Саннар. Тәртип саны
методическая разработка (6 класс)

Тема:  Саннар. Тәртип саны

Максат:1) тәртип саны төшенчәсен бирү һәм аны сөйләмнәрендә файдалана белү   күнекмәләренә ирешү;

2)саннарны дөрес әйтергә күнектерү; диалогик сөйләм күнекмәләрен камилләштерү;

3)Укучыларда татар телен өйрәнүгә уңай мөнәсәбәт тудыру.

Җиһазлау: чәчәкләр, компьютер, алма

Дәрес төре: Яңа материалны аңлату.

Үткәрү формалары: Фронталь, индивидуаль, парлы.

Укыту методлары: Дәреслек белән эшләү, күнегүләр эшләү, күрсәтмә әсбаплардан файдалану, аңлату.

Укыту алымнары: Сорау – җавап, уен , язмача эшләү, тәрҗемә эше.

Дәрес барышы:

I Оештыру. Уңай психологик халәт булдыру.

1)Исәнләшү.

- Исәнмез,укучылар!

- Исәнмесез!

2) Уңай психологик халәт тудыру. Хәерле көн теләү.

- Хәерле көн, балалар!

 -Хәерле көн!

- Кәефләрегез ничек?

 - җавап бирәләр.

 II.Белемнәрне тигезләү

1) Өй эшен тикшерү. 8 нче күнегү, 14 б.

2) – Укучылар, әйдәгез татар телендә генә булган авазларны санап үтик әле. (Ә,Ү,Ө,Ң,Җ,Һ,W)

(Бу авазлар кергән сүзләрне укучылар берәм-берәм әйтәләр, аннары укытучы артыннан хор белән кабатлыйлар)

3) Аудирование. “Кул чабу” уены үткәрү.(Ү авазы буенча)

- Мин сүзләр әйтәм. Ә сез әгәр дә ү авазын ишетсәгез, кул чабарга тиеш буласыз..(Үрдәк, урындык, кул, күл, дүрт, күз, курчак, бүлмә, рәсем, түшәм, күлмәк, акбур).

III.Уку мәсьәләсен кую.

• Укучылар, тактада чәчәкләр. Минем сорауларга җавап бирсәгез, бүгенге дәреснең темасын белербез. Ничә чәчәк бар? Ничә зур чәчәк бар? Ничә кечкенә чәчәк бар? Ничә кызыл чәчәк бар? Ничә зәңгәр чәчәк бар?
• Сез минем сорауларга җавапны каян белдегез? /Тактадагы чәчәкләрне нишләтеп карадыгыз? (Санап). /Без чәчәкләрне нәрсәләр ярдәмендә санадык? (Саннар ярдәмендә)
• Димәк, бүгенге дәрестә нәрсә турында сөйләшербез? (Саннар турында). Әйе, укучылар, бүген без саннар турында сөйләшербез.

IV. Уку мәсьәләсен чишү.

1. – Укучылар, ә тугыз чәчәк ул азмы, күпме? (Күп). Күп булгач, ни өчен без “тугыз чәчәкләр” димибез? Ике чәчәкләр, биш чәчәкләр димибез? (Татарча алай сөйләшмиләр, матур түгел, озын була һ.б).

- Әйе, укучылар, димәк, татар телендә саннар янында килгән сүзләр берлек санда гына була. Рус телендә “девять цветов” дигәндә, “цветов” дип күп итеп әйтсәк тә, татарча тугыз чәчәк дип кенә әйтәбез.  (Кагыйдәне укыту. 2 нче күнегү, 14 б.).

2. 1 нче күнегү, 14 бит. Саналмышны уку. Төшеп калган сүзләрне кую.

- Нинди сүзләр төшеп калган? (Дүрт, биш, алты, җиде, сигез, тугыз). Алар нәрсәләр?

