Тематическое планирование по татарскому языку и литературе 5 класс татарская группа
календарно-тематическое планирование (5 класс) на тему

№

Өйрәнелә торган бүлек, укыту меатериалы темасы

Сәг саны

Көтелгән нәтиҗә

Контроль

төре

Кален   дарь  вакыты

Үткәрү вакыты

Белем

Күнекмә

Гомуми белем күнекмәләре  һәм эшчәнлек ысуллары

1

Татар халык авыз иҗаты. Аның жанрлары.

1

әкият

геройларын аеру

әкиятләрдә үткәрелгән фикер

Зурларга хөрмәт хисләре

1 татар халык әкиятенә рәсемле китапчык проекты  төзү

2

«Җил арба»әкияте. «Зирәк карт» әкияте.

1

Эчтәлекне аңлау

әкият ахыры буенча нәтиҗә

өзекнең эчтәлеген сөйләү

3

Мәкаль һәм әйтемнәр

1

Мәкальнең

төзелешен

тикшерү

Төп фикерне әйтү

Сөйләмне эзлекле оештыру

4

Табышмаклар

1

Чынбарлык белән

чагыштыру

Үзара табышмак әйтешү

Табышмаклар әйтешү

5

Тизәйткечләр, шарадалар. Татар халык авыз иҗаты темасын йомгаклау

1

Үтелгән

материалны

кабатлау

Үзара аралашуда тизәйткечләр, шарадалар куллану

Төрле

башваткычлар төзү

6

Габдулла Тукай иҗаты  шигырьләре. Г.Тукай -балалар язучысы

1

Г.Тукайны

үстергән

нигезләр

Балаларга биргән киңәшләре

Шигырьләрдәге фикри нәтиҗә

Г.Тукайга

багышланган

газета

7

Г.Тукайның «Эшкә өндәү», «Сабыйга» шигырьләре

1

Язучы фикерен билгеләү

Эш-хезмәт турында фикерләр

Сәнгатьле уку күнекмәләрен камлләштерү

1 шигырен яттан сөйләү

8

Г.Тукай «Эш беткәч, уйнарга ярый»

1

Укыганда төп

фикерне

ачыклау

һәр эшне үз вакытында эшләргә күнегү

Сәнгатьле, рольләргә бүлеп уку

9

БСҮ.Г.Тукай музеенда(Альбом материалларына нигезләнеп үткәрелә)

1

Музейларның төзелеше

Газета-журнал материалы белән танышу

Рәсемнәр буенча сөйләү

Интернеттан видеоматериаллар алып килергә

10

Ә.Бакиров иҗаты                          «Су анасы»балеты

1

Балет төре белән танышу

Бию

хәрәкәтләренең эчтәлекне бирә алу

Музыка тыңлау күнекмәләре

11

Скульптор Садри Ахун иҗаты.

1

Скульптура

сәнгатенең

үзенчәлече

эчтәлекне бирә алу

Сәнгать әсәрләрен аңлау

12

БСҮ. . М.Хөсәен Тукай һәйкәле янында

1

Тема буенча йомгаклау

Балалар өчен әйтелгән фикерләр

Сөйләмне дөрес формалаштыру

Сочинение

Тукай турында              “ Исемдә калганнарым”

13

Ә.Фәйзи иҗаты Тормыш юлы һәм иҗаты . «Тукай» романыннан өзек

1

Иҗатының төп үзенчәлеге

Укылган өзекнең эчтәлеген сөйләү

Чылбырлы укуны эзлекле оештыру

14

Ә.Фәйзи . «Тукай» романыннан өзек. Анализ

1

Эчтәлекнең төп фикерен табу

Укылган өзекнең эчтәлеген сөйләү

Укылган өзеккә план төзү

15

Нәҗип Думави . Тормыш юлы,иҗаты. «Айлы төн» шигыре

1

Табигать

күренешләрен

күзәтү

Кеше хисләрен табигать Аша бирү

әнгатьле уку

16

Н.Думави"Син-кеше" шигыре

1

Укыганнан төп кешелек сыйфатларын табу

Яхшы һәм начар сыйфатлар аеру

әнгатьле уку, Кешелек сыйфатларын тәрбияләү

17

Н. Исәнбәт иҗаты

Халык авыз иҗатына багышланган әсәрләре

1

Туган ил, туган тел төшенчәсен дөрес аңлау

Характерлы

билгеләрне

җыйнау,нәтиҗәләү

әзлекле сөйләм үрнәкләре

18

Н.Исәнбәт. «Син сазыңны уйнадың»

