Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәктәпнең 8 нче сыйныфы (рус балалары өчен) эш программасы
рабочая программа (8 класс) по теме
Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәктәпнең 8 нче сыйныфы (рус балалары өчен)
Эш программасы
Скачать:
Вложение | Размер |
---|---|
8888888_rrrrrrrrrrd.docx | 79.65 КБ |
Предварительный просмотр:
Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәктәпнең 8 нче сыйныфы (рус балалары өчен)
Эш программасы
“Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы 1-11” нигезендә төзелде. Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы тарафыннан тәкъдим ителгән. Казан. “Мәгариф” нәшрияты. 2010
Дәреслек : Татар теле . Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәктәпнең 8 нче сыйныфы (рус балалары өчен) Казан. “Мәгариф” нәшрияты. 2008.
Авторлары: Р.З.Хәйдәрова, Р.Л.Малафеева.
Аңлатма язуы
Татар теленә өйрәтүнең төп максаты – гамәли максат: телне аралашу чарасы буларак үзләштерү өчен, укучыларга гаилә-көнкүрешкә, уку хезмәтенә бәйле сөйләм ситуацияләре кысаларында белем бирү һәм күнекмәләрен үстерү. Гомуми белем бирү максаты укучыларның акыл эшчәнлеген активлаштыру, логик фикерләү сәләтен камилләштерү, сөйләм культурасын үстерүдән гыйбарәт. Тәрбияви максат балаларның рухи дөньяларын баету, аларны татар халкының мәдәнияте һәм сәнгате белән таныштыру, төрле милләт вәкилләре арасында дуслык һәм хөрмәт хисе тәрбияләүгә юнәлтелә.
Уку елы башына укучыларның гомумбелем һәм фән буенча белем күнекмәләренә характеристика.
8 В сыйныфының рус төркемендә 15 укучы. Шуларның өчесе “5”легә , алтысы “4”легә, алтысы “ 3”легә укый. Класста татар телендә төрле темалар буенча иркен аралашучы өч укучы, диалогик сөйләм оештыра белүче сигез укучы бар.Ун укучы бирелгән сорауларга тулы җөмлә белән җавап бирә ала. Бу укучыларның язма эшләре уңай бәяләнә. Исмагилов Р.,Ишмуратов А. фәнне иң авыр үзләштерүче укучылар саналалар. Аларның язма эшләре тискәре бәяләнә.
Укучылар төрле килештәге тартымлы исемнәрне, шарт фигыльне, теләк фигыльне, боерык фигыльне, хикәя фигыльнең барлык заманнарын да сөйләмдә дөрес кулланалар; асыл сыйфатларны чагыштыру, артыклык дәрәҗәләрендә дөрес әйтәләр; микъдар, тәртип, җыю саннарын кулланалар; җөмләнең баш һәм иярчен кисәкләрен билгели беләләр; сөйләмдә кереш сүзләрне кулланалар.
Уку елы дәвамында формалаштырырга тиешле белем һәм күнекмәләр.
Курс телдән һәм язмача аралашу темаларына бүлеп өйрәнелә.Программада сөйләмнең орфоэпик, интонацион, орфографик ягын, лексик ягын, грамматик ягын үзләштерүгә таләпләр куелган. Сөйләм эшчәнлеге төрләренә өйрәтүгә таләпләр төгәл һәм ачык билгеләнгән. 8 нче класста морфология, синтаксис өйрәнелә , грамматик категорияләр, материал тулыландырыла, кызыклы мәгълүматлар белән баетыла. Татар теленә өйрәткәндә предметара бәйләнеш әһәмиятле урын тота: география, тарих. рус теле һәм башка фәннәрне кулланып укыту дәресне эчтәлекле һәм мавыктыргыч итеп оештырырга мөмкинлек бирә.
Укучылар 8нче класста татар сөйләмен тыңлап аңлау күнекмәләрен, диалогик һәм монологик сөйләм күнекмәләрен үстерү өстендә эшне дәвам итәләр; дөрес язу һәм язма сөйләм күнекмәләрен булдыру, татар теленең фонетик, орфоэпик, лексик, грамматик нигезләрен һәм үзенчәлекле тел күренешләрен гамәли үзләштерү өстендә эшлиләр.
Грамматикадан укучылар составы буенча җөмлә төрләрен ( бер составлы җөмлә төрләрен аера белү, төзи белү, кулланышка кертү), затланышлы, затланышсыз фигыльләрне аңлап аеру; тезмә фигыльләрне сөйләмгә кертү; сүз ясагыч кушымчалар ярдәмендә яңа исемнәр, рәвешләр ясау; сөйләмдә алмашлыкларның төрле төркемчәләрен дөрес куллану өстендә эшлиләр. Бәйлекләрнең төрле килештәге исемнәр белән кулланышын үзләштерәләр, бәйлек сүзләрне төрләндереп җөмләләр төзиләр.
Эш программасы түбәндәге документны исәпкә алып төзелә:
“Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы (рус телендә сөйләшүче балалар өчен) 1-11 нче сыйныфлар, К.С.Фәтхуллова, Ф.Х.Җәүһәрова, Казан, “ Мәгариф” нәшрияты, 2010ел
Таләп ителгән нәтиҗәләргә ирешү өчен кулланыла торган педагогик технологияләр. Белем бирү процессын мин коммуникатив методикага таянып, инновацион технология кулланып оештырам (компьютер, магнитофон)
Эш программасына кертелгән үзгәрешләр:
Татар теленнән программага кертелгән “фигыльнең төшем һәм йөкләтү юнәлешләрен гамәли үзләштерү” темасы төшереп калдырылды. Бирелгән грамматик минимумга дәреслектә берничә грамматик материал өстәлде: сыйфат фигыльнең өч заманы, исем фигыль, предикатив сүзләр һәм “икән” ярдәмче фигыле, бәйлекләр һәм бәйлек сүзләр, алмашлык һәм аның төркемчәләре, әйтелү максаты буенча җөмлә төрләре. Шушы материалны ныгыту максатыннан төрле күнегүләр һәм биремнәр тәкъдим ителә.
УМК: 1) Р.З.Хәйдәрова, Р.Л.Малафеева “Татар теле 8класс” дәреслеге, Казан, “Мәгариф” нәшрияты, 2008 ел.
2) Р.З.Хәйдәрова, Р.Л.Малафеева, К.Г.Сәлимҗанова.Рус телендә сөйләшүче балаларга татар теле, уку дәресләре оештыру, 8сыйныф, Яр Чаллы, 2008 ел
3) Р.Ф.Хисаметдинова җитәкчелегендәге иҗади төркем, Укыту-методик кулланма, Яр Чаллы, 2006 ел
4) Д.Т.Гыйлманова, Укыту-методик кулланма, Яр Чаллы, 2006 ел
.
Программаның эчтәлеге
№ | Бүлекләр, темалар | Сәгать саны | Темага караган төп төшенчәләр |
1 | Фигыль. Аның төрләре | 11 | Затланышлы, затланышсыз фигыльләрне аеру Ясалышын, төрләнешен ныгыту. Тезмә фигыльне өйрәнү |
2 | Җөмлә. Җөмлә кисәкләре | 9 | Җыйнак һәм җәенке җөмләләрне аеру. Бер составлы җөмлә төрләрен өйрәнү |
3 | Бәйлек, бәйлек сүзләр | 16 | Бәйлекләрнең төрле килештәге исемнәр белән кулланышын үзләштерү. Бәйлек сүзләрне төрләндереп җөмләләр төзү |
4 | Сүз ясагыч кушымчалар | 18 | Рәвеш, исемнәрнең ясалышын аңлап өйрәнү |
5 | Алмашлыклар. Алмашлыкларның төркемчәләре | 14 | Сөйләмдә алмашлыкларның төрле төркемчәләрен дөрес куллануга ирешү |
Белем дәрәҗәсенә таләпләр:
1. Җөмләнең баш һәм иярчен кисәкләрен таба һәм аера белү.
2. Кушма исем һәм кушма фигыль хәбәрле җөмләләрне дөрес аңларга һәм рус теленә тәрҗемә итү.
3. Сыйфат фигыльнең заман формаларын сөйләмдә дөрес куллану.
4. Өйрәнелгән затланышлы һәм затланышсыз фигыльләрнең морфологик формаларын кабатлау.
5. Бәйлек һәм бәйлек сүзләрнең төркемчәләрен сөйләмдә һәм язуда куллану.
