С.С.Васильев-Борогонскай “Айыы Дьураҕастай” олоҥхото.
план-конспект урока (5 класс)

Уруок хаамыыта

Соруктар

Учуутал үлэтэ

Үөрэнээччи үлэтэ

Үөрэх дэгиттэр үөрүйэхтэрин

сайыннарыы

1. Тэрээһин чаас

Кылааска үлэлиир эйгэни тэрийии.

Эҕэрдэлэһии. Уруокка бэлэми тэрийии, болҕомтону тардыы.

Үөрэнээччи уруок хаамыытыгар киириитэ.

Бодоруһар – учууталы, доҕотторун кытта

үлэлиир сатабылы

былааннааһын.

Бэйэни салайынар – уруокка үлэлииргэ

былааннаныы.

2. Сонурҕа

тыы

Уруок туругар киллэрии.

Слайданан тирэх ыйытыылары биэрии.

- Бу хартыыналарга эһиги тугу көрөҕүт?

Бу ойуулары ханнык биир уопсай өйдөбүл түмэрий?

( норуот айымньыта) .

Слайдаҕа көстөр хартыыналарга хоруйдары биэрэр.

• Олоҥхо
• - остуоруйа
• Олоҥхоһут ...

- норуот айымньыта

Билэр-көрөр: иһитиннэрииттэн саамай

сүрүнүн араарар.

Бодоруһар: оҕолору, учууталы өйдөөн

истэр, санаатын сааһылаан этэр.

3. Уруок сыалын туруоруу.

Уруокка үлэ сыалын туруоруу, чопчулааһын.

Онон бүгүҥҥү уруокка туох туһунан кэпсэтэрбит буолуой?

- Уруокпут сыала тугуй?

- Уруокпут тиэмэтин туох диэн ааттыахха сөбүй?

- Бүгүн биһиги, Сергей Степанович Васильев- Борогонскай “Айыы Дьураҕастай” диэн олоҥхотун ааҕан саҕалыахпыт.

( С.С.Васильев-Борогонскай айар үлэтин туһунан кылгастык билиһиннэрии)

Норуот айымньыта.

Олоҥхо.

Тобулук өйү сайыннарыы: сыал –

сорук туруорунуу.

Билэр- көрөр: суруйааччы олоҕун,

айар үлэтин туһунан билии.

Бодоруһар: кэпсэтиигэ кыттар, дьон

санаатын истэр.

4. Саҥа тиэмэни үөрэтии

Учуутал ааҕарын болҕойон истии.

1. Паарталаргытыгар илиистэр сыталлар. Мин олоҥхону ааҕар кэммэр истэ олорон олоҥхо уобарастарын бэлиэтэнэ олоруоххут.

Олоҥхону олуктарынан ааҕар.

2. Орто дойдуну хоһуйууну истии ( 1. )
3. Аал луук мас туһунан истии

( 3 )

4. Айыы бухатыырын хоһуйууну истии ( 4 )
5. Бухатыыр уордайар тылын истии

( 7 )

Учуутал ааҕарын болҕойон истэллэр.

Илиистэригэр бэлиэтэнэллэр.

Билэр – көрөр: айымньы тылын – өһүн,

ис хоһоонун билии.

Айымньы ис хоһоонун ырытар, наардыыр,

сөптөөх эппиэти булар, түмүк оҥорор.

Бодоруһар: кэпсэтиигэ кыттар, дьон

санаатын истэр, бэйэ санаатын сааһылаан

этэр.

#1057;орудаҕы бэрэбиэр

кэлээһин

Сорудаҕы истии

Илиискэ бэлиэтэммиттэрин ыйыталаһыы

Бэлиэтэммиттэрин көрө олорон эппиэттииллэр.

Санаатын сааһылаан саҥарар, ырытар,

эппиэттиир сатабылы иҥэрии.

6. Сынньалаҥҥа таабырыннаһыы

Фольклор айымньыларын саамай бэргэн тыллаах,

кыра, оҕо аймах ордук таптыыр жанра ханнык этэй? (Таабырын). Чэ, эрэ,

таабырыннаһыахха!

 Эргийэр-эргийэр элэйбэт, барар-барар бараммат баар үһү (сир)

 Айыы уола көмүс курунан далбаатанар үһү. (чаҕылҕан).

 Кэллэрбин эрэ кэпсиэм, төннөрбөр төрүт саҥарыам суоҕа диир баар үһү. (кэ5э)

 А5ыс атахтаах араллаан бухатыыр баар үһү(ооҕуй)

 Сайыннары-кыһыннары уларыйбат кыыс оҕо баар үһү(харыйа)

 оттон эрэ урут тахсар, хагдарыйыан иннинэ хатан хаалар баар үһү (ньургуһун)

 Сырсаллар-сырсаллар да, хайалара да куоппат үһү(атахтар)

Таабырыннары таайаллар

Толкуйдуур, ырытар, ырыҥалыыр .

7. Чиҥэтии

Үөрэппити чиҥэтии

Уруокка үөрэппити ыйыталаһыы. Чиҥэтии

Уруокка тугу саҥаны билбиттэрин , истибиттэрин эппиэттииллэр

Кэпсэтиигэ кыттар, дьон санаатын истэр,

бэйэ санаатын сааһылаан этэр.

8. Түмүк. Дьиэҕэ үлэ

Дьиэҕэ сорудах биэрии.

Дьиэҕитигэр Орто дойду туһунан өйтөн ааҕарга бэлэмнэнэн кэлэҕит.

Көрсүөххэ диэри!

Дьиэҕэ сорудах суруналлар.

Көрсүөххэ диэри!