6-гы класстын торээн чогаал кичээлинин ажылчын программазы
календарно-тематическое планирование (6 класс) на тему

6-гы класстын торээн чогаал кичээлинин ажылчын программазы болгаш календарь-тематиктиг планнаашкыны

Скачать:

ВложениеРазмер
Файл rabochaya_programma_6_klass_chogaal.docx46.84 КБ

Предварительный просмотр:

 

Муниципалдыг бюджет ниити ==редилге албан чери

«Хову-Аксыныё ортумак ниити ==редилге школазы»

 

 

Сайгарып к=рген:

       Методиктиг каттыжыышкынныё удуртукчузу _______________________

 

________/______________/

                            ФААа

Протоколдуё дугаары №_____

 «___» __________2015 ч.

Ч=пшээрээн:

   Директорнуё ==редилге-

кижизидилге талазы-биле

оралакчызы:

 

_________/____________/

                            ФААа

 

 «___» ___________2015 ч.

Бадылаан:

     Школаныё директору

 

 

__________/_____________/

                            ФААа

 

Дужаалдыё дугаары  №______

 «___» ___________2015 ч.

 

 

 

 

 

 

Т+РЭЭН ЧОГААЛДЫЁ 6-ГЫ КЛАССКА

АЖЫЛЧЫН ПРОГРАММАЗЫ

 _______________________________________________________________

(==редилге курузунуё, эртемниё, модульдуё ады)

2015-2016 ==редилге чылы

 

 

 

                                                                                                                    Программаныё тургузукчузу:

Кунгаа Долчанмаа Кыргысовна,

 I-ги категория

(программаныё тургузукчузу

башкызыныё ФААа,

мергежилдиг категориязы)

 

  

 

 

2015ч.

 

6-гы класска тыва дыл ==редириниё тайылбыр бижии

5-6 класстарга чогаалды эё-не б=д\\н, билдингир хевирлиг ==редир: уруглар чогаалдыё ниити утказын шиёгээдип алыр, маадырларныё кылган ч\\лдериниё эки-багын тодарадыр болгаш ол б\г\н\ чогаалдыё с=з\н ажыглап тургаш бадыткаар.

Программаныё тургузуу

Киирилде кичээл: «Чечен чогаал номнарыныё ужур-дузазы»

А.М.Горькийниё «Билиглерниё \нер д=з\ - номга ынакшыёар» деп чугаазынга даянгаш, кижиниё амыдыралынга чечен чогаал номнарыныё ужур-дузазын тодарадыры, уруглар олардан амыдыралга хамаарышкан б\г\-ле айтырыгларга харыыларны тып чугаалаары.

Чай дургузунда уругларныё кым деп чогаалчыныё, кандыг чаа номнарын номчааныныё, ол номнардан ч\н\-ч\н\ билип алганын тодарадыры.

С.Б.Б\рб\ «Чалыыларныё оруу к=вей»

Чогаалчыныё болгаш ооё чогаалдарыныё дугайында сактыышкынныг чугаа.

Ш\л\кте чалыы назынныё буянныг ажыл-ишке чаяаттынганын, бодунуё х\лээлге-даанныын к\\дирде бергелерге торулбазын илереткени, аар-берге ажыл-ишти б\д\реринге беленин к=рг\скени. Чалыы назынныё к\зел-соруун болгаш ону чедип алырда ара д\шпейн, эчизинге чедирип билирин илереткен.

Ш\л\кт\ё =ске ш\л\ктер-биле харылзаазы, аяныныё онзагайы, тургузуунуё ылгавырлыг талалары.

Тендиш кылбайн, чара ч\тк\п эрте бээр бис; кажан, кым-даа холун дээспээн куруг ховаа; демин чарбас, кошкаш кынмас, салдынышпас; човаг билбес чалгынывыс кажан-даа бол, соруун четпейн, чоруу соксап, ара хонмас деп с=с каттыжыышкыннарыныё утказын тайылбырлаары.

Чогаал теориязы. Метафора дугайында билиг. С.Б\рб\н\ё «Чалыыларныё оруу к=вей» деп ш\л\\нге даянгаш, диригжиделгениё дээди, нарын хевири болур метафора дугаында кыска лекция чорудары.

Метафора дугайында билиг

Метафора дугайында билиг. Метафора дээрге бир ч\вениё демдектерин болгаш кылдыныгларын =ске ч\велерге хамаарыштырганы. Метафораныё ужур-дузазы.