6. Сөйләмдәге актив ымлыклар һәм аваз ияртемнәре белән таныштыру.
7. Төзелешләре ягыннан җөмлә төрләрен өйрәнү.Бер составлы фигыль җөмләнең дүрт төрен үзләштерү.
8. Туры сөйләмне дөрес төзергә күнектерү.
9. Фразеологик берәмлекләрнең мәгънәләрен аңлап, сөйләмдә куллану.
10. Актив үзләштерелгән сүзләрнең синонимнарын, антонимнарын кулланып, җөмләләр төзү.
11. Исем, сыйфат, рәвеш ясагыч кушымчаларны аңлап ялгау.
12. Алмашлыкларның төркемчәләрен сөйләмдә урынлы куллану.
Укыту-тематик планы
План Татарстан Республикасы Мәгариф Министрлыгының “Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы (рус телендә сөйләшүче балалар өчен) 1-11 нче сыйныфлар, К.С. Фәтхуллова, Ф.Х.Җәүһәрова Казан, «Мәгариф»нәшрияты, 2010 ел “ программасы нигезендә төзелде.
Предмет | Сыйныф | Барлык сәгатьләр саны | Атнага сәгатьләр саны | Контроль эшләр саны 5 | Өйрәтү характерында мөстәкыйль эшләр саны | БСҮ дәресләре саны | Дәреслекнең авторы, елы | |||
Татар теле | 8 В | 70 | 2 | 1ч | 2 | 3 | 4 | 4 | 6 | Р.З. Хәйдәрова Р.Л.Малафеева Казан,2008 |
1к 1т | 1к | 1д | 1т |
№ | Өйрәнелә торган бүлек, уку материалының темасы | сәгать саны | Үткәрү вакыты |
Көтелгән нәтиҗәләр |
КИМ | ||||||||
план буенча | фактта | ||||||||||||
махсус белем һәм күнекмә- ләр | гомумкүнекмәләр һәм уку эшчән леге ысуллары | ||||||||||||
аңлый белү | куллана белү | ||||||||||||
I.Фигыль. Аның төрләре. | 11сәг | ||||||||||||
1. | Хикәя фигыльнең хәзерге заман формасы | 1 | Хәзерге заман хикәя фигыльнең төрле затларда төрләнешен аңлау | “Мәктәп” темасын караган лексиканы кулланып, уку елының башлануы турында сөйләшү | Үз хезмәтеңне оештыру | ||||||||
2. | Хикәя фигыльнең үткән заман формалары | 1 | Гыйлем, үткен,үлә, гомер, хәбәр,игезә туганнар, борын заман сүзләрен сөйләмгә кертү | Сөйләмдә үткән заман хикәя фигыльне куллану | Сүзлек белән эшләүне оештыру | ||||||||
3. | Хәл фигыльнең ясалышы | 1 | Хәл фигыльнең 4 формасының ясалышын аңлау | Хәл фигыль формаларын кулланып җөмләләр төзү | Дөрес һәм төгәл җавап бирүне камилләштерү | ||||||||
4. | Тезмә фигыль | 1 | Тезмә фигыльнең ясалыш юлларын өйрәнү | Тезмә фигыльләр белән җөмләләр төзү | Схемалар, үрнәк клише белән эшләүне оештыру | ||||||||
5. | Старт контроль эш (тест) “Мөстәкыйль сүз төркемнәре” | 1 | Контроль эш №1 | ||||||||||
6. | Хаталар өстендә эш. Билгесез үткән заман хикәя фигыльнең зат-сан белән төрләнеше | 1 | Билгесез үткән заман фигыльнең кайчан куллануны аңлау | Үзең күрмәгән эшләрне сөйләмдә дөрес куллану,фигыль төрләрен үзгәртү | Таблица белән эшләүне оештыру | ||||||||
7. | Билгеле киләчәк заман хикәя фигыль | 1 | Билгеле киләчәк заманның кайчан кулланганын аңлау | Фигыльне төрле затларда кулланып сөйләм оештыру | Кушымчаларны дөрес ялгауны камилләштерү | ||||||||
8. | Шарт фигыльнең зат-сан белән төрләнеше | 1 | Шарт фигыльнең ясалышын аңлау | Төрле шартлар куеп , фараз кылу. | Шарт фигыльне сөйләмгә чыгару | ||||||||
9. | Сөйләмдә шарт фигыльне куллану | 1 | әлбәттә, зыян, мәзәк, өлгерәм, уянам, торам, күчерәм, сүз бирә, сүзендә тора алмый дигән лексиканы үзләштерү | Табигатьтә сынамышларны искә төшергәндә шарт фигыльләр куллану | Сорауларга җавап бирүне камилләштерү | ||||||||
10. | БСҮ: В.Нуриевның хикәясен үзгәртеп язу | 1 | Уку кагыйдәләрен дөрес куллану | Фикерләү сәләтен үстерү, укучыларда үз эшләре өчен җаваплылык тәрбияләү | |||||||||
11. | “Фигыль төрләре” темасы буенча күнегүләр эшләү | 1 | Инфинитив белән модаль сүзләрнең бергә килү очракларын аңлау | Инфинитив белән модаль сүзләр кертеп җөмләләр төзү | Ситуатив күнегүләрне аңлап эшләү | ||||||||
12. | II. Җөмлә. Җөмлә кисәкләре. Ия белән хәбәр арасына сызык кую очраклары | 9 сәг 1 | Җөмлә кисәкләрен аера белү.Хәбәрнең исем, алмашлык, исем фигыль белән белдерелү очраклары | Сораулар ярдәмендә җөмлә кисәкләрен табу | Җөмләнең баш кисәкләрен таба белү | ||||||||
13. | Хикәя фигыльнең заман формалары | 1 | Үткән һәм киләчәк заманның төрле формаларын сөйләмдә куллану | Монологик сөйләмне дөрес оештыру | |||||||||
14. | Боерык фигыльнең зат-сан белән төрләнеше | 1 | Боерык фигыльнең 3 нче затының кушымчасын аңлау | Боерык фигыльне төрләндереп җөмләләр төзү | Киңәш бирү, эш кушу формаларын куллануны камилләштерү | ||||||||
15. | Теләкне белдерүче конструкцияләр | 1 | Теләк белдерүнең “телә”, “килә”, “иде” ярдәмче фигыльләре белән куллану очраклары | Үз теләгеңне төрле юллар белән аңлата белү | Үз теләгеңне төрле формалар белән әйтүне автоматлаштыру | ||||||||
16. | Контроль эш “ Фигыльнең заман формалары” | 1 | Контроль эш №2 | ||||||||||
17. | Хаталар өстендә эш. Бәйлекләр. Бәйлек сүзләр. | 1 | Баш, юнәлеш, чыгыш килешен таләп итүче бәйлекләрне истә калдыру | Җөмләләр төзү | Татар теленә үзенчәлекле булган сүзләр бәйләнешен аңлап истә калдыру | ||||||||
18. | Юклык һәм билгеләү алмашлыклары | 1 | Юклык һәм билгеләү алмашлыкларының ясалышын, кулланышын истә калдыру | Укылган тексттан юклык һәм билгеләү алмашлыкларын табу | Грамматик материалны ныгыту өчен таблица куллануны камилләштерү | ||||||||
19. | Хәл фигыльнең юклык формасы | 1 | хәл фигыльнең юклык формасын аңлау | Сөйләмдә хәл фигыльнең юклык формасын куллану | Схемалар буенча эшләүне камилләштерү | ||||||||
20. | Исем фигыльнең тартым һәм килеш белән төрләнеше | 1 | Исем фигыльнең төрләнешен аңлау | Исем фигыльнең төрләнешен истә калдыру, куллану | Татар текстларын русчага тәрҗемә итүне камилләштерү | ||||||||
21. | III.Бәйлек, бәйлек сүзләр Буе, буена, күк, кебек бәйлекләрен җөмләдә куллану | 16сәг 1 | Атлый, сагынган, дөнья, әкәмәт, кочаклаша сүзләрен тәрҗемә итү | Атлый, сагынган, дөнья, әкәмәт, кочаклаша сүзләрен куллану | Сүзлек белән эшләүне камилләштерү | ||||||||
