5 класс Р.З.Хәйдәрова Тәмле сүзләр" хикәясенә анализ
план-конспект урока (5 класс) по теме

5 нче класс. Рус төркеме.

Татар әдәбияты.

Тема:Ә.Бикчәнтәева “Тәмле сүз”хикәясе”.

Максат: Ә.Бикчәнтәеваның “Тәмле сүзләр” хикәясен  аңлап уку.

Хикәя турында үз фикереңне әйтә һәм чагыштыра алу, аралаша белү сәләтен  үстерү.

Татар теленә кызыксыну үстерү.Дус һәм тату булу күнекмәләрен тәрбияләү.

Җиһазлау: презентация, мәкальләр.

                               Дәрес барышы.

1.Ориентлашу –мотивлашу этабы.

1. Уңай психологик халәт тудыру.

Исәнмесез, саумысыз!

Хәерле көн , дисәм мин,

Хәерле көн диябез

Кәефләрегез ничек соң?

Кәефләребез әйбәт.

Кояшлы көн кебек,

Тукай телен, татар телен
Өйрәнергә дип килдек.

Балалар , сезгә тактада мәкальләр бирелгән. Без хәзер шунда яшерелгән ике мәкальне табарга тиешбез.

Кемэшләмишулашамый. Тырышкантабарташкакадаккагар.(балалар укыйлар)

-Бу мәкаль нәрсә турында? Бу мәкаль сезгә нәрсә әйтергә тели?

-Әйе, балалар, тырышып укырга, белем алырга кирәк.Сезгә дәрестә уңышлар теләп әдәбият дәресен башлыйбыз.

2.Белемнәрен актуальләштерү.

Инсайд-аутсайд секл

-Егетләр чыгып түгәрәккә басабыз.Хәзер кызлар чыгалар.

-Түгәрәкнең тышкы ягында торучылар “Пожелайте доброе утро!» думаем 5 секунд. А сейчас внешний круг лелает комплименты .Думаем 5секунд.Отвечаем 10 секунд.Скажем друг  другу спасибо и попращайтесь.Делаем 2 шага и здороваемся, делаем комплименты.Попращаемся.

-Желаем друг другу удачи.

-Утырдык, балалар..Укучылар ,  сезгә матур комплиментлар ишетү  рәхәт булдымы? Күңелләрегез күтәрелдеме? Нинди сүзләр икән болар?

-Матур, ягымлы, тылсымлы сүзләр.

-Бик дөрес укучылар.Татар телендә мондый тылсымлы сүзләр бик күп .

-Сезнең тылсымлы сүзләр турында бәләсегез киләме?

-Әйе.

-Шулай итеп бүген без дәрестә нәрсә турында өйрәнәбез?

_-Тылсымлы сүзләр турында. Безнең тылсымлы сүзләр турында шигырьләр, хикәяләр бик күп.Кем белә?

-Бер укучы “Хәерле иртә” шигырен сөйли.

-Ә кем хикәя белә?

_ -Белмибез.

-Балалар, сез тылсымлы сүзләр турында язылган хикәя белән танышасыгыз киләме?

-Әйе, килә.

3.Сүзлек өстендә эш.(Слайдтан күрсәтү)

беркөнне- однажды

шикелле – как

ефәк –шелк

кызыкты- позавидовала

авып китте- упала

 тартып алдым – вырвала из рук

 ялт итеп –быстро

гадәт – привычка

оялды – смутиласҗ

тупас - грубо

Балалар сүзлекләргә язалар.

4.Текстны беренчел уку. Тайм пэ шэ

Төркемнәрдә эшләү. Һәр группада бер-берсенә кычкырып укыйлар.Янәшә утыручылар тыңлыйлар.

- Текст буенча эшләү.

- Укучылар, тәмле телле сүзне ничек аңлыйсыз?

- Ә Гөлкәй ничек аңлаган?  Ул аны ипи, зур, кечкенә, матур һ.б сүзләр белән аңлаган.

-Гөлкәйләргә кем кунакка килә?( Апа килә)  Ул аңа нәрсә бүләк итә? (курчак бүләк итә)

Курчакны сурәтлә(описывайте куклу).(курчак матур, озын чәчле, күзләре зәңгәр)

-Әсәрдә нинди образлар бар?(Гөлкәй, әнисе, Суфия, кунак апа)

-Гөлкәй нинди кыз? Сте зе класс

-Хәзер һәрберегез Гөлкәйгә хас билгеләрне язасыз.Аннан музыка башлануга торасызһәм үзегез язганнарның астына сызасыз. Пар эзлисез.Башта озын буйлылар кыска буйлыларга язганнарын укый, анан алмашынасыз. 15 секунд вакыт бирелә. 2-3 укчы сөйли.

Гөлкәй сезгә ошадымы? Конэрс

Укучылар ике почмакка китәләр . беренче почмакта(Гөлкәй миңа ошады) дигән сүзләр язылган.Икенче почмакта( Гөлкәй миңа ошамады) дигән сүзләр язылган.

_-Укучылар, автор нәрсә әйтергә теләгән?(тәмле телле булырга кирәк)

-Әсәр сезгә ошадымы?(әйе, бик ошады)

 -Әсәрнең исеменә карыйбыз.Нинди тәмле телле сүзләр бар икән текстта? Тайм пэ ше

(Тексттан карыйлар, бер-берсенә укыйлар, алмашалар)

-Ә сез, тәмле теллеме?

3.Рефлексия, бәяләү этабы.

-Укучылар. һәр төркемгә мәкальләр бирелгән. (Яхшы сүз балдан татлы.Татлы сүз язгы көн кебек рәхәт.Сүзне үлчәп сөйлә.Бер яхшы сүз мең бәладан коткара.)Бу мәкальләр белән хикәя арасында уртаклык бармы? (Әйе, бар.)

-Ә сез, тәмле теллеме? (Әйе, без тәмле телле)

Сез Гөлиягә нәрсә дип әйтерсез? (Тәмле телле булырга кирәк)

-Укчылар, бу хикәя безне нәрсәгә өйрәтте? (акыллы, матур сүзләр генә сөйләргә, тәмле телле булырга өйрәтте..

4.Йомгаклау.

1.Билгеләр кую.

2.Өй эше.

1.Сәнгатьле укырга.

2.Рәсем ясарга.

3.Мәкаль язарга.