Шкетанын Ече ойлымаш почеш урок.
план-конспект урока (7 класс) на тему

Марий литератур  дене урок конспект

Класс: 7

Тема: М. Шкетан. Мыскара ойлымаш-влак. «Ече».

Цель: М. Шкетанын илыш корныжо, мыскара «Ече» ойлымашыжын содержанийже дене йоча-влакым палдараш.

Задаче-влак: 1) М. Шкетанын илыш корныж дене йоча-влакым палдараш;

                         2) «Ече» ойлымашым лудаш, тудын мыскара содержаниян улмыжым умылтараш;

                         3) йоча-влакым физкультур да ече спорт деке шÿмаҥдаш;

                         4) тунемше-влакым Шкетанын творчествыжым шымлаш, произведенийже-влакым лудаш кумылаҥдаш.

Урок тип: у материалым шымлымаш.

Кучылтмо материал: М. Шкетанын портретше, автор нерген презентаций, «М. Шкетан» фотоальбом, 7-ше класслан марий литератур дене учебник.

Урокын планже.

1. Орг. момент. Актуализаций.
2. У материалым шымлымаш:

1. М. Шкетанын илыш корныж дене палыме лиймаш;
2. «Ече» ойлымашым ужаш дене лудмаш;
3. «Мыскара» терминым умылтарымаш.

3. Физкультминутка.
4. Шинчымашым умылымым тергымаш.
5. Иктешлымаш.
6. Мöҥгö паша.
7. Аклымаш.

Урокын эртымыже.

1. Орг. момент.Актуализаций.

Т-шо: Салам лийже, пагалыме йоча-влак! Таче ме тендан дене у темым эрташ тÿҥалына. А темым палаш полша М. Казаковын почеламутшо. Колыштса:

 Луд-я Шкетаным. Могай тудын йылме –

 Келгыт ден ямжым умылен гына мошто.

 Тудын шомак телымат огеш кылме,

 Шошым ок шуло, кеҥежым ок кошко.

Т-шо: Кö нерген тушто ойлалтеш? Шкетанын творчествыж нерген автор кузе ойла? А ме М. Шкетанын могай произведенийжым 5-ше классыште лудна? («Мичун уке ачажат…» ойлымашым). А шке  мом лудында?

Т-шо: М. Шкетанын шке лÿмжым кö шарна? (Яков Павлович Майоров).

Т-шо: Чын.

2.У материалым шымлымаш:

1. М. Шкетанын илыш корныж дене палыме лиймаш.

 Т-шо: Йоча-влак , айста ме Яков Павловичын «Шке илышем нерген» статьяж гыч ужашым лудына. (Ик тунемше лудеш, лудмо дене тöр презентаций ончыкталтеш, тыгак фотоальбом кучылталтеш)

 Т-шо: Писатель шке илышыж нерген мом возен?( Йоча-влакын вашмутышт).

 Т-шо: Умбакыже А. Асаевын «М. Шкетан» статьяж гыч ужашым лудына. (Ик йоча лудеш). Мом пален нална тышеч? (Вашмут).

2. «Ече» ойлымашым ужаш дене лудмаш.

 Т-шо: Шкетан марий литературышто уста писатель гына огыл, тыгак ик эн уста мыскараче семын палыме. Тудын пеш шуко мыскара ойлымашыже уло. Мутлан, «Парашют», «Команмелна», «Нылле ик подкинде», «Вуйлатышын пондашыже» (фотоальбомысо материалым ончыкталтеш але презентацийысе слайд-влакым) да молат. Таче ме тендан дене М. Шкетанын «Ече» мыскара ойлымашыж дене палыме лийына. Текстым ужаш дене лудына. Лудмыда да колыштмыда  годым содержанийым гына огыл, тыгак персонаж-влакын мутланыме ойыртемыштым шижаш тыршыза. Ондак мутер дене пашам ыштена.

Мутер паша.

