Сәләтле укучылар белән эшләү программасы
методическая разработка на тему

Сәләтле укучылар белән эшләү программасы

                Гаязова  Э.Ф.

                                                                        2014-2015 нче уку елы

Татар төркеме

1. Шакирҗянова Радэлә, 6 нчы А
2. Николаев Гадел, 6 нчы А
3. Шакирова Аида, 8 нче А
4. Гәйнетдинова Мәдинә, 8 нче А
5. Гафиятов Булат
6. Фәтхетдинова Лилия
7. Шәрифуллина Гөлназ

Рус төркеме

1. Колдунова Анастасия, 8 нче Б
2. Фәизова Диана, 8 нче Б
3. Якимова Анна, 8 нче Б
4. Стрелкова Елизавета, 8 нче В
5. Шаһидуллин Айнур, 8 нче В
6. Шихова Анастасия, 8 нче Г

Максаты:

1. Сәләтле балалар белән эшне оештыруның яңа формаларын өйрәнү  һәм кулланышка кертү, комплекслы системасын булдыру.
2. Педагогларның сәләтле балалар белән эшләүдә компетентлык дәрәҗәсен арттыру.
3. Сәләтле укучылар белән эшләү өчен, махсус биремнәр, анкета сораулары, олимпиада һәм конкурсларга әзерлек өчен, программалар төзү.
4. Укучыларның мәктәп, район һәм республика күләмендәге конкурсларда, олимпиадаларда катнашуы буенча отчетлар төзү.
5. Укучыларның район, республика  чараларда катнашуын арттыру, аеруча призлы урыннар алуга, дәрестә һәм дәрестән соң даими эш  алып баруга кызыксынуларын үстерү.
6.   Олимпиадалар үткәрү турында положениеләрдә мәктәп, район,     республика олимпиадаларының үткәрелү шартлары белән даими таныштыру;
7. Югары әхлакый сыйфатларга, интерактив, коммуникатив мөмкинлекләргә ия булган иҗади шәхес тәрбияләү.
8. Регионның, илнең реаль таләпләреннән чыгып, шәхеснең үзенең эчке мөмкинлекләрен уяту, конкурентлыкка сәләтле шәхес тәрбияләү.

Аңлатма язуы

      Укытуның төрле  этабында укытучының психологик күзәтүләр алып баруы һәм укучылардагы үзгәрешне өйрәнеп торуы сорала; дәрестә кулланылган метод һәм алымнар укучыларның сәләтләре үсүенә ни дәрәҗәдә тәэсир итә, укучы күпме мөстәкыйль эшли ала, дәрестә катнашу дәрәҗәсе ничек, фән белән кызыксынуы үсәме, хәтер һәм дикъкать  дәрәҗәсе, ихтыяры, фикерләү дәрәҗәсе ничек, аның актив яки пассив булуы, анализлый һәм йомгаклый белү сәләте, эш темпы ничек, ни өчен теге яки бу укучы материалны аңламый яки биремнәрне эшләргә өлгерми һәм башка шундый мәсьәләләр белән укытучы кызыксынып торырга тиеш.

       Дәрес материалы, кулланылган метод һәм алымнар, күнегүләр укучыларның яшь һәм белем аермалыкларын, гомуми үсеш дәрәҗәсен, психологик үзенчәлекләрен истә тотып сайлана.

       Укучыларга белем һәм тәрбия бирү процессында укытучының уку эшен активлаштыруы , барлык укучыларның интеллектуаль, иҗади көчләрен, сәләтләрен белем алуга  туплавы, аларның үзенә генә хас үзенчәлекләрен (психикасы, кызыксынуы, ихтыяҗы, омтылышы, сәләте, белем үзләштерү дәрәҗәсе, фикерләү дәрәҗәсе, хәтере, ихтыяр көче, сизгерлеге, эмоциональлеге), уңай һәм кимчелекле якларны, аларның белем дәрәҗәләрен даими өйрәнүе таләп ителә. Шул вакытта гына ул укучыларга дифференциаль  һәм аерым (индивидуаль) якын киленә һәм кимчелекләрен булдырмау чараларын күрелә.

Татар теле һәм әдәбиятыннан өстәмә белем бирү курсы буенча төзелгән “Сәләтле балалар белән эшләү”программасы укучыларның төрле өлкәләрдә сәләтләрен ачуны һәм үстерүне күздә тота. Программа нигезендә эшчәнлек дәресләрдән соң уздырыла. Анда балаларның татар теле һәм әдәбияты белән кызыксынуларын үстерү, аңа мәхәббәт тәрбияләү бурычы куела. Курска татар халкы тарихын, аның бай мирасын өйрәнергә теләгән балалар йөри.