С.А.Сарыг-оол «Ол-ла Маскажык»

Чогаалчыныё прозазыныё дугайында беседа.

«Ол-ла Маскажык» деп чечен чугаада Тывага улусчу революция мурнунда ядыы араттарныё т\реёги амыдыралын Ууштаарныё =г-б\лезиниё амыдыралын дамчыштыр чуруп к=рг\скени.

Улусчу эрге-чагырга чылдарында Маскажыктыё ажылчын болу бергени. Адазындан салгап алганы х=м-соктаар деп мергежилин ажыглааш, чогаалдыё маадырыныё дайын \езинде бодунуё интернационалчы х\лээлгезин медерелдиг к\\седип турары.

Чечен чугаада маадырларныё ажыл-ишке кызымаа, бот-боттарын деткижип чоруурун, к\зел-ч\тк\лд\\н к=рг\скени. Байларныё т=лээзи Семис-Кожайныё кадайыныё каржызы, харам, кээргел чогу.

«Ол-ла Маскажыктыё» уран-чечени: к\ск\ пейзаж, Ууштаарныё ==н\ё чуруу. Маскажыктыё бодалдары, ашактыё каргыжы, к\ш-ажылды уранчыдып к=рг\скени.

Чечен чугаада б=дей =г, к\з\р\м, уургайлыг шири, докпак, далгыг, с\рг\ деп с=стерниё утказы.

Б.Д.Х=веёмей «Марска чедер частым»

«Чогаалчыныё намдары, чогаалдары» деп беседа.

Чечен чугаада эртем-техниканыё чедиишкиннерин к=рг\скени. Келир \ениё хоорайыныё даштыкы овур-хевирин чуруп к=рг\скени. Кижилерниё карак-кызыл, ч\тк\лд\\н фантастиканыё дузазы-биле илереткени. «Марска чедер частым» деп чечен чугаа – тыва литератураныё эртем-фантастиктиг жанрыныё баштайгы чогаалы. Аёаа даянгаш, амгы \еде космонавтыларныё черни долгандыр \р \ениё иштинде ужудуп, янзы-б\р\ шинчилел ажылдары кылып турарын чуруктар, диафильмнер дузазы-биле к=рг\зери. Чогаалдыё уран-чечени.

Чечен чугаада уругларга утказы билдинмейн баар хире с=стер: ракетодром, пластмасс, диспетчер, чазадак, азийжи, европейжи, к=р\нч\р телефон, автомат-столовая, атом-каёналга заводу.

Монгуш Эргеп «Оглаа-Доруг»

«Чогаалчыныё намдары, чогаалдары» деп беседа.

Чарыш аъдын канчаар мунары. Мунукчу кижиге кандыг шынарлар херегил?

С.А.Сарыг-оол «К\с»

«Чогаалчыныё бойдус дугайында чогаалдары» деп беседа.

Ш\л\кте к\ск\ бойдустуё =ёнерин чиге к=рг\скени: хадыё, шарлан, б\р\, сиген алдыннанып, каттыржып, х\реё-кызыл шырай киирер. Алдын =ён\г арбай, тарааныё ховуларны каастап чыдары болгаш ону ажааган к\ш-ажылдыё дааш-шимээнин, тараалыг шаёнар чоогунда одарларда семирип ш=лээтээн с\р\глерниё таваар оъттап чоруурун, мурнуу ч\кче ужар деп д\в\рээн куштарны =ёг\р, чараш деёнелгелер, диригжидилгелер, эпитеттер, метафоралар-биле чиге чурааны. к\ск\ бойдустуё каас-чаражынга сеткил-ч\рээ саймаараан авторнуё минниишкиннери.

Ш\л\кт\ё тургузуунда онзагай талалар: узун, кыска одуруглар, эптиг аяннар, магадаан минниишкин илереткен аяннар.

Ш\л\кт\ сайгарарда И.Левитанныё «Алдын к\с» деп чуруун ажыглаар.

Чогаал теориязы. Проза болгаш ш\л\к чогаалдарыныё аразында ылгавырлыг талалары.

Ш\л\к чогаалы кыска-кыска одуругларныё каттышканы строфалардан тургустунар. Строфада одуругларныё эге \ннери долу, кожаланчак, аралашкак, кажааланчак аяннажыышкыннарлыг болур. Оларны аллитерация дээр. Чамдык чогаалчылар одуругларныё с==лг\ слогтарын база аяннаштырып турарлар.