22. | Бәйлекләрнең исем фигыль белән килү очраклары | 1 | Шаярып йөрү, егетлек, өлгерлек, ябышып бару, ялгышу, култык таягы, сакланып йөри сүзләрен сөйләмдә куллану | өйрәнелгән грамматик структураны сөйләмдә куллану | |||||||||
23. | Исемнәрнең баш килешен таләп иткән бәйлекләр | 1 | Белән, өчен, саен, кебек, төсле бәйлек ләрен исем белән килү ен аңлау | Белән, өчен, саен, кебек, төсле бәйлекләрен куллану | Җөмләдә сүз тәртибен бутамаска өйрәтү | ||||||||
24. | “ белән” бәйлегенең төрле мәгънәдә кулланышы | 1 | әһәмият, көнләшә, тавыш чыгу, елак, чая сүзләрен аңлау | әһәмият, көнләшә, тавыш чыгу, елак, чая сүзләрен сөйләмгә чыгару | Сүзләрне сүзлектән таба белүне камилләштерү | ||||||||
25. | БСҮ: “Миңа нинди кызлар ошый?” изложение | 1 | Кешенең уңай һәм кире сыйфат ларын аеру | Кешенең уңай сыйфатларын атау | Үз фикереңне бәйләп сөйли белүне үстерү | БСҮ Изложение №1 | |||||||
26. | Хаталар өстендә эш. Исемнәргә кушымчаларның ялгану тәртибе | 1 | Кушымчаларны дөрес тәртиптә ялгап сүзләрне ясау һәм тикшерү | Сүзнең тамырын дөрес табуны камилләштерү | |||||||||
27 28 | Бәйлек сүзләрне төрле килешләрдә куллану Сүзлек диктанты | 1 1 | Абзар, салам, тирес, сәнәк, турникта тартылу, яшелчәләргә су сибү сүзләрен өйрәнү | Сүзлек белән эшләүне камилләштерү | Сүзлек диктанты №1 | ||||||||
29. | Хаталар өстендә эш. Әйтелү максаты буенча җөмлә төрләре | 1 | әйтү максаты бу- енча хикәя , сорау, боеру җөмләләрен аеру | Сәнгатьле укуны камилләштерү | |||||||||
30. | Җыйнак һәм җәенке җөмләләр | 1 | Җыйнак җөмләләрне җәенке җөмләләрне аера белү | Җыйнак җөмләләрне җәенке җөмләләргә әйләндерү | өйрәнелгән лексиканы кулланып җөмләләрне киңәйтүне оештыру | ||||||||
31. | Контроль эш “ Җөмлә төрләре. Сүз төркемнәре” | 1 | Алган белемнәрне практикада куллану | Контроль эш №3 | |||||||||
32. | Хаталар өстендә эш. Бер составлы җөмләләр | 1 | Бер составлы җөмләләрнең төрләре белән танышу | Составлары буенча җөмләләрне аера белергә өйрәтү | |||||||||
33. | Бер составлы җөмлә төрләре | 1 | Бер составлы исем җөмләнең төрләре куллану, диалоглар төзү | Мисалларда ныгыту | |||||||||
34. | Бер составлы фигыль җөмлә төрләре | 1 | Билгеле үтәүчеле, билгесез үтәүчеле, үтәүчесез, гомуми үтәүчеле фигыль җөмләләр | Мисалларда ныгыту | Бер составлы фигыль җөмләләрнең төрләрен аера белергә өйрәтү | ||||||||
35. | БСҮ: “Дуслыкны саклау үзеңнән тора” тыңлап аңлау | 1 | Ситуатив күнегүләр аша дус лык турында сөйләшү | Мәкальләрне урынлы куллануны камилләштерү | Тыңлап аңлау №1 | ||||||||
36 37 | Тема буенча кабатлау дәресе Изложение “ Дуслык көче” | 1 1 | өйрәнелгән грамматик һәм лексик материалны сөйләмдә куллану | БСҮ Изложение №2 | |||||||||
IV.Сүз ясагыч кушымчалар | 18сәг | ||||||||||||
38-39. | Хаталар өстендә эш. Тамырдаш сүзләр. Хәл фигыльнең төрле формалары- ның ясалышын кабатлау | 2 | Хуш ис, аңкый, хәсрәт, уйчан, гаҗәпләнү сүзләрен сөйләмгә кертү | хәл фигыль формаларын кабатлау | Тамырдаш сүзләр ясый белүне камилләштерү | ||||||||
40. | Рәвеш. Рәвешнең сораулары. | 1 | Рәвешнең җөмләдә тоткан урынын билгеләү, сорау куярга өйрәтү | Сүз төркемнәрен дөрес аера белүне камилләштерү | |||||||||
41. | Сүз ясагыч кушымчалар | 1 | Кайгы, уртаклашсаң, түзә алмады, юньсез, шиңгән сүзләрен куллану Исем, рәвеш ясагыч кушымчаларны ялгап яңа сүзләр ясау | Ситуатив күнегүләр аша лексиканы ныгыту | |||||||||
42. | Сүзлек диктанты | 1 | Тамырдаш сүзләрне таба белү | Сүзлек диктанты №2 | |||||||||
43. | Хаталар өстендә эш. Хәзерге һәм үткән заман сыйфат фигыль | 1 | Хәзерге заман сыйфат фигыльне ясау, җөмләләр төзү | Русчадан татарчага тәрҗемә итүне камилләштерү | |||||||||
44. | Киләчәк заман сыйфат фигыль | 1 | Киләчәк заман сыйфат фигыльнең өч төрен дә аңлау | Киләчәк заман сыйфат фигыльнең өч төрен дә дөрес кулланып җөмләләр төзү | Сөйләмдә сыйфат фигыльне аңлап куллануны оештыру | ||||||||
45. | Модаль сүзләр | 1 | Модаль сүзләрнең инфинитив белән кулланышын ныгыту | Модаль сүзләрнең куллану сферасын үзләштерү | |||||||||
46. | БСҮ: “Ялганның да була төрлесе” темасы буенча сөйләшү | 1 | Укыган әсәрләрнең сюжетын аңлау | Укыган әсәрләрнең сюжетына таянып кечкенә текстлар төзү | Укылган әсәрләргә үз фикереңне әйтә белү | БСҮ: монолог №1 | |||||||
47. | Теләк фигыльнең 1нче зат күплек саны | 1 | Кояш чыга, кояш бата, тирбәлә,чал, казып алыйк,ят ил, башын игән, сыйпый сүзләрен өйрәнү | Дусларыңа төрле чакырулар әйтә белүне камилләштерү | |||||||||
48. | Ясалышлары буенча исемнәрнең төрләре Сүзлек диктанты | 1 | Ясалма, кушма, парлы, тезмә исемнәрне аера белү | Ясалма, кушма, парлы, тезмә исемнәргә мисаллар китерү | Исемнәрнең ясалышын аңлата белүне күзәтү | Сүзлек диктанты №3 | |||||||
49. | Хаталар өстендә эш. Бәйлек сүзләрнең килеш белән төрләнеше | 1 | Бәйлек сүзләрне өч килештә: Ю., Ч., У-в. килешләрендә куллану | Бәйлек сүзләрнең җөмләдә тоткан урынын билгеләргә өйрәтү | |||||||||
50. | Эчендә, өстендә, читендә бәйлек сүзләрен кулланып җөмләләр төзү | 1 | Хәзинә, әрәм итү, тоташ, кардәш, өем, мирас һәм бәйлек сүзләрне актив сөйләмдә куллану | Сүзлек белән эшләүне камилләштерү | |||||||||
51. | Контроль диктант “Нәни батыр” | 1 | Контроль эш №4 | ||||||||||
52. | Хаталар өстендә эш. БСҮ: “Бер хәзинә” әсәре буенча диалогик сөйләмгә чыгу | 1 | Шарт фигыльнең ясалышын , төрләнешен истә калдыру | Шарт фигыльләрне кулланып диалоглар төзү | Диалогик сөйләмне дөрес оештыруны күзәтү | БСҮ: диалог №1 | |||||||
53. | Кушымчалар ярдәмендә сыйфатлар ясау | 1 | Янәшәдәге, аптыраштык,гадәти, күренеш, рәхимсез, ихтирамлы сүзләрен сөйләмгә чыгару | Җөмлә төзү күнегүләрен камилләштерү | |||||||||
