Рабочая программа по башкирскому языку и литературе по учебнику "Башкирский язык и литература", 7класс
рабочая программа (7 класс) по теме

Хасанова Шарифа Памировна

Рабочая программа составлена для 7 класса по учебнику "Башкирский язык и литература" (авторы: Ф. А. Хуснутдинова, Д. С. Тикеев, Б. Б. Гафаров, Г. Г. Кагарманов), Уфа - 2010.

Прилагается календарно-тематическое планирование на 68 часов.

Скачать:


Предварительный просмотр:

                                     

Рабочая программа для 7 класса по башкирскому языку и литературе по учебнику «Башкирский язык и литература»,

авторы: Ф. А. Хуснутдинова, Д. С. Тикеев, Б. Б. Гафаров, Г. Г. Кагарманов, Уфа-2010

                       7-се  класс өсөн туған (башҡорт) теленән һәм әҙәбиәтенән эш программаһы.

Аңлатма яҙыу.

Уҡытыу  рус телендә  алып  барылған  мәктәптәрҙең 7-се класы  өсөн туған башҡорт тел һәм әҙәбиәттән эш программаһы.

Дәреслек: Хөснөтдинова Ф. Ә., Тикеев Д.С., Ғафаров Б.Б., Ҡаһарманов Ғ.Ғ. Башҡорт теле һәм әҙәбиәте: Рус мәктәптәренең 7-се класында уҡыусы башҡорт балалары  өсөн башҡорт теле һәм әҙәбиәте дәреслеге. 3-сө баҫ. – Өфө: Китап, 2010. – 288 бит.

Программа кимәле: базис

Уҡытыусының тел буйыса уҡыу- уҡытыу методик комплекты:   

  1. Башҡорт теленән диктанттар һәм изложениелар йыйынтығы. Усманова М.Ғ., Ғәбитова З.М. – Өфө: Китап, 2009.
  2. Раҡаева Ә.С., Дәүләтшина М.С. Башҡорт теленән контроль һорауҙар, тестар ҡулланмаһы. – Өфө: Педкнига, 2008. – 96 бит.

Уҡыусылар өсөн тел буйынса уҡыу- уҡытыу методик комплексы:

Хөснөтдинова Ф. Ә., Тикеев Д.С., Ғафаров Б.Б., Ҡаһарманов Ғ.Ғ. Башҡорт теле: Рус мәктәптәренең 7-се класында уҡыусы башҡорт балалары өсөн башҡорт теле һәм әҙәбиәте дәреслеге. 3-сө баҫ. – Өфө: Китап, 2010. – 288 бит.

Программа үҙенсәлектәренең характеристикаһы:

Эш программаһы Башҡортостан Республикаһы Мәғариф  министрлығы тарафынан раҫланған «Башҡорт теленән программа» (Уҡытыу рус телендә алып барылған  мәктәптәрҙең I-IX  кластары өсөн) нигеҙендә төҙөлдө. Төҙөүселәре :Тикеев Д. С., Толомбаев Х. А., Вилданов Ә. Х., Дәүләтшина М.С., Хөснөтдинова Ф. Ә, Хажин В. И.- Ижевск: «Книгоград», 2008.

Башҡортостан  Мәғариф  Министрлығы  тарафынан  тәҡдим  ителгән  программа Башҡортостан Республикаһы Баҡалы районының Яңы Маты төп дөйөм  белем  биреү  мәктәбе  муниципаль дөйөм бюджет  белем  биреү учреждениеhының  « Уҡыу  планы»на  ярашлы  рәүештә тормошҡа  ашырыла.

Был эш программаһында федераль һәм республика закондары талаптары тормошҡа ашырыла:

«Рәсәй Федерацияһы халыҡтары телдәре тураһында» Законы, Рәсәй Федерацияһының «Мәғариф тураһында» Законы, «Башҡортостан Республикаһы халыҡтары телдәре тураһында» Законы, Башҡортостан Республикаһының «Мәғариф тураһында» Законы, Башҡортостан Республикаһында Милли мәғарифты үҫтереү концепцияһы.

