КТП электива по якутскому языку
календарно-тематическое планирование (5 класс) на тему

№

Уруок темата

Тугу үөрэтэрэ-билэрэ

Тумук ситиьии

Туьаныллар матырыйаал

Дьиэ5э сорудах

Чааһа

Күнэ-дьыла

Туолла

1

Киирии тема. Саха тыла – төрөөбүт тылбыт

Тереебут тыл суолтата

Тереебут тыл туох суолталаа5ын быьаарар. Бэйэтин санаатын сааьылаан санарар.

Хаһыат матырыйааллара

Сайыңңы сынньалаңым-өйтөн суруйуу.

1

2

Хатылааһын

Алын кылааска уерэппити хатылааьын

Ойге бары уьугуннарыы (сана чаастара, этии чилиэнэ, тыл састааба)

Учебник

3 эрчиллии 2,3

1

3

Лексика өйдөбүлэ. Тылдьыт

Лексика ейдебулэ. Национальнай тыл. Кэпсэтии тыла. Туелбэ тыла. Саха литературнай тыла. Тылдьыт apaaha.

Национальнай тыл, кэпсэтии тыла, туелбэ тыла, литературнай тыл диэн арааран билэр. Туттуллуу ларын быьаарар. Тылдьыт арааьын билэр.

Учебник. Тылдьыт

5 эрчиллии (3)

1

4

Тыл өйдөбүлэ. Тыл суолтата

Тыл ейдебулэ, лексическэй суолтата. Тыл лексическэй ситимэ. БыЬаарыылаах тылдьыт ыстатыйата.

Тыл лексическэй уонна грамматическай суолтатын быьаарар. Тылдьыты сатаан туьанар.

Учебник. Тылдьыт

Кроссворд таайыыта

1

5

Тыл лексическэй суолтата, тылдьыт ыстатыйата.

Тыл лексическэй ситимэ. БыЬаарыылаах тылдьыт ыстатыйата.

Тыл лексическэй суолтатын быьаарыылаах тылдьыт кеметунэн быьаарар.

Учебник. Тылдьыт

8 эрчиллии

1

6

Элбэх уонна биир суолталаах тыллар

Элбэх уонна биир суолталаах тыл.

Биир, элбэх суолталаах тылы этииттэн, тиэкистэн сорудах быЬыытынан бэйэтэ булар, лексическэй суолтатын быЬаарар, тыл ситимигэр киллэрэр.

Учебник. Тылдьыт

9 эрчиллии

1

7

Тыл көнө уонна көспүт суолтата

Тыл кене уонна кеспут суолтата.

Тыл кене уонна кеспут суолтатын быьаарар. Кеспут суолталаах тылы этиитэн булар.

Учебник

14 эрчиллии

1

8

Тыл көспүт суолтатын саңарар саңа5а туһаныы

Тыл кеспут суолтатын туттуу.  Тыл кеспут суолтатын уус-уран сиЬилиир ньыма5а туЬаныы (метафора, тэннээЬин, эпитет, тыыннаа5ымсытыы).

Тыл көспүт суолтатын саңарар саңа5а сатаан туһанар, уус-уран сиьилиир ньыма арааьын билэр

Учебник

19 эрчиллии

1

9

Омоним

Омоним ейдебулэ, быЬаарыылаах тылдьыкка бэриллиитэ.

Омоним лексическэй суолтатын быЬаарар. Санарар caнa5a, уус-уран айымньыга омонимы булар, быЬаарар.

Учебник. Тылдьыт

21 эрчиллии

1

10

Антоним

Антоним ейдебулэ. Паараласпыт антонимы туттуу.

Тыл антонимын булар. Паараласпыт тылы уескэтэр, санарар сана5а, тиэкискэ сатаан туттар.

Учебник

24 эрчиллии

1

11

Синоним

Синоним ейдебулэ. Синоним кэккэтэ, суруннуур тыла.

Синоним кэккэтин булар, суруннуур тылы араарар, синоним кэккэтигэр тылы суолтатынан сааЬылыыр.

Учебник

29 эрчиллии

1

12

Синонимы саңарар саңа5а туттуу.

Синоним apaaha: толору синоним, дэгэт синоним, истиил синонима, дэгэт суолталаах истиил синонима.

Синоним арааЬын  быЬаарар. Сурук улэтигэр синоним тылдьытын (учебник сыЬыарыытын) сатаан туЬанар.

Синоним сыыЬа-халты туттуллар, истиили кэЬэр сирин таба керер, быЬаарар, кеннерер. Хатыланар тылы булан, синонимынан солбуйар.

