Урок калмыцкого языка: “Жилин дурта цаг”
план-конспект урока (5 класс)

Муниципальное бюджетное образовательное учреждение

«Средняя общеобразовательная школа № 17» им. Кугультинова Д.Н.

Урок калмыцкого языка: “Жилин дурта цаг” («Любимое время года»)

Учитель калмыцкого языка и литературы

МБОУ «СОШ №17» имени Кугультинова Д.Н.

Манджиева Надежда Дмитриевна                                                              

Кичәлин төр: “Жилин дурта цаг”

Кичәлин күцл: төрскн келәрн соньмсҗ, келндән хару болхинь дасхх, дассинь давтулҗ батллһн, шинҗллһнә болн дүңцүллһнә дасмҗ өглһн, айлттаһар умшуллһн, орчуллһн, шин газет тогтах.

Кичәлин тип: келлһ өргҗүллһн

Сурһулин ресурсмуд: интерактивн самбр, компьютер, мультимедийн презентац, дегтрмүд, зургуд.

Дасхлһна эв-арһс болн кев-янзс: күүндвр, дассан давтлһн, үгллин көдлмш, үг-үгин ниилвр-зәңг, багшин үг.

Кичәлин зура:

1. Мендллһн
2. Шин төр оруллһн
3. Үгллин көдлмш
4. Интерактивн самбрар көдллһн
5. Физминутк
6. Багар көдллһн
7. Медрл шүүлһн
8.  Кичәлин ашлвр
9. Герин даалһвр

10.Темдг тәвлһн

1. Мендвт, күүкд! 

-Көгҗмин ә кичәлин эклцәс авн тәвәтә. Кенә үүдәвр? - Петр Ильич Чайковский.  “Времена года”.

-Күүкд, тадн кабинетур орҗ ирхләг би таднд зургуд үзүләд, таасгдсн зург шүүҗ автха гиләв. Тегәд ода тадн тер зургта ширә эргәд сууввт.

-Эндр һаза йир киитн. Кедү градус киитн болхмби?

-Ямаран җил эклсн бәәнә?

-Ямаран сар ода чилхдән өөрдәд ирв?

Мана сурһулин җил шиңкән эклсн болна. Зул давад, Шин җилин байр тосад йовтл, унтад серәд бәәтл Цаһан сар өөрдҗ йовна. Түүгән темдгләд бәәтл халун нарта зуни амрлһн эклх.

-Мадн энд ду һарад бәәтл, ямаран көгҗмин ә соңсгдад бәәнә? Кен бичсн көгҗм болхмби?

Петр Ильич Чайковский. Времена года. Ноябрь.

-Мадн хара биш 4 багар хувагдввидн. Күүкд, тадн юн гиҗ тоолҗант, эндр мана кичәлин төр ямаран болх? Юуни тускар күүндхвидн?

2. Җилин дөрвн цаг. Җилин дурта цаг.

-Мана 4 баг нертә болх зөвтә.

Тадн зургударн нерән дуудтн: Бамб цецг, Цасна умш, Хамтхасн болн Нарн.

Сән.

Ик плакат-зургудар кех көдлмш.

Англь келәр барлатаһинь умшулх.

Кичәлин чилгчәр  “Җилин цаг” гидг бичкн плакатан күцәх кергтә. Кергтә тоотнь цугтаһинь бичәд, нааһад, өлгәд белдтн.

3.Үгллин көдлмш.

Киитн үвл ирв.

Серүн намр давв.

Дулан хавр болх.

Халун зун эклх.

4. Интерактивн самбрар көдллһн:

Ү-

В-

Л-

Х-

А-

В-

Р-

З-

У-

Н-

Н-

А-

М-

Р-

5. Физминутк. Мана кичәлд эндр үлгүрмүд орман олх зөвтә. Хәәтн, кабинетин эрсмүдт үлгүрмүд олтн. Умштн.Чинринь цәәлһтн.

Үвлин теңгрт иткл уга.

Орчлң нарар гегәрдг, күн эрдмәр гегәрдг.

Орсн хур гиидг, ирсн гиич хәрдг.

Намр – урһцарн, байн – хувцарн.

Үвлин теңгр бората болна, үүрсг күн гиичтә болна.

  Күн дөңгәр, шовун далвагар. Орчултн.

Ямаран шовуд тадн меддгинь хәләхм.

Зургуд үзүлх.

-Эн ямаран шовун? Шум моря. Чайки.

6. Багар көдлх. Баг болһн эврә даалһврта. Деформированн зәңгс чикләд, текст тогтатн.

Зургудан олн зүсн фломастер олзлад ширдтн.

7. Медрл шүүлһн. Бичсән умшхмн. Тана дурта җилин цагин тускар соңсхм.

Самбрт зургудан наатн, торһтн.

Йиртмҗин темдгүдин тускар нег цөн үг келх кергтә билә.

8. Кичәлин ашлвр

9. Герин даалһвр.

10. Темдг тәвлһн.