Рабочая программа по окружающему миру для 1 класса
рабочая программа по окружающему миру (1 класс) на тему

Аңлатма язуы

Эш программасы Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы тарафыннан расланган. Татар мәктәпләрендә гомуми белем бирүнең дәүләт стандартына,

1. Дәүләт стандартының Федераль компонентына нигезләнгән башлангыч мәктәпләрнең әйләнә-тирә дөнья фәненнән үрнәк программасына;

2.      29.08.2011 елда ТР Мәгариф министрлыгы тарафыннан расланган гомумбелем бирү учреждениеләре өчен региональ базис укыту планына (Приказ №9282/11);

       3.  06.10.2009 нчы елда РФ Мәгариф һәм Фән министрлыгы тарафыннан расланган “Гомуми башлангыч белем бирү федераль дәүләт  стандартын гамәлгә кертү” турындагы боерыгына (Приказ №373);

       4.    РФ һәм ТР “Мәгариф турындагы Закон” ына;

       5.    “Перспективалы башлангыч мәктәп” концепциясе һәм белем бирүнең яңа   стандартлары таләпләренә туры    килгән дәреслекләр исемлегенә;

       6.    Белем бирү оешмасының гомуми башлангыч белем бирү буенча икенче буын гомуми белем бирү  федераль дәүләт  стандартлары таләпләренә туры килгән төп үрнәк программасына нигезләнеп төзелде.     

         Программа башлангыч белем бирүнең Федераль дәүләт белем стандарты нигезендә предметлар арасындагы һәм предмет эчендәге бәйләнешләрне, уку процессы логикасын, кече яшьтәге мәктәп укучысында белем алу осталыгы формалаштыру мәсьәләләрен исәпкә алып төзелде. Ул «Кеше һәм әйләнә – тирә дөнья» дигән интеграллаштырылган белем бирү курсын башлап җибәрә.

Программаның исеме:   1нче сыйныф өчен әйләнә- тирә дөнья  фәненнән эш программасы

Программа ничә сәгатькә исәпләнелгән: Барлык сәгатьләр саны – бер атнага 2 исәбеннән – 66 сәгать.

Дәреслек:

     1. Федотова О. Н., Трафимова Г. В., Трафимов С. А. Әйләнә-тирә дөнья. 1нче сыйныф өчен дәреслек. Русчадан Р. С. Вафина тәрҗ. – Казан: «Хәтер» нәшрияты. 2010 ел.

     2. Федотова О. Н., Трафимова Г. В., Трафимов С. А. Безнең дөнья сораулар һәм биремнәрдә: Мөстәкыйль эш дәфтәре – М.: Академкнига / Учебник.2011г.

Россия Федерациясе Мәгариф һәм фән министрлагы тарафыннан тәкъдим ителгән.

Программа дәрәҗәсе: база дәрәҗәсендә

Нинди укучыларга төзелгән: уртача укый торган балаларны исәпкә алып төзелгән.

 Программа нинди яшь үзенчәлекләрен күздә тотып төзелә: 1 нче класс балалары өчен 7-8 яшьлек балаларга төзелгән.

Башка предметлар белән бәйләнеше: программа татар теле, рәсем, технология фәннәре белән һәм туган як төбәге белән бәйләнештә төзелгән.  

Программаның характерлы яклары (аерым яклары): «Перспектив башлангыч мәктәп» УМК

Типовой, авторлык һәм башкалар: программа ТР мәктәпләре укытучыларыныкы үрнәгендә төзелде, типик.

Программаның максаты :  «Әйләнә-тирә дөнья» курсын өйрәнү процессында балаларның табигатьтәге һәм иҗтимагый тормыштагы аерым предметлар һәм күренешләр турында төшенчәләрен системалаштыру һәм киңәйтү, аларда үз шәһәренә (авылына), үз Ватанына карата мәхәббәт тәрбияләү тормышка ашырыла. Курс табигать һәм җәмгыять байлыкларына карата сакчыл караш тәрбияләүгә, табигый һәм социаль тирәлектә экологик һәм әхлакый тәртип күнекмәләрен формалаштыруга йөз тота.

Бурычлар: Укыту предметы чаралары белән укучыларның сөйләм телен үстерүгә һәм танып белү процессларына (сенсорлы үсеш, фикерләүне, күзаллау, хәтер, игътибарны үстерү), шулай ук эмоциональ яктан һәм иҗади сәләтләренә зур йогынты ясый. 1нче сыйныфта әйләнә-тирәне танып белү процессы балага эксперименталь биремнәр системасын тәкъдим итүгә нигезләнә. Уен формасындагы биремнәр баланы тере һәм тере булмаган табигать объектларын күзәтүгә һәм турыдан-туры алар белән аралашуга юнәлтә.

Дәрестә табигатьне күзәтүләргә, практик эшләргә, тәҗрибәләр үткәрүгә, күргәзмә әсбапларга зур урын бирелә. Укучылар табигатьнең күптөрлелеге,  кеше һәм табигатьнең үзара тәэсире турындагы төшенчәләрне гомумиләштерергә, системалаштырырга өйрәнәләр.

