Открытый урок по осетинскому для девятого класса "Первая осетинская школа"
план-конспект урока (9 класс)

Ахуыргӕнӕг

Хохаты Ж.Э.

Предмет

Ирон ӕвзаг (диф.къорд).

Кълас

9

Автор УМК

Боллоты Л.М.

Урочы темӕ

«Фыццаг ирон скъола».

Урочы  нысантæ.

1. Ног лексикæ бафидар кæнын, ныхасы мидæг дзы раст пайда кæнын.
2. Ныхас æмбарын æмæ дарддæр ахæццæ кæныны фæлтæрæнтæ аразын.
3. Æмбаргæ  кæст ӕмӕ тӕлмац кӕныны арӕхстдзинӕдтӕ  фидар кæнын.
4. Монологон-диалогон ныхас аразыныл кусын.
5. Текстæн пълан аразын. Нымæцонты тыххæй æрмæг фæлхат кæнын.

Урочы хуыз.

ног зонындзинæдтæ  райсыны урок

Урочы ахуырадон фæстиуджытæ.

Предметон: текстæн йæ сæйраг хъуыды сбæрæг кæнын, анализ скæнын.

Коммуникативон: хи хъуыдытæ раст æмæ æххæстæй дзурын, алыхуызон хъуыдытæ хынцын æмæ сæ бæлвырд уагыл аразын.

Удгоймагон: иумæйаг хъуыддаджы бæрнондзинад æмбарын;  ахуыр – рухс фидæнмæ фæндаг кæй у, уый æмбарын кæнын.

Ахуыры методтæ æмæ формæтæ.

Иртасæн метод, проектон метод, индивидуалон, къордгай куыст.

Æххуысгæнæг фæрæзтæ.

 Презентаци, интерактивон фæйнæг, компьютер,чиныг.

Урочы этаптæ

Ахуыргæнæджы архайд.

Скъоладзауты куыст.

УАА

Мотиваци.

(ахуыргæнæг дæтты ног темæ бамбарынæн æххуыс чи у ахæм æрмæг.)

-  Байхъусут -ма  ӕмдзӕвгӕмӕ æмæ   мын зæгъут, кæй тыххæй у?   ( слайд 1)

- Чи у Абайты Васо?

-  Цавӕр куыстытӕ ныффыста Васо?

-  Ирыстоны зындгонд адæмæй ма кӕй зонут

- Æмæ цæмæй адæймаг зындгонд  суа, уый тыххæй та цы кæнын хъæуы?

хъусынц ӕмдзӕвгӕмӕ æмæ кæсынц презентацимæ

дзуапп дæттынц

Регулятивон

(ахуырадон нысан æвæрын),  

удгоймагон

(иумæйаг хъуыддаджы бæрнондзинад æмбарын)

Актуализаци

(къуылымпытæ кæм æмæ цæмæн æййафдзысты, уый сбæрæг кæнын.)

-  Раст загътат, цæмæй райсомбон ахуыргонд  ӕмӕ  кадджын, уат, уый тыххæй хъæуы  хорз ахуыр  кæнын, хиуыл кусын. Хъуамæ алчидæр йæ размæ сæвæра хæс  æмæ тырна уыцы хæс сæххæст кæнынмæ. Ныртæккæ та уæ размæ ис иу  бæрнон хæс – райсын бира  зонындзинæдтæ.

- Уӕ бон кӕм у уыцы зонындзинадтӕ райсын?

- Зæгъут-ма уæдæ, сымахмæ  гæсгæ цæуыл ныхас кæндзыстæм нæ абоны урочы?  

- Тын- -Раст зæгътат.  Нæ абоны урочы темæ у

баст у «Фыццаг ирон скъола».   ( слайд 2)

дзуапп дæттынц

дзуапп дæттынц

Зонадон

(зонындзинæдтæ æмæ арæхстдзи-нæдтæ иумæйаг кæнын, класифи-каци; проблемон фарст æвæрын, æнкъарын ирон æвзаджы ахадын-дзинад нæ адæмы царды)

коммуникативон

(алыхуызон хъуыдытæ хынцын æмæ координаци кæнын; быцæу фæрстытæ лыг кæнын)

Ног æрмæгыл куыст.

Чиныгимæ куыст

1. Фонетикон куыст.

- Байхъусæм Дауырæйы æмдзæвгæйæ скъуыддзагмæ.