С==лг\ аяннажыышкыннарны рифма дээр. Ш\л\кте одуруглар паузалар-биле кезектерге хувааттынган болур.

Проза чогаалы аразында утка аайы-биле харылзашкан чечен домактарлыг тоожулал аянныг с=з\глелден тургустунган болур. Ш\л\кт\ё тургузуу ооё с=з\глелинден янзы-янзы кызырылдаларны негээр болза, прозаныё с=з\глели долу, делгереёгей домактардан тургустунар.  

С.А.Сарыг-оол «Аёгыр-оолдуё тоожузу»

«Тос шилги аъттыг +ск\с-оол»

Бешки класска ==ренген тоолдар дугайында беседа.

Кара-Хемни чурттаан Караты-Хаанныё чылгычызы +ск\с-оолдуё амыдыралы. Ооё чел-кудурук чок шодаё шокар бе тып алганы. Ону +ск\с-оолга хаанныё «белекке» бергени. Бениё тос чылдыё дургузунда тос шилги кулун т=рээни, +ск\с-оолдуё тос шилги аъдын олчалап алыр дээш, Караты-Хаанныё ону =л\рер деп шиитпирлеп алганы. +ск\с-оолдуё оон дезип чорутканы. Тос хонук иштинде тос шилги аъдын б=р\ге чирткени. Б=р\ хаанныё амы-тынын +ск\с-оолдуё арттырып кааны, ооё алган белектери.

Б=р\ хаандан алган белектериниё Караты-Хаанны ажып тиилээринге +ск\с-оолга дузалажыры, аас-кежик бергени. +ск\с-оолдуё, Алдын даёгынаныё овур-хевирлери, Караты-Хаанныё алыкскак-чиксээн, каржызын, доскут угаанныын к=рг\скени.

Тоолдуё тургузуу, уран-чечени, дылыныё онзагаё талалары.

«Ашак биле Парлар»

«Ашак биле Парлар» деп тыва тоолдуё кол маадыры Кара-М=ге ашактыё амыдыралы. Ооё назылап кырып, к\ш-шыдал чок апарганы, ынчалза-даа угаангыр-сагынгыры-биле парларны коргудуп, айыылдан чарлып алганы. Тоолда ажыглаттынган кол чечен арга. Парларныё б\д\ж\н ажыглааш, хоптак-чазый, к\ч\\ргек чорукту сойгалааны. Бойдуста дириг амытаннарга бодаарга, кижиниё угаангыр-сагынгырын, коргуш чогун, кажар-тывынгырын тоолда к=рг\скени.

«Аргалыкты биле К\ж\л\кт\»

Тоолга хамаарыштыр словарьлыг ажыл: Аргалыкты, К\ж\л\кт\ деп аттарны тайылбырлаары.

Аргалыкты биле К\ж\л\кт\н\ё амыдыралы. Аргалыктыныё угаангыр, тывынгыры. К\ж\л\кт\н\ё алыксак, чиксээ, мелегейи, каржызы. Хоптак сеткил-биле ооё мал-маганындан, эт-севинден, амы-тынындан чарылганы. Тоолда кижилерниё хоолургак, к\ж\н д=гээр, чазый-чилби, каржы чоруун буруу шаап турары.

Чогаал теориязы. Тоол дугайында билиг.

Тыва улустуё тоолдарын маадырлыг, хуулгаазын, ужуралдарлыг, дириг амытаннар дугайында, анаа тоолдар деп б=л\ктерге хувааганы. Тоолдарда кижилерниё амыдырал-чуртталгазын, к\зел-бодалын илереткени.

Хуулгаазын тоолдарда элдеп-кайгамчыктыг хуулгаазын ч\\лдер кижиге дузалап турарлар. Дириг амытаннар дугайында тоолдарда дириг амытаннарныё б\д\ш-шынарын ажыглааш, кижилерниё аажы-чаёын, сеткил-сагыжын, харылзааларын ойзуп к=рг\скени. Ужуралдарлыг тоолдарныё маадырлары элдептиг берге байдалдарга таварышкаш, оон мерген угаанныы-биле дырлып унерлер. Анаа тоолдарда ядыы кижилерниё амыдырал-чуртталгазы. Байлар биле ядыыларныё бот-боттарыныё аразында хамаарылгазын илереткени.

