7 класс тыва дыл (рп)
рабочая программа (7 класс)
Предварительный просмотр:
Тайылбыр бижик
7-ги класска тыва дылды өөредир программа Өөредилге яамызының 1994 чылда үндүргеш, сүмелээни программазы 2004 чылда эде чаартынып кылдынганы болгаш чаа күрүне стандарттарынга дүүштүр Тыва Республиканың ниити өөредилгезиниң күрүне стандартының национал-девискээр кезээнге (2006), 2013-2014 өөредилге чылында Успенка ортумак школазының өөредилге планынга даянып тургаш тургускан.
Өөредилге программазын 102 шакка тургускан.
Амгы үеде тыва дыл Тыва Республиканың күрүне дылы болбушаан, тыва чоннуң төрээн дылы бооп чоруур. Өѳреникчилерни дылга өөредири оларның долгандыр турар бойдуска болгаш ниитилелге хамаарылгазын база үзел-бодалдарын хевирлээр. Оон аңгыда төрээн дыл эртеми уругларның логиктиг боданыышкынын, дыл-домаан сайзырадыр.
Өөредилге программазы болгаш өөредилге номнары өөреникчилерге теоретиктиг, практиктиг билиглерни дамчыдарының кол принциптери, методтары, аргалары-биле харылзаалыг. Тыва дыл кичээлдеринге хереглээр сөзүглелдер, өөредилге номнарында бердинген мергежилгелерниң сөзуглелдери чечен чогаалдардан алдынгылаан.
5-9 класстарга төрээн дыл курузу 1-4 класстарга өөренип эрткен чүүлдерниң дорт уланчызы болур. Ынчангаш башкы өөреникчилерниң эге класстарга төрээн дылга чүнү эрткенин, кандыг мергежилдер болгаш чаңчылдар чедип алганын эки билир ужурлуг.
Тыва дылды өөредириниң сорулгалары:
• хамааты мөзү-шынар болгаш төрээн чуртунга ынак болурунга кижизидер, төрээн дылынга ынак, төрээн дылын, чүдүлге-сүзуглелин үнелээри дег медереп билиринге, чугаалажып билиринге болгаш төрээн дылынга даянып тургаш, өске-даа эртемнерни чедиишкинниг билип албышаан, долгандыр турар амыдырал болгаш бойдус дугайында билиглерин калбартыр;
• угаан-бодалын болгаш дыл-домаан сайзырадыр, медерелдиг, литературлуг дылдың нормаларын ажыглап тургаш, хостуг чугаалажып, бодунуң бодалын шын чугаалап билиринге чаңчыктырар;
• тыва дылдың билиглерин шиңгээдип алыр, номчаан болгаш дыңнаан чүүлүнүң кол бодалын илередип билир;
• уругларның сөс-домаан байыдар болгаш грамматиканың өске-даа хевирлрин чугаа-домаанга ажыглап шыдаар;
• шиңгээдип алган аргаларын болгаш билиглерин херек кырында амыдыралга ажыглаары.
Тыва дыл башкыларының кол ажыл угланыышкыны:
- Өөреникчилерни медерелдии-биле шын номчуур, бижиир болгаш чугаалаарынга өөредири;
- Оларга төрээн дыл болгаш чогаал талазы-биле эге билиглерни бээри;
- Өөреникчилерни ном-биле ажылдаарынга чаңчыктырар болгаш оларның дылга сонуургалын, номчулгаже болгаш билиглерже чүткүлдүүн хайныктырары;
- Өөреникчилерни мораль болгаш эстетика талазы-биле кижизидери;
- Өөренип таныыр чүүлдерин сайгарып, бөлүктеп, деңнеп, түңнеп, оларның иштинден кол болгаш чугула чүүлдерни тып, тайылбырлап билиринге чаңчыктырары.
Материал-техниктиг болгаш информация-техниктиг хандырылгазы
Уругларның шиңгээдикчи болгаш чогаадыкчы чоруун сайзырадырын шиитпирлээри-биле янзы-бүрү дидактиктиг, информациялыг материалдарны (энциклопедиялар, словарьлар, Интернет-ресурстар) дээш өске-даа материалдарны ажыглаарын сүмелээр.