Программа йөкмәткеһе:

Һүҙ. Һүҙ төҙөлөшө. Һүҙъяһалыш. Морфология: һүҙ төркөмдәре, уларҙың грамматик һәм семантик категориялары.

Программаның йөкмәткеһе һәм төҙөлөшө.

Башҡорт телен уҡытыуҙың икенсе баҫҡысы 5-9-сы кластарға тура килә. Уның маҡсаты - башланғыс кластарҙа алған белем һәм күнекмәләрҙе икенсе баҫҡыс талаптарына ярашлы практик йүнәлештә тәрәнәйтеү, башҡорт теленең өндәр системаһы, лексик байлығы, морфологик категориялары һәм синтаксик төҙөлөшө тураһында белем биреү.

                                      Уҡыусыларҙың  белем кимәленә талаптар

  1. Һүрәтләү, хикәйәләү тибындағы текстарҙы тыңлау һәм аңлап ҡабул итеү;
  • текстың планын төҙөү;
  • текстың йөкмәткеһен план буйынса һөйләү.

2. Бирелгән тема буйынса диалог төҙөү; диалогты дауам итеү;

  • текстағы образлы һүҙҙәрҙе, һүрәтләү – тасуирлау сараларын, мәҡәлдәрҙе табыу, уларҙы телмәрҙә дөрөҫ итеп ҡулланыу;
  • тексты икенсе телгә тәржемә итеп һөйләү;
  • 6-7 шиғырҙы яттан тасуири һөйләй белеү.

3. Тексты дөрөҫ, аңлы, тасуири уҡыу;

  • тексты мәғәнәле өлөштәргә бүлеү, уларға исем биреү, план төҙөү;
  • әҫәрҙән кәрәкле өлөштәрҙе һайлап ала белеү;
  • текстан аңлашылмаған һүҙҙәрҙе табыу, һүҙлектәр менән эш итә белеү.

4. Ижади диктанттар, өйрәтеү изложениелары һәм иншалары яҙыу;

5. Иптәшенең яҙғанын һәм үҙ яҙмаларын тикшереү,  камиллаштыра белеү күнекмәләре.

V. Уҡыу-уҡытыу программаһында планлаштарылған һөҙөмтәләрҙе үҙләштерелеүен баһалау

  1. Класта һәм өйҙә башҡарыла торған яҙма эштәр өйрәтеү һәм тикшереү характерында була.

Уларға түбәндәгеләр инә:

  • башҡорт теленән төрлө типтағы күнегеүҙәр;
  • тәржемә эштәре (башҡорт теленән рус теленә һәм киреһенсә);
  • дәреслектәрҙәге әҙәби текстарға пландар төҙөү;
  • һорауҙарға яҙма яуаптар һәм иншалар;
  • тел һәм әҙәби материалдар буйынса аналитик һәм дөйөмләштереү тибындағы схемалар, проекттар һ.б. төҙөү.
  1. Башҡорт теленең ағымдағы, сирек йәки йыл аҙағында, шулай уҡ уҡыу йылы башында инеү диктанты, ҙур темаларҙан һуң йомғаҡлау контроль эштәре үткәрелә. Ағымдағы контроль эштәр программаның өйрәнелгән материалын үҙләштереүҙе тикшереү маҡсатында уҙғарыла. Уларҙың төрө һәм үткәреү йышлығы өйрәнелә торған материалдың ҡатмарлылығынан, уҡыусыларҙың белем кимәленән сығып билдәләнә. Ағымдағы контроль эштәр өсөн уҡытыусы йә тотош дәресте, йә уның бер өлөшөн генә файҙалана ала.
  2. Уҡыу йылы башында инеү диктанты, сирек һәм йыл аҙағында йомғаҡлау контроль эштәре мәктәп администрацияһы менән берлектә төҙөлгән график буйынса үткәрелә. Контроль эштәрҙе сиректең беренсе көнөндә һәм дүшәмбелә үткәреү тәҡдим ителмәй.

