План урока по теме: "Хүв медүлгч тоолгч нерн" (дробное числительное)
учебно-методический материал (6 класс) на тему

Кичәлин зура

Хальмг келн 6 класс

Кичəлин төр: «Хүв медүлгч тоолгч нерн»

Сурһулин күсл: Тоолгч нернә дассн әңгүд  сергəһəд давтх ; «Хүв медүлгч тоолгч нерн» гидг төрәр шишлң медрл өгх; хүв медүлгч тоолгч нердиг олзлад, күүндлдəнд орлцдг чадвр гүүдүлх.                                                                                                       Көгҗлтин күсл: Сурһульчнрин үгин көрң байҗулх;  тоолгч нерд олзлад, зəңгс учр-утхарнь залһад тогтах; келлһнә  чадвр өөдлүлх; ашлвр һарһдг чадвр өгх; күүкдин эрүл-менд харх.

Сурһмҗин күсл: Юм хуваҗ чаддгиг, оньгта болхиг, медрлән өдр-бүрин җирһлд олзлдгиг дасхлһн.

Кичəлин үзмр дөңцл: компьютерн презентац, карточкс.

Дасх үгмүд: Бүкл, өрәл,өрәсн,икр, күсдундур, хүв,сөң.

Кичəлин йовуд:

I.Оргмомент. Мендллһн.

Фонозарядк:   Слайд № 2

Аңга аңгас миңһн мөң шиңгәҗ.

Күүндлһн:  

• Күүкд эндрк сар болн то келҗ өгтн.
• Эндр долан хонгин альк өдр?
• Долан хонгин кедүдгч өдр?
• Ода кедүдгч кичәл болҗана?
• Мини сурврмудт хәрү өгхд альк келлһнә хүв тадн олзлвт?

Чик тоолгч нер. Тоолгч нернә әңгинь нанд келәд өгтн.

1. Герин даалһвр шүүлһн: Күүкд, тадн герин даалһвран күцәхләрн, тоолгч нертә үлгүрмүд олҗ бичҗ авх зөвтә биләт. Герин даалһвран нанд умшҗ өгтн.

 Слад №3

2. Өгсн тоолгч нердиг кергтә әңгинь олад таблицд багтатн.

Долата, һучн тавдгч, һурваһад, зурһалулн, зун хойр, хө мөстә, долахн, нәәмдгч, йисәд, арвулн.

(Нег негнәннь көдлмш шүүтн, темдг төвтн)

Слайд №4

3. Хальмг келнд орчултн:

Пятилетний мальчик –

По одной конфете –

Пойти вчетвером –

Десятый класс –

Всего три яблока –

4.    Мана хальмг келн күчтә гидг байн, сәәхн болдгинь тадн меднәт.  Мана келиг кеерүлҗ бәәхнь амн үгин зөөр, амн үгин зөөрин сувсн болҗ бәәхнь  хальмг баатрльг дуулвр  “Җаңһр”. Юуни төлә би хальмг келнә кичәлд утх-зокъялын тускар келҗ бәәнәв? Юңгад гихлә мана баатрлг дуулврт олн тоолгч нерд йовна. Негдвәр, хальмг улс кезәнәс нааран холвҗ чаддг бәәҗ. Үлгүрнь: “долан долан дөчн йисн” гисн үг  болн нань чигн үг харһна.  

“Җаңһран”  яһҗ меддгитн шинҗлхмн.

Слайд №5,6

 Иим сурврмудт хәрү өгтн:

• Кедү настадан Җаңһр өнчн үлдҗ?
• Җаңһрахн кедү дуңһра күцәд сууна?
• Алдр богд Җаңһрин ширә кедү көлтә?
• Байн Күңкән Алтн Чееҗ кедү җилә юм тааҗ меднә?

Көдлмшин девтрт  27 халхд бәәх 61д. күцәтн.

Багшин үг.

Слайд №7

Презентац хәләһәд күүндвр кехмн.

Эн юмб?  Эн өдмг.

Кедү өдмг? Хойрдгч зургт кедү өдмг? ( нег өдмг, өрәл өдмг)

Слайд №8

Хойр хулһн ээзгә яһҗ хуваҗ?