1

Уен кораллы төрләре

Кеше хисләрен музыка коралы, табигать белән бәйләү

Телдән рәсем ясау

19

БСҮ. «Туган җирем – Татарстан”

1

Материал туплау

Системага салу

Эзлекле сөйләм

күнекмәләрен

1камилләштерү

Сочинение

“Туган ягым гүзәллеге”

20

Гаяз Исхакый иҗаты  Тормыш юлы һәм иҗаты. «Кәҗүл читек»хикәясе

1

Халыкларның Милли гореф гадәтләре

Эчтәлекне аңлау, сөйләү

Кешенең көтү

мизгелләрен

анализлау

21

Г.Исхакый. «Кәҗүл читек».Анализ

1

Балалар

арасындагы

мөнәсәбәт

Үзара мөнәсәбәтләрне белдерүче мәкальләр

Дуслык хисләре

22

Мәҗит Гафури иҗаты.  «Гөлләр бакчасында» шигыре

1

Гөл һәм чәчкә исемнәре

Гөлләр һәм балалар охшашлыгы

Шигырьне телдән рәсемләү

Мусса Җәлил

«Чәчәкләр»

шигырен ятларга

23

М.Гафури «Кыр казы» хикәясе

1

Хайваннарның һәм кошларның тереклек үзенчәлеге

Табигать көз билгеләре

Эчтәлек буенча план төзү

24

М.Гафури. «Кыр казы» . .Образларга характеристика.

1

        V?        

Иорт һәм кыргай кошлар

Кошларга ярдәм

Рәсем һәм план буенча эчтәлекне сөйләү

•

25

БСҮ. Чәчәкләр- тормыш бизәге

1

Материал туплау

План нигезендә эчтәлекне ачу

Эчтәлекне бирә алу

26

Галимҗан Ибраһимов иҗаты «Яз башы» хикәясенең I бүлек

1

Табигатьтә яз билгеләре

Балаларның шатлык хисе

Сәнгатьле сөйләм үрнәкләре

27

«Яз башы» хикәясе.( дәвамы)

1

Балык тоту күнекләре

Укыганны эзлекле сөйләгү

Образлы сөйләү

28

«Яз башы» хикәясе. Хикәя жанры турында төшенчә

1

Горафатле ашануның нәтиңәсе

Эчтелек буенча табигый күренеш тасвирлау

Г.Тугай «Сабыйга» ятларга

29

Дәрҗия Аппакова иҗаты.  «Йолдызкай» хикәясе

1

Иорт хайваннары гадәтләре.

Үз ялгышыңны кешегә сылтама

Мәкальләр, кинәш бирү.

30

Дәрҗия Аппакова .“Шыгырдавыклы башмаклар” хикәясе

1

Төрле аяк киемнәре исемнәре

Дуслар

арасындагы

мөнәсәбәтәр

Кызларга тасвиряама бирү

31

БСҮ Минем яраткан йорт хайваным.