   Нюзыклен – йыген, мунчалтарен;

   Туешкен – черланен;

   Пиктежалтмыла – кысымыла, пиктымыла;

   Тыматлын – порын;

   Делегат – иктаж погынымашыш каяш ойырымо еҥ.

(Тунемше-влак ужаш дене лудыт)

Т-шо: Ойлымашыште мо нерген ойлалтеш? Тудо могай шÿлышан?

Т –ше: Ойлымаш воштылаш тарата, садлан тудым мыскара шÿлышан манын кертына.

Т-шо: А мо тугае мыскара, те кузе шонеда? (Вашмут).

Т-шо: Тиде йодышлан пÿтынь вашмутым пуаш ойлымашын содержанийжым лончылен лекташ кÿлеш.

2. Физкультминутка.

 - Мемнан лудмо ойлымашыштына ече дене коштмаш нерген ойлалтеш. Тугеже, айста меат ече дене коштмо движений-влакым ыштен ончыктена.

4.Шинчымашым умылымым тергымаш.

(Учебникысе 149-ше страницысе йодыш-влаклан вашештымаш)

 - Молан «Ече» ойлымашым койдарчыкан, воштылтышан произведений радамыш пуртымо? Ончыч лудмо произведенийла деч тудо мо дене ойыртемалтеш?

 - Кö тугай Иванов Васлий? Тудын портретшым автор кузе сÿретла? Койышыштыжо могай ойыртем палдырна, айста рашемдена.

 - Лудмо годым Васлийын йылмыжым эскераш паша пуалте. Каласыза, тудо могай мут ден ойсавыртыш-влакым ыштен ойла?

 - Иванова Марпан ончыл ÿдырамаш улмыжо кушеч коеш? Айста Марпан образшым Васлийын койышыжо вашталтме гоч почын пуэна.

 Т-шо: Каласыза, пожалуйста, мыскара мутым ынде те кузе умыледа. (Вашмут).

Т-шо: Шкендан шонымыдам учебникысе материал дене таҥастарен налза.(С. 150-151, йоча-влак лудыт).

5.Иктешлымаш.

 - «Ече» ойлымашым писатель могай событий негызеш возен?

 - М. Шкетан молан мыскара ойлымашыже-влакым 1-ше лица лÿм дене возен? Игылтме, койдарыме, воштылмо, вурсымо умылымаш – влак коклаште могай ойыртемым ужыда? Айдемын культурыжым нöлталаш могай койыш, кумыл полшат? Мо айдемым кÿкшö культураным ышта?

 - Тиде ойлымаш молан туныкта?

 - Мом мыскара маныт?

 - Эше мыскарам возышо марий писатель-влакын лÿмыштым каласыза. (Мутлан, В. Васильев, В. Крылов, В. Ижболдин да молат).

 - А могай мыскара журнал-влакым паледа? («Пачемыш»).

6. Мöҥгö паша.

 - Мöҥгыштыда «Парашют» ойлымашым лудын толза.

 7. Аклымаш.

Муниципальное бюджетное общеобразовательное учреждение

«Основная общеобразовательная школа д. Маняк»

Муниципального района Краснокамский район

Республики Башкортостан

Конспект открытого урока

по марийской литературе в 7 классе на тему

 «М. Шкетан. Мыскара ойлымаш-влак. «Ече»

Выполнила и провела:

 учитель марийского

 языка и литературы

Салиева С. С.

2014 - 2015 уч.год

Муниципальное бюджетное общеобразовательное учреждение

«Основная общеобразовательная школа д. Маняк»

Муниципального района Краснокамский район

Республики Башкортостан

Марий литератур дене 7-ше классыште

«М. Шкетан. Мыскара ойлымаш-влак. «Ече» 

теме почеш эртарышаш виш урокын конспектше

Урокым чоҥен да эртарен:

марий йылмым да

 литературым туныктышо

Салиева С. С.

2014 – 2015 тунемме ий