7-ги класска тыва дыл эртемин өөренгениниң түңнелинде уругларның шиңгээдип алган турар ужурлуг билиглерИ:
7 классты доозуп тура, ѳѳреникчилер дараазында мергежилдерни болгаш чаӊчылдарны чедип алыр.
Сѳс каттыжыышкыннарыныӊ, ийи чугула кежигүннүг болгаш чаӊгыс чугула кежигүннүг бѳдүүн домактарныӊ синтаксистиг сайгарылгазын кылыр. Домактыӊ чаӊгыс аймак кежигүннери, киирилде сѳстер болгаш киирилде домактар, адалга-биле нарынчыттынган ийи чугула кежигүннерлиг болгаш чаӊгыс чугула кежигүннерлиг бѳдүүн домактар тургузар.
Чугааныӊ утказынга болгаш стилинге дүүштүр синтаксистиг синонимнерни ажыглаар.
Пунктуациядан. 7 класска ѳѳренген бижик демдектерин билир, бижик демдектерин салганын бадыткап шыдаар; адалгалар, киирилде сѳстер, киирилде домактар, аян сѳстерлиг домактарга бижик демдектерин салыр. Херек черлерге кол сѳс биле сѳглекчиниӊ аразынга тире салыр.
Орфографиядан. 5-7 класстарга ѳѳренген орфограммаларлыг сѳстерни шын бижиир болгаш тайылбырлап билир.
7-ги класстың календарь-тематиктиг планнаашкыны
№ | Кичээлдерниң темалары | Шагы | Программа күүселдези | |
План ёзугаар | Херек кырында эрткени | |||
1 | Киирилде кичээл «Тыва дыл болгаш ѳске дылдар» | 1 | 06.09 | |
2 | Лексикадан. Мергежил сѳстери. Терминнер. Быжыг сѳс каттыжыышкыннары. | 1 | 07.09 | |
3 | Сѳстерниӊ тыптыр аргалары. Хурааӊгай сѳстерниӊ кожумактарын шын бижиири. | 1 | 08.09 | |
4 | Морфология болгаш орфографияны катаптаары | 1 | 13.09 | |
5 | Хыналда диктант «Дус-Хѳлдүӊ эриинге» | 1 | 14.09 | |
6 | Частырыглар-биле ажыл | 1 | 15.09 | |
7 | Ѳѳредиглиг эдертиг «Чайгы дыштанылгада» | 1 | 20.09 | |
8 | Сѳс каттыжыышкыныныӊ дугайында билиг | 1 | 21.09 | |
9 | Сѳс каттыжыышкыныӊ сѳстен болгаш домактан ылгалы | 1 | 22.09 | |
10 | Сѳс каттыжыышкыннарыныӊ тургузуу болгаш грамматиктиг уткалары | 1 | 27.09 | |
11 | Сѳс каттыжыышкыннарыныӊ тургузуу болгаш грамматиктиг уткалары | 1 | 28.09 | |
12 | Cѳc каттыжыышкыннарында болгаш домакта сѳстерниӊ холбаазы | 1 | 29.09 | |
13 | Сѳс каттыжыышкыннарында болгаш домакта сѳстерниӊ холбаазы | 1 | 04.10 | |
14 | Тус черниӊ ниити чурумалы «Тѳрээн черим бойдус чурумалы» | 1 | 05.10 | |
15 | Сѳс каттыжыышкыннарын-га катаптаашкын | 1 | 06.10 | |
16 | Хыналда ажыл | 1 | 11.10 | |
17 | Частырыглар-биле ажыл | 1 | 12.10 | |
18 | Домактыӊ тургузуу болгаш грамматиктиг утказы. | 1 | 13.10 | |
19 | Домактыӊ тургузуу болгаш грамматиктиг утказы | 1 | 18.10 | |
20 | Чогаадыг-чурумал «Улуг назылыг иревиске дуза катканывыс» | 1 | 19.10 | |
21 | Домактыӊ чугула кежигүннери. Кол сѳс биле сѳглекчиниӊ аразында тааржылга. | 1 | 20.10 | |