1

Үз фикереңне туплау

План буенча эчтәлеккә ан бирү

Теманы Тулы ача алулары

Сочинение

“Минем дүртаяклы дустым”

32

Гөлсем Сөйләманова иҗаты

1

Төп характер билгеләү

Хронологик таблица төзү

Чаллы жырчылары турында мәгълүмат

33

Фатих Кәрим иҗаты. «Гармунчы аю белән җырчы маймыл» әкияте

1

Кешеләрдәге сыйфатларны хайваннарга күчерелүе

Эчтәлекне бирә алу

34

Фатих Кәрим .«Үлем уены» поэмасы

1

Үлем һәм уен сүзләренең мәгънәсен ачу

Батырлык сыйфатлары

Тасвирлама бирү

35

Ф.Кәрим. «Пионерка Гөлчәчәккә хат»

1

Хат һәм аның төрләре

Вакыйгаларның бирелешенең үзенчәлеген аеру

Туганнар

арасындагы

хисләр

36

СТУ. М. Хәсәнов «Шайтан малае» хикәясе

1

Мөстәкыйльукыганны аңлау

Төп өлешләрне аеру

Эчтәлекне эзлекле сөйләү

37

Абдулла Алиш . Тормыш юлы, иҗаты. «Нечкәбил»әкияте

1

Бөҗәкләр тормышы белән танышу

Эш-хезмәт

турында

мәкальләр

Хезмәт

күнекмәләрен

тасвирлау

38

«Чуар тавык»хикәясе

1

Кош-кортларның яшәү рәвеше

План төзү, төп фикерне язу

Үз күзәтүләрен сөйләмдә кулану

39

«Аерылганны аю ашар, бүленгәнне бүре ашар» әкияте

1

Әкиятләрнең үзенчәлеге

Дуслык турында мәкальләр

Бердәм булуның уңай нәтиҗәләре

40

СТУ. Мактанчык чыпчык белән тыйнак сыерчык

1

Кошлар турында әкиятне үзләштерү

Төп фикерне табу

Мәкальл

41

Фатих Хөсни иҗаты «Малай белән солдат»хикәясе

1

Сугыш чоры вакыйгалары чагылышын табу

Балалар рәвеше

Зурларга хөрмәт уяту

42

«Сөйләнмәгән хикәя»әсәре

1

Әти- әни сүзен тыңлау

Балачак

гадәтләрен

тикшерү

Образга киңәш тасвирлама төзү

43

Ф. Хөсни иҗатында өлкәннәр һәм кечкенәләр арасында мөнәсәбәт

1

Геройны аклап буламы?

Нишләргә кирәк иде, соравына җавап бирү

Мәкальләр җыйнау

44

БСҮ. Ф.Хөсни әсәренә нигезләнеп.” Минем кадерле кешеләрем”

1

Татарча газета-

журнал

исемнәре

Кирәкле материал табып уку

Газета-журнал җыйнау, материал эзләү

45

Н. Дәүли иҗаты “Бәхет кайда була? шигыре

1

Бәхет

төшенчәсен ачыклау

Үз фикерләр әйтү

Эзлекле сөйләм

46

«Кар нинди җылы» хикәясе

1

Ата белән бала мөнәсәбәте

Бала күңелендәге хисләр

Үз фикер белдеру

47

Нури Арсланов «Казан» шигыре

1

Казанга 1000 ел Тулу вакыйгасы

Яңа һәм иске

архитектура

корылмалар

Күргәннәрен әзлекле сөйләү

48

БСҮ.Безнең якның ерак тарихы.

1

Кирәкле материал туплау

Материалларны тәртипкә салу

Эзлекле сөйләм булдыру

49

Г. Дәүләтшин «Гасырлар» тирәнлегеннән»

1

Үткән

таоихыңны белү

Халык һәм бәйләнешем

Тел тарихының әйтеп бирә белү

50

Г. Бәширов «Нинди ул Татарстан?» документаль әсәре

1

Республика турында мәгълүмат туплау

Укыганнан кирәкле өлешне табу

Тасвирлама характер. Билгели белү

51

Саҗидә Сөләйманова иҗаты

«Кайный ,шаулый Казан урамнары»

1

Казан урамнарын укыганнан чыгып сурәтләү

Шәһәрдәге тар урамнар күренеше

Эзлекле сөйләм булдыру

52

«Ялгыз торна»хикәясе

1

Торналарның гадәтләре

Кошлар . тормышын бергәләп күзәтү

Мәкальләр, план төзү

•

53

Ш.Галиев . Тормыш юлы, иҗаты

Ш.Галиев- сатира юмор остасы

54

Ш.Галиев .” Алтын куллар”, “ Хәзинә”, “ Телләр белүче каләм” шигырьләре

55

“ Магнитофон онытмый”«Саумысыз, арышларым» шигырьләре

1

Икмәкнең Кеше тормышындагы роле

Эндәш сүзләр

Эзлекле сөйләм

56

БСҮ «Китап-белем чишмәсе»

