А. Иванован "Ава кид" почеламутшо почеш урок конспект
план-конспект урока (5 класс) на тему

Этап-влак

Туныктышын сомылжо

Тунемше-влакын сомылышт

Ойырымо жап

1 этап

Тÿҥал-тыш ужаш.

- Салам лийже!

Саламлалтыт.

1 мин.

наре

2 этап Мöҥгö пашам тергы-маш

- Мöҥгö паша могай ыле?

- Кö тугай С. Чавайн?

- Тудо могай почеламутым возен?

Йоча-влак вашмутым пуат, «Ото» почеламутым наизусть каласкалат.

5 мин. наре

3 этап

Моти-ваций

- Йоча-влак, колыштса мурым да каласыза, кö нерген тушто ойлалтеш.

(«Аваем» муро йоҥга. Мутшо М. Раян, семже И. Егоровын)

- Кö нерген мурышто ойлалтеш?

- Тудын нерген мом каласыме?

Мурым колыштыт.

Йоча-влак вашмутым пуат.

-Мурышто ава нерген ойлалтеш.

- Авам пагалыме да йöратыме нерген каласыме.

3 мин. наре

4 этап

Актуали-заций

- Айста ынде сÿретышке ончалына. Кöм те тушто ужыда? Тудо могай? Мом ышта?

Сÿрет почеш пуымо йодыш-влаклан вашештат. Сÿретыште ава ден йочам ончыктымо.

2-3 мин. наре

5 этап Урокын темы-жым рашем-дымаш,

у мате-риал дене палыме лиймаш

Физми-нутко.

- Мурышто да сÿретыште могай икгайлык уло?

- Тугеже таче урокышто кö нерген ойлаш тÿҥалына?

- Тетрадьнам почына да тачысе числам возен шындена.

-Тачысе урокын темыже «Альбертина Иванован «Ава кид» почеламутшо» лиеш. Тиде урокышто ме почеламутын содержанийжым, тÿҥ шонымашыжым рашемдышаш улына.

-Предложенийыш  келшыше мут-влакым шындыза, а мый возем (туныктышо воза).

Ава кид … лийын кертеш.

- Чын. Ава кид пушкыдо да козыра,  вÿдотызан да пашаче, мотор да шокшо  лийын кертеш.

- Кузе умыледа тиде мут-влакым?

-А могай аван кидше А. Иванован почеламутыштыжо, лудмеке, пален налына. Лудмо деч ончыч авторын илыш корныжо нерген лудына.

 1) А. Иванован илыш корныж нерген палыме лиймаш.

 2) «Ава кид» почеламутым туныктышын партитура почеш лудмыжо.  (Приложений) Умылымым тергымаш.

 - Альбертина Иванован почеламутышто могайрак аван кидше?

4) Йоча-влакын лудмышт.

- Изиш каналтена.

 5) Содержанийым лончылымаш.

- Ынде кажне ныл корным лудына да умылтарена («Илыш тошкалтыш» сÿрет кучылталтеш).

- Лöза копан сирень манмым кузе умыледа? Тудо молан окнам лачак  шыман тÿкалтен? Могай тура тошкалтыш нерген ойлалтеш? (йоча-влак вашмутым пуаш  йöсланат гын, туныктышо полша).

- Молан йоча аваж дек кидшым огыл, а кизажым шуя? Тиде мут дене аваже ден йоча кокласе могай кыл ончыкталтын?

- Йочан могай койыш-шоктышыжо нерген тиде корныла ойлат? Илышыште могай шÿртньымаш лийын кертеш? Тендан илышыштыда пытартыш жапыште могай нелылык лийын? Тиде нелылык гыч лекташ авада кузе полшен? Илыш кÿкшыт сочетанийым кузе умыледа? Тушко шуаш мом ыштыман, могай лийман?

- Лирический герой молан аважын копашкыже вуйжым пышта? Могай ушем-влак нерген ойлалтеш?

Кузе нуно ушналтыныт?

- Ынде эпитет-влакым кычалына.

(Лöза копаж ден, тура тошкалтыш).

- Таҥастарымаш уло мо? (Кÿлтка лекшашла).

- Эше вончештарыме значениян мут-влак улыт: тошкалтыш, илыш курык – айдемын ÿмыр корныжо; ÿмыр мучко эртем, илыш кÿкшыт, шÿртнем, кынелам.

6) Почеламутым сылнын лудмаш.

- Сылнын лудмо деч ончыч партитурысо знак-влакым да значенийыштым шарналтена.

7) Образ-влак дене паша.

-Тиде почеламутышто тÿҥ образ – ава. Тудо икшывылан илышым, вийым, шокшым пуа. Кажне аван тыгай койышыжо уло, но тыгодымак ава-влак икте-весе деч ойыртемалтыт. Тендан авада моло деч мо дене ойыртемалтеш?

- Шочшын ава дек кумылжо могай? Тиде кушеч коеш?

- Тыште эше пÿртÿс образ уло. Тиде – сирень. Тудо лöза копан. Тидым те шаҥге кузе умылтарышда?

-Нуно ава нерген ойлат.

- Ава нерген.

Тетрадеш числам да темым возат.

Теме слайдыште.

Йоча-влак шкеныштын шонымо мутыштым ойлат. 

Йоча-влакын вашмутышт.

Слайд гыч лудыт.

Партитурым кажне йочалан печатлен пуымо, тушто эскерен мият.

Йоча-влакын вашмутышт.

Физминуткым ыштат.

Кажне йоча ик строфа дене лудеш да  лудмо ужашын содержанийжым умылтара. Нелылык лекме годым, моло йочат полша.

-Ава ден йочан, Мландын да Кечын.

Эпитет-влакым , та-ҥастарымашым кычалыт да каласат.

Партитурым умылтарат. Сылнын лудыт.

Шке авашт нерген ойлат, тыгодым шке ыштыме сÿретыштым кучылтыт.

Сирень сÿретан слайдым ончат.

22- 25 минут наре

6 этап

Иктешлымаш.

- «Ава кид» почеламутын темыже могай?

- Почеламут могай шонымашым луктеш?

- А. Иванова могай кундемеш шочын? Кызыт кушто ила да пашам ышта?

- Тудо могай кумылан почеламут-влакым воза?

Йоча-влак вашмутым пуат.

Ныжылгылыкым да поро кумылым моктышо поэт

3 мин. наре

7 этап Рефлек-сий.

Предложений-влакым шуйыза

-Таче мый пален нальым…

- Урокышто эн оҥайже –тиде…

- Мый … умылыде кодым.

- Эше палынем ыле…

Предложений-влакым шуят

2 минут наре

8 этап

Мöҥгö паша.

- Мöҥгыштö «Ава кид» почеламутым наизусть тунемза.

Мöҥгö пашам дневникыш возат.

1 мин. деч шуко огыл

9 этап Аклы-маш.

Йоча-влаклым икте-весыштлан  отметкым комментироватлен шындаш йодеш.

Отметкым икте-весыштлан алмаш шындат.

1 мин. деч шуко огыл