54. | “ Сүз ясагыч кушымчалар” темасын кабатлау дәресе | 1 | өйрәнелгән грамматик структураны сөйләмдә куллану | ||||||||||
V.Алмашлыклар. Алмашлыкларның төркемчәләре | 14сәг | ||||||||||||
55. | Билгелү алмашлыклары | 1 | Зиндан, һәр карыш җир, гыйбрәт, мирас, кавем, сүзлә рен өйрәнү.Үз, һәр, бар бәйлекләрен сөйләмгә кертү | Билгеләү алмашлыкларын аера белүне камилләштерү | |||||||||
56. | “ Үз ” алмашлыгының төрләнеше | 1 | Кабилә, сәүдә, күн, гөнаһ, тәңкә, дин сүзләрен сөйләмгә чыгару | “үз” алмаш лыгын төрләндерү | Үз алмашлыгының кулланышын ныгыту | ||||||||
57. | Татар халык иҗатының жанрлары | 1 | Гомуми, җайланган, риваять, бәет, камап ала, белдерә сүзләрен сөйләмгә кертү. | Риваятьләрнең тарихи әһәмиятен аңлату | |||||||||
58-59 | Алмашлыкларның төркемчәләре | 2 | Зат, күрсәтү, сорау, билгеләү, билгесезлек, юклык, тартым алмашлыкларын өйрәнү | Зат, күрсәтү, сорау, билгеләү, билгесезлек, юклык, тартым алмашлыкларын куллану | Зат, күрсәтү, сорау, билгеләү, билгесезлек, юклык, тартым алмашлыкларын өйрәнү, куллану | ||||||||
60 61 | Алмашлыкларның кулланы- шын күнегүләрдә ныгыту Сүзлек диктанты | 1 1 | Алмашлыкларның төркемчәләрен өйрәнү | Алмашлыкларның төркемчәләрен ныгыту | Алмашлыкларның төркемчәләрен ны- гыту | Сүзлек диктанты №4 | |||||||
62. | Хаталар өстендә эш. Тартымлы исемнәрнең килеш белән төрләнешен кабатлау | 1 | Мөгамәлә, асрарга биргән, юатучы, тол, шәфкатьле сүзләрен өйрәнү | Тукайның тормышындагы күңелле һәм күңелсез вакыйгаларны белү | |||||||||
63. | Ясалышы буенча исемнәрнең төрләре | 1 | Кала,сәерлекшаккатырды бишмәт, җилән, олаучы, моңсу сүзләрен өйрәнү. | кушма җөмләләрне сөйләмдә куллану | Фикерләү һәм уйлау сәләтен үстерү өстендә эшләү | ||||||||
64. | БСҮ: Г.Тукайның тормыш юлы турында сөйләшү (диалог) | 1 | Г.Тукайның гомер юлы нигә кыска булганын аңларга булышу | Үз фикереңне әйтә белүне камилләштерү | БСҮ: диалог №2 | ||||||||
65. | Контроль эш “ Тартымлы исемнәрнең килеш белән төрләнеше” ( тест ) | 1 | Контроль эш №5 | ||||||||||
66. | Хаталар өстендә эш. Антонимнар.Синонимнар. | 1 | Шул рәвешчә, шаять, карак, җен, җайланды, шәүлә, кыйсса, ия сүзләрен аңларга булышу | Сүзлек запасын баету өстендә эшләүне дәвам итү | |||||||||
67. | Сүзтезмәләрдән җөмлә төзү күнегүләре | 1 | Чакрым, каушап калдым, гаҗәп, күк бия, чандыр гәүдәле сүзләрен кертү, сүзтезмәләр төзү | Мөстәкыйль укып тәрҗемә итүне оештыру | |||||||||
68. | Ымлыклар. | 1 | Эмоциональ, императив ымлыкларны аера белү | Сөйләмдә ымлыкларны куллану | Сөйләмгә ымлыклар кертүне оештыру |
Татар теленнән практик эшләр
№ | Эш төре | 1чирек | 2чирек | 3чирек | 4чирек | еллык сәгать саны |
1 | Контроль эш | 1 | 1 | 1 | 3 | |
2 | Диктант Сүзлек диктанты | 1 |
1 | 1 1 | 1 | 1 4 |
3 | Бәйләнешле сөйләм үстерү: -изложение -тыңлап аңлау -диалогик сөйләм -монологик сөйләм | 1 1 | 1 1 1 | 1 | 6 2 1 2 1 | |
4 | Тест биремнәре | 1 |
| 1 |
Укыту чаралары һәм әдәбият
Укытучы өчен методик әдәбият | Укучылар өчен әдәбият | Укыту чаралары |
1.“Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы” (рус телендә сөйләшүче балалар өчен) 1-11 сыйныф,К.С.Фәтхуллова,Ф.Х.Җәүһәрова, Казан, 2010ел, 2.Хисаметдинова Р.Ф.җитәкчелегендәге иҗади төркем, укыту-методик кулланма,Яр Чаллы, 2006 ел 3.Д.Т.Гыйльманова, Укыту-методик кулланма, Яр Чаллы, 2006 4.Ф.С.Сафиуллина, “Татар телендә тыныш билгеләре” Казан, 2003 һ.б. 5.Р.З.Хәйдәрова, Р.Л.Малафеева, К.Г.Сәлимҗанова, Рус телендә сөйләшүче балаларга татар теле, уку дәресләре оештыру, 8сыйныф,Яр Чаллы, 2008ел | Хәсәнова Н.М.”Татар телен өйрәнүчеләр өчен кагыйдәләр һәм күнегүләр җыентыгы” 1-2 нче кисәк, Яр Чаллы, 2003 Р.З.Хәйдәрова, Р.Л.Малафе ева “ Татар теле-8” Казан, “Мәгариф” нәшрияты, 2008 ел | Лингва – 1, кассеталар, таблицалар, индивидуаль карточкалар, татар язучыларының портретлары, магнитофон һ.б. Компьютер, проектор, интерактив такта |
Татар әдәбиятыннан эш программасы
Аңлатма язуы
Татар теленә өйрәтүнең төп максаты – гамәли максат: телне аралашу чарасы буларак үзләштерү өчен, укучыларга гаилә-көнкүрешкә, уку хезмәтенә бәйле сөйләм ситуацияләре кысаларында белем бирү һәм күнекмәләрен үстерү. Гомуми белем бирү максаты укучыларның акыл эшчәнлеген активлаштыру, логик фикерләү сәләтен камилләштерү, сөйләм культурасын үстерүдән гыйбарәт. Тәрбияви максат балаларның рухи дөньяларын баету, аларны татар халкының мәдәнияте һәм сәнгате белән таныштыру, төрле милләт вәкилләре арасында дуслык һәм хөрмәт хисе тәрбияләүгә юнәлтелә.
Гамәли максатка ирешү өчен,укучыларда татар сөйләмен тыңлап аңлау күнекмәләрен булдыру; диалогик һәм монологик сөйләм күнекмәләрен үстерү; төрле жанрдагы татар текстларын аңлап укуга өйрәтү; дөрес язу һәм язма сөйләм күнекмәләрен булдыру; татар теленең фонетик, орфоэпик, лексик, грамматик нигезләрен һәм үзенчәлекле тел күренешләрен гамәли үзләштерү.
Гомумдидактик һәм тәрбияви максатларга ирешү өчен, укучыларның акыл хезмәте күнекмәләрен булдыру; татар сөйләм этикеты үрнәкләрен кулланып, әңгәмә корырга, фикер йөртергә, хәбәр итәргә күнектерү; татар дөньясына караган милли традицияләр, ризыклар, бәйрәмнәр, уеннар, халык авыз иҗаты үрнәкләре белән таныштыру һәм татар әдәбияты, сәнгате, мәдәнияте турында мәгълүмат җиткерү.
Уку елы башына укучыларның гомумбелем һәм фән буенча белем күнекмәләренә характеристика.
Укучылар аралашуда катнашучыларның сөйләмен тыңлап аңлыйлар, үз фикерләрен белдерә алалар, 3минутлык текстны тыңлап, эчтәлеге буенча биремнәр эшли алалар.Эзлекле рәвештә бирелгән темага сөйләшү оештыралар; төрле жанрдагы текстны аңлап укыйлар, эчтәлеге буенча төп мәглүматны таба һәм әйтеп бирә алалар.
Уку елы дәвамында формалаштырырга тиешле белем һәм күнекмәләр.