Тыва тоолдарныё чечен чугаалардан тургузуунуё-даа, дыл-домааныё-даа талазы-биле ылгалы.

Тоолдуё дылында уран-чечен аргалар.

Тоол дугайында билиг

«Чеди-Хаан сылдыс», «К\скениё чылга киргени»,

«/гер сылдыс» деп тоолчургу чугаалар

Астрономия эртеминиё астрономиялыг картазы-биле ажыл. «Чеди-Хаан», «/гер» сылдыстар-биле ==реникчилерни таныштырары.

«Чеди-Хаан сылдыс» деп тоолчургу чугаада чеди сылдыстыё кезээде =скерилбес, кожа чоруур, ынчалза-даа чоокшулашпас туруштарын ажыглап, эрги езузунуё албан-дужаалдыг кижилериниё хоолургак, бот-боттарын тоошпас, аразында к=р\шпес чоруун шоотканы.

«К\скениё чылга киргени». К\ске биле Тевениё маргышканы. К\скениё м==рейни тиилеп алганы. Ханы шинчилекчи угаан биле кыдыра доскут угаанныё ылгалдыын к=рг\скени. Теве чылга кирбезе-даа, ооё б\д\ж\нде чылда кирген «он ийи амытанныё хевир-д\рз\лери бар элдептиин» чугаада к=рг\скени.

«/гер сылдыс». /гер сылдыстыё шаг шаанда чер адаанга турганы. Ынчан чер кырыныё м=ёге ногаан, чылыг турганы. /гер чер кырынга \н\п кээрге, сооп эгелээни. Ону катап черже киир базыптар дээш, аът-биле инектиё маргышканы. Инек далаш, турамык болгаш аътты мурнапканы. Ооё дуюунуё адырындан \нгеш, /герниё дээрде барганы. Оон бээр-ле /гер сылдыс кыжын к=ст\п кээри билек, бо черге соок эгелээр болу берген.

Бодунуё кылган частырыы дээш инек бурганга хаайы-биле хар ч\лг\п оъттаар кылдыр чаяаттынган деп бодалды чугаада илереткени.

Кол-кол мергежилдер болгаш чаёчылдар

        6-гы классты доозуп тургаш, ==реникчилер дараазында мергежилдерни болгаш чаёчылдарны чедип алыр:

        Номчаан ч\\л\н\ё утказын, ында к=рг\скен болуушкуннарны, оларныё харылзаазын билир;

        Чогаал теориязынга ==ренген ч\\лдерин билир;

        +=ренген чогаалдарыныё маадырларынга характеристиканы, оларныё ажыл-херектерин болгаш чурумун к=р\п тургаш бээр;

        +=ренип эрткен чогаалдарындан метафораларны тып, проза болгаш ш\л\к чогаалдарыныё дылыныё онзагай ч\\лдерин, тоол, тоолчургу болгаш т==гш\ чугаалар, чогаал маадырыныё дугайында чугаалап, чечен чогаалда пейзажты тып билир;

        С=з\глелди шын, медерелдиг, аянныг номчуур, ортумаа-биле 1 минутада 110-120 с=с чедир номчуур;

        Хемчээли улуг эвес проза чогаалыныё утказын делгередир, допчулай, кандыг-бир ч\\лге азы болуушкунга хамаарыштыр шилип, аас болгаш бижимел-биле дамчыдып билир;

        Бодунуё номчааны кандыг-бир номга \нелелди бээр; ==редилге номунуё болгаш =ске-даа номчаан номнарыныё с=стер утказы тайылбырлаан кезээн болгаш тайылбыр словарьны ажыглап билир.

+=редилге-методиктиг комплекс:

  1. Оргу К.Х., Куулар Н.Ш. Т=рээн чогаал. Тыва ортумак школаныё 6-гы клазынга номчулга ному. Кызыл – 2002.
  2. Ойдан-оол А.К., Тадар-оол С.К. «Эдертиглер чыындызы». 5-9 класс. Кызыл-2004.

Муниципалдыг бюджет ниити ==редилге албан чери

«Хову-Аксыныё ортумак ниити ==редилге школазы»

  Ч+ПШЭЭРЭЭН                                

Директорнуё ==редилге-кижизидилге

талазы-биле оралакчызы:

 ___________        ______________

(хол \ж\\)                (ФААа)

 «____» _____________2015 ч.