22 | Кол сѳстүӊ илереттинери | 1 | 25.10 | |
23 | Кол сѳстүӊ илереттинери | 1 | 26.10 | |
24 | Кол сѳстүӊ кѳргүзүкчүлери | 1 | 27.10 | |
25 | Кол сѳстүӊ кѳргүзүкчүлери | 1 | 08.11 | |
26 | Хыналда диктант «Дыштанылгада» | 1 | 09.11 | |
27 | Частырыглар-биле ажыл | 1 | 10.11 | |
28 | Хыналда эдертиг | 1 | 15.11 | |
29 | Частырыглар-биле ажыл | 1 | 16.11 | |
30 | Сѳглекчиниӊ илереттинери | 1 | 17.11 | |
31 | Сѳглекчиниӊ илереттинери | 1 | 22.11 | |
32 | Кылыг сѳстүг бѳдүүн болгаш составтыг сѳглекчилер | 1 | 23.11 | |
33 | Ат сѳстүг составтыг сѳглекчилер | 1 | 24.11 | |
34 | Мергежилгелер –биле ажыл | 1 | 29.11 | |
35 | Кос сѳс биле сѳглекчиниӊ аразынга тире | 1 | 30.11 | |
36 | Хыналда диктант | 1 | 01.12 | |
37 | Частырыглар-биле ажыл | 1 | 06.12 | |
38 | Сѳглекчиниӊ составында модальдыг сѳстер | 1 | 07.12 | |
39 | Синтаксистиг сайгарылгалар | 1 | 08.12 | |
40 | Кол сѳс болгаш сѳглекчиниӊ дугайында ѳѳренгенин катаптаары | 1 | 13.12 | |
41 | Дыӊнааныныӊ дугайында чечен чугаа чогаадыр | 1 | 14.12 | |
42 | Домактыӊ ийиги черге кежигүннери | 1 | 15.12 | |
43 | Немелде | 1 | 20.12 | |
44 | Немелдеге быжыглаашкын | 1 | 21.12 | |
45 | Тодарадылга | 1 | 22.12 | |
46 | Мергежилгелер-биле ажыл | 1 | 27.12 | |
47 | Хыналда диктант | 1 | 28.12 | |
48 | Частырыглар-биле ажыл | 1 | 29.12 | |
49 | Капсырылга | 1 | 10.01 | |
50 | Байдалдар | 1 | 11.01 | |
51 | Байдалдар | 1 | 12.01 | |
52 | Деӊнелгелиг бѳлүглел болгаш аӊаа биче сек салыры | 1 | 17.01 | |
53 | Катаптаашкын | 1 | 18.01 | |
54 | Хыналда диктант | 1 | 19.01 | |
55 | Частырыглар-биле ажыл | 1 | 24.01 | |
56 | Чаӊгыс чугула кежигүннүг домактар дугайында ниити билиг | 1 | 25.01 | |
57 | Тодаргай арынныг домак. | 1 | 26.01 | |
58 | Тодаргай эвес арынныг домак | 1 | 31.01 | |
59 | Мергежилгелер-биле ажыл | 1 | 01.02 | |
60 | Арын чок домактар | 1 | 02.02 | |
61 | Ат домактары | 1 | 07.02 | |
62 | Чогаадыг –чурумал «Бистиӊ черде час» | 1 | 08.02 | |
63 | Чаӊгыс чугула кежигүннүг домактарга катаптаашкын | 1 | 09.02 | |
64 | Долу болгаш долу эвес домактар дугайында бидиг | 1 | 14.02 | |
65 | Диалог чугаага долу эвес домактарны ажыглап билири | 1 | 15.02 | |
66 | Долу эвес домактарны янзы-бүрү байдалдарга ажыглаары | 1 | 16.02 | |
67 | Домак сѳстер | 1 | 21.02 | |
68 | Мергежилгелер-биле ажыл | 1 | 22.02 | |
69 | Катаптаашкын | 1 | 23.02 | |
70 | Хыналда диктант «Кандыг кижини хүндүлээчел, эп-чѳптүг кижи дээрил?» | 1 | 28.02 | |
71 | Чаӊгыс аймак кежигүннерлиг домактар дугайында билиг | 1 | 29.02 | |
72 | Каттыштырар аялга (интонация) дузазы-биле холбашкан чаӊгыс аймак кежигүннер. | 1 | 01.03 | |