1

Китапның Кеше тормышындагы роле

Китапның Кеше тормышындагы роле

Үз фикеренне белдерү

57

Рабит Батулла. «Дуслар дус булып кала»

1

Дуларга хас сыйфатлар

Дуслык турында мәкальләр

Үз дустыңны тасвирлау

СТУ. Ж. Тәрҗемановның «Шаян белән Наян» әкияте

1

Песиләрнең гадәтләре

Мөстәкыйль укыганны сөйләү

Эчтәлекне эзлекле сөйләү

58

Ф. Яруллин иҗаты «Анам теле» шигыре

1

Шагырь тормышы белән чагыштыру

Ничек ярдәм итәргә?

Кирәкле фразаларны язып алу

59

п        

Ф. Яруллин «Кояштагы тап» әсәре

1

әкиятләрнең үзенчәлеге

Маҗаралы тормыш белән бәйле булуы

Дөреслеккә туры килү

60

Ф.Яуллин әсәре буенча. Ялганның кешегә начарлык булып кайтуы.

1

Бала хисләренең бирелеше

әниләр дә төрле була

Үз фикереңне аңлата белү

61

СТУ. Ф.Яруллин «Серле дөнья»хикәясе

1

Серлелек төшенчәсе

Чынбарлык белән туры килеш

Бала хыялының бирелеше

62

С.Шәмси иҗаты Табигатьнең газиз баласы I бүлек

1

Табигать һәм Кеше берлеге

Характерлы

билгеләрне

ачыклау

Нәтиҗәле

сәбәпне

ачыклау

63

“Табигатьнең газиз баласы”I I бүлек

1

Төп сәбәпне ачыклау

Ни өчен сакларга

Тулы эчтәлекне бирү

64

БСҮ.Бакчачы һөнәре турында сөйләшү

1

һөнәрләр турында сөйләшү

һөнәр сайлау үзенчәлеге

Үз фикереңне әйтеп бирү

Сочинение

“Миңа нинди һөнәр ошый”

65

СТУ. М.Латыйфуллинның «Курайчы малай» хикәясе

1

Малайның кичерешләре турында сөйләшү

Бала

кичерешләре, хисләр үтеше

План буенча сөйләшү

66

СТУ. Ф Яруллин “ Серле дөнья”

1

Тулы эчтәлекне бирү

67

СТУ Татар халык әкиятләре.

әкият

геройларын аеру

әкиятләрдә үткәрелгән фикер

Зурларга хөрмәт хисләре

68

Кабатлау. Табышмаклар, әкият- табышмаклар, тизәйткечләр

69

М.Гафури, Г.Ибраһимов әсәрләрендә табигать һәм кеше.