Программа материалының үҙләштереү кимәле уҡыусыларҙың дәрестәрҙә телдән биргән яуаптарына һәм яҙма эштәренә ҡарап баһалана. Бының өсөн башҡорт теленән һәр класта түбәндәге күләмдә контроль эштәр, яҙма эштәр үткәреү ҡарала:

Яҙма эштәрҙең төрҙәре:

Һорауҙарға яуап - 1

Диктант – 6

Изложение-3

Инша -3

Уҡытыу рус телендә алып барылған мәктәптәрҙә башҡорт теле һәм әҙәбиәте дәрестәрендә яҙма эштәрҙең төрлө формалары ҡулланыла. Уларҙың ҡайһы берҙәре башланғыс кластарҙа, майлылары юғары кластарҙа күберәк һәм өйрәтеү маҡсатында үткәрелә. Шулай ук яҙма эштәр (бигерәк тә юғары кластарҙа) уҡыусыларҙың белем һәм күнекмәләрен тикшереү өсөн дә файҙаланыла. Яҙма эштәрҙең рус телле мәктәптәрҙә киң ҡулланыла торған түбәндәге төрҙәрен күрһәтергә мөмкин:

- һүҙҙәрҙе, типик һөйләмдәрҙе күсереп яҙыу;

- һүҙлек диктанттары;

- аңлатмалы, иҫкәртмәле, һайланма диктанттар;

- һорауҙарға яуаптар;

- тестарға яуаптар яҙыу;

- изложениелар;

- иншалар.

№п\п

тема

Сәғәт һаны

Үтеләһе ваҡыт

Үтелгән ваҡыт

маҡсат

һүҙлек

йыһазлау

Ижади эш

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40

41

42

43

44

45

46

47

48

49

50

51

52

53

54

55

56

57

58

59

60

61

62

63

64

65-

68

Теле барҙың -иле бар (6)

Халыҡ ижады тураһында. Әкиәттәр. Хайуандар тураһында әкиәттәр.

Тылсымлы әкиәттәр.

Тормош көнкүреш әкиәттәр.

Изложение №1

Фонетика, һүҙьяһалыш

 Морфология буйынса ҡабатлау

Риүәйәт һәм

легендалар (5)

Етегән йондоҙ. Ай менән Зөһрә.

Ҡылым.Үҙ аллы һәм ярҙамсы ҡылымдар

Ҡылым һөйкәлеше

Хәбәр һөйкәлеше ҡылымдарының заман менән үҙгәреше

Диктант №1

Йырҙар (2)

Йырҙар.

Хәбәрһөйкәлеше ҡылымдарының үткән

заманы

Инша №1

Таҡмаҡтар (1)

Таҡмаҡтар

Хәбәр һөйкәлеше ҡылымдарының киләсәк заманы

Алтын көҙ(2)

Көҙ тураһында шиғырҙыр

Бойороҡ һөйкәлеше  ҡылымдары

Диктант №2

Уҡыу –белем шишмәһе (3)

Р. Байбулатов. Күңел күҙҙәре

Н. Мусин. Тайғаҡ баҫма

Теләк һөйкәлеше ҡылымдары

Дуҫлыҡта-берҙәмлек (4)

Дуҫлыҡ тур. шиғырҙар

Р. Байбулатов. Һарыбай

Ә. Бикчәнтәев. Бакенщиктар илаҡ булмай

Шарт һөйкәлеше ҡылымдары

Хеҙмәте юҡтың-хөрмәте юҡ  (6)

М. Ғафури. Гөлдәр баҡсаһында

Ж. Кейекбаев.  Оморҙаҡ бабай

Ҡылым төркөмсәләре. Исем ҡылым

Ж. Кейекбаев. Туғандар һәм таныштар

Сифат ҡылым

Һорауҙарға яуап

Башҡортостан-ғәзиз

 ерем (2)