Шулай ук курс укучыларда җаваплылык хисе тәрбияләү, бер-береңә игътибарлы булуны, ярдәм итүне үзмаксат итеп куя. “Сәламәт тәндә - сәламәт рух” принцибын алга сөрү дә укучыларны иҗади шәхес буларак үстерергә ярдәм итәр, дип ышанасы килә.

Планы

Кулланылган әдәбият

1. Ф.С.Сафиуллина. Г.Б.Ибраһимов. Хикмәтле дә, бизәкле дә туган тел. К., 1998.

2. “Гүзәл Кама Тамагы” китабы, К.,2006                

3. Татар халык авыз иҗаты. Табышмаклар.        

4. Төрле елларда чыккан “Мәгариф” журналлары.

5. Н.В.Максимов. Татар теленнән тестлар, К., 2002

6. Д.М.Абдуллина, Л.Г.Гыйләҗева. Татар теленнән бердәм республика имтиханына әзерләнү өчен тестлар һәм иҗади биремнәр. К., 2008.

7. Ф.С.Сафиуллина. Г.Ә.Нәбиуллина. Татар теленнән тестлар. Синтаксис. К., 2006.

8. Л.Н.Ногманова. Ш.Ф.Садыйков. Н.В.Максимов. Бердәм республика экзаменына әзерләнәбез. Татар теле. К., 2007.

9. Л.Н.Ногманова. Г.Д.Садыйкова. Г.Г.Минһаҗева. Татар теленнән бердәм республика имтиханына әзерләнәбез. Татар мәктәпләре һәм рус мәктәпләренең татар сыйныфлары өчен кулланма, К.,2008.

10. Ф.С.Сафиуллина. М.З.Зәкиев. Хәзерге татар әдәби теле. Казан, 2002.

Сәләтле бала тәрбияләгез

(Дэвид Льюи)

1. Мин баланың һәр соравына туры һәм түземлелек белән җавап бирәм.

      2. Мин бала бүлмәсендәге һәм өстәлдәге тәртипсезлек өчен тавыш кузгалтмыйм. Ул шөгыльләнсен өчен шартлар тудырам.

      3. Уңышлары өчен генә түгел, ә балам булганы өчен яратуымны аңардан яшермим.

      4. Балага һәрвакыт хәленнән килгән эш йөклим.

      5. Балага җитешмәгән якларын күрсәтеп, башка балалардан син начаррак, дип әйтмим.

      6. Баланың теге яки бу мавыгуын, шөгылен үстерү өчен кирәкле китаплар һәм материаллар алам.

      7. Мин баланы фикерләргә, уйларга өйрәтәм, аңа кызыклы  нәрсәләрне даими укыйм.

      8. Балада һәр нәрсәгә карата кызыксыну уятырга тырышам, төрле вакыйгалар – хәлләр уйлап чыгаруын, хыялына каршы килмим.

      9. Мин һәр көнне бала белән икәүдән – икәү калып сөйләшергә вакыт табам.

     10. Гаилә эшләрен яки сәяхәтне планлаштыруда бала да катнашырга тиеш.

     11. Мин бервакытта да бала җибәргән хатадан көлмим, аны үртәмим.

     12. Кирәк вакытта аны яхшы эшләре өчен мактау сүзләрен кызганмыйм.

     13. Мин баланы олылар белән үзен олыларча тотарга өйрәтәм.

     14. Ялганга, тупаслыкка юл куймыйм.

Рецензия

Татар теле һәм әдәбиятыннан өстәмә белем бирү курсы буенча төзелгән “ Яшь журналистлар” түгәрәгенең эш  программасы укучыларның төрле өлкәләрдә сәләтләрен ачуны һәм үстерүне күздә тота. Программа нигезендә эшчәнлек дәресләрдән соң уздырыла. Анда балаларның татар теле һәм әдәбияты белән кызыксынуларын үстерү, аңа мәхәббәт тәрбияләү бурычы куела. Курска татар халкы тарихын, аның бай мирасын өйрәнергә теләгән балалар йөри.

Шулай ук курс укучыларда җаваплылык хисе тәрбияләү, бер-береңә игътибарлы булуны, ярдәм итүне үзмаксат итеп куя. “Сәламәт тәндә - сәламәт рух” принцибын алга сөрү дә укучыларны иҗади шәхес буларак үстерергә ярдәм итәр, дип ышанасы килә.