73 | Эвилелдер дузазы-биле холбашкан чаӊгыс аймак кежигүннер | 1 | 06.03 | |
74 | Чаӊгыс аймак болгаш чаӊгыс аймак эвес тодарадылгалар | 1 | 07.03 | |
75 | Чаӊгыс аймак кежигүннерниӊ түӊнекчи сѳстери | 1 | 08.03 | |
76 | Чаӊгыс аймак кежигүннүг домактарны катаптаары | 1 | 13.03 | |
77 | Хыналда диктант «Ховуну шинчилээри» | 1 | 14.03 | |
78 | Частырыглар-биле ажыл | 1 | 15.03 | |
79 | Адалга. Делгереӊгей адалга. Адалгага бижик демдээ. | 1 | 20.03 | |
80 | Киирилде сѳстер болгаш киирилде домактар | 1 | 21.03 | |
81 | Мергежилгелер-биле ажыл | 1 | 22.03 | |
82 | Сѳс каттыжыышкыннарыныӊ холбааларын катаптаары | 1 | 03.04 | |
83 | Чугааныӊ сорулгазыныӊ аайы-биле домактарны катапттары | 1 | 04.04 | |
84 | Ийи чугула кежигүннүг бѳдүүн домактарны катаптаары | 1 | 05.04 | |
85 | Домактыӊ ийиги черге кежигүннерин катаптаары | 1 | 10.04 | |
86 | Чаӊгыс чугула кежигүннүг бѳдүүн домактарны катаптаары | 1 | 11.04 | |
87 | Долу болгаш долу эвес домактарны катаптаары | 1 | 12.04 | |
88 | Чаӊгыс аймак кежигүннерлиг домактарны катаптаары | 1 | 17.04 | |
89 | Хыналда диктант | 1 | 18.04 | |
90 | Частырыглар-биле ажыл | 1 | 19.04 | |
91 | Эвилелдер дузазы-биле холбашкан чаӊгыс аймак кежигүннерлиг домактарны катаптаары | 1 | 24.04 | |
92 | Литературлуг маадырныӊ характеристиказын тургузары | 1 | 25.04 | |
93 | Адалгаларлыг домактарны катаптаары | 1 | 26.04 | |
94 | Киирилде сѳстерлиг, аян сѳстерлиг домактарны катаптаары | 1 | 02.05 | |
95 | Синтаксистиг сайгарылгалар | 1 | 03.05 | |
96 | Публицистика дугайында ниити билиг | 1 | 08.05 | |
97 | Катаптаашкын | 1 | 10.05 | |
98 | Эдертиг | 1 | 15.05 | |
99 | Частырыглар-биле ажыл | 1 | 16.05 | |
100 | Хыналда диктант «Совет Эвилелиниӊ Маадыры» (С.Пюрбю) | 1 | 17.05 | |
101 | Частырыглар-биле ажыл | 1 | 22.05 | |
102 | Түӊнел кичээл «Тѳрээн дылымга йѳрээл» | 1 | 23.05 | |
По теме: методические разработки, презентации и конспекты
Чаңгыс аймак кежигүннерлиг домактар (7 класс, тыва дыл)
Чаңгыс аймак кежигүннерлиг домактар (7 класс, тыва дыл)...
торээн чогаал кичээли 6 класс "Тыва улустун ырлары
урок родной литературы 6 класс "Тыва улустун ырлары"...
"Синонимнер" - 5 класс. Тыва дыл.
План-конспект открытого урока по родному языку "Синонимнер" - 5 класс....
Поурочный план на тему: Демдек аттарын аас болгаш бижимел чугаага шын ажыглаары. 5 класс.Тыва дыл.
Хоорай башкыларынга эрттирген ажык кичээл...
ФГОС 5 класс тыва дыл кичээлдери
Тыва дыл – тыва нацияның дылы болур. Ында тыва улустуң тѳрээн дылын сайзырадып келген байлак дуржулгазы, мерген угааны, угаан-бодалының чедиишкиннери мѳѳңнеттинген. Ол тыва культураның, улустуң ...