9 нчы сыйныфлар өчен ЕРТ биремнәре (татар мәктәпләре өчен)
материал для подготовки к егэ (гиа, 9 класс) на тему

4 нче вариант

I бүлек

1 Текстны тынлагыз hәм кыска изложение языгыз.

Текстны тыңлагач, микротемаларны билгеләгез. Тулы текстның hәм андагы микротемаларның төп эчтәлеген бирергә кирәклеген истә тотып эшләгез.

Изложениенең күләме 50 сүздән ким булмаска тиеш.

Изложениене чиста  hәм танырлык итеп языгыз.

I I бүлек

Иске йорт

1)Кайда гына караш ташлама, шушында узган гомернең шаһитлары, ташларсызмы безне, сүтәрсезме? дип өнсез сорау бирә. 2)Шушы газиз почмак та булмаса, кайда бәрелер дә, кайда сугылыр Гайшә карчык зур өйдә берүзе? 3)Яңа өй бер дә начар түгел. 4)Анда бик рәхәт, бик җайлы. 5)Рәисе аның эчен заманча корып бетерде. 6)Тик анда бик буш шул. 7)Анда Гайшә карчык бик ялгыз шул...

8)Гайшә әби, караңгы төшә башлагач кына, яңа йортка кереп йокларга ятты. 9)Күзләрен йокы алмады да инде, дөресен генә әйткәндә. 10)Моңсу уйларына бирелеп, уйланды да  уйланды Гайшә карчык. 11)Әйтерсең лә үткән гомерен сызып ташларга җыеналар. 12)Әйтерсең лә ул гомере белән саубуллаша...  13)Аңламыйлар шул аны яшьләр, аңламыйлар...  14)Шулай ачы күз яшьләрен тыя алмыйча озак кына яткач, таң алдыннан гына йокыга китте Гайшә карчык.

15)Иртән ул ишек алдыннан шак-шок килгән тавышларга уянып китте. 16)“Сүтә дә башлаганнар...” үпкә катыш уйлады ул. 17)Ятып буламы соң мондый чакта тыныч кына?! 18)Аяклары аны үзләреннән-үзләре иске йортка алып чыкты. 19)Тик иске йортны сүтәргә дип кайткан Рәис ... йортның кыйшайган ишеген төзәтеп ята, ә улы Ринат болдыр такталарын ныгытып ята иде. 20)Әнисенең күзләреннән өнсез соравын укып, Рәис көлемсерәп: “Торсын ла бу йорт. Кемгә комачаулый ул? Аңлап торам бит мин сине, әни”, - дип әйтеп салды. 21)Гайшә карчык, газиз гомере үткән шул өйгә кереп, сиртмәле караватка утырды. 22) Иреннәре, үзе генә ишетерлек итеп: “Рәхмәт, балалар...”, - дип пышылдадылар...

Физәлия Дәүләтгәрәева

2. Татар сөйләменең үзенчәлеге булган ирен гармониясенә буйсынган  сүз кулланылган  җөмләне күрсәтегез.

1) Яңа өй бер дә начар түгел.

2) Анда бик рәхәт, бик җайлы.

3) Рәисе аның эчен заманча корып бетерде.

4) Тик анда бик буш шул.

  Җавап:___________.

3. 2 нче җөмләдән үзара синоним булган сүзләрне язып алыгыз.

  Җавап:___________.

4. Икенче абзацтан  кереш җөмлә булган  җөмләнең номерын языгыз.

    Җавап:___________.

5. 4-7 нче җөмләләрдән ясалма рәвешне күчереп  языгыз.

   Җавап:___________.

6. Билгеләнгән  сүз  нинди җөмлә  кисәге  булып  килә?

Кайда гына караш ташлама, шушында узган гомернең шаһитлары, ташларсызмы безне, сүтәрсезме? дип өнсез сорау бирә.

   Җавап:___________.

 7. 21 нче җөмләдә ничә грамматик нигез бар?

     Җавап:___________.

 8. 14 нче җөмләдән юнәлеш  килешендәге исемне табып, күчереп  языгыз.

     Җавап:___________.

 9. 1-7 нче җөмләләр арасыннан  иярчен шарт җөмләнең санын күрсәтегез.

      Җавап:___________.

 10.  Бирелгән  җөмләдән хәл фигыльне табып, күчереп языгыз.

   Гайшә карчык, газиз гомере үткән шул өйгә кереп, сиртмәле караватка утырды

      Җавап:___________.

III бүлек

11.1 “Әнисенең күзләреннән өнсез соравын укып, Рәис көлемсерәп: “Торсын ла бу йорт. Кемгә комачаулый ул? Аңлап торам бит мин сине, әни”, - дип әйтеп салды. Гайшә карчык, газиз гомере үткән шул өйгә кереп, сиртмәле караватка утырды. Иреннәре, үзе генә ишетерлек итеп: “Рәхмәт, балалар...”, - дип пышылдадылар...” юлларында әйтелгән фикерне сез ничек аңлыйсыз? Шулар турында языгыз. Фикерегезне раслау өчен, укылган тексттан 2 мисал китерегез. Файдаланган җөмләләрнең номерларын  языгыз яки тексттан цитата китерегез.

Сочинениенең күләме 50 сүздән дә ким булмаска тиеш.

Сочинениене чиста һәм танырлык итеп языгыз.

11.2 “Туган-үскән йорт” мәгънәсен ничек аңлыйсыз? Шушы темага сочинение языгыз. Фикерегезне раслау өчен, укылган тексттан 1 мисал, үзегезнең тормыш тәҗрибәсеннән 1 мисал  китерегез.

Фикерегезне раслау өчен, укылган тексттан 1 мисал, үзегезнең тормыш тәҗрибәсеннән 1 мисал  китерегез.

Сочинениенең күләме 50 сүздән дә ким булмаска тиеш.