 

 

 

 

Т+РЭЭН ЧОГААЛГА

КАЛЕНДАРЬ-ТЕМАТИКТИГ ПЛАННААШКЫН

_____________________________________________________

(эртемни, курсту айтыр)

Класс __6»в», 6 «г»_____________________________________________________

Башкы  __Кунгаа Долчанмаа Кыргысовна                    ________________________________

 

Шактарныё саны

       шупту __64__ шак;          

       неделяда __2___ шак;

План ёзугаар хыналда ажылдар кичээлдери: ____________________________________________

Тест-биле ажылдар: __________________________________________________________________

Планнаашкынны дараазында ажылчын программага д\\шт\р тургускан:

  1. 5-9 класстарга тыва дыл программазы (А.К.Ойдан-оол, Ш.Ч.Сат), 5-9 класстарга харылзаалыг чугаа сайзырадылгазыныё программазы (Д.Х.Ооржак), 5-11 класстарга тыва аас чогаалы болгаш литература программазы (Д.С.Куулар, А.М.Монгуш), Кызыл, 1994ч.  

 


 

Темалар

Чугаа сайзырадылгазы

Словарь ажылы

Онаалга

Шагы

Эрттирген х\н\

план ёзугаар

херек кырында

6в      6г

6в      6г

Киирилде кичээл. Чечен чогаал номнарынын ужур-дузазы

Номнуё ужур-дузазаын, ооё эгээртинмес \незин чугаалажыр

Мерген угаанныг

Мини-чогаадыг «Чайын номчаан номум»

1

С. Б. Пюрбю «Чалыыларнын оруу к=вей.»

Ш\л\кт\ аянныг номчуур. Айтырыгларга харыылаар, уран-чеченин сайгарар.

Чалыы, човаг билбес, чолу, чымыжы

Доктаадыр

1

Метафора дугайында билиг.

Чижектерге сайгарар

Метафора

Айтырыг 3 (бижимел)

1

С. А. Сарыг-оол «Ол-ла Маскажык.»

Эргижирээн с=стерни тайылбырлап, чечен чугааныё ийи кезээн деёнеп чугаалажыр.

Кара-дондак, кенгирге, дыт к\з\р\м\

Номчуур

1

С. А. Сарыг-оол «Ол-ла Маскажык.»

Чогаалдыё тема, идеязын, овур-хевирлерин сайгарар.

соргак, шээживек, улдуё, хаварык, бышкак

Маскажыктыё овур-хевири

1

Б. Д. Х=веёмей «Марска чедер частым.»

Чечен чугааныё утказын чугаалап, чаа с=стерни тайылбырлаар келир \ениё амыдырал-чуртталгазыныё дугайында чугаадан чогаадыр.

Ракетодром, диспетчер, чазадак, азийжи, европейжи, к=р\нч\р-телефон

Чаа с=стерни ушта бижээш, домактар чогаадыр, чурук ч

1

М. С. Эргеп «Оглаа-Доруг.»

Чогаалдыё овур-хевирлерин, уран-чеченин сайгарар.

=скергей, аъттыё саары, херии, хаадамнаар

Мини-чогаадыг «Чарыш аъды – чараш мал».

1

С. А. Сарыг-оол «Кус.»  Проза болгаш шулук чогаалдары.  

К\с дугайында чуруктарны болгаш чогаалдарны ажыглап ш\л\кт\ сайгарар.

Шарлан, т\мен, олбук.

Доктаадыр

1

ННК. С.Сарыг-оол «Ангыр-оолдуё тоожузу»

Чогаалдарнын утказын сайгарып чугаалажыр.

Тарбаган, какпа, т=ре, т==ректелдир.

Номчуур.

1

Ч. С. К. Чогаадыг «Алдын кус»

Бижимел чугаа сайзырадылгазы

1

«Тос шилги аъттыг +скус-оол.»

Аянныг номчааш, айтырыгдарга харыылап, тоолдуё утказын чугаалаар.

Хаа, кода-с\ме, д\л, хоо

Номчуур

1

«Тос шилги аъттыг +скус-оол.»

Хуулгаазын ч\\лдерни тып, уран-чечен талаларын тодарадыр.

маак, шивишкин, таёмак,

\з\нд\ доктаадыр

1

«Ашак биле парлар».

Аянныг номчааш, айтырыгдарга харыылап, тоолдуё утказын чугаал-р.