Учебник

32 эрчиллии

1

13

Этии. Этии тиибэ

Синтаксис ейдебулэ. Этии ейдебулэ. Этии тиибэ: сэЬэн, ыйытыы, соруйуу. СэЬэн,

ыйытыы, соруйуу этии кууЬурдуу этии буолар усулуобуйата.

  Этии тиибин араарар, сепке интонациялыыр, сурук бэлиэтин таба туруорар.

Этии тиибин сорудах быЬыытынан солбуйар.

Сурук улэтигэр араас этиини туЬанар.

Учебник

Этии толкуйдааһына

1

14

Тыл ситимэ

Тыл ситимэ: ана уонна баЬылатар тыл.

Этииттэн тыл ситимин араарар, ана тылтан ыйытыы туруорар, баЬылатар тылы быЬаарар.

Учебник

56 эрчиллии

1

15

Этии тутаах  чилиэннэрэ. Туһаан уонна кэпсиирэ.

Этии састааба: ана чилиэннэр (туЬаан, кэпсиирэ)

Судургу этии ана чилиэннэрин ыйытыы туруоран булар. Тэнийбэтэх этиини сорудах быЬыытынан тэнитэр.

Учебник

59, 61 эрчиллии

1

16

Этии ойо5ос чилиэннэрэ. Быһаарыы

Ойо5ос чилиэннэр. БыЬаарыы.

Судургу этии ойо5ос чилиэннэрин ыйытыы туруоран булар.

Учебник

63 эрчиллии

1

17

Толоруу

Толоруу

Толорууну арааран булар

Учебник

71 эрчиллии

1

18

Сиһилии

Сиһилии

Сиьилии араастарын билэр

Учебник

74 эрчиллии

1

19

Биир уустаах чилиэннэрдээх этии.

Этии биир уустаах чилиэнэ. Биир уустаах туЬаан, кэпсиирэ, толоруу, быЬаарыы, сиЬилии. Биир уустаах чилиэн ситимнэЬэр ньымата: интонация, ситим тыл, буолан сыЬыат туохтуур, икки ахсаан аат, -лыын, -лаах сыЬыарыы. Сурук бэлиэтэ.

Этиигэ, тиэкискэ биир уустаах чилиэннэрин ыйьггыы туруоран булар, сурук бэлиэтин быЬаарар, таба интонациялаан аа5ар. Этиигэ сорудах быЬыытынан биир уустаах чилиэни эбэр, сурук бэлиэтин туруорар, ис хоЬооно хайдах уларыйарын бол5ойон керер. Биир уустаах чилиэннээх этиини сатаан туттар.

Учебник

Холобурдары булуу

1

20

Туһулуулаах  этии

ТуЬулуу ейдебулэ. ТуЬулуу интонацията, этии иннигэр, ортотугар, кэннигэр турар туЬулууга сурук бэлиэтэ. ТуЬулуу бутэЬик суЬуе5эр aha5ac дор5оон yhyypa эбэтэр дифтоннаах тардыы сыЬыарыыта эбиллэрэ. ТуЬулуу кэннигэр aha5ac дор5оон уларыйбытын ал5ас кеннеру тылга кеЬеруу тубэлтэтэ. Саха тылыгар туЬулуур тыл баайа, дэгэт суолтата. ТуЬулууну араас истиилгэ туттар уеруйэх.

Этиигэ ыйьггыы туруоран туЬулууну булар, сурук бэлиэтин сепке туруорар. ТуЬулуу бутэЬик суЬуе5эр aha5ac дор5оон уларыйыытын сатаан туЬанар. ТуЬулуу интонациятын таба санарар. Сахалыы туЬулуур тыл испииЬэгин онорор, арааЬын то5оостоох сиргэ сатаан туттар.

Учебник

92 эрчиллии

1

21

Судургу уонна холбуу этиилэр

Судургу уонна холбуу этии ейдебулэ. Холбуу этии ситимнэЬэр ньымата. Холбуу этиигэ сурук бэлиэтэ.

Судургу уонна холбуу этиини ана чилиэннэ тирэ5ирэн араарар. Ситим тылы, интонацияны, -ан сыЬыарыыны туттан, холбуу этиини онорор. Холбуу этиигэ сурук бэлиэтин сепке туруорар. Холбуу этиини толкуйдуур, санарар сана5а, тиэкискэ туттар.

Учебник

100 эрчиллии

1

12.12.