Табигать һәм Кеше берлеге

Характерлы

билгеләрне

ачыклау

Нәтиҗәле

сәбәпне

ачыклау

70

БСҮ. Минем иң истә калган әсәрем

1

Алган белемне системага салу

Гомумиләштерү күнекмәсе

Программа   эчтәлеге

№

Тема

Сәг.саны

1

Татар халык авыз иҗаты

5

2

Г. Тукай

4

3

Әнвәр Бакиров

1

4

Садри Ахунов

1

6

Нәҗип Думави

1

7

Мәҗит Гафури

4

8

Гаяз Исхакый

2

9

Г.Ибраһимов

4

10

Нәкый Исәнбәт

2

11

Дәрҗия Аппакова

3

12

Гөлсем Сөләйманова

1

13

Фатих Кәрим

3

14

А.Алиш

3

15

Фатих Хөсни

4

16

Н.Дәүли

2

17

Нури Арсланов

1

19

Г.Бәширов

1

20

Саҗидә Сөләйманова

2

21

Шәүкәт Галиев

3

22

Рабит Батулла

1

23

Фәнис Яруллин

3

24

Солтан Шәмси

1

25

Бәйләнешле сөйләм үстерү

12

26

Дәрестән тыш уку

6

№

Бүлекләр, темалар

Сәгать саны

1

5нче сыйныфта үткәннәрне кабатлау

4

2

Сүз төркемнәре турында төшенчә. Исем

21

3

Сыйфат

8

4

Сан

12

5

Рәвеш

11

6

Алмашлык

17

7

6 нчы сыйныфта үткәннәрне кабатлау

4

8.

Бәйләнешле сөйләм телен үстерү

28

Барлыгы

105 сәгать

Т/с

Бүлекләр һәм темалар

Сәгать саны

календарь

фактик

белем

күнекмә

Гомуми белем бирү күнекмәлре һәм эшчәнлек ысуллары

Контроль төре

I.Башлангыч сыйныфларда үткәннәрне кабатлау -4 сәг

1 чирек

1. 1      1        

БСҮ.Туган тел турында әңгәмә. Тел белеме.

1

“Туган телем - иркә гөлем” темасы буенча сөйләшү . Г.Тукайның шигырьләрен искә төшерү.

Тел белеме бүлекләреннән фонетика, лексикология, морфология, сүз төзелеше, сүз  ясалышы, синтаксисны искә төшерү.

фонетика, лексикология, морфология, сүз төзелеше, сүз  ясалышы, синтаксисның төп  үзенчәлекләрен белү

Белемне системага салу

Хикәя  “Туган телем - иркә гөлем”

Туры һәм күчерелмә мәгънәле сүзләр.

1

Сүзнең туры һәм күчерелмә мәгънәләрен аера белү.

Сүзнең тамырын һәм кушымчаларын билгеләү.

Сүзнең мәгънәле кисәкләрен аңлау

анализлау

Тәрҗемә итү

Исем

1

Исемнәрнең берлек-күплек санын, килешләр белән төрләнүен белү. Ялгызлык, уртаклык исемнәрне аера белү.   Исемнәрнең тартым белән төрләнүе. Җөмләдә исемнәрне дөрес язу һәм сөйләмдә дөрес куллану.

Исемнең төп сыйфатларын искә төшерү

Дөрес язу күнекмәләре

Сүзлек диктанты.(Ялгызлык , уртаклык исемнәр)

 Алмашлык, сыйфат

1

 Алмашлыклар турында төшенчә. Зат  һәм сорау алмашлыкларын танып белү. Зат алмашлыкларының берлек-күплек санда килүе, килешләр белән төрләнешен белү. Аларның җөмләдәге рольләрен аңлау, дөрес язу һәм сөйләмдә дөрес куллану. Сыйфат дәрәҗәләрен искә төшерү.

Алмашлык, сыйфат төп үзенчәлекләрен искә төшерү

Әкият язу        (15 нче күнегү)

 Фигыль.

1

  Хикәя фигыльнең заманнарын аера белү. Фигыльнең зат-сан категориясен билгеләү. Фигыльләрнең  җөмләдәге рольләрен аңлау, дөрес язу һәм сөйләмдә дөрес куллану.

Фигыльнең төп сыйфатларын искә төшерү

 Кереш диктант “Яшелчәләр өлгерде”

1

Дөрес язу күнекмәләрен булдыру.

Дөрес язу күнекмәләре

Диктант №1

Синтаксис һәм пунктуация.

Сүзтезмә

1

Җөмләдән бәйләнешкә кергән сүзләрне парлап аерып чыгару. Сүзтезмәләрне танып белү. Аларда ияртүче һәм иярүче сүзләрне, бәйләүче чараны аера алу . Сүзтезмәләрне тикшерү.

Синтаксис һәм пунктуация.

Сүзтезмәнең төп үзенчәлекләрен аңлау

Җөмлә

1

Җөмлә чиген дөрес билгели белү. Хикәя, сорау, өндәү җөмләләрне дөрес уку һәм язу. Җөмләнең нигезен билгели белү, баш кисәкләрдән чыгып,  башка кисәкләрне таба белү.

Җөмлә турында белемне тирәнәйтү

БСҮ.Изложение                                   “ Кошлар тәрәзә кага”  

1

Эчтәлекне аңлау , төшенү күнекмәләре булдыру

Эзлекле сөйләм үрнәкләрен төзү

Изложение №1

II. Фонетика, орфоэпия орфография, графика                       -  33 сәг

Фонетика һәм орфоэпия . Авазларның ясалу.

1

Тел белеменең фонетика бүлегенең  cөйләм авазларын, орфоэпия бүлегенең  авазларны дөрес әйтелешен тикшерүе. Аваз һәм хәрефне аера белү. Транскрипция.

Төп сөйләм органнары. Авазларның ясалышында сөйләм органнарының роле. Тавышлы, шаулы, борын авазлары. Авазларны ишетә һәм аера белү.

Фонетика һәм орфоэпия . Авазларның ясалу урыннары буенча информацияне кабул итү  

Сузык авазлар

1

Сузыкларның, телнең хәрәкәтенә карап , алгы һәм арткы рәт сузыкларына, ә иреннәр хәрәкәтенә карап, иренләшкән һәм иренләшмәгән сузыкларга бүленеше.Кыска  һәм озын әйтелешле сузыклар. [а] авазының әйтелеше.

Татар телендә сүзләрнең калын яки нечкә әйтелешенең сузыкларга бәйле булуы. Сингармонизм законы. Кайбер кушма сүзләрнең, башка телләрдән кергән сүзләрнең, юнәлеш килешендәге 1, 2 зат алмашлыкларының  сингармонизм законына буйсынмавы.

Татар телендә сузык  авазларның рус теленнән аермасы

Сузыклар гармониясе

Сузыклар гармониясе

1

Ирен гармониясе

1

Сүзнең беренче иҗегендә иренләшкән [о], [ө] сузыклары булса, икенче һәм башка иҗекләрдәге [ы], [э(е)] авазлары урынына [о], [ө] сузыкларының әйтелүе.

Ирен гармониясенең төп үзенчәлеге

Тартык авазлар

1

Тартык авазларның ясалышы. Аларның  яңгырау, саңгырау тартыкларга бүленеше. Яңгырау һәм саңгырау тартыкларның парлашуы. Һәмзә ( ) тартыгы.

Татар телендәге тартык авазларның рус телендәге тартык авазлардан аерымлыгы.

чагыштыру

БСҮ Сочинение                          “ Көзге матурлык”

1

Алган белемне практикада куллану

Сочинение №1

[w] һәм [в] тартыклары

1

 [w] һәм [в] тартыкларының ясалышлары ягыннан аерымлыклары: [w] тартыгы –яңгырау, өрелмәле, ирен-ирен тартыгы булуы. [в] тартыгы –яңгырау, өрелмәле, ирен-теш тартыгы, аның  алынма сүзләрдә генә кулланылуы. Саңгырау тартык алдыннан һәм сүз ахырында  [в] авазы урынына [ф]  әйтелү.

[w] һәм [в] тартыкларын дөрес әйтү күнекмәсе

Татар һәм рус телләрен чагыштыру

Сүзлек диктанты

[Һ] һәм [ х] тартыклары

1

[Һ] һәм [х] тартыкларының әйтелешләрендә  уртаклыклар һәм аермалар Бу авазларның күбрәк гарәп, фарсы телләреннән кергән сүзләрдә очравы.

[Һ] һәм [ х] тартыкларын

дөрес әйтү күнекмәсе

Татар һәм рус телләрен чагыштыру

Сүзлек диктанты

БСҮ Хикәя “Яхшылык эшләргә ашыгыгыз”

1

Бәйләнешле сөйләм үстерү

Алган белемне практикада куллану

 [г], [гъ] һәм [к] , [къ] тартыклары

1

[г], [гъ] һәм [к] , [къ] авазларының ясалышы. Бу авазлар кергән сүзләрне дөрес уку. [къ] һәм [гъ] авазларының татар теленең үз сүзләрендә генә булуы. [г], [к]  - тел арты тартыклары,  [гъ]  [къ] –кече тел тартыклары

[г], [гъ] һәм [к] , [къ] тартыкларын дөрес әйтү күнекмәсе

Белемне системалаштыру

Сүзлек диктанты

[м],[н] һәм [ң] тартыклары

1

[м], [н] һәм [ң] тартыкларының уртак һәм аермалы яклары: яңгырау, йомык, борын тартыклары булулары, ләкин ясалу урыны буенча [н] - тел-теш авазы, [ң] - кече тел тартыгы, [м] – ирен-ирен тартыгы . [ң] тартыгының сүз башында килмәве.

[м],[н] һәм [ң] тартыкларын дөрес әйтү күнекмәсе

Сүзлек диктанты

[ч],[ц] һәм [щ] тартыклары

1

Татар телендә [ч] – тел алды тартыгы, [җ] тартыгының саңгырау пары. Рус телендә [ч] тартыгының  [тч] дип әйтелүе .  [ц] һәм [щ] тартыклары алынма сүзләрдә генә кулланыла.

[ч],[ц] һәм [щ] тартыкларын дөрес әйтү күнекмәсе

[*], (һәмзә) тартыгы

1

[*] (һәмзә) тартыгының  бугазда тавыш яыларының йомылуы һәм кинәт ачылып китүе нәтиҗәсендә барлыкка килүе.

[*], (һәмзә) тартыгын дөрес әйтү күнекмәсе

Контроль диктант                               “ Яшелчәләр өлгерде”

1

Орфографик белем

Хаталар өстендә эш.

Үткәннәрне кабатлау

2 чирек

БСҮ Хикәя язу                   “Казан – безнең башкалабыз”

1

Рәсем буенча хикәя төзү.

Иҗади фикер йөртү

 Тартык авазларның сөйләмдәге үзгәрешләре.  

1

Сөйләмдә тартыкларның үзгәреше. Авазларның әйтелешләре ягыннан үзара җайлашуы (җайлашу).  Ике сузык аваз арасында яки [р] тартыгы алдыннан  килгәндә, [к] [къ], [п] тартыкларының  яңгырау парлары [г], [гъ], [б] белән алышынуы (чиратлашуы).

Борын авазларына беткән исемнәргә борын авазыннан башланган күплек сан һәм чыгыш килеше кушымчалары ялгану борын  ассимиляцияседип аталу. Ирен тартыгы алдыннан килгән тартык авазларларның  ирен тартыгы белән алышынуы ( ирен ассимиляциясе

Тартык авазларның сөйләмдәге үзгәрешләре.  

 Диктант – 10 мин.

Иҗек  калыплары

1

 Иҗекләрнең ике төркемгә бүленүе: сузык авазлардан гына торган яки сузык авазга тәмамланган иҗекләр ачык иҗекләр, ә тартыкка тәмамланганнары ябык иҗекләр  дип аталулары. Бер иҗекле сүзнең юлдан-юлга күчерелмәве.

Иҗек  калыпларын язуда дөрес күрсәтү

Сүз басымы

1

Ике яки берничә иҗекле сүздә көчлерәк әйтелгән иҗек басымлы иҗек дип аталуы. Сүзнең басымын билгели белү. Татар телендә басымның, нигездә, соңгы иҗеккә төшүе. Рус теленнән һәм аның аша башка телләрдән алынган сүзләрдә басымның  шул телдәгечә куелуы.   сорау алмашлыкларында басымның беренче иҗеккә төәүе.

Сүз басымының рус теленнән аермасы

Диктант- 7 мин (Грамматик бирем-сүзнең басымын билгелә)

  Диктант “ Кыш килә”

1

Орфографик белем

Диктант №3

Интонация

1

Интонация. Тавышның хәрәкәтен билгели белү. Әйтү максаты буенча төрле җөмләләрне әйткәндә тавышның төрлечә хәрәкәт итүе.

Сөйләмдә интонацияне дөрес куя белү

 БСҮ Сочинение                              “ Беренче кар”

1

Язма эшне грассатик дөрес башкару

Аналитик  фикер йөртә белү

Сочинение№2

Графика һәм орфография

1

Кабул ителгән билгеле бер тәртиптә урнашкан хәрефләрнең алфавит булуы. Татарча алфавитны яттан белү: анда 38 хәреф(12 сузык, 24 тартык, 2 хәреф- ъ,ь -аваз белдерми) булуы.  Рус алфавиты белән татар алфавиты арасындагы аерма.

Графика һәм орфография турында аңлау

Хәтер ныгыту

Сузык аваз хәрефләре.

1

Сузык авазларны язуда дөрес билгели белү. Иренләшү күренеше. Тар һәм киң әйтелешле сузык авазлар.

Татар телендә сузык аваз хәрефләренең рус теленннән аермасы

Е,  , ю, я ; о, ө хәрефләренең дөрес язылышы .

1

Е, ю, я хәрефләрен куллануның ике очрагы: сүз башында, сузыклардан соң һәм аеру билгеләре – ъ  һәм ь нән соң ике аваз кушылмасын белдерүләре; татарның үз сүзләрендә [й] һәм тар әйтелешле[о] һәм [ө] кушылмаларының сүз башында ике хәреф белән белдерелүе. Сузыклардан  соң [йо], [йө] авазлары бер хәреф  - е белән  белдерелүе.

О, Ө хәрефләренең татар теленең үз сүзләрендә беренче иҗектә генә кулланылуы. Тар һәм киң әйтелешле [е] сузыкларын белдерә торган э һәм е хәрефләренең беренчесе,  нигездә, сүз башында гына кулланылуы. Кушма һәм алынма сүзләрдә о, ө, э хәрефләре язылышына  караган бу кагыйдәнең сакланмавы.

Е,  , ю, я ; о, ө хәрефләренең дөрес язылышын истә калдыру

Белемне пратикада куллану

Сүзлек диктанты

 БСҮ Диалог төзү

[къ] һәм [гъ] авазлары

1

Бирелгән репликалардан диалог төзү өстендә эш.

Диалог төзү үзенчәлеге

Дөрес итеп диалог төзү

Тартык аваз хәрефләре. В хәрефе.

1

Тартык аваз хәрефләрен язуда дөрес билгеләү.  В хәрефе татар сүзләрендә һәм алынма сүзләрдә кулланылуы. Татар телендә бу хәрефнең ирен-ирен тартыгы [w] авазын белдерүе.  

. В хәрефенең дөрес язылышын истә калдыру

Күнегүләр эшләү, кагыйдәләрне дөрес куллану

ъ һәм ъ хәрефләренең дөрес язылышы

1

 ь һәм ъ хәрефләренең аваз белдермәве,  ь һәм ъ хәрефләренең нечкәлек-калынлык һәм аеру билгесе буларак кулланылуы. Нечкәлек билгесенең, беренчедән, рус теленнән кергән сүзләрдә генә кулланылуы, икенчедән, калын итеп укылуы мөмкин булган иҗекләрне  нечкә әйтү өчен кулланылуы.

Калынлык билгесенең үзеннән алда килгән г һәм к хәрефләренең кече тел тартыклары [къ] һәм  [гъ] ны белдерүен күрсәтүләре. ъ,ь хәрефләренең е, ю, я алдыннан килгәндә аеру билгесе ролен башкаруы.

ъ һәм ъ хәрефләренең дөрес язылышы кагыйдәләре

Биремнәрне дөрес үтәү

Сүзлек диктанты

БСҮ Изложение “Кояшның нурлары”  

1

План буенча эзлекле язма сөйләм

Хәтер тныгыту

Изложение №2  

Хаталар өстендә эш Фонетика, графика, орфография курсын кабатлау

IIIЛексика һәм лексикография-            14 сәг