Башҡортостан тур. шиғырҙар

Уртаҡ ҡылым

Ап-аҡ ҡарҙар яуа (5)

Шиғырҙарҙа ҡыш миҙгеле

Диктант №3

Хәл ҡылым

Ә. Әһлиуллин. Биҙәкле

сана

Ҡылым (ҡабатлау)

Ир намыҫы-ир

күңелендә (9)

Р. Шәкүр. Һаҡта тора илдең  улдары

Ф. Аҡбулатова. Атай икмәге

Рәүеш

В. Исхаҡов. Кеше күңеле- тәрән даръя

Рәүеш төркөмсәләре

Рәүеш дәрәжәләре

Рәүештәрҙең яһалышы

Диктант№4

А. Баһуманов. Ҡайҙа һин, генерал

Инша №2. Ә. Лотфуллин. Оҙатыу

Ғәзиздәрҙән-ғәзиз әсәләр (4)

Әсәйҙәр тураһында шиғырҙар

Ә. Бикчәнтәев. Яраланған бүре күҙҙәре

Г. Яҡупова.

Әсәйҙәр ниңә ҡартая. Мейес әбей

Изложение

Теркәүестәр

Эх, күңелле яҙ килә (5)

Яҙ тур. шиғырҺ. Дәүләтшина. Айбикә

Инша№3                              Ҡ Дәүләткилдеев. Зәңгәр күлдәкле ҡыҙ

Бәйләүестәр

Диктант №5

Тел –тере шишмә (3)

Ҡ. Аралбаев. Башҡорт теле

М. Кәрим. Оҙон-оҙаҡ баласаҡ

Киҫәксәләр

Йәмле йәй (5)

М. Ғафури. Болон

Мөнәсәбәт һүҙҙәр

Ымлыҡтар

Изложение №3

С. Әлибай. Ямғыр теләү

Телмәр үҫтереү. Ә Сәетов. Бесәндән ҡайтыу

Үтелгәндәрҙе ҡабатлау (6)

Ҡабатлау

Диктант №6

Ҡабатлау

 

1

1

 1

 