Курс телдән һәм язмача аралашу темаларына бүлеп өйрәнелә.Программада сөйләмнең орфоэпик, интонацион, орфографик ягын, лексик ягын, грамматик ягын үзләштерүгә таләпләр куелган. Сөйләм эшчәнлеге төрләренә өйрәтүгә таләпләр төгәл һәм ачык билгеләнгән. 8 нче класста 3 минутлык текстны тыңлап, аның эчтәлеге буенча әңгәмә корыла, әдәби әсәрләрне укып эчтәлеген аңлау, сораулар ярдәмендә һәм мөстәкыйль рәвештә эчтәлеген сөйләү карала, сәнгатьле укуга игътибар бирелә, материал тулыландырыла, кызыклы мәгълүматлар белән баетыла. Татар теленә өйрәткәндә предметара бәйләнеш әһәмиятле урын тота: география, тарих. рус теле һәм башка фәннәрне кулланып укыту дәресне эчтәлекле һәм мавыктыргыч итеп оештырырга мөмкинлек бирә.
Эш программасы түбәндәге документны исәпкә алып төзелә:
“Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы (рус телендә сөйләшүче балалар өчен) 1-11 нче сыйныфлар, К.С.Фәтхуллова, Ф.Х.Җәүһәрова, Казан, “ Мәгариф” нәшрияты, 2010ел
Таләп ителгән нәтиҗәләргә ирешү өчен кулланыла торган педагогик технологияләр. Белем бирү процессын мин коммуникатив методикага таянып, иннавацион технология кулланып оештырам (компьютер, интерактив такта, проектор, магнитофон)
Эш программасына кертелгән үзгәрешләр.
Программада аралашу өчен ун тема бирелгән. 8нче сыйныф дәреслегендә алты тема бирелә. Шуңа кайбер темаларны берләштереп укытуны билгеләдем. Программадагы “Кеше характеры”, “Гаилә этикасы”, “Яраткан шөгыльләр”, “Табигатьне саклау” темалары дәреслектәге “Мин һәм минем яшьтәшләрем”, “Ялган нинди төстә?”, “Бәхет кайда була?” дигән темаларга бәйләнеп, аралашу ситуацияләре тудырылып өйрәнелә. Өч тема – “Рәсми сөйләм”, “Татарстан шәһәрләре”, “Татарстан – сәнәгать үзәге” – төшереп калдырыла.Калган темалар тәңгәл киләләр: программада “Белем һәм фән”, “Халыкка багышланган гомер”, “Татар әдипләре иҗатыннан” – дәреслектә “Күп укыган күп белер”, “Үткәннәрне онытма син!”, “Татар халкының күренекле әдипләре турында истәлекләр”.Дәреслектә татар язучыларының биографияләре һәм әсәрләрдән өзекләр бирелә. Каюм Насыйриның, Нәбирә Гыйматдинованың, Шәүкәт Галиевның, Фаил Шәфигуллинның, Галимҗан Ибраһимовның, Фәнис Яруллинның, Абдулла Алишның, Нәби Дәүлинең, Равил Фәйзуллинның, Габдулла Тукайның һәм Дәрдемәндның биографияе һәм әсәрләреннән өзекләр китерелә. Болардан тыш укучылар Вакыйф Нуриевның, Резеда Валиеваның, Ләбиб Леронның, Роберт Миңнуллинның, Кадыйр Даянның, Марсель Галиевның, Равил Фәхретдиновның иҗаты белән дә танышалар.
УМК:
1) Р.З.Хәйдәрова, Р.Л.Малафеева Татар теле , 8сыйныф, Казан, “Мәгариф” нәшрияты, 2008 ел
2) Р.З.Хәйдәрова, Р.Л.Малафеева, К.Г.Сәлимҗанова, Рус телендә сөйләшүче балаларга татар теле, уку дәресләре оештыру, 8сыйныф, Яр Чаллы, 2008 ел
3) Хисаметдинова Р.Ф.җитәкчелегендәге иҗади төркем, укыту-методик кулланма,Яр Чаллы, 2006 ел
4) Д.Т.Гыйльманова, Укыту-методик кулланма, Яр Чаллы, 2006
5) Д.Ф.Заһидуллина Мәктәптә татар әдәбиятын укыту методикасы, Казан, 2004
6) Д.Ф.Заһидуллина Татар әдәбияты (теория, тарих), Казан, 2004
Программаның эчтәлеге
№ | Бүлекләр, темалар | Сәгать саны | Темага караган төп төшенчәләр |
1 | Күп укыган күп белер | 13 | Яхшы уку кагыйдәләрен кабатлау, дәрестә үзеңне ничек тотарга дигән сорауга дөрес җавап бирү, Милли китапханә белән таныштыру |
2 | Мин һәм минем яшьтәшләрем | 16 | Бер береңә булышу, авыр чакта ярдәмгә килү, чын дус булу төшенчәләрен Н.Гыйматдинова,Ф.Яруллин, Ф.Шафигуллин, Р.Миңнуллин әсәрләре аша үзләштерү |
3 | Ялган нинди төстә? | 10 | Кадыйр Даян, М.Галиев, А.Алиш әсәрләрен укып алдашуның начар гадәт икәнен, дөресен сөйләү хөрмәткә лаек икәнен аңлау |
4 | Бәхет кайда була? | 7 | Хезмәткә хөрмәт тәрбияләү |
5 | Үткәннәрне онытма син! | 8 | Татарстанның тарихы белән таныштыруны дәвам итү |
6 | Татар халкының күренекле әдипләре турында истәлекләр | 14 | Г.Тукайның балачагынң авыр шартларда узуы,ул вакытларда ятим балаларга яшәү кыенлыгы белән таныштыру |
Сөйләм эшчәнлеге төрләренә өйрәтүгә таләпләр.
Тыңлап аңлау.
3 минутлык текстны тыңлау, эчтәлеге буенча сөйләшү үткәрү;
диктор сөйләмен тыңлап, эчтәлеге буенча мөстәкыйль эшләр эшли алу.
Диалогик сөйләм
Укылган текстның эчтәлеге буенча фикер алышуда катнашу;
Кара-каршы сөйләшү;
Тәкъдим ителгән ситуация буенча сөйләшү үткәрү ( репликалар саны – 10ар)
Монологик сөйләм
Табигать күренешләрен, төрле вакыйгаларны тасвирлый алу;
Сәяси-иҗтимагый һәм мәдәни тормыш яңалыклары турында хәбәр итә алу (җөмлә саны 12дән ким булмаска тиеш)
Укылган текстны эзлекле итеп сөйләү.
Уку
әдәби әсәрләрдән алынган өзекләрне , фәнни-популяр текстларны аңлап уку, кирәкле мәгълүматны табып әйтү;
шигырьләрне яттан өйрәнү.
Язу
Лексик темага караган бәйләнешле текст язу;
Укылган текстның эчтәлеген язу;
Котлау хатлары язу.
Татар әдәбиятыннан уку-укыту планы
План Татарстан Республикасы Мәгариф Министрлыгының “Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы (рус телендә сөйләшүче балалар өчен) 1-11 нче сыйныфлар, К.С. Фәтхуллова, Ф.Х.Җәүһәрова Казан, «Мәгариф»нәшрияты, 2010 ел “ программасы нигезендә төзелде.