Колду, арбыш, ай балды, =л инек хырны.

Ар 53, айт. 3,

1

«Ашак биле парлар».

Уран-чечен талаларын тодарадыр.

дириг амытаннар дуг тоолдар номчуур, чурук

1

«Аргалыкты биле Кужулукту».

Аянныг номчааш, айтырыгдарга харыылап, тоолдуё утказын чугаалаар. Уран-чечен талаларын тодарадыр.

Сээннээр, сырынгыыр, ширээ, селби,

Номчуур, чугаалап ==ренир.

1

«Аргалыкты биле Кужулукту».

Тоолда маадырларны дамчыштыр кижилерниё аажы-чаёын сайгарар

тайжы, сыыргаа, бышкы, шивегей.

Арг биле Куж деннелге харак-н бижиир.

1

Тоол дугайында билиг.

Тоолдарныё ужур-утказын, б=л\ктерин сайгарып чугаалажыр.

Т\мен, элдээрти.

Тоол дуг. Билиг, тоолдар номчуур.

1

ЧСК. Эдертиг.

1

«Чеди-Хаан», «Угер сылдыс», «Кускенин чылга киргени».

Тоолчургу чугааларнын кижизидикчи утказын чугаалажып сайгарар.

/гер, хар чулгуп, м=ген.

Чуруктар чуруур, 12 чылдын адын ==ренир.

1

«Амыр-Санаа дугайында чугаа»

Т==г\ чугааныё утказын чугаалаар, айтырыгларга харыылаар.

Т=ре,ызыгуур салгаар, чээн-оол, билигжи…

Амыр-Санаанын эрткен оруу

1

«Амыр-Санаа дугайында чугаа»

Уран-чеченин, овур-хевирлерин сайгарар.

Амбын

Т==г\ чугааларны номчуур

1

Тоолчургу болгаш т==г\ чугаалар дугайында билиг.

Аразында ылгалын тодарадып сайгарар

Гипербола

Арын 66-67 номчуур.

1

Алгыш-йорээлдер.

Алгыш-й=рээлдерни номчуп, уран-чечени

Челелиг, чаат, куйлап, каскаанга.

Й=рээл доктаадыр.

1

С. О. Тамба «Донгада кадык».

Аянныг номчааш, айтырыгларга харыылаар. Утказын чугаалаар. С=з\глелди эдертир шиижигешти тургузуп, рольдарга ойнаар.

Шавыраачы, куургак, эреге, дариина, с=гече, амырлажыр, маанай, оргумчу, мулдурлаар, богда-кегээн…

Ламанын овур-хевиринге хар-ка, тоолдарга ажыгл-р с=стерни, с.к. ушта бижиир.

1

ННК «Тос оолдуг Доктагана кадай»

Тоолду рольдап номчааш, планын тургузар.

Олбук-кудус, хоо-домбу, дадаазын

Овур-хевирлерге хар-ка

1

Катаптаашкын.

Аас чог-га хам-р ==ренген ч\\лдерин катаптаар, быжыглаар

Номчуур

1

Ч.С.К. Чогаадыг

Бижимел чугаа сайзыр-зы.

1

К.-Э. Кудажы «Маргылдаа».

Аянныг номчааш, айтырыгларга харыылаар. Рольдап номчуур. Басняга д=мей таварылгалардан сактып чугаалажыр.

Д=ж\, кыскаш, х=р\к, менээргенип

Шээжилээр.

1

Ю. Ш. Кунзегеш «Б=ру биле кускун».

Рольдап номчуур, утказын сайгарар.

Ч=гел, чызаалаксап, ажап-сыяп, х\лб\с, куду чайлаан

Баснянын утказ. тааржыр ул дом. тып бижиир.

1

Немелде номчулга кичээли.

Басняларны номчуп, суртаалын тодарадыр.

Хылган, ч==к

Чурук чуруур.

1

С.К. Тока «Араттын созу». «Мерген»

Эгениё уран-чеченин сайгарар.

Кашпалдар, к=в\к, ужар

«Мерген» деп эгени шээжилээр.

С.Тока «Тас-Баштыг»

Ава кижиниё овур-хевирин сайгарып чуг-р

Доора-Хем

Т-Б, Алб. портреди

1

С.Тока «Бистиё аёчыларывыс»

Эгелернин утказын чугаалаар. Маадырларнын овур-хевирин тодарадыр.