1

 1

 1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

4

2.09

6.09

9.09

13.09

16.09

20.09

23.09

27.09

30.09

4.10

7.10

11.10

14.10

18.10

21.10

25.10

28.10

1.10

8.11

11.11

15.11

18.11

22.11

25.11

29.11

2.12

6.12

9.12

13.12

16.12

20.12

23.12

27.12

30.12

17.01

20.01

24.01

27.01

31.01

3.02

7.02

10.02

14.02

17.02

21.02

24.02

28.02

3.03

7.03

10.03

14.03

17.03

21.03

24.03

4.04

7.04

11.04

14.04

18.04

21.04

25.04

28.04

5.05

12.05

16.05

19.05

23.05

25.05

28.05

30.05

әкиәттәр тураһында түбән кластарҙа үтелгәндәрҙе ҡабатлау

әкиәттәрҙе мәғнәүи өлөштәргә бүлеү

бүлектәргә исем биреү, план төҙөү

Эпитет, гипербола, аллегория төшөнсәләрен аңлатыу

Тел буйынса белемдәрҙе ҡабатлау

Риүәйәт тур. төшөнсә бареү

Тематик бүленеше, оҡшаш һәм айырма яҡтары

Телмәрҙе ойоштороуҙағы роле

Эште, хәрәкәтте, хәлде, торошто белдереүен һорауҙар аша асыҡлау

Белемдәрҙе тикшереү

Халыҡтың рухи тормошонда йырҙарҙың ролен асыу

Йыр кисәһе ойоштороу

Йырҙарҙан айырмаһын күҙәтеү

Морфологик анализ яһау

Поэтик телдәгеһүрәтләү сараларын ҡабатлау

Белемдәр:е тикшереү

Дуҫлыҡ, тоғролоҡ, намыҫлылыҡ, әхлаҡ проблемалары

сағылышын

асыу

ҡылымдарҙы өйрәнеү

дуҫлыҡты данлау

ысын дуҫлыҡты баһалау

образдар ҡылыҡтарын баһалау

теманы асыу

Эшсәнлек, дуҫлыҡ һәм дошманлыҡтың ҡапма-ҡаршы һүрәтләнеше

Хикәйәнең идея-тематик йөкмәткеһен асыу

Игенсе һөнәрен данлау

Дуҫлыҡҡа тоғролоҡ тәрбиәләү

Тыуған ерҙең күңелгә яҡын булыуын еткереү

Миҙгелдең, тәбиғәт күренештәренең һүрәтләнешен

Сана яһау һөнәренең сағылышы менән танышыу

Морфологияны ҡабатлау

Тыуған илде, тыныслыҡты һаҡлаусы ил улдары образдары менән танышыу

Бөйөк Ватан һуғышының һүрәтләнешен асыу

Тылдағы халыҡтың тормошо, эшсәнлеге менән танышыу

Рәүештәрҙең телмәрҙә ҡулланышын күҙәтеү

Белемде тикшереү

План буйынса һөйләү кунекмәһен үҫтереү

әсәйҙәр изгелеген, бөйөклөгөн асыу

әсә м-н бала, ейән м-н өләсәй мөнәсәбәттәре тураһында әңгәмә ҡороу

яҙма телмәрҙе үҫтереү

Яҙ килеү, тәбиғәттең уяныуының, яҙғы эштәрҙең башланыуын һүрәтләү

Туған телгә, илгә, халыҡҡа ихтирам һәм дан тәрбиәләү

әҙәп-әхлаҡ тәрбиәләү

киҫәксә менән танышыу

йәйге тәбиғәт күренештәре һүрәтләнешен асыу

хәл-ваҡиғаларҙы баһаларға өйрәнеү

ярҙамсы һүҙҙәр менән танышыуҙы дауам итеү

үтелгәндәрҙе ҡабатлау

Бәйет

Риүәйәт

Тылсым

Етем

Баҫалҡы

әҙәпле

ҡабыҡ

тинтәк ҡулса

балғалаҡ

абруй

байғош

байтал

бая

гонаһ

ғауға

заң

изге

ирәбе

итәк

кәрәҙ

кәйеф

йәрәхәт

епшек

зая

ғәййәр

ирәбе

ҡол

лыбырлау

ҡырма

хазина

хис

харап

сама

өйлә

михнәт

мосафир

ҡөҙрәт

өйрә

төпрә

төшлөк

ураҡ

   

