Ҡыш. Яңы йыл. Ҡылымды ҡабатлау
план-конспект урока (6 класс) на тему

Тема: Ҡыш. Яңы йыл. Ҡылымды ҡабатлау.

Маҡсат:

1. яңы һүҙҙәрҙең дөрөҫ әйтелешен һәм мәғәнәһен үҙләштереү;
2. балаларҙың иғтибарлылығын, аң-зиһенен, хәтерен үҫтереү күнекмәләре башҡарыу;
3. бәйләнешле телмәр үҫтереү, телгә ҡыҙыҡһыныу тәрбиәләү, фекерләү һәләтен арттырыу;
4. ҡылым темаһын ҡабатлау, үҙләштергәндәрҙе системаға һалыу;
5. тыуған яҡҡа, ҡышҡы тәбиғәткә, уның матурлығына һөйөү һәм ихтирам тойғоһо уятыу.

Йыһазландырыу: компьютер технологиялары, презентация, дәреслек. 

Дәрес барышы

1. Ойоштороу мәле

 Психологик инеш

Ҡыңғырау шылтыраны,

Беҙ ултырҙыҡ дәрескә.

Китап, дәфтәрҙәр әҙер,

Тотонайыҡ беҙ эшкә.

Дикция өҫтөндә эш.

Ыж –ыж- ыж - Һыуыҡ әйтә: «Ыж –ыж- ыж,

Аж –аж- аж-  - йүгереп йөрө, ;иләж».

Жыу-жыу-жыу – елдәр әйтә: «Жыу-жыу-жыу

Шыу-шыу-шыу - ;иләж, тауҙан шыу ҙа шыу, шыу ҙы шыу».

Уҡыу ситуацияһын тыуҙырыу

1. Өйгә эш тикшереү

Мин һеҙгә ҡышҡы кейемдәргә ҡараған һүҙҙәр менән һөйләмдәр төҙөргә ҡушҡан инем, кем уҡып ишеттерә?

ә. Мин һеҙгә хәҙер йомаҡ әйтәм һеҙ яуабын табып ҡарағыҙ әле.

Ҡышын да, йәйен дә йәм-йәшел.

Төп өлөш

Уҡытыусы: Эйе, дөрөҫ шыршы була. 

• ә шыршыны беҙҙең илдә ҡасан биҙәйҙәр?
• Яңы йыл байрамы ҡасан була?

Һорауҙар

1. Балалар, был ниндәй ваҡыт?
2. Нисек белдегеҙ ҡыш икәнен?
3. Ҡар нидәй төҫтә, ул һыуыҡмы? өйгә индерһәк, ҡар нимә эшләй?
4. Ҡарҙан нимәләр эшләп була?
5. Беҙ ҡыш көнө нисек кейенәбеҙ? өҫтөбөҙгә нимә кейәбеҙ?
6. Аяҡтарға ҡулдарға нимә кейәбеҙ? Баш өшөмәһен өсөн нимә кейәбеҙ?
7. Ҡыш балалар тышта нимә эшләйҙәр? улар нисек уйнайҙар?
8. Уҡыусылар, ҡыш көнө ниндәй байрам була әле?

-Әйе, ҡыш-тәбиғәттең йоҡоға талған бер миҙгеле.

Тыуған еребеҙгә ҡыш килде.   ҡырҙарға, урмандарға аҡ юрған япты. Тирә ята алы, сафлы.  

Беҙ бөгөнгө дәресебеҙҙә ҡыш миҙгеле тураһында һөйләшеүебеҙҙе дауам итербеҙ. Шулай уҡ ҡылым хаҡында ла иҫкә төшөрөп китербеҙ,  Тағы ла телмәр үҫтереү өҫтөндә эшләрбеҙ, әңгәмәләр орорбоҙ. ә хәҙер дәфтәрҙәребеҙҙе асабыҙ. Бөгөнгө числоны һәм теманы яҙабыҙ. Записываем  число, тему

Егерменсе дүртенсе ғинуар

Класта эш.