(Раст дзур, кæсы диктор)

(Хъус æрдарын бæрæггонд дамгъæты   азæлдмæ).

- Бакæсæм – ма йæ.

2. Монологон ныхасы рæзтыл куыст.

- Дарддæр дзур дæхæдæг.

- Лерӕ ныхас райдыдта. Сымах радыгай ныхасмæ иугай хъуыдыйæдтæ æфтаут.

1.Текстыл бакусын.

а) дзырдуатон куыст: (слайд 3)

гуырысхо кæнын – сомневаться

иууыл трагикондæр цауты рæстæг – время самых трагических событий

сæфты къахыл ныллæууын – быть на грани исчезновения

хъысмæт – судьба

динхæссæг къамис – комиссия по распространению религии

хыгъдæг – ведомость

æ)- Байхъусæм текстмæ.

- Кæй æмæ цæй кой цæуы тексты?

- Цы дзы ис цымыдисагæй?

- Цавæр сæргонд ма ис раттæн текстæн?(слайд 4 )

б)- Кæсæм текст абзацгай æмæ æххæст кæнæм хæслæвæрдтæ.

- Алы абзац кæсгæйæ аразæм текстæн пълан.

- Ракæсут фæйнæгмæ.

Пълан – хуызæг         (слайд 5)

1. Вильгельм де Рубрук алайнæгты

тыххæй.

2. Нæ адæмы трагикон цауты рæстæг.

3. Ирон адæмы ног истори.

4. Иры динхæссæг къамис.

5. Фыццаг ирон скъола.

хъусынц

кæсынц

хæслæвæрд æххæст кæнынц

æвзарынц дзырдтæ æмæ сæ тæлмац кӕнынц

хъусынц тексмӕ

дзуапп дæттынц

кæсынц æмæ æххæст кæнынц хæслæвæрдтæ

кæсынц æмæ алы абзацæн дæттынц сæргонд.

кæсынц пълан.

Зонадон

(хи ныхас раст рацаразын зонын;хъæугæ информаци ссарын зонын),

коммуникативон

(фæрстытæ æвæрын,

хи хъуыдытæ æргом кæнын)

удгоймагон

(этикон æмæ моралон домæнтæ æххæст кæнын хъуыды бавæрын; иумæйаг хъуыддаджы бæрнондзинад æмбарын).

Регулятивон

(ахуырадон нысан æвæрын, ахуырадон архæйдтытæ сбæрæг кæнын,

ахуыры фæстиу-джытæ рагацау сбæрæг кæнын),

Ног зонындзинæдтæ дзургæйæ фидар кæнын.

Тӕлмацыл куыст.

Къордты куыст:

  Текстмæ гæсгæ дзуапп раттын фæрстытæн.  (слайд 6)

1.Цæмæй хъуыстгонд уыдысты рагæй нырмæ алайнаг адæм?

2. Цæвæр трагикон цауты кой цæуы тексты?

3. Цавæр зынгæ цау æрцыдис Ирыстоны историйы 1774 азы?

4. Цавæр хъуыддæгтæ арæзта Иры динхæссæг къамис? Цæмæн?

5. Куыд æмæ цавæр уавæрты ахуыр кодтой скъоладзаутæ Мæздæджы скъолайы?

-Чиныгӕй рафыссут фӕндзӕм ӕмӕ ӕхсӕзӕм абзацтӕ тетрадмӕ ӕмӕ сӕ ратӕлмац кӕнут.

- Ныртæккæ та бакæсæм æмæ байхъусæм къордтæ цы проектон куыстытæ бацæттæ кодтой, уыдонмæ.

Фыццаг къорд: презентаци «Ирыстоны зындгонд адӕм».

Дыккаг къорд:  презентаци «Колыты Аксо – ирон  чызджытæн байгом кодта скъола

дзуапп дæттынц текстæй пайдагæнгæйæ

фыссынц ӕмӕ тӕлмац кӕнынц

æвдисынц æмæ дзурынц сæ презентациты æрмæг

Зонадон

(хи ныхас раст рацаразын зонын;хъæугæ информаци ссарын зонын),

коммуникативон

( æмгуыстдзинад аразын ахуыргæнæг æмæ æмгæрттимæ),

удгоймагон

(мадæлон  æвзаджы аивдзинад;

Фыдыбæстæм æмæ мадæлон æвзагмæ уарзондзинад гуырын кæнын)

