9 нчы сыйныфлар өчен ЕРТ биремнәре (татар мәктәпләре өчен)
материал для подготовки к егэ (гиа, 9 класс) на тему

3 нче вариант

I бүлек

1 Текстны тынлагыз hәм кыска изложение языгыз.

Текстны тыңлагач, микротемаларны билгеләгез. Тулы текстның hәм андагы микротемаларның төп эчтәлеген бирергә кирәклеген истә тотып эшләгез.

Изложениенең күләме 50 сүздән ким булмаска тиеш.

Изложениене чиста  hәм танырлык итеп языгыз.

I I бүлек

Үлемнән көчлерәк

1)Немец тубы ата башлады. 2)Снарядлар бер ераграк, бер якынрак ярыла. 3)Ләкин Шамил әйтерсең боларны бөтенләй сизми дә иде. 4)Менә гитлерчылар кычкыра-кычкыра йөгерә башладылар. 5)Шул чакта Шамил ут ачты. 6)Гитлерчыларның сафлары төбеннән чалгы селтәп алгандай булды, берничә секунд эчендә эреп бетте.

7)Шул чакта дзот янәшәсендә бер-бер артлы ике снаряд ярылды. 8)Шамил пулемётны тупка каршы борды. 9)Шамил ата башлау белән, снаряд та амбразурага тиеп ярылды...

10)Шамил һәлак булган.11)Соңыннан миңа сөйләделәр: Шамил үлгәндә дә пулемётын кулыннан ычкындырмаган.

12)...Айлар, еллар үтәр. 13)Ротадагы бик күп автоматчылар кайсы кая таралып бетәр. 14)Карт солдат Василий Веденин да, яшь солдат Ибраһим Төхфәтуллин да җиңүдән соң өйләренә тыныч хезмәткә кайтып китәрләр. 15)Ротага яңа сугышчылар килерләр. 16)Шамил Әнвәров һәрвакыт исемлектә булыр. 17)Иртәнге һәм кичке проверка вакытларында уң флангтагы сугышчы горур тавыш белән һәр көн саен:

               - Сержант Шамил Әнвәров Ватан даны өчен һәлак булды! – дип кычкырыр.

18)Батырның исеме мәңге онытылмас. 19)Ул күктәге балкыш кебек һәрвакыт нур чәчеп торыр.

 Габдрахман Әпсәләмов

2. Татар сөйләменең үзенчәлеге булган ирен гармониясенә буйсынган  сүзләр кулланылган  җөмләне күрсәтегез.

1)Немец тубы ата башлады.

2)Снарядлар бер ераграк, бер якынрак ярыла.

3)Ләкин Шамил әйтерсең боларны бөтенләй сизми дә иде.

4) Шул чакта Шамил ут ачты.

Җавап____________.

3.  Кайсы җөмләдә антоним сүзләр кулланылган?

1) Снарядлар бер ераграк, бер якынрак ярыла

2) Шамил ата башлау белән, снаряд та амбразурага тиеп ярылды...

3) Соңыннан миңа сөйләделәр: Шамил үлгәндә дә пулемётын кулыннан ычкындырмаган.

4) Ротадагы бик күп автоматчылар кайсы кая таралып бетәр.

 Җавап_____________.

4. 10-12 нче җөмләләрдән чыгыш килешендәге исем булган җөмләнең номерын языгыз.

Җавап:____________.

5. 16 нчы җөмләдән тамыр + ясагыч кушымча + бәйләгеч кушымча  схемасына туры килгән сүзне языгыз.

Җавап:______________

6. 12 нче җөмләдәге хәбәрне нинди синоним сүз белән алмаштырып була?

7.  9 нчы җөмләдә ничә грамматик нигез бар?

 Җавап:_____________.

8. 9-11 нче җөмләләрдән иярчен тәмамлык җөмләнең номерын язып алыгыз.

Җавап:_____________.

 9.  Бирелгән җөмләләрнең кайсында өтер ике җөмлә чигендә куелган?

1) Снарядлар бер ераграк, бер якынрак ярыла. 

2) Гитлерчыларның сафлары төбеннән чалгы селтәп алгандай булды, берничә секунд эчендә эреп бетте.

3) ...Айлар, еллар үтәр. 

4) Шамил ата башлау белән, снаряд та амбразурага тиеп ярылды...

10. 17-19 нче җөмләләрнең кайсында чагыштыру алымы кулланылган?

III бүлек

11.1. «Батырның исеме мәңге онытылмас. Ул күктәге балкыш кебек һәрвакыт нур чәчеп торыр” юлларында әйтелгән фикерне сез ничек аңлыйсыз? Шулар турында языгыз. Фикерегезне раслау өчен, укылган тексттан 2 мисал китерегез. Файдаланган җөмләләрнең номерларын  языгыз яки тексттан цитата китерегез.

Сочинениенең күләме 50 сүздән дә ким булмаска тиеш.

Сочинениене чиста һәм танырлык итеп языгыз.

11.2 Батыр яуда сынала, диелә халык мәкалендә. Бу мәкальнең мәгънәсен ничек аңлыйсыз? Шул турыда сочинение  языгыз. Фикерегезне раслау өчен, укылган тексттан 1 мисал, үзегезнең тормыш тәҗрибәсеннән 1 мисал  китерегез.

Сочинениенең күләме 50 сүздән дә ким булмаска тиеш.

Сочинениене чиста һәм  танырлык итеп языгыз.