- Укучылар, бу считалка. Татарчасы – саналмыш. Кабатлыйк әле:  саналмыш. Әйдәгез, хәзер саналмышны бергәләп укыйбыз. (Бергәләп уку)

- Кемнең исендә калды? Такта янына чыгып, саналмыш ярдәмендә иптәшләрне саныйк әле. (Берничә укучы саналмышны яттан сөйли).

3. – Укучылар, ә безнең сыйныфта ничә кыз, ничә малай бар икән? Санап карыйк әле. Такта янына кызлар гына чыксын, ә малайлар санасын. – Бер, ике,  өч, дүрт.

- Сыйныфта ничә кыз бар? (4) Без аларны нәрсәләр ярдәмендә санадык? (Саннар ярдәмендә).

- Ә хәзер, малайлар, такта янына чыгыгыз да физкультура дәресендәге кебек буй буенча тезелегез. Без сезне саныйбыз. (1, 2...11).

- Ә сез физкультура дәресендә ничек саныйсыз. Малайлар, “На первый, второй, расчитайся!”. Ә татарча ничек санарсыз икән? (Беренче, икенче, ...унберенче).

- Ә бу саннарга нинди сорау куярсыз? (Ничәнче? соравын куябыз) Ничәнче? соравы русча ничек була? (-Который?)

4. 4 нче күнегү, 15 б. – Нинди саннар төшеп калган, шуларны куеп күчереп языгыз. (Берничә укучыдан укыту).

- Ә кем саннарны дәвам итә ала?

5. Ял минуты.

Бер, ике, өч – балалар,

Шулай канат кагалар.

Бер, ике, өч – атлагыз,

Әйдәгез, сынатмагыз.

 6. 5 нче күнегү. Биремен укыту.

- Рәсемне карагыз. Сез анда нәрсә күрәсез? (Куян, Бүре, Төлке)

- Алар нинди ярышта катнашканнар? (Йөгереш)

- Алар ничек киенгәннәр? (Җиңелчә, спорт киеменнән)

- Куян ул нинди? (Ловкий - Җитез, тиз)

- Бүре нинди? (Көчле, усал)

- Төлке нинди? (Хәйләкәр)

- Ә хәзер саннар кулланып, җөмләләр төзибез.

7. 6 нчы күнегү, 16 б. Парларда эшләү. (Дәрестә әзрәк катнашкан укучылардан эшләтү)

8. Слайд. 1) - Ә хәзер тәрҗемә итегез: беренче сыйныф, өченче чәчәк, алтынчы дәрес, бишенче дәфтәр, унынчы өстәл.

2) - Ә хәзер тәрҗемә итегез: пятый дом, седьмая книга, пятой ученик, десятая школа, второй цветок

 9. 6н, к3, т10, әй1, 100ек, 1лек, 100ә

10. Тактада эш – баганалап эш. ун – ынчы

биш – енче

алты – нчы

ике – нче

(Вакыт калса язмача)Бу саннар нинди сорауга җавап бирә?(Ничә?) (Бу саннарны ничәнче ?соравына җавап бирерлек итеп үзгәртик)(Дөрес җавап бирдекме икән? Тикшереп карыйк әле)

V. Рефлексия.

• Укучылар, дәрестә нәрсәләр белдек?
• Дәрестә сезгә нәрсә ошады?
• Дәрестә без нәрсәләр эшләдек? (Укыдык, яздык, санадык, саналмыш өйрәндек)

• Саналмышны бергәләп искә төшерик әле.
• Укучылар, мин сезгә көз бүләге – алмалар алып килдем. Әйдәгез, сез дә миңа булышыгыз, бергәләп саныйк. (Кәрҗин).

2. Өй эше: 7 нче күнегү, 16 б.

3. Билгеләр кую.

- Укучылар, кем бүгенге дәрестә үзенә 5 билгесе куяр иде? (4,3?)

- Дәрес тәмам.Сау-сәламәт булыгыз.