Беседа Ог-буледе улуг кижилер аразында хамаарылгалар уругларга кандыг салдар чедирип турарыл?
материал на тему
Ог-буледе улуг кижилер аразында хамаарылгалар уругларга кандыг салдар чедирип турарыл?
Скачать:
Вложение | Размер |
---|---|
![]() | 19.28 КБ |
Предварительный просмотр:
Социал педагог: Тулуш Ч.С.
Чадаана хоорай
Школа № 2
Ада-иелерге беседа:
«Ог-буледе улуг кижилер аразында хамаарылгалар уругларга кандыг салдар чедирип турарыл?
Л.Н.Толстойнун «Кырган-ачазы болгаш оглу» деп баснязында улуг кижилерге ооредиглиг чуулду бижээн.
Кырган-ачазы кыраанындан шимчей албастаан, диштери душкулеп каарга, оон чиген чеми аксындан дедир токтуп кээр апарган. Керни ону столга оскелер-биле кады чемгербестеп, чааскаандырзынга печка артынга, ыяш аякка чемгерип турганнар. Оглу бир-ле катап бичи чаш оглунун ыяшты чоннуп олурарын коруп кааш, айтырган: «Оон-биле чуну кылырын ол?» «Силер кырый бээринерге чемгерер ыяш тавак чазап олур мен» деп харыы дыннаш, ада-ие мунгарааш ыглажыпкан чуве-дир. Оон соонда олар кырган-ачазын бар-ла шаа –биле азырап турганнар.
Ада-иелернин ковей кезии ог-буледе улуг улустарнын хамаарылгалары уругуларга кайы-хире дээштигил деп чувени билбестер.
Олар коруп турда, аас-дыл кылып, шош-содаалажып турарга ажы-толдун мээ-медерелинге аар согуушкун, улуг мунгарал, сеткилинге аар болур.
Ада кижи уругларын авазын хундулеп билир кылдыр ооредир толээде баштай бодунун улегер чижээн коргузер херек.
Мындыг таварылгалар турар: бажыннын бугу ажылын чугле херээжен кижи кылып турар, а анаа оглу, уруу, огнун эр ээзи-даа дузалашпас, олар оон куш ажылын бичии-даа унелевестер. Кино, концерт, солун номнар номчуп, культурлуг дыштанып деп чуве херээжен кижиге чугула турбуже олар ынаар конгус сагыш салбаан. « Бажын ээзинге оларнын херээ чуу боор, чугле аъш-чем кылыр, хеп чуп, базар, бажын ишти аштап, аргылаар_моон кылыр ажылы ол-дур» деп конгус шын эвес, чыдып калган бодалдыг кижилер ам-даа бистин аравыста бар бооп турар. Ада кижи шак ындыг хундуткел чок болганда, уругларны чеже-даа чагыыр сургаарга, домей-ле хей, ажыы чок.Бир эвес ада кижинин талазындан авазынче сагыш салбас, дузалашпас-даа болганда уруглар авазын хундулевес, харны-даа донгун, бодун тогдунар эгоист кижилер болурлар.
Оон-даа чаржынчыг таврылга –кажан огнун бугу ажылын кырган иези кылып турар болза, а ону долгандыр турар ажы-толу, оларнын уруглары шупту аныяк чалы, куш-шыдалдыг кижилер кырганнын куш ажылын ажыглап чурттап турарлар.
Куш ажылчы ие, ак сеткилдиг бажын ээзи ,кижи бурузу оон бажын ажылынга ниитилеледе кылып турар ажыктыг ажыл-биле бир домей оскелерни дузалаштырар эргелиг, оон ажылын хундулээр, анаа оскелерни база киириштирер эргелиг.
Херээжен кижинин ажылынга дузалажып турарынар-бодунарга таарымчалыг байдалды тургузуп турарынар болур.
Ам бир оске ог-буленин амыдыралын корээлинер. Ог- буле уш уруглуг, ачазы инженер, дээди эртемниг, а авазы-бажын ээзи. Ол бугу-ле ажылдарга четтигип турар: бажын ажылы кылырынга, театр, делгегелер, кинолардан чыда калбас, солун-журналдар, номнарны номчуп турар. Бажыны ургулчу арыг-силиг, чурумнуг, уругларынын кичээлдеринге олуржуп турар. Бо ие канчап четтигип турарыл?
Чылдагааны билдингир ышкажыл. Анаа бажында кижи бурузу дузалажып турар. Уруглары кара чажындан-на иезинге артык ажыл кылдырбас дээш бажын-балгадынын иштин уенневестер. Ынчаар кижизиттинген кижи бурузу бажында ыяап-ла бир онаашкан ажылдыг. Белен чемни столче салыры, оскелерге улей салыры, аяк-саваны арыглаарын уруглар кылыр, а оолдар садыгдан аъш-чемни саткаш, орээлдерни арыг кылдыр чуп, хевистерни кактаар. Мынчаар улеп карга, уруглар чажындан ажылды унелеп, оон бергезин билип,ажылдан кортпас, ажылгыр кижилер болур.
Оон кол дозу ада-иезинин аразында хундуткел, эп-найыралчы, чылыг сагыш-сеткил, Кижи бурузунге сагыш човаашкын- бо уругларга улуг улегер ол.
