Рабочая программа по чтению
календарно-тематическое планирование по чтению (1 класс) по теме

                                                                             Муниципальное образовательное учреждение  

«Начальная общеобразовательная школа села Янцобино» Кукморского муниципального района

Республики Татарстан

      «Рассмотрено»                                                                            «Согласовано»                                                                «Утверждено»                  

     Руководитель МО                                                                        Заместитель директора                                                  Директор школы

      _______/Хакимуллина Р.Ф./                                                       по УР МБОУ СОШ с. Б.Кукмор                                  МБОУ СОШ с. Б.Кукмор

     Протокол № _____от                                                                    __________ /Туктамышева Л.П./                                         ________/Назипов Г.Г./

     «_____» ________2011 г.                                                              «_____» ________2011 г.                                                     Приказ № ________от

                                                                                 «_____» __________2011г.

Рабочая программа

Ахметзяновой Руфии Ришатовны

учителя высшей квалификационной категории

                                                              по родному литературному чтению  для 1 класса

                                                                                       Рассмотрено на заседании

                                                                                   педагогического совета

                                                                                    протокол № ________от

                                                                                    « _____» ________2011г.

                                                                                                            2011-2012 учебный год

                                                                                                       Аңлатма язуы

     1 нче  сыйныфта Әдәби уку дәресләре Татарстан Республикасы Мәгариф Һәм фән министрлыгы тәкъдиме белән бастырылган “Дүртьеллык башлангыч татар мәктәпләре өчен үстерелешле укыту программалары»на ( Казан: Казан   : Мәгариф, 2005), Татарстан Республикасы Мәгариф министрлыгы тарафыннан расланган «Башалангыч гомуми белем бирү программалары . Татар һәм рус телләре» ( Казан: Мәгариф, 2010)  нигезләнеп төзелде.  1 нче сыйныфларда әдәби уку атнага 1шәр дәрестән елга 33 дәрес каралган.  

Уку-укыту методик комплекты Д.Б.Эльконин – В.В.Давыдовның үстерелешле укыту концепсиясенә нигезләнгән һәм авторлар тарафыннвн эшләнгән программага туры килә. Әлифбаның төп материалы күмәк уку өчен тәкъдим ителгән текстлар белән аралаштырып бирелә, Ул текстлар балаларны грамотага өйрәтү эшенең башыннан ук дәресләрдә әдәби уку атмосферасы булдыру максатында бирелә.

     Грамотага өйрәтү үзара тыгыз бәйләнгән укый һәм яза белергә өйрәтүнең башлангыч процессыннан гыйбарәт аналитик-синтетик аваз-хәреф методы белән тормышка ашырыла; авазлар һәм хәрефләр, иҗекләр һәм сүзләр, җөмләләр һәм бәйләнешле сөйләм өстендә эшләү күнегүләре аша ныгытыла.

     Шул ук вакытта нәниләр өчен басылган китаплар белән кызыксыну да уятыла, мөстәкыйль укырга омтылыш тудырыла. Тора-бара кечкенәләр өчен чыгарылган журналлар белән дә таныштырырга мөмкин. Бу эштә укытучы өчен дәрестән тыш укыганны тыңларга гадәтләндерү, рәсемнәргә карап, әсәр эчтәлеген сөйләп күрсәтү, китап, журнал, әсәр исемнәрен уку кебек гамәлләр -  төп ысул булып тора.

    Аваз, хәреф — тану берәмлеге, иҗек — уку берәмлеге, сүз — аңлау берәмлеге, җөмлә -  мәгълүмат-хәбәрлек берәмлеге (Кош оча. Балык йөзә.)икәнен гамәли аңлап, «чын уку һәм чын язу»ның җөмлә укудан һәм җөмлә язудан башланганын белеп эшләүләренә ирешелә. Моның өчен тел дәресләрен танып белүгә юнәлешле итеп, балаларның актив эшчәнлегенә таянып оештырырга кирәк. Һәр тема түбәндәге эзлеклелектә өйрәтелә:сөйләмне, текстны тикшереп, өйрәнеләчәк теманың әһәмияте күрсәтелә, проблема куела;укучылар үзләре «ачкан» кагыйдәне, төшенчәне, эш алымын мөстәкыйль рәвештә әйтәләр; дәреслекләргә таянып, укучылар тарафыннан ясалган ачышларга төгәллек Һәм тулылык кертелә;

тема буенча алган белемнәрне куллануга күнегүләр үткә релә. Эшнең шушындый эзлеклелектә оештырылуы телне аңлауда эчтәлектән формага күчәргә мөмкинлек бирә, икенче төрле әйткәндә, лексикадан грамматикага, фонетикадан грамматикага, сөйләмнән телгә, телдән сөйләмгә, аралашу ситуациясендә әйтелгәнне аңлаудан үз сөйләмеңне мөстә кыйль рәвештә төзүгә салмак күчеш ясарга мөмкинлек бирә.