әлән-

борхан

шимал

ыҙма

ырыҫ

һөрәнтәүләп

уҫаҡ

усаҡ

һағыш

түбә

үкһеҙ

 етем

эне

эңер

ҡол

ҡырыҫ

сер

саптар

сәмле

хайран

табын

эшһөйәр

олоҫ

өңөү

өрө

тарлыҡ

тамаша

тирәк

өйөрмә

ҡибла

ҡурпы

солоҡ

сигеү

селлә

күгән

имәнес

ишкәк

Кинйә

Кәр

Ант

Асыл

Ашхана

Байғош

Бәғер

Выждан

Дау

Аяҙ

Балҡый

Ант

Бәғзе

Выждан

Бәкәл

Аусы

Зиһен

Күн

Күмер

Аждаһа

өйөрмә

миҙгел

монар

намыҫ

суҡыш

семәр

талғаҡ

орсоҡ

нәрәтә

ҡуштан

ҡибла

ҡырҡмыш

хоҡуҡ

әрҙәнә

тыу

юлаҡ

ыҫпай

һөрән

тәпе

төшлөк

тойоу

уба

оҙатыу

тиҫбе

тиҫтер

төйәкырыҫ

шомло

шифа

ағыш

аҡһаҡ

асыл

бәғзе

елбәҙәк

идаракөптәй

кәр

йәҙрә

илаһи

бүгеү

выждан

Биҙәк

Атҡара

Ғауға

Ихлас

Илаһи

Кәйеф

Күбек

Наҙ

Ипле

Нағыҙ

Дау

Рух

Ғәзиз

Сабый

Йоҡмаҫ

Сабый

Хәтфә

Болон

Биҙәк

Нур

теләк

алғыш

семәр

ыуыҙ

елкән

дауыл

ҡыл

ярһыу

янай

әкиәттәр китаптары

ЭД

ЭД

ЭД

Изложениелар йыйынтығы

Таблица

Таблица

Б. Х. И. китабы

Таблица

Таблица

Карточка

Диктанттар

Йыйынтығы

Йырҙар китабы

ЭД

Иншалар йыйынтығы

Йыр китабы

ЭД

Һүрәттәр

Таблица

Дикт йый.

Карточка

ЭД

Иншалар йыйынтығы

Йыр китабы

ЭД

Һүрәттәр

Таблица

Дикт йый.

Карточка

Йырҙар китабы

ЭД

Иншалар йыйынтығы

ЭД

Һүрәттәр

Таблица

Дикт йый.

Карточка

ЭД

Иншалар йыйынтығы

ЭД

Һүрәттәр

Таблица

Карточка

Диктанттар

Йыйынтығы

Йырҙар китабы

ЭД

ЭД

Һүрәттәр

Таблица

Дикт йый.

Карточка

Диктанттар

Йыйынтығы

Йырҙар китабы

ЭД

Иншалар йыйынтығы

Йыр китабы

ЭД

Һүрәттәр

Таблица

Дикт йый.

әкиәт төҙөү

эпитет, гипербола, аллегория төшөнсәләренә миҫалдар

Ер-һыу  атамаларына бәйле легенда яҙыу

Морфологик анализ

өлкәндәрҙән һорашып, таҡмаҡтар яҙыу

Яңы китаптар тураһында һөйләү

өй китапханаһы

 м-н класташтарҙы таныштырыу

дуҫлыҡ ҡағиҙәләре төҙөү

Ауыл данлыҡлы кешеләре тураһында альбом төҙөү

Шиғыр, хикәйә

төҙөү

Рәсем, ижади эштә

күргәҙмәһе ойоштороу

Иншалар конкурсы

Фотоальбом төҙөү

Экскурсия

Китап төҙөү

Рәсемдәр конкурсы


По теме: методические разработки, презентации и конспекты

Рабочая программа по башкирскому языку и литературе по учебнику "Башкирский язык и литература", 5 класс

Рабочая программа создана по учебнику "Башкирсикй язык и литература" для 5 класса. Авторы учебника: В. И. Хажин, А. Х. Вильданов, Уфа-2012.По программе дается и календарно-тематическое планирование...

Рабочая программа по башкирскому языку и литературе по учебнику "Башкирский язык и литература", 6 класс

Рабочая программа по предмету "Башкирский язык и литература" для 6 класса, авторы: А. Х.Вильданов, В. И. Хажин, Уфа-2012. Прилагается календарно-тематическое планирование...

Рабочая программа по башкирскому языку и литературе

Рабочая программа по башкирскому языку и литературе...

Рабочая программа по башкирскому языку и литературе

Рабочая программа по башкирскому языку и литературе...

Рабочая программа по башкирскому ( родному) языку и литературе в 8 классе

Рабочая програма по башкирскому ( родному) языку и литературе в 8 классе...

Рабочая программа по башкирскому языку и литературе 8 класс

Рабочая программа по башкирскому языку и литературе 8 класс...

Рабочая программа по башкирскому (родному) языку и литературе в 1-4 классах (ФГОС)

Программа ү6енсәлектәренең характеристикаһы:1класс:- Эш программаһы Баш7ортостан Республикаһы Мәғариф  Министрлығы тарафынан ра9ланған «Баш7орт теле һәм ә6әбиәте программаһы»  (У...