"Тыва дылга ажылчын кыдырааш" 8 класс
тест (8 класс)

Тыва дылга ажылчын кыдырааш

8 класс

Тургускан: Куулар Чодураа Анатольевна, Теве-Хая школазыныӊ дээди категорияныӊ

тыва дыл, чогаал башкызы

2020-2021 өөредилге чылы

Допчузу:

1. Тускайлаан кежигүннерге тестилиг хыналда ажыл………………………………………………….3
2. Чагырышкан нарын домакка тестилиг хыналда

ажыл …………………………………………………6

Тускайлаан кежигүннерге тестилиг хыналда ажыл 8 класс

1. Тускайлаашкын деп чүл?

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

2. Домактыӊ кандыг кежигүннерин тускайлаарыл?

_____________________________________________________________________________________________________

3. Тускайлаашкын каш аӊгы хевирлигил?

а) 3

б) 5

в) 7

г) 6

4. Тускайлаттынмаан капсырылганы тускайлаттынган кылдыр эде тургус:

Тыва дылдыӊ шылгараӊгай шинчээчизи Н.Ф.Катанов 1889 чылда Тывага чораан.

______________________________________________________________________________________________________

15. Хөй кезектерлиг нарын домактарныӊ схемаларын көргүс.

Дүрүмге херек сөстү тып:

1. _________________________ дээрге дузалал чугаа кезээ, чааскаан чорааш, домак кежигүнү болбас, айтырыгларга харыылавас.

6. _____________________________ дээрге дузалал чугаа кезээ, домакка кады чоруур сөзү-биле айтырыгларга харыылаттынып, домак кежигүнү болур, боду падеж кожумаан хүлээп албас.

7. __________________________________дээрге дузалал чугаа кезээ, домакка кады чоруур сөзү-биле айтырыгларга харыылаттынып, туруштуӊ падеж кожумактарын хүлээп ап чоруур.

дээрге дузалал чугаа кезээ, домакка черле кежигүн болбас, айтырыгларга харыылавас.

а) эвилел

б) эдеринчи

в) артынчы

г) дузалал ат

Шын харыыны бижи:

9. Утка аайы-биле деӊ эргелиг бөдүүн домактардан тургустунган нарын домакты _________________________

__________________________________________________.

домак кежигүнү болур, боду падеж кожумаан хүлээп албас.

7. _________________дээрге дузалал чугаа кезээ, домакка кады чоруур сөзү-биле айтырыгларга харыылаттынып, туруштуӊ падеж кожумактарын хүлээп ап чоруур.

8. ________________дээрге дузалал чугаа кезээ, домакка черле кежигүн болбас, айтырыгларга харыылавас.

а) эвилел б) эдеринчи в) артынчы г) дузалал ат

Шын харыыны бижи:

9. Утка аайы-биле деӊ эргелиг бөдүүн домактардан тургустунган нарын домакты _________________________

10. Чагырыштырар эвилелдер ________________________ домактарга чоруур.

11. Утка аайы-биле бирээзи өскезин ____________ чоруур домакты ____________дээр.

12. Чагырышкан нарын домак ____________ болгаш __________________ домактардан тургустунар.

13. Тайылбыр домак кол домактыӊ _________________ , __________________ , ___________________ туруп болур.

14. Чагырышкан нарын домакта тайылбыр домактар _____________ аӊгы хевирлиг.

5. Айтырыгларныӊ утказынга таарыштыр скобкалар орнунга тускайлаттынган туруш болгаш үе байдалдарын киирбишаан, бижик демдектерин салып бижиӊер.

Күзүн (чогум кажан?) дииӊчилер аъттаныптар.

Мырыӊай чоокта (чогум кайда?) элик огура-дыр.

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

6. Тускайлаттынган деӊнелгениӊ дугаарын айтыӊар.

а) Ой, аал-оран ээн-даа калган ышкаш.

б) Чараштыр кеттинипкен душтуктар дег, Саян дагларыныӊ безин бисти үдээнзиин.

в) Кежээки хүннүӊ хаяазы, дүне өрт кыпкан ышкаш, кыза берген турган.

г) Ногаан олбук ышкаш оймак шык.

7. Хөй сектер орнунга деепричастиелер-биле илереттинген байдалдардан немевишаан, домактарны чедир бижиир, бижик демдектерин салыр.

1) Кырган-ачам аъдындан ____________________________ __________________артып алган таалыӊын дүжүрүп салып кагды.

2) Дымырадыр ________________________________ хүннээректей берди.

8. Домактарда кандыг кежигүннер тускайлаттынганын айтып, кырынга демдегле

1) Ачам мени ылавылап көргеш, кажан үнгениӊ ол деп айтырды.

2) Ɵгнүӊ ээлери аныяк улус, хоруй берген чүве дег, ыыт чок кедээр олургулаан.

3) Тывада сураглыг болгаш төөгүлүг Суг-Бажын, Кочетово суурну, канчап таварбас боор.

4) Дыка ыракта, даглар эдээнде, одаг хып турган.

5) Сандан шалада ширтек кырында баскактандыр олуруп алган, чаа шериг эзер-биле үрелдешкен олур.

а) капсырылга;

б) кылдыныг аргазыныӊ деӊнелгелиг байдалы;

в) деепричастие-биле илереттинген байдалдар;

г) причастие-биле илереттинген байдал;

д) тайылбыр кежигүн.

Чагырышкан нарын домакка тестилиг хыналда ажыл 8 класс

Тайылбыр домактарныӊ холбашкан аргазын тып, скобка схемазын кылыр:

1. Ырныӊ сөзүн билбес-даа болза, аялганыӊ арыг, хоюунга таалап, карактарын имирертип, иштинде бир-ле чүвени бодап орган.

____________________________________________

2. Даӊ аткан соонда, чер кыры дораан-на чырып келген.

____________________________________________

3. Телевизорга улуг бораан болур деп медээ дамчытты.

____________________________________________

4. Бир эвес моон чорупсуӊза, менче чагаадан бижип тур.

_____________________________________________

Дүрүмге херек сөстү тып:

5. __________________ дээрге дузалал чугаа кезээ, чааскаан чорааш, домак кежигүнү болбас, айтырыгларга харыылавас.

6. _________________ дээрге дузалал чугаа кезээ, домакка кады чоруур сөзү-биле айтырыгларга харыылаттынып,

10. Чагырыштырар эвилелдер _______________________

домактарга чоруур.

11. Утка аайы-биле бирээзи өскезин _______________ чоруур домакты __________________________ дээр.

12. Чагырышкан нарын домак ___________________ болгаш __________________________________________ домактардан тургустунар.

13. Тайылбыр домак кол домактыӊ ___________________, _____________________ , _________________туруп болур.

14. Чагырышкан нарын домакта тайылбыр домактар _____________________________________ аӊгы хевирлиг.

15. Хөй кезектерлиг нарын домактарныӊ схемаларын көргүс.

_________________________________________________