Максат: татар телендәге барлык аваз һәм хәрефләрне гамәли танып белергә; хәрефләрдән сүзләр төзеп укый һәм язарга өйрәтү

Бурычлар:

-аралашу һәм таньш белү чарасы булган телне аңлы үзләш терүгә ирешү;

-балаларны текст, китап белән эш итү алымнарына өйрәтү;

-укучыларның образлы, логик фикерләвен үстерү, аларда аралашу культурасы күнекмәләре тәрбияләү.

I сыйныфны тәмамлаганда укучылар белергә тиеш:

- татар телендәге барлык аваз һәм хәрефләрне гамәли танып белергә,

-аваз белән хәрефнең төп аермасын (авазны әйтәбез, ишетәбез, авазлардан сүзләр төзен сөйлибез; хәрефне күрәбез, таныйбыз, хәрефләрдән сүзләр төзеп укыйбыз, язабыз) практик аңлауга ирешергә тиеш.

Укучылар башкара алырга тиешле эшләр:

1. сүзләрне аваз ларга таркату, авазларны сүздәге тәртиптә әйтү;
2. сузык һәм тартык авазларны һәм аларның хәрефләрен аерып таный белү;
3. сүздән тыш та калын һәм нечкә сузыкларны дөрес әйтү;
4. сузык аваз һәм аларның хәрефләренә карап, калын һәм нечкә әйтелгән сүзләрне тану;
5. сүзләрне иҗекләргә бүлү; җөмләләрне сүзләргә таркату;
6. баш һәм юл хәрефләрен, алар ны тоташтыручы сызыкларны һәм сүзләрне ачык итеп, боз мыйча язу;
7. басма, язма хәрефләр белән бирелгән сүз һәм җөмләләрне дөрес күчереп язу;
8. әйтелеше белән язылышы туры килгән сүзләрне, шундый сүзләрдән төзелгән 3—5 сүзле җөмләләрне ишетеп дөрес язу;
9. җөмләнең беренче сүзен баш хәреф белән башлап, җөмлә беткәч, нокта куеп язу;
10. телдән  4- 5 җөмләле кечкенә хикәяләр төзү.

Программа эчтәлеге

1 нче тема. Сүз турында башлангыч төшенчәләр формалаштыру. ( 7 сәг) Сөйләм. Кешеләрнең әйтеп һәм язып сөйләшүләрен гому ми күзаллау. Матур итеп сөйләшә, укый һәм яза белү кирәк леген аңлау. Җөмлә һәм сүз. График схемалар ярдәмендә сөйләмнеҗөмләләргә, җөмләне сүзләргә аеру

2 нче тема.  Сүзгә аваз анализы ясау. (15 сәг) Иҗекләр. Суэык аваздан торган һәм сузык аваздан баш ланган иҗекләр (у-а, ил, ант), кушылмадан торган һәм кушылма авазлардан башланган иҗекләр (чабу, кул мәк, сирт мә, шомырт),  сүзләрне иҗек һәм аваз ларга таркату. Сузык һәм тартык авазлар, яңгырау һәм саңгырау тартыкларны, нечкә һәм калын сузык авзларны аеру.

3 нче тема. Уку һәм язу гамәлләре формалаштыру. ( 9 сәг) Хәреф – авазның язуда тамгасы, татар телендә авазлар һәм хәрефләр. Хәрефләрне өйрәнү, шул хәрефләр кергә сүзләрне уку.

4 нче тема.     Әлифбадан соңгы чор ( 20  сәгать)

Э. о, о, й, е, ю, я хәрефләрен, йо, йя кушылмаларын, кеше исем-фамилияләрен, хайван кушаматларын, җөмлә башындагы сүзләрне баш хәрефтән башлау. Җөмлә ахырында нокта кую. Билгеле бер темага (әнигә булышу, су коену, җиләккә бару, чана шуу, бакчада эшләү) һәм рәсемнәргә карата җөмләләр уйлау; сюжетлы рәсемнәр, балаларның күзәтүләре буенча укытучы куйган сораулар ярдәмендә телдән кечкенә хикәяләр төзү.

Еллык сәгатьләр саны – 33 сәг.