Формалаштырылган осталык һәм күнекмәләр:

Укучылар белергә тиеш:

1.          -    Үзенең авылын, урамын, йорт номерын, мәктәп адресын,
2.          -   Үз иленең исемен, башкаласын, истәлекле урыннарын,
3.          -    Россиянең һәм Татарстаннын дәүләт символикаларын,
4.          -    Шәһәр транспортларын: электричка, трамвай, троллейбус, автобус.
5.          -   Экскурсиядә үзеңне тоту кагыйдәләрен,
6.          -    Нәрсә ул табигать, терек һәм терек булмаган табигать,
7.          -    Сизү органнары һәм аларның функцияләрен,
8.          -    Үсемлекләрнең өлешләрен (тамыр, сабак, яфрак, җимеш, орлык),
9.          -    Терек табигатьнең билгеләрен (сулау, туклану, үсү, үрчү)
10.          -    Үсемлекләрне, җәнлекләрне, кошларны аерырга,
11.          -    Ел фасылларын һәм аларның билгеләрен,
12.           -    Суда, бозда, тау шуганда куркынычсызлык кагыйдәләрен.

Укучылар эшли белергә тиеш:

   Экскурсияләр һәм тәҗрибәләр вакытында куркынычсызлык кагыйдәләрен үти,

1.               Табигатьне күзәтә һәм үзенең күзәтүләре турында сөйли,
2.               Табигать объектлары һәм кеше ясаган әйберләрне аера,
3.              Терек һәм терек булмаган табигать объектларын аера,
4.              Үсемлекләрнең өлешләрен белә һәм рәсемен ясый,
5.               Йорт хайваннарын һәм кыргый хайваннарны аера, исемнәрен әйтә,

  Җәнлекләрнең төркемнәренә мисаллар китәрә (бөҗәкләр, балыклар, кошлар, ерткыч хайваннар),

  Туган яктагы ылыслы һәм яфраклы агачларга мисаллар китерә,

  Куаклар һәм үләннәргә мисаллар китерә,

 Ашарга яраклы гөмбәләргә мисаллар китерә,

          Туган якның истәлекле урыннарын әйтә,

 Туган иленең исемен, башкаласын, истәлекле урыннарын әйтә.

Практик юнәлеш:  практик эш, тәҗрибәләрне һәм тестларны материалны аңлаган хәлдә яза, эшли белү. Алган теоретик белемне тормышта  файдалану осталыгына ирешү..

Төрле эшләрне бәяләү критериесе:  укучыларның белемнәре мактау сүзләре белән бәяләнә

Технология, аның бурычлары, көтелгән нәтиҗә:     яңа педагогик- психологик технологияләр элементларын файдаланып, эзләнү, өйрәнү, кабатлау аша белем бирү. Өзлексез белем бирүгә нигезләнеп, төрле эшчәнлек алымнарын клланып эш оештыру. Үз фикерен әйтә белергә, стандартлар буенча куелган таләпләр үтәлерлек дәрәҗәдә белем алуга ирешү.

Дәрестә төп методлар: өлешчә эзләнүчән,  тормыш тәҗрибәсенә нигезләнеп аңлатмалы укыту методы, әңгәмә, аңлату,сорау, биремне чишү, дәреслек белән эшләү, интерактив укыту, коммуникатив, пратик эшләү, тәҗрибә, тикшерү методлары.

Укучыларның эшчәнлеген оештыру формасы: парлап, коллектив һәм шәхси якын килү алымнары.

Барлык сәгатьләр саны – бер атнага 2 исәбеннән – 66 сәгать.

1нче чиректә – 18 сәг., 2нче чиректә – 14 сәг.,

3нче чиректә – 18 сәг.,4нче чиректә – 16сәг.

               Тематик планлаштыру

                              Укыту курсының эчтәлеге.

 1. Күзәтүләр ярдәмендә дөньяны танып белү (8 сәг.)

Бала яши торган торак пункт, адресы, предприятиеләр, учреждениеләр. Терек һәм терек булмаган табигать. Кешенең сизү органнары. Сизү   органнары    ярдәмендә объектларның үзлекләрен тану.

Практик эшләр: тавышларны аеру, тәм ( температура, йомшаклык яки катылык, форма, дымлылык) сизү, төсләрне аеру.

2.Терек табигать (10сәг.)

Терек табигатьнең билгеләре (сулыйлар, тукланалар, үсәләр, үрчиләр, үләләр). Җәнлекләр – терек табигатьнең бер өлеше: кыргый җәнлекләр, йорт  хайваннары, бөҗәкләр, балыклар, кошлар. Үсемлекләр – терек табигатьнең бер өлеше: үләннәр, куаклар, агачлар. Үсемлекләрнең өлешләре һәм таралуы. Яфрагы, җимеше, кәүсәсе буенча үсемлекләрне тану.

Практик эшләр: орлыкларның тишелеп чыгуын, үсемлекләрнең үсүен һәм яңа урыннарга күчүен күзәтү.

