Кадыг болгаш чымчак ажык уннер
презентация к уроку (5 класс) на тему

Слайд 1

Ажык кичээл 5 класс Темазы : Кадыг болгаш чымчак ажык үннер

Слайд 2

Кичээлдиң эпигравы : … Тыва дылың , Тыва чериң , Тыва чонуң – Ожууңнуң үш дажы ол-дур … ( А.А.Даржай )

Слайд 3

Оюн « Угаанче шаап халдаашкын » Тыва дылдың чүү деп улуг адырын ѳѳренип эгелээн бис? А фонетика деп чүл ол ? Ажык болгаш ажык эвес үннерни адап турувуста кандыг болур ? Тыва дылда шупту каш ажык үннер барыл ? Ажык үннер адалгазының аайы-биле кандыг-кандыг болур ?

Слайд 4

Бо кичээлден чүнү билип алыр ужурлуг бис? 1. Кадыг болгаш чымчак ажык үннер деп чүл? Оларны бот-боттарындан ылгаары . 2. Ажык үннерниң кадыг болгаш чымчааның аайы-биле аяннажыры .

Слайд 5

Кичээлдиң эпигравы : … Тыва дылың , Тыва чериң , Тыва чонуң – Ожууңнуң үш дажы ол-дур … ( А.А.Даржай )

Слайд 6

Артыы одуругнуң Мурнуу одуругнуң КАДЫГ ЧЫМЧАК а, аа , аъ ы , ыы , ыъ э, ээ , эъ и, ии , иъ о, оо, оъ у, уу, уъ ѳ, ѳѳ, ѳъ ү, үү, үъ

Слайд 7

МЕРГЕЖИЛГЕ 192 арын 69 Шүлүктү аянныг номчуңар. Кадыг ажык үннерлиг сѳстерни чаңгыс, чымчак ажык үннерлиг сѳстерни ийи шыйыг-биле шыйыңар. ЧЫЖЫРГАНАМ ЧААГАЙ Кыштың соогун тоовас , Кызыл-сарыг ѳңнүг, Шыргай-шыргай ѳзер Чыжырганам чаагай .

Слайд 8

Чурук-биле ажыл

Слайд 9

Шилилгелиг диктант Сүзүүм болган авайымның сүдү ышкаш , Сүүзүннүг, мага-боттан адырылбас , Тынар агаар , сеткилимниң хѳрзүнү бооп , Тыва дылым , дамыр-ханда тудуш-тур сен. ( А.А.Даржай )

Слайд 10

Тыва дылда ажык үннер кадыг , чымчааның аайы-биле аяннажып чоруур . Бирги слогка чымчак азы кадыг ажык үннер турар болза , дараазында слогтарга база чымчак азы кадыг ажык үннер турар . Чижээлээрге : Д Ы Л-Д А Р-Д А Ч О Н-Н А Р-Л Ы Г Ч Е -Р И -В И С-К Е

Слайд 11

Оюн «Чаңгыс сѳстен хѳй сѳс» 1-ги одуруг : Бодалгалыг 2-ги одуруг : Ѳѳрүшкүлүг 3-кү одуруг : Макталдыг

Слайд 12

Бажыңга онаалга «Тыва чонувустуң салгакчылары бис» деп кыска чогаадыг бижиир .