Негнәс кедү болҗ? (Хойр) Эн хойр ээзгә бүкл ээзгәһәс

 Слайд №9

 Мана кичәлин төриг яһҗ нерәдҗ болҗана?  

-Хүв медүлгч тоолгч нерн. Эн төриг девтртән бичәд авчктн.

Слайд № 10

Хүв зааҗ келтн.

Слайд №11

Хальмг келнд хүв нерәддг шишлң үгмүд бәәнә.

Эн кемб?  Эн көвүд. Кедү көвүн бәәнә? Эн көвүдиг яһҗ нерәдҗ болҗана?

 Эн хөөнә хурһн. Кедү хурһн?

Үлгүрнь: Слайдд бәәсн зургар күүндх.

Слайд №12

Үгин көдлмш

Бүкл – целое

Хүв - часть от целого

Өрәл – половина

Өрәсн  - часть от пары

Сөң - часть от пары

Икр – близнецы (двойняшки, тройняшки и.т.д.)

Күсдундур - полторы

Слайд №13

 Икр күүкд

 Слайд №14

Икр хурһд

Дамшлт авлһн: 31 параграф 68 халх

Хүв медүлгч т.н. кезә олзлгдна? (зокал умшх)

Бүкл то альк киискврт тәвгднә?

Хүвнь  альк киискврт тәвгднә?

То уга тоолгч нерн бәәнү? Зааҗ өгтн.

Слайд № 16-18

Орчуллһн

Слайд  №19-20 (перевод)

Текстәр көдллһн

Багшин үг.

Бар сарин арвн зурһанд мадн юн гидг хальмг улсин байр темдлләвидн?  (Зул) Болв зовлң байр хойр дегц йовна. Бар сарин 28 юн гидг өдр болх? (Санлын өдр) Текст умштн, орчултн. Тоолгч нер олтн.

    Мини аав долата, ээҗ хө мөстә цагт хальмг улсиг Сиврүр туусмн.

    Аавин өрк-бүләс ах-дү зурһалулн нүүлһсн бәәҗ. Сиврәс һурвхн күн һазртан нүүҗ ирҗ.

Ээҗин өрк-бүлд нәәмн күн бәәҗ. Теднәс дөрвн күн хәрҗ ирв.
   Иигәд мана хальмг улсин бүл болһн һурвад, дөрвәд кү геев.
   Аавин авһ дәәнәс өрәсн көлтә ирҗ. Төрскндән авһ  доладгч класс төгсәһәд дәәнд одла.
  Җил болһн мана өрк-бүл Бар сарин хөрн нәәмнд Санлын бумбл өөр болсн  митингт одна.    Ээҗин өрк-

Ашлвр:

Тоолгч нерн угаһар бәәҗ болхий?

Тоолгч нерн үлгүрт олзлгдну?

 Туужин йовдл тодлхд то кергтәй?

То ю заана? Хүв  медүлдг тоолгч нернд ямаран  шишлң үгмүд бәәнә?

  (То бүкл юм заана болн бүкл юмна хүвинь заана. Хальмг келнд хүвинь зааҗ келнә, болв  зәрмдән шишлң үгәр зааҗ келнә.)

Кезәнә медрлтә күүнә тускар юн гиҗ келдг бәәҗ? ( то, тамһ меднә гиҗ келдг билә) Ода тадн медртә күүкд юолҗанат. Юңгад гихлә, тадн то болн тоолгч нер меднәт.

Рефлексия:

Кемр,  би юм медсн угав. Нанд кичәл таасгдсн уга гиж санхла, көләрн тавштн.

Кемр, эн кичәлд дассн хамгиг тадн меддг бәәсн болхла, һаран өргтн.

Кемр, кичәл таасгдад шин юм медсн болхла, альхан таштн.

Темдг тәвлһн:

Эндр кен сәәнәр кичәлд көдлв?  Шинҗлтн. Темдг хамдан тәвий!

Герин даалһвр:

98-гч дамшлһн

1. Тоолгч нерд олзлад зәңгс тогтах.

Чадснь: Тогтасн зәңгсәрн  ребус тогтах.