22

Этиини ырытыы бэрээдэгэ

Судургу уонна холбуу этиини этии чилиэнинэн ырытыы

Этиини этии чилиэнинэн сатаан ырытар

Учебник

Араас этиини туттан текст суруйуута. Мин сөбүлүүр дьарыгым.

1

23

Сирэй саңа

Сирэй сана, ойо5ос сана ейдебулэ. Автор тылын иннигэр, кэннигэр, ортотугар турар сирэй саналаах этиигэ сурук бэлиэтэ

Сирэй саналаах этиини араарар, сурук бэлиэтин сепке туруорар. Туора киЬи санатын сирэй сана, ойо5ос сана быЬыытынан суруйар, автор санатын сирэй сана иннигэр, кэннигэр, ортотугар туруорар, сурук бэлиэтин туруорар, тиэкискэ таба туттар.

Учебник

Схеманан этии толкуйдааһына

1

24

Диалог

Диалог ейдебулэ, сурук бэлиэтэ.

Диалогу сирэй санаттан, ойо5ос санаттан араарар; сурук бэлиэтин сепке туруорар. Тиэкискэ диалогу таба туЬанар.

Учебник

115 эрчиллии

1

25

Тыл оло5ор аһа5ас дор5оон эбиллиитин таба суруйуу

Тыл оло5ор aha5ac дор5оон эбиллиитин таба суруйуу.

Нууччалыы суруллар тылга эбиллэр сыЬыарыыны таба суруйар,

Учебник. Орфографическай тылдьыт

208 эрчиллии

1

26-27

Бүтэй дор5ооннор сэргэстэһиилэринэн  бүтэр тыллар олохторун уларыппакка суруйуу

Бүтэй дор5ооннор сэргэстэһиилэринэн  бүтэр тыллар олохторун уларыппакка суруйуу

Бүтэй дор5ооннор сэргэстэһиилэринэн  бүтэр тылы таба суруйар

Учебник. Орфографическай тылдьыт

211 эрчиллии

2

28

Сымнатар бэлиэ түһэр уонна түспэт түбэлтэлэрэ

Сымнатар бэлиэ туЬэр, туспэт тубэлтэлэрэ.

Сымнатар бэлиэ туЬэр уонна туспэт тубэлтэтин таба суруйар.

Учебник. Орфографическай тылдьыт

215 эрчиллии

1

29

Холбуу тыллар

Холбуу тылы таба суруйуу. Нуучча тылыттан киирбит холбуу уонна кылгатыллыбыт тыл оло5ун нууччалыы суруйуу.

Холбуу тылы таба суруйууну быЬаарар, ал5аЬы булан керер. Холбуу тылы таба суруйар.

Учебник

226 эрчиллии

1

30

Тылы көһөрүү

Тылы кеЬеруу. Тылы атын строка5а суЬуе5унэн кеЬеруу. Тыл суЬуе5э кеспет тубэлтэлэрэ. Нууччалыы суруллар киирии тылы кеЬеруу.

Тылы кеЬеруу быраабылатын быЬаарар, ал5аЬы булан керер, кеннерер.

Тылы атын строка5а быраабыланы тутуЬан сепке кеЬерер.

Учебник

230 эрчиллии

1

31

Хатылааьын

Таба суруйуу быраабылалара

Таба суруйуу быраабылаларын билэр, сурукка сатаан туттар

Учебник

Быраабылалары хатылааьын

1

32

Орфографическай диктант

Нууччаттан киирии тыллары таба суруйуу

Нууччаттан киирии тылы таба суруйар

Карточка

Быраабылалары хатылааьын

1

33

Текст өйдөбүлэ, тутула

Тиэкис ейдебулэ, бэлиэтэ.

Тиэкис бэлиэтинэн сирдэтэн, этиини уонна тиэкиЬи араарар, дакаастыыр.

Бэйэтэ тиэмэни арыйан ейтен суруйар.

Учебник

Сорудахтары толоруу

1

34

Текскэ этии ситимэ, текскэ этиилэр ситимнэһэр ньымалара

Тиэкискэ этии ситимэ (субуруччу, кэккэлэЬэ). Этиини ситимниир ньымалар (солбуйар аат, ситим тыл, сыЬыат, синоним, антоним, тылы хатылааЬын о.д.а.).

Тиэкискэ этии хайдах ситимнэспитин быЬаарар. Икки этиини араас ньыманан ситимниир. 0йтен суруйарыгар этиини ситимниир ньыманы сатаан туЬанар.

Учебник

Текст этиитин ырытыы

1