Атналык сәгатьләр саны – 1 сәг.

1 чирек – 9 сәг

2 чирек – 7 сәг.

3 чирек – 9 сәг.

4 чирек – 8 сәг.

I сыйныфны тәмамлаганда укучылар белергә тиеш:

- татар телендәге барлык аваз һәм хәрефләрне гамәли танып белергә,

-аваз белән хәрефнең төп аермасын (авазны әйтәбез, ишетәбез, авазлардан сүзләр төзен сөйлибез; хәрефне күрәбез, таныйбыз, хәрефләрдән сүзләр төзеп укыйбыз, язабыз) практик аңлауга ирешергә тиеш.

Укучылар башкара алырга тиешле эшләр:

1. сүзләрне аваз ларга таркату, авазлармы сүздәге тәртиптә әйтү;
2. сузык һәм тартык авазларны һәм аларның хәрефләрен аерып таный белү;
3. сүздән тыш та калын һәм нечкә сузыкларны дөрес әйтү;
4. сузык аваз һәм аларның хәрефләренә карап, калын һәм нечкә әйтелгән сүзләрне тану;
5. сүзләрне иҗекләргә бүлү; җөмләләрне сүзләргә таркату;
6. басма, язма хәрефләр белән бирелгән сүз һәм җөмләләрне дөрес укый;
7. әйтелеше белән язылышытуры килгән сүзләрне, шундый сүзләрдән төзелгән 3—5 сүзле җөмләләрне ишетеп дөрес язу;
8. тыныш билгеләренә карап җөмләне дөрес интонация белән укый белү;
9. телдән 4- 5 җөмләле кечкенә хикәяләр төзү;
10. текстларга карата куелган сорауларга телдән җавап бирү.

Планлаштыру түбәндәге документларга нигезләнә:

1. Татарстан Республикасы Мәгариф Һәм фән министрлыгы тәкъдиме белән бастырылган “Дүртьеллык башлангыч татар мәктәпләре өчен үстерелешле укыту программалары»  - Казан: Казан   : Мәгариф, 2005
2. Татарстан РеспубликасыМәгарифминистрлыгытарафыннанрасланган «Башлангыч гомумибелем бирүпрограммалары. Татар һәм рус телләре» - Казан: Мәгариф, 2010

Дәреслек:

1. Әлифба: Дүртьеллык башлангыч татар мәктәбенең 1 нче с-фы өчен дәр-лек/        А.Ш.Нурмөхәммәтова,З.Ш.Ризванова, К.М.Зарипова. -Казан: Мәгариф, 2007, -95 б.
2. Әдәбият: Дүртьеллык башлангыч  татар мәктәбенең 1 нче сыйныфы өчен дәреслек/А.Ш.Нурмөхәммәтова, З.Ш.Ризванова, К.М.Зарипова.-Казан: Мәгариф.-Казан: Мәгариф, 2004.-96 б.: рәс.б-н

Методик ярдәмлек:

А.Ш.Нурмөхәммәтова,З.Ш.Ризванова. Әлифба һәм татар теле дәреслекләре белән ничек эшләргә.- Казан: Мәгариф, 2002.-39 б.

Өстәмә әдәбият:

1. М Фәйзуллина. Шигъри әлифба.  -  Казан: “Мәгариф”, 2000

   2. И.Т. Сәгъдиева. Башлангыч мәктәптә заманча дәрес. Казан: “Школа ”, 2009

   3. Г.С.Нуриев,  М.Ф Кашапова. Сөйли белгән морадына ирешкән.Казан:“Школа”, 2010

   4.  С.Г. Вәгыйзов. Кызыклы грамматика. Казан: Тат. кит.нәшр., 1999

5. Г.Ясәбиева. Татар теле дәресләрендә вак жанр әсәрләрен куллану. 2001

   6. С.Г.Вәгыйзов. Татар теле һәм әдәбияты укыту методикасы. Казан: Тат. кит.нәшр., 1994.

Укучылар өчен өстәмә әдәбият:

1. Татар халык әкиятләре. Казан: Тат. кит нәшр. 2000
2. Балалар фольклоры. Казан: “Мәгариф”, 2000
3. Балачак китабым. Казан: “Мәгариф”, 2004
4. Р.Ягъфәров. Кәҗә-мәкәрҗә. Казан: “Мәгариф”, 1998.
5. Г.Тукай, Ш.Галиев, Б.Рәхмәт, М.Җәлил китаплары.
6. “Сабантуй”,  “Салават күпере” журналлары.

                                                                     Тематик планлаштыру