Торлаа

Ыт дуг, деннелге

1

С.Тока «Шаагай»

Эгени номчуп, сайг-р\

Д\ж\мет, шаагай

Д\ж\меттер-ё о-х

1

С.Тока «Араттыё с=з\».  Т\ннел кичээл. Тест.

Кол бодалын, овур-хевирлерин тодар-р

Чурук чуруур.

1

Чогаал маадырынын дугайында билиг.

С.Токаныё «Араттын с=з\нге» даянып, сайгарар

Т=лептиг, т=леп чок

Арын99-101 номчуур

1

Ч.С.К. Эдертиг

1

С.А. Сарыг-оол «Шойдан ирейнин Чудукмаа дугайында чугаазы».

Номчааш, кол утказын сайгарар.

Сембии олбук

Номчуур, айт. Харыылаар

1

С.А. Сарыг-оол «Шойдан ирейнин Чудукмаа дугайында чугаазы».

Овур-хевирлерин, дылынын онзагайын сайг-р.

С=гече, кичигене, божа

Чогаадыг бижиир

1

С.А. Сарыг-оол «Авамнын ынак оглу».

Аянныг номчааш, айтырыгларга харыылаар. Орус, тыва чоннун найыралынын дугайында чугаалаар.

Эрги хынныг ланчыы, ары-б=р\ аглай берген, шинель.

Доктаадыр

1

С.К. Тока «Каа-Хем».

/з\нд\н\ё утказын чугаалап, ооё бижиттинген дылыныё уран-чечен аргаларын тодарадыр.

«=леё манаан шары-ла, =рге кедээн Сары-ла», ангыс, кашпал.

Уран-чеченин сайгарар(чижектер тывар)

1

М.М. Дуюнгар «Авамнын тону»

Номчааш, утказын сайгарар.

ТАР, Пронт.

Номчуур, Тыва хеп дуг. Дынн.

1

М.М. Дуюнгар «Авамнын тону»

тыва идик-хеп, малчын амыдырал дугайында чугаа чорудар.

Хая чугу, сайыт

1

ННК. С.Б.Молдурга «Амытаннар чылы»

Номчааш, чыл б\р\з\н\ё онзагайын чугаалажыр.

+реге, итпек, манны, к=гээржик

Кайы-бирээзин доктаадыр.

1

Ч.С.К. «Ава-=ртемчейниё чаяакчызы».

Бижимел чугаазын сайзырадыр.

1

М.Б. Кенин-Лопсан «Авам-Маадыр».

Номчааш, ие, ава Кижи дуг. Чугаалажыр, ш\л\глелдиё уран-чеченин сайг-р.

Чучак, Курбустуг дээрбечи, даттыг, агбан.

Ава дуг \.д., ырлар, ш\л\ктер.

1

А.А. Даржай «+гге й=рээл».

Ш\л\кт\ аянныг номчааш, Тыва =г дугайында беседаны кылыр.

Шыпшык, к\д\к, бозага.

Айтырыг 2, 4.

1

О.К. Саган-оол «Найырал»

Чечен чугааны аянныг номчааш, утказын сайгарар.

К=шке

Бойдус чурумалдарын ушта бижиир.

1

О.К. Саган-оол «Найырал»

Овур-хевирлерин, бойдус чурумалдарын сайгарар.

Каалама, х=рт\к, артынчак, ижээн.

Найырал дуг. \.д.

1

Чечен чогаалда пейзаж.

+=ренген чогаалдарынга даяныр.

Пейзаж

 «Мээё суурум бойдузу»

1

В.С. Серен-оол «Донгурак».

Чогаалды номчааш, кол утказын сайгарып чугаалажыр.

Тууйбу суугу

Айтырыгларга харыылаар.

1

В.С. Серен-оол «Донгурак».

«Оорнуё оруу мунгаш» деп темага чугааны чорудар.

Орук соргаа, дыдык

Мини-чогаадыг.

1

Е.Д. Танова «Бора-Шээлей».

Шулукту аянныг номчуур, айтырыгларга харыылаар.

хылыш

Доктаадыр, ырлап ==ренир.

1

КДН.  М.Б.Доржу «Дайынныг к=ргеш»

Чогаалды номчааш, кол утказын сайгарып чугаалажыр.

Анна Каренина

Айтырыгларга харыы

1

С.Б. Пюрбю «М=нгун-Тайга».

