Эрдэни-Хайбзун Галшиевай намтар, «Бэлигэй толи» зохёолоор даабаринууд
методическая разработка

Эрдэни-Хайбзун Галшиевай намтар,  «Бэлигэй толи» зохёолоор даабаринууд

1. Эрдэни Хайбзан Галшиев

 Өөрөө сахидаг санаартай:

Шэнээр хубсалдаггүй,

Эдлэл абдаралдаггүй,

Бэеэ ямбалдаггүй,

Хүндэ тумархалгүй,

Хоол – нөөдэггүй,

Хогшол – нюудаггүй,

Хоморойхёор хооллодог,

Хожомойхёо – тоолодог,

Хүмүүн дүрим хүндэлдэг,

Номуун гурим сахидаг, - тусгаар шанга ………….. һэн гэхэ.

2. Эрдэни Хайбзан Галшиев  ехэ  даруу ……….,  зондоо ………., юумэндэ обтодоггүй, үлүү үгэгүй, ехэ һайн, боди ……….. хүн байһаниинь харагдана.
3.   Э-Х. Галшиев  …….. ондо түрэһэн, бага наһанһаа ………….  боложо, шажанай …………. гараад, холын ……………. орон ошожо, Һасада буддын шажанай эрдэм олон жэлдэ шудалжа, алдар суута ………….. дасанда ………… ламын үндэр зиндаада хүртөө һэн гэдэг.
4. Удаань 42-той гэлэн лама 1897 ондо ………. оронһоо бусажа, Худанай дасанда алба хэжэ эхилээ.  1898 оной майн 31-дэ Забайкалиин можын сэрэгэй губернаторай зарлигаар Эрдэни Хайбзун Галшиев Худанай дасанай ………….. баталагдаа.
5. ………… оной хабар Эрдэни Хайбзун Галшиевай үбдэхэдэнь, тэрэниие өөрынь гуйлтаар  Худанай дасанай шэрээтын тушаалһаа болюулһан байгаа. Дооромбо зандаатай Эрдэни Хайбзун Галшиев ……….. оной ………… 26-да тагаалал болоо.
6. Ехэ бэлигтэй эрдэмтэ лама хубисхалай урда тээхи буряад уран зохёолой гайхамшагта эрдэни зэндэмэни болохо «………………..» гэһэн суута шүлэглэмэл зохёол бэшэһэн алдартай.
7. 1993 ондо элитэ эрдэмтэн Цырен-Анчик Дугар Нимаев «Бэлиг-үүн толи» гэһэн ехэ бүтээлые ……….., ород хэлэнүүд дээрэ оршуулжа, 5 мянган хэһэгээр хэблэһэн байна.
8. «Бэлигэй толи» гээшэ эртэ сагта ……………. гүрэндэ дэлгэрһэн «………….» гэһэн зохёолой жанрта дүтэрхы уран һайханай аргаар бэшэгдэһэн бүтээл.  
9. Тэрэ бэе ба зөөри сахилга, эрдэм бэлиг шудалалга, һэримжэтэй ябалга, дайсан садан хоёрто хандалга, хожомой холые бодолго, буян бүтээлгэ г.м. …………..  шүлэгһөө бүридэһэн һургаалай зохёол болоно.
10. ……….. мүртэй шүлэглэмэл энэ бадагайнь түрүүшын ……….. мүртэ хүн ажабайдалай элдэб ушарнуудта яажа бэеэ абажа ябахаб гэжэ заана, харин нүгөө хоёртонь тэрэнэй үйлэ хэрэгэйнь …………….. гү, али хойшолонгые элирхэйлнэ.
11. Энэл  хадаа …………..  жанрай маяг болоно.
12. Ашата ………………. хоёрые

Номой ёһоор ……………… яба.

Энэ наһандаа амиды …………..

Гэжэ юртэмсын зон хэлсэдэг.

13. Хүн хэншье гээшэ һаа,

Ухаан эрдэмдэ ………..

Илангаяа эрдэмдэ һуралсаха сагтаа

Айха ба эшэхые орхёод һуралса…

14. Тахир, һохор, дүлии, дохолон,

Бүхэтэрнүүдые ………,

Хэзээдэшье бү дууряа.

Өөрын …….. хухарха ба нюдэн …….. болобошье, магадгүй гээшэ.

15. Ундэр наһатанииешье 
    ……………… мэтэ хүндэлэн яба. 
    Наһанай саг ба хэшэг олохо гэжэ 
    Эртын зоной хуушан үгэ бии .
16. Алдар ехэтэй хүнүүдһээ

Ушаргүй бү ……… .

Хойтын ехэ аюул һанаа һаа,

Энэ ………….. айха газар байхагүй.

17. Хүнэй гэртэшни ерэхэ үедэ

Манайда морилһонтнай … ………. гэжэ хэлэ.

Баясхалангай үгөөр угтадаг гээшэ

Мэргэн зоной ябадал мүн.