Предмет | Сыйныф | Барлык сәгатьләр саны | Атнага сәгатьләр саны | Шигырь ятлау саны | Өйрәтү характерында мөстәкыйль эшләр саны | БСҮ дәресләре саны | Дәреслекнең авторы, елы |
Татар әдәбияты |
8 В |
68 |
2 |
4 |
5 | 6 | Р.З. Хәйдәрова Р.Л.Малафеева Казан,2008 |
№ | Өйрәнелә торган бүлек, уку материалының темасы | сәгать саны |
Үткәрү вакыты |
Көтелгән нәтиҗәләр | КИМ | |||
план буенча | Факт та | Махсус белем һәм күнекмәләр | Гомумкүнекмәләр һәм уку эшчәнлеге ысуллары | |||||
Аңлый белү | Куллана белү | |||||||
I.Күп укыган күп белер | 13сәг | |||||||
1. | Р.Вәлиеваның “ Мәктәбем” шигырен сәнгатьле уку | 1 | “мәктәп” темасына кагылышлы лексиканы иркен куллану | Сәнгатьле укуны дөрес оештыру | ||||
2. | Каюм Насыйриның биографиясен тыңлап аңлау. | 1 | Бөек шәхеснең күп кырлы эшчәнлеген истә калдыру | Мөһим мәгълүматны аерырга өйрәтү | Тыңлап аңлау №1 БСҮ | |||
3. | К. Насыйриның “Әбүгалисина” әсәренең 1нче өлешен тәрҗемә итү | 1 | әдәби тел белән тәрҗемә итүне күзәтү | Тәрҗемә итү №1 | ||||
4-5. | “Әбүгалисина” әсәренең 2нче өлешен мөстәкыйль уку | 2 | Сүзлек белән эшләүне оештыру | |||||
6-7. | В.Нуриевның “Өлгерәм әле” хикәясенең 1нче өлешен тәрҗемә белән уку | 2 | өлгерәм, зыян юк, күзләр йомыла сүзләрен сөйләмгә кертү | Мөстәкыйль тәрҗемә итүне оештыру | Тәрҗемә итү №2 | |||
8-9. | В.Нуриевның “Өлгерәм әле” хикәясенең 2нче өлешен уку | 2 | Күчерермен, тамак ялгау сүзләрен өйрәнеп, хикәяне уку | Сәнгатьле уку | ||||
10. | БСҮ: “Яхшы уку җиңелме?” дигән темага диалог төзү | 1 | Фигыльнең инфинитив формасын куллану | Укылган әсәрләргә таянып үз фикереңне әйтә белүне формалаштыру | БСҮ диологик сөйләм №1 | |||
11. | Татар Милли китапханәсе турында текст укып, эчтәлеген сөйләү | 1 | Халык язмышы, мөрәҗәгать итә, өлеш кертә, сирәк кулъязма сүзләрен активлаштыру | әсәрнең эчтәлеген сөйләргә өйрәнү | ||||
12-13 | Ләбиб Леронның “Пирамида” әсәреннән өзекне сәнгатьле уку, эчтәлеген сөйләү | 2 | Тезмә фигыльне аңлау | Тезмә фигыльнең сөйләмдә дөрес куллануына игътибар итү | әсәрне рольләргә бүлеп сәнгатьле уку | |||
II. Мин һәм минем яшьтәшләрем | 16сәг | |||||||
14. | Н.Гыйматдинованың тормыш юлы. “Болын патшасы” хикәясенең 1нче бүлеге белән танышу | 1 | Язучының язу стиленә игьтибар итү | әсәрнең төп фикерен әйтә белүне камилләштерү | ||||
15. | Н.Гыйматдинованың “Болын патшасы” хикәясенең 2нче бүлеген тәрҗемә итеп уку | 1 | өйрәнелгән лексиканы ныгыту | Тәрҗемә итү №3 | ||||
16. | Н.Гыйматдинованың “Болын патшасы”хикәясенең 3нче бүлеген аңлап уку | 1 | Хикәяне сүзлексез аңлап уку | Фигыльнең үткән заманнарын дөрес куллану | Фразеологизмнарны сөйләмдә кулланырга өйрәтү | |||
17-18. | Н.Гыйматдинованың “Болын патшасы”хикәясенең 4- 5 нче бүлекләрен укып әңгәмә кору | 2 | Хәл фигыльнең кулланышын күзәтү | әсәр буенча әңгәмә оештыру | ||||
19. | Ш.Галиевның биографиясе. “Безнең йорт малайлары” шигырен ятлау | 1 | Кешенең уңай холык сыйфатларын күрергә өйрәтү | Кешенең уңай холык сыйфатларын күрсәтә белү | Сәнгатьле укуны камилләштерү | Шигырь ятлау №1 | ||
20. | Ш.Галиевның “Ялгыш адым” шигыре белән танышу | 1 | “белән” бәйлегенең кулланышын күзәтү | Шигырь эчтәлеге буенча әңгәмә кору | ||||
21. | БСҮ: “ Буш вакытыңны дөрес файдалана беләсеңме?” монолог | 1 | Файдалы һәм файдасыз үткән вакыт ничек аерыла? | Сөйләм телен үстерү өстендә эшләүне камилләштерү | Монологик сөйләм №1 БСҮ | |||
22-23. | Ф.Шәфигуллинның биографиясе. “Әнфисә кемгә елмая?” хикәясен тәрҗемә итү | 2 | Кешенең тышкы кыяфәтен сурәтли белү | Сүзлек кулланып тәрҗемә итүне күзәтү | Тәрҗемә итү №4 | |||
24. | Р.Миңнуллинның “Подъезддагы язулар” шигырен сәнгатьле уку | 1 | Кушаматлар турында сөйләшү, стена бозуның начарлыгын аңлау | Сәнгатьле укуны камилләштерү, яшәү урынының чисталыгы өчен җаваплылык тою | ||||
25. | БСҮ: “Безнең йортның подъезды” монолог | 1 | Күзәтүчәнлекне тәрбияләү | Тирә-як мохитне саклау турында үз фикереңне әйтә белүне оештыру | ||||
26. | Ф.Яруллинның биографиясен өйрәнү | 1 | Хыял, имгәнә, каза нышлары сүзләрен җөмләдә куллану | Гадәти булмаган яз мышлы шәхесләргә хөрмәт тәрбияләү | ||||
27-28. | Ф.Яруллинның “Җилкәннәр җилдә сынала” әсәреннән өзекне уку | 2 | Фәнияргә характеристика бирергә әзерләнү | Сүзлек белән эшләүне камилләштерү | ||||
29. | БСҮ: әсәрнең эчтәлеге буенча сөйләшү | 1 | Кеше характерының формалашуын күзәтергә мөмкинлек бирү | өйрәнелгән лексиканы кулланып үз фикереңне әйтә белүне камилләштерү | ||||
III.Ялган нинди төстә? | 10сәг | |||||||
30.-31. | К.Даянның “Өзелгән чәчәкләр” хикәясенең 1нче өлешен уку | 2 | Сөйләмдә хәл фигыльнең 3нче формасын куллану | Теләсә нинди бүләк нең мактауга лаек түгеллегенә төшен дерү | ||||
32-33 | К.Даянның “Өзелгән чәчәкләр” хикәясенең 2нче өлешен уку | 2 | Хикәяне аңлап уку | Шарт фигыльне сөйләмдә куллану | Үз хатаңны аңларга өйрәтү | |||
34-35. | М.Галиевнең “Җиңәсем килде” хикәясен аңлап уку | 2 | Төп геройның эчке кичерешләрен дөрес бәяләү | Җиңү өчен бөтен юлларны да кулланырга ярамавын аңлау | ||||
36. | БСҮ: “Кешеләр арасындагы мөнәсәбәттә ышаныч” монолог | 1 | Модаль сүзләрне аңлау | Модаль сүзләрне сөйләмдә дөрес куллану | Сөйләм телен үстерү | Монологик сөйләм №2 БСҮ | ||
37. | Абдулла Алишның биографиясен өйрәнү | 1 | Кызыклы мәгълүматлар белән таныштыру | Язучының биографиясен сөйләргә өйрәнү | ||||
38. | А.Алишның “Алдакчы Наил” хикәясен рольләрдә уку | 1 | Боерык фигыльнең кулланышын диалогта ныгыту | Алдашуның юнь легә алып бармавын төшендерү | ||||
39. | БСҮ: “ Җәй көне су коену” монолог | 1 | Җәй темасына караган лексиканы кабатлау | Сөйләм телен үстерү | ||||
IV. Бәхет кайда була? | 7 сәг | |||||||
40. | Н.Дәүлинең биографиясе белән танышу | 1 | Язучының тормыш юлы белән якыннан танышу | Хронологик таблица төзергә өйрәтү | ||||
41. | Н.Дәүлинең “Бәхет кайда була?” шигырен ятлау | 1 | Сәнгатьле уку өстендә эшне камилләштерү | өзекне ятлау №2 | ||||