        Ҡыш. Яңы йыл. Ҡылым.

Йомаҡтар сисеп алайыҡ. по рядам

ү. А бабай, а бабай,

А туныңды а, бабай!

Ҡыш

ә. Аяғы ю, улы ю,

Үҙе һүрәт төшөрә.

Һыуыҡ

һ.  улы ю, аяғы ю,

Тәҙрәмде аылай,

Тартылай, һуылай,

Өйгә инергә һорай

Ел

ғ.  Йәйен түгел, үҫә ыш.

Үҫә баш түбән килеш.

Боҙбармаҡ

5. Был биҙәкте кем яһаған

ар сәскәләрен уйып?

Тәҙрәнән тыш күренмәй

Яһаған уны …

һыуыҡ

ҙ. Бик ҙур көҙгө өҫтөндә

Тимер аттар сабалар.

Коньки

Ҡыш тураһында һынамыштарҙы тәржемә итәйек

ү. Бесәй ишекте тырнаһа- буран,

йомарланып ятһа – һыуы була.

ә. Елһеҙ көндө урман шаулаһа, көн боҙола.

һ. Төтөн тура сыһа – һыуыа тарта.

Йондоҙҙар емелдәп янһа - һалынға.

 ғ. ҡыш көнө ҡояш ҡыҙарып алһа – һалҡын булыр.

5. ҡыш ҡарһыҙ булһа, йәй ярлы була.

ҙ.  Февраль ны буранлы булһа,

август ямғырлы булып, ужым уңыр.

ҡ. ҡайын ботағында ар

ала-ала булып аҫылынып торһа,

иген уңыр.

9. Бәҫ күп булһа, бал күп булыр
10. Февраль һалын һәм ҡоро торһа,

август эҫе буласа.

Ял минуты

Шулай бөгөлә талдар,

Ошондай бейек тауҙар,

Шулай ҡағына ҡаҙҙар,

Шулай бейеп алалар,

Шулай ерҙе ҡаҙалар,

Шулай ырғый балалар,

Шунана шым ғына ултырып

Тағы белем алалар.

һеҙҙең иғтибарығыҙға видео тәҡдим итәм

Уҡытыусы:   ял итеп алдыҡ, сәйәхәтебеҙҙе дауам итәбеҙ.Хәҙер беҙ дәреслектең 36 -сы битен асабыҙ һәм 238 – сы күнегеүгә ҡарайбыҙ.

Һүҙлек диктанты

Снег идет, ел, сапоги, Ҡарһылыу, Дед Мороз, иней, һыуыҡ, шапка, ҡыш, бейәләй, сани, боҙ, шуба.

Ошо ятлаған һүҙҙәр менән һөйләмдәр яҙығыҙ, ҡылымдар аҫтына һыҙығыҙ

Ижади эш. «Ҡыш» исемле шиғыр яҙабыҙ

……………ҡар.

…………….бар.

…………….санабыҙ,

……………..ҡалабыҙ

Йомғаҡлау.

үө. Дәресте йомғаҡлау,баһалау.

-Бөгөнгө дәрестә  нимәләр белдегеҙ,нимәләр эшләнегеҙ?

Баһалау.

өй эше

Дәреслектән ңө- се биттәге әөҡ –се күнегеү күсереп яҙырға, ҡылымдарҙың аҫтына һыҙырға, һәм тексты телдән тәржемә итергә.

Ял минуты

Тиҙәйткес. ҡар кеүек аҡ айыуҙар

ҡар өҫтөндә аунайҙар

Йылдың һәр миҙгеленең үҙ матурлығы  бар. Ҡыш та үҙенсә матур. Аҡ юрған ябылған яландар, аҡ шәл бөркәнгән ағастар, боҙ аҫтында йәшеренгән йылғалар, ҡояшта йымылдап ятҡан ҡар бөртөктәре – бөтәһе лә гүзәл. Тик ул гүзәллекте күрә, аңлай, ярата белергә генә кәрәк. Яҙыусылар ҡышты – һүҙ, рәссам буяу ярҙамында һүрәтләй.