыштырарынын падежинде чуве аттары кирип турар 5 улегер домак бижиир; 2. Чурук чуруп эккээр. | Оореникчилер онаалгазын кыдырааштарынга бижиир | |||
По теме: методические разработки, презентации и конспекты
Кичээлдиң технологтуг картазы "Чүве ады"
Чүве ады...
5-ки класка тыва дыл кичээлинин технологтуг картазы. Эртем башкызы: Баажай М.К.
Темазы: Хамаарыштырарынын падежи.Кичээлдин хевири: чаа билиг ажыдыыышкынынынкичээли.Сорулгалары: 1)Чуве аттарын хамаарыштырарынын падежинге шын оскертип, аас болгаш бижимел чугаазынга шын ажыглаарын ч...
Кичээлдиң технологтуг картазы "Чаңгыс чугула кежигүннүг домактар"
Чаңгыс чугула кежигүннүг домактарга катаптаашкын кичээл...
Торээн чогаал. Кичээлдин технологтуг картазы.
Темазы Сергей Пюрбю Эргеппей дугайында тоожу "Эргеппей - чылгычы"...