42-43. | Дәрдемәндның биографиясе. “Бер хәзинә” әсәре белән танышу | 2 | Хикәянең төп эчтәлеген аңлауга ирешү | Сүзлек белән эшләүне камилләштерү | ||||
44-45. | Н.Дәүлинең “Хезмәткә - хөрмәт” хикәясен тыңлап аңлау | 2 | Ташланган икмәк кә, төрле чүп-чарга битараф булмаска өйрәтү | Барлык хезмәткә карата да хөрмәт тәрбияләү | ||||
46. | БСҮ: “Кеше хезмәтен хөрмәтли белү” диалог | 1 | Һөнәр ияләренә кагылышлы лексиканы урынлы куллану | Хезмәтнең бөеклеген тасвирлауны хуплау | Диалогик сөйләм №2 БСҮ | |||
V. Үткәннәрне онытма син | 8 сәг | |||||||
47-48. | Р.Фәйзуллинның биографиясе. “Онытма син” шигырен ятлау | 2 | Зиндан, кавем, мирас, хәтерләү сүзләрен аңлап уку | Сәнгатьле укуны камилләштерү | Шигырь ятлау №3 | |||
49-50 | Р.Фәхретдиновның “Идел суы ага торыр” әсәреннән өзекне уку. Укылган әсәргә сораулар кую. | 2 | Тарихи язманы укып шәһәр исем- нәрен, шәһәрдәге биналарны истә калдыру | Татарстан тарихы белән таныштыру- ны дәвам итү. Әсәр- гә сораулар куюны камилләштерү | ||||
51. | Сөембикә турында текстны тыңлап аңлау | 1 | Тыңланган текстны рус телендә сөйләү | Төп эчтәлекне аңлый белүне тикшерү | ||||
52. | “Туган җирем – Татарстан” дигән темага әңгәмә кору | 1 | Тема буенча кабатлау | Татарстан турында мәгълүматларны барлау | ||||
53. | БСҮ: Татарстан Дәүләт гербы турында монолог төзү | 1 | Төсләр, символлар, татар бизәкләрен дөрес сөйләргә өйрәнү | Дәүләт символларын аңлата белүне камилләштерү | ||||
54. | Сочинение “ Мин яратам сине, Татарстан!” | 1 | Тема буенча лексиканы ныгыту | Үз туган җиреңне яхшы белүне күрсәтү | Сочинение №1 | |||
VI. Татар халкының күренекле әдипләре турында истәлекләр | 14 сәг | |||||||
55-56. | Г.Тукайның биографиясе турында яңа мәгълүматлар алу | 2 | Синоним, антонимнар аша яңа сүзләрнең мәгънәсенә төшенү | Татар халкының бөек шәхесләре белән таныштыруны дәвам итү | ||||
57-58. | Г.Тукайның “Исемдә калганнар” әсәреннән өзекне уку | 2 | Шагыйрьнең балачагыннан эпизодлар белән танышу | Дәреслек белән эшләүне камилләштерү | ||||
59-60. | Ә. Фәйзинең “Асрарга бала бирәм” әсәреннән өзекне уку | 2 | Тукайның тормыш юлы белән танышуны дәвам итү | Ситуатив күнегүләр беләнэшләүне камилләштерү | ||||
61. | БСҮ: Г.Тукайның тормыш юлы турында сөйләшү | 1 | Үзеңнең фикереңне формалаштырып әйтә белүне камилләштерү | |||||
62-63. | Г.Тукайның “Су анасы” әкиятеннән өзек ятлау | 2 | Элек кулланылган сүзләрне яңа сүз ләр белән аңлата белү,шигырь эчтәлеге буенча җөмләләр төзү | Сәнгатьле укуны камилләштерү, рольләрдә укуны оештыру | Үзеңә ошаган өзекне ятлау №4 | |||
64-65. | С.Алишевнең “Нәни батыр” хикәясен тәрҗемә итеп уку | 2 | А.Алишның балачагыннан кызыклы эпизод белән таныштыру | Сүзлек белән эшләүне камилләштерү | Тәрҗемә итү №5 | |||
66-67. | Г.Ибраһимовның биографиясе “Алмачуар” хикәясенең 1-2 нче өлешен уку | 2 | Сабантуй ярыш ларына хәзерлек белән танышу | Сорауларга җавап бирүне камилләштерү | ||||
68. | Г.Ибраһимовның “Алмачуар” хикәясенең 3нче өлешен уку | 1 | Алмачуарның ни өчен һәлак булуын аңларга булышу | Югалтуның авыр булуын төшендерү |
Татар әдәбиятыннан практик эшләр
№ | Эш төре | 1чирек | 2чирек | 3чирек | 4чирек | еллык сәгать саны |
1. 2. 3. | Бәйләнешле сөйләм үстерү: -тыңлап аңлау -диалогик сөйләм -монологик сөйләм -сочинение тәрҗемә итү шигырь ятлау | 1 1 3 1 | 1 1 | 1 1 1 2 | 1 1 | 6
1 2 2 1 5 4 |
Үзләштерү дәрәҗәсенә контроль
1.К.Насыйриның биографиясен тыңлап аңлау. сентябрь
2. БСҮ. “Яхшы уку җиңелме?” диалог октябрь
3. Ш.Галиев “ Безнең йорт малайлары” шигырен ятлау ноябрь
4. БСҮ. “Буш вакытыңны дөрес файдалана беләсеңме?” монолог декабрь
5. БСҮ. “Кешеләр арасындагы мөнәсәбәттә ышаныч” монолог январь
6. Н.Дәүлинең “ Бәхет кайда була?” шигырен ятлау февраль
7. БСҮ. “ Кеше хезмәтен хөрмәтли белү” диалог февраль
8. Р.Фәйзуллинның “ Онытма син” шигырен ятлау март
9. “ Мин яратам сине, Татарстан!” сочинение апрель
10. Г.Тукайның “ Су анасы” әкиятеннән өзек ятлау май
Укыту чаралары һәм әдәбият
Укытучы өчен методик әдәбият | Укучылар өчен әдәбият | Укыту чаралары |
Р.З.Хәйдәрова, Р.Л.Малафеева, К.Г.Сәлимҗанова.Рус телендә сөйләшүче балаларга татар теле, уку дәресләре оештыру, 8сыйныф, Яр Чаллы, 2008 Хисаметдинова Р.Ф.җитәкчелегендәге иҗади төркем, укыту-методик кулланма,Яр Чаллы, 2006 ел Д.Т.Гыйльманова, Укыту-методик кулланма, Яр Чаллы, 2006 Д.Ф.Заһидуллина Мәктәптә татар әдәбиятын укыту методикасы, Казан, 2004 Д.Ф.Заһидуллина Татар әдәбияты (теория, тарих), Казан, 2004 | Р.З.Хәйдәрова, Р.Л.Малафеева “ Татар теле-8” Казан, “Мәгариф” нәшрияты, 2008 ел
Ә.Б.Шакирҗанова,Орфографиянең кыен очраклары сүзлеге.Яр Чаллы,2002 Х.Сәлимов Авыр орфограммалар сүзлекчәсе, Алабуга, 2004
Татарча-русча сүзлекләр, Ш.С.Ханбикова, Ф.С.Сафиуллина Синонимнар сүзлеге, Казан,1999 Ф.С.Сафиуллина, Антонимнар сүзлеге, Казан, 2003 Н.Исәнбәт,Татар теленең фразеологик сүзлеге,Чаллы, 2001 Г.С.Сабирова, Р.А. Сабиров,Мы изучаем татарский, Алабуга,1997, 1998 ( 1-2 курслар) | Лингва – 1, кассеталар, таблицалар, индивидуаль карточкалар, татар язучыларының портретлары, магнитофон, компютер, проектор, интерактив такта, дисклар |
Татар теле һәм татар әдәбиятыннан белем һәм күнекмәләрне бәяләү нормалары
- Язма эшләрне тикшерү һәм бәяләү:
а) сүзлек диктанты 22-25 сүздән тора.
Пөхтә, төгәл язылган, әмма 1-3 төзәтүе яки 1-2 орфографик хатасы булган эшкә “4”ле куела.
Пөхтә һәм төгәл язылмаган, 4-5 төзәтүе яки 3-5 орфографик хатасы булган эшкә “3”ле куела.
Пөхтә һәм төгәл язылмаган, 6 яки артыграк орфографик хатасы булган эшкә “2”ле куела.
ә) диктант уку елы башында 65-75 сүздән, уку елы ахырында 75-80 сүздән тора.
Пөхтә, төгәл һәм орфографик хатасыз язылган эшкә “5” ле куела.
Пөхтә һәм төгәл язылган, 1орфографик, 1 пунктуацион хатасы булган диктантка “5”ле куела.
Пөхтә һәм төгәл язылган, 2-3 орфографик, 2-3 пунктуацион хатасы булган диктантка “4”ле куела.
Пөхтә һәм төгәл язылмаган, 4-6 орфографик, 6 пунктуацион хатасы булган диктантка “3”ле куела.