3. Табигать һәм аның фасыл үзгәрешләре (38 сәг.)

Ел фасыллары алмашыну. Терек булмаган табигатьтә көзге, кышкы, язгы, җәйге үзгәрешләр. Үсемлекләрнең төрле ел фасылларындагы халәте.  Җәнлекләрнең көзге, кышкы, язгы һәм җәйге тормышы. Суның төрле халәттә булуы. Кешеләрнең көзге, кышкы, язгы эшләре. Табигатьтә үзеңне тоту, үләннәр, гөмбәләр, җиләкләр җыю кагыйдәләре. Агулы һәм ашарга яраклы гөмбәләр. Дару үләннәре. «Экология» термины белән танышу. Россиянең һәм Татарстанның «Кызыл китабы».

Практик эшләр: күзәтүләр, табигатькә экскурсияләр, тәҗрибәләр: суның төрле халәте, юка боз куркыныч, кар чистамы. Лупа белән агач ботагының бөреләрен карау. Агач бөреләренең ачылуын күзәтү. Йорт хайваннарын, бөҗәкләрне һәм кошларны күзәтү.

 4.Безнең ватаныбыз – Россия (10 сәг.)

Туган як, Ватан төшенчәләре. Россия – күпмилләтле дәүләт. Россиянең башкаласы – Мәскәү, Татарстанның башкаласы – Казан.  Башкаланың горурлыгы – Кызыл мәйдан, Кремль. Дәүләт символикалары: Россия һәм Татарстан флагы, Россия һәм Татарстан гербы, Россия һәм Татарстан гимны. Туган як табигатенә экскурсия.

Практик эшләр һәм экскурсияләр таблицасы

Тематик планлаштыру

”Әйләнә-тирә” курсыннан уку программасын үзләштерү буенча планлаштырыла торган нәтиҗәләр

Укучылар белергә тиеш:

13.          -    Үзенең авылын, урамын, йорт номерын, мәктәп адресын,
14.          -   Үз иленең исемен, башкаласын, истәлекле урыннарын,
15.          -    Россиянең һәм Татарстаннын дәүләт символикаларын,
16.          -    Шәһәр транспортларын: электричка, трамвай, троллейбус, автобус.
17.          -   Экскурсиядә үзеңне тоту кагыйдәләрен,
18.          -    Нәрсә ул табигать, терек һәм терек булмаган табигать,
19.          -    Сизү органнары һәм аларның функцияләрен,
20.          -    Үсемлекләрнең өлешләрен (тамыр, сабак, яфрак, җимеш, орлык),
21.          -    Терек табигатьнең билгеләрен (сулау, туклану, үсү, үрчү)
22.          -    Үсемлекләрне, җәнлекләрне, кошларны аерырга,
23.          -    Ел фасылларын һәм аларның билгеләрен,
24.           -    Суда, бозда, тау шуганда куркынычсызлык кагыйдәләрен.

Укучылар эшли белергә тиеш:

   Экскурсияләр һәм тәҗрибәләр вакытында куркынычсызлык кагыйдәләрен үти,

6.               Табигатьне күзәтә һәм үзенең күзәтүләре турында сөйли,
7.               Табигать объектлары һәм кеше ясаган әйберләрне аера,
8.              Терек һәм терек булмаган табигать объектларын аера,
9.              Үсемлекләрнең өлешләрен белә һәм рәсемен ясый,
10.               Йорт хайваннарын һәм кыргый хайваннарны аера, исемнәрен әйтә,

  Җәнлекләрнең төркемнәренә мисаллар китәрә (бөҗәкләр, балыклар, кошлар, ерткыч хайваннар),

  Туган яктагы ылыслы һәм яфраклы агачларга мисаллар китерә,

  Куаклар һәм үләннәргә мисаллар китерә,

 Ашарга яраклы гөмбәләргә мисаллар китерә,

          Туган якның истәлекле урыннарын әйтә,

 Туган иленең исемен, башкаласын, истәлекле урыннарын әйтә.

Укыту-методик комплект белән тәэмин ителеш:

     1. Федотова О. Н., Трафимова Г. В., Трафимов С. А. Әйләнә-тирә дөнья. 1нче сыйныф өчен дәреслек. Русчадан Р. С. Вафина тәрҗ. – Казан: «Хәтер» нәшрияты. 2010 ел.

     2. Федотова О. Н., Трафимова Г. В., Трафимов С. А. Безнең дөнья сораулар һәм биремнәрдә: Мөстәкыйль эш дәфтәре – М.: Академкнига / Учебник.2011г.

    3. Федотова О. Н., Трафимова Г. В., Трафимов С. А. Давай знакомиться, Мир. Хрестоматия. - М.: Академкнига/Учебник. 2010г.

    4. Федотова О. Н., Трафимова Г. В., Трафимов С. А. Методическое пособие для учителя. - М.: Академкнига/Учебник. 2010г.

    5. Примерные программы по учебным предметам. Начальная школа. Стандарты второго поколения. – М. «Просвещение». 2011г.