Чуруктар ажыглап тургаш, шулуктун утказын, уран-чеченин сайгарар.

К=гжегер, бизеё, богаа, чунма

Уран-чечени, доктаадыр.

1

А.К. Уержаа «Аякта хээлер», «Кадыргылар».

Ш\л\ктерниё кол бодалын тодарадып, х\ндулээчел аажы-чаё дуг. чугаалажыр.

Агы, шывык,  шавага, шерги, харалзалаан.

/легер домактар бижиир, уран-чеченин сайгарар.

1

Х.М. Ойдан-оол «Эзир».

Чечен чугааны номчуур.

Хыыргыыш, ээрем, озан

Бойдустун чурумал  бижиир

1

Х.М. Ойдан-оол «Эзир».

Чогаалда бойдус камг. Дуг. Чуг-р.

+зен, кокпа

Маад-ё овур-хев.

1

Х.М. Ойдан-оол «Эзир».

маадырларнын овур-хевирин, бойдустун чурумалдарын чугаалаар

Эрлик

Чурук чуруур.

1

С.А. Сарыг-оол «Чаагай уе».

Ш\л\кт\ аянныг номчуур, утказын сайгарар.

Чулук уер, аадарга, арбын, с\р\\

Ш\л\кте эпитет. болгаш мет-биле домактар чог-р.

1

С.Б. Пюрбю «Ынак Тывам».

Ш\л\кт\ аянныг номчааш, айтырыг. харыылаар, кол бодалын тодарадыр.

Кылчаё, хилиё, энчек, каёгы

Доктаадыр, айтырыг 4.

1

К.-Э. Кудажы «Он бир».

Рольдап номчуур. Эки турачылар дугайында чугаалажыр.

Топограф, нам

Номчуур.

1

К.-Э. Кудажы «Он бир».

Тема, идезын тодарадыр. Найырал, маад-г чорук дуг. Чугаа.

Овур-хевирлерге хар-ка.

1

С.В. Козлова «Авам сугга чораанымны».

Ш\л\кт\ номчааш, аваныё овур-хевирин сайгарып чугаалажыр.

Соруу сынмас

Айтырыг 3, арын 222.

1

Ч.С.К. Чогаадыг

1

ННК. М. +лчей-оол «Х==рээрниё чугаалары».

Чогаалды номчуп, кол бодалын тодарадыр.

Буурулзумаар, хайыр

Айтырыгларга харыы

1

Ш.Суваё «Кара-Баштыг».

Чогаалы номчуп, кол бодалын тодарадыр.

Боом, Бег хем

«Тоол чурттуг оол»

1

Т\ёнел кичээл

+=ренген чогаалдарын сактып чугаалажыр.

Номнар номчуур.

1


 

 

 

 


По теме: методические разработки, презентации и конспекты

Доклад "5-ки класстын чаа торээн чогаал номунга хамаарышкан бодалдар"

ФКОСтун негелделеринге дууштур ортумак школанын 5-ки клазынга хамаарыштыр унген чаа торээн чогаал номунун онзагай талаларын эрги чогаал ному-биле деннеп сайгарган....

6-гы класстын тыва дыл кичээлинин ажылчын программазы

6-ги класстын тыва дыл кичээлинин ажылчын программазы болгаш календарь-тематиктиг планнаашкыны...

6-гы класска класстан дашкаар өөренир «Улусчу ужурлар» эртеминиӊ ажылчын программазы

6-гы класска класстан дашкаар өөренир «Улусчу ужурлар» эртеминиӊ ажылчын программазы...

7-ги класска класстан дашкаар өөренир «Улусчу ужурлар» эртеминиӊ ажылчын программазы.

7-ги класска класстан дашкаар өөренир «Улусчу ужурлар» эртеминиӊ ажылчын программазы....

8-ки класстын тыва чогаал кичээлдеринин календарь-тематиктиг планы.

8-ки  класстын тыва чогаал кичээлдеринин  календарь-тематиктиг планы....

9-ку класстын тыва чогаал кичээлдеринин календарь-тематиктиг планы.

9-ку  класстын тыва чогаал кичээлдеринин  календарь-тематиктиг планы....

10-гу класстын тыва чогаал кичээлдеринин календарь-тематиктиг планы

10-гу класстын тыва чогаал кичээлдеринин календарь-тематиктиг планы...