Пөхтә язылмаган, 7 дән артык орфографик, 7 дән артык пунктуацион хатасы булган диктантка “2”ле куела.
б) изложение уку елы башында 110-120 сүздән, уку елы ахырында 120-130 сүздән тора.
Тыңланган текстның эчтәлеге тулы, эзлекле һәм дөрес язылган, 1 орфографик, 1 пунктуацион яки 1 грамматик хатасы булган эшкә “5”ле куела.
Тыңланган текстның эчтәлеге эзлекле һәм дөрес язылган, ләкин1-2 эчтәлек ялгышы җибәрелгән, 2-3 орфографик, 2-3 пунктуацион яки 2-3 грамматик хатасы булган эшкә “4”ле куела.
Тыңланган текстның эчтәлеге өлешчә эзлекле дөрес язылган, , 4-5 орфографик, 4 пунктуацион яки 4-5 грамматик хатасы булган эшкә “3”ле куела.
Тыңланган текстның эчтәлеге бөтенләй ачылмаган , эзлекле язылмаган, 6 дан артык орфографик, 5 тән артык пунктуацион яки 6 дан артык грамматик хатасы булган эшкә “2”ле куела.
в) сочинение укучыларның тормыштагы күзәтүләреннән алган тәэсирләрен язмада грамоталы һәм эзлекле бирә белү, әдәби әсәрнең эчтәлеген үз сүзләре белән образлы телдә бәйләнешле итеп яза алу мөмкинлеген тикшерү максатыннан яздырыла.
Тәкъдим ителгән темага эзлекле язылган һәм эчтәлеге тулы ачылган, 1 орфографик, 1 пунктуацион яки 2 грамматик хатасы булган эшкә “5” ле куела.
Тәкъдим ителгән темага эзлекле язылган, ләкин 2-3 эчтәлек ялгышы, 2-3 орфографик, 2-3 пунктуацион хатасы булган эшкә “4” ле куела.
Тәкъдим ителгән темага өлешчә эзлекле язылган, эчтәлеге тулысынча ачылмаган, 4-5 орфографик, 4-5 пунктуацион һәм җөмлә төзелешендә хаталары булган эшкә “3” ле куела.
Тәкъдим ителгән темага эзлекле язылмаган, эчтәлеге ачылмаган, 6 дан артык орфографик, 6 дан артык пунктуацион һәм грамматик хаталары булган эшкә “2” ле куела.
Тикшерү характерындагы язма эшләрнең саны:
Сүзлек диктанты – 4
Диктант – 1
Изложение – 2
Сочинение – 1
- Телдән җавап бирүне тикшерү :
а) тыңлап аңлау – 3минут
ә) диалогик сөйләм – 10 ар реплика
б) монологик сөйләм – 12 фраза
Тыңланган текстның эчтәлеге буенча сорауларга язмача җавап бирүне бәяләү.
Тыңланган текстның эчтәлеген тулаем аңлап, тәкъдим ителгән барлык сорауларга язмача дөрес җавап бирелгән, 1 орфографик хатасы яки эчтәлеккә бәйле 1 хатасы булган эшкә “5” ле куела.
Тыңланган текстның эчтәлеген тулаем аңлап, тәкъдим ителгән барлык сорауларга язмача дөрес җавап бирелгән, әмма 2-3 орфографик, 3 пунктуацион яки эчтәлеккә бәйле 2-3 хатасы булган эшкә “4” ле куела.
Тыңланган текстның эчтәлеген өлешчә аңлап, тәкъдим ителгән сорауларга төгәл дөрес җавап бирелмәгән, 5 орфо график, 5 пунктуацион яки эчтәлеккә бәйле 4-5 хатасы булган эшкә “3” ле куела.
Тыңланган текстның эчтәлеге буенча тәкъдим ителгән сорауларга бирелгән җавапларның яртысы дөрес булмаса, 6 орфо график, 6 пунктуацион яки эчтәлеккә бәйле 5 тән артык хатасы булган эшкә “2” ле куела.
Диалогик сөйләмне бәяләү.
Бирелгән ситуация яки өйрәнелгән тема буенча әңгәмә кора алганда, әйтелеше һәм грамматик төзелеше ягыннан дөрес, эчтәлеге ягыннан эзлекле һәм тулы диалогик сөйләм төзегәндә, “5” ле куела.
Бирелгән ситуация яки өйрәнелгән тема буенча әңгәмә кора алганда, әмма репликаларның әйтелешендә һәм аерым сүзләрнең грамматик формаларында 2-3 хата җибәреп, эчтәлеге ягыннан эзлекле диалогик сөйләм төзегәндә, “4” ле куела.
Өстәмә сораулар ярдәмендә генә әңгәмә кора алганда, репликаларның әйтелешендә һәм сүзләрнең грамматик формаларында4-6 хата җибәреп, эчтәлеген бозып сөйләм төзегендә, “3” ле куела.
Бирелгән ситуация яки өйрәнелгән тема буенча диалог төзи алмаганда, “2” ле куела.
Монологик сөйләмне бәяләү.
Өйрәнелгән яки тәкъдим ителгән тема буенча әйтелеше, грамматик төзелеше ягыннан дөрес һәм эчтәлеге ягыннан тулы, эзлекле булган монологик сөйләм өчен “5” ле куела.
Өйрәнелгән яки тәкъдим ителгән тема буенча эзлекле төзелгән, әмма аерым сүзләрнең әйтелешендә, грамматик формаларында яки җөмлә төзелешендә 2-3 хатасы булган монологик сөйләм өчен “4” ле куела.
Өйрәнелгән яки тәкъдим ителгән тема буенча эзлекле төзелмәгән, сүзләрнең әйтелешендә, җөмлә төзелешендә 4-7 хатасы булган монологик сөйләм өчен “3” ле куела.
Өйрәнелгән яки тәкъдим ителгән темага монолог төзи алмаганда, “2” ле куела.
Уку тизлеге – минутына 80-85 сүз
По теме: методические разработки, презентации и конспекты
рус телендә урта гомуми белем бирүче мәктәпнең 10нчы сыйныфы өчен тематик план
Дәреслек: Татар теле: рус телендә урта гомуми белем бирүче мәктәпнең 10нчы сыйныфы өчен дәреслек ( рус телендә сөйләшүче балалар өчен)/Р.З.Хәйдәрова, Р.Л.Малафеева. – Казан: Мәгариф, 2009.Соңгы ...
Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәктәпнең 7нче сыйныфы өчен әдәбияттан эш программасы
7 сыйныф өчен әдәбияттан (татар төркеме) эш программасы...
ТАТАР УРТА ГОМУМИ БЕЛЕМ БИРҮ МӘКТӘБЕНЕҢ 5 НЧЕ СЫЙНЫФЫ ӨЧЕН ӘДӘБИЯТТАН ЭШ ПРОГРАММАСЫ
Программа түбәндәге дәүләт документларына нигезләнеп язылды:1.“Татарстан Республикасы дәүләт телләре һәм Татарстан Республикасында башка телләр турында” Татарстан Республикасы Закон...
ТАТАР УРТА ГОМУМИ БЕЛЕМ БИРҮ МӘКТӘБЕНЕҢ 8 НЧЕ СЫЙНЫФЫ ӨЧЕН ӘДӘБИЯТТАН ЭШ ПРОГРАММАСЫ
Программа түбәндәге дәүләт документларына нигезләнеп язылды:1.“Россия Федерациясендә мәгариф турында” Федераль Законы, декабрь, 2012 ел.2.“Мәгариф турында” Татарстан Республикасы Законы, 2013 ел.3.Төп...
Татар теле предметыннан төп гомуми белем бирү буенча 8 нче сыйныф татар төркемендә укучы балалар өчен эш программасы
Татар теле предметыннан төп гомуми белем бирү буенча 8 нче сыйныф татар төркемендә укучы балалар өчен эш программасы...
Рус телендә урта гомуми белем бирү мәктәбенең 10 нчы сыйныфы өчен татар әдәбиятыннан тестлар (татар балалары өчен)
10 нчы сыйныфта татар әдәбияты чорларга бүлеп өйрәтелә башлый. Әлеге ярдәмлектә исә Урта гасыр әдәбиятына караган Болгар, Алтын Урда, Казан ханлыгы чоры, XVII, XVIII һәм XIX гасыр тарихы һәм әдә...