Бо ог-буленин аразында алгыш-кырыш деп чуве чок. Ынчалза-даа амыдыралында маргылдаа чок ог-буле кайда боор. Чугле кандыг-даа ог-булелерге чорулдээлер туруп кээр. Ынчан ол маргылдаанын щын шиитпирлеттингенинден бугу чуве хамааржыр.
Маргышкан соонда бирээзи бирээзи ажып каарга, аразында ол дээш удур-дедир хыйыртажып турбас болза эки.
Ада-ие бурузу уругларга улуг улус аразында алгыш-кырыш оларнын чаш мээ-медерелинге, сагыш-сеткилинге аажок аар берге дээрзин утпаза эки. Улуг улустун аразында хамаарылгалардан уругларнын аажы-чаны хамааржыр.
Бир эвес ог-буле чангыс эп-сеткиил, найырал чок болур болза уругларнын кижизидилгези эки болбас.
Боттарынын алгыш-кырыжынче сагыш салыр дээш уругларын шуут уттуптарлар, а оларнын кижизидилгези баксыраар, хайгаарал чок калыр. Бо таврылгада элээди уругларга конгус берге. Ол авазын-даа, ачазын-даа кээргеп турар, а чогум кымга болчурун аайын тыппас. Чамдык таврылгада чувенин ужурун сайгара бодавайн чыткаш кайы-бирээзинге болчуп, оскезин шуут коор хоон чок апаар. Амыдыралда мындыг ог-булелер база бар. Ог-буле чогум чарылбаан. Ынчалза-даа ында улуг кижилернин аразында харылзаалар кончуг багай-аразында бот-боттары корушпес. Бо эн-не багай салдарлыг хамаарылгалар-дыр.
Чижек: ог-буледе кырган- иези, оглу, керни, оларын уруу Клава чурттап турарлар. Кырган иези биле керни корушпес, бот-боттарын бактажыр. Клаваны кырган-авазы кижизидип турган. Ол авазынга чассыксаар, ынчалза-даа кырган-авазы коруп турда ындыг эвес. Чоорту Клаванын чаны оскерлип, шынчы эвес, авыяс чан тыптып келген.
Клава чажындан тура-ла авазы-биле кырган-авазынын аразында адааннажыышкынны билир турган. Соолунде барып ол авазынга-даа ынак эвес, донгун, чоок эштери –даа чок, эгоист кижи болуп озуп келген. Кээргээр сеткил чок, куш-ажыл-даа билбес, ажыы-биле чугааларга амыдыралга шуут белен эвес кижи болган. Кижи бурузу-ле Клаваны бодунун талазынче чая шаап алырын бодап, мурнун былаажып, Клаванын хевин чуп, базып, орунун эдип бээр. Ынчангаш Клава ажылга шуут ооретинмээн чуве-дир.Кандыг-даа маргылдаа чок, Клаванын ындыг аажылыг болганынын чылдагааны, оон амыдыралда эн чоок, эргим кижилернин аразында адааннажыышкын болгаш аас-дыл. Авазы, ачазы, кырган-авазы Клаванын кижизидилгезинге хамаарылга, харыысаалга чок болганнар, ону эки кижи болзун деп бодавааннар, кыспааннар-даа. Оларнын бурузу ол.
Ог-буле маргылдаалар туруп кээрге, ада-ие баштай-ла уругларнын дугайын бодап, аразында эптиг-чоптуг харылзааны дораан тургузар херек. Уруглар дыннап турда, аас-дыл кылып, олар коруп турда чогуш-кырыш кылбазы чугула.
Ада-иезинин хулээлгези- уругларны быжыг, эп-найыралдыг ог-булеге кижизидери.
Ажыглаан литературазы:
Е.И Волкова /педагогика эртеминин кандидаты/
«Как влияет на детей взаимоотношения взрослых в семье»
По теме: методические разработки, презентации и конспекты
![](/sites/default/files/pictures/2013/03/03/picture-215275-1362289333.jpg)
Ажык кичээл 7 кл "Кол сос биле соглекчинин аразында тире"
1)Оореникчилерге кандыг таварылгада кол сос биле соглекчинин аразынга тирени шын салырын чедип алыр .2)уругларнын аас болгаш бижимел чугаа сайзырадылгазы.3)оореникчилерни ава кижиге хундуткелди,ынакшы...
![](/sites/default/files/pictures/2016/01/19/picture-739371-1453176103.jpg)
Кадыынын байдалы кошкак уругларга
Уругларнын кадыын камгалаар технологияларнын (здоровьесберегающая) тыва дыл кичээлинге ажыглаары...
![](/sites/default/files/pictures/2017/03/01/picture-898663-1488385074.jpg)
Урок "Иб-аразындағы мал-хустар" ("Домашние птицы и животные")
Урок хакас тiлiн пiлбинчеткен угренчiлерге....
Бай-Тайганын алдар- аттыг кижилери
алдар аттыг кижилернин данзызы...
![](/sites/default/files/pictures/2023/01/04/picture-1447157-1672841151.jpg)
"Башкы", 2013, №3. Статья "Буянныг ууленин кижилери".
Статья о методическом объединении учителей родного языка и литературы Юбилею школы....
![](/sites/default/files/pictures/2017/03/01/picture-900145-1488362438.jpg)
Беседа "Уруглар кижизидилгезинге ог-буле угаадыгларын хандыр оорениринге ада-иенин салдары"
Данная беседа представляет собой выступление педагога-психолога на родительском собрании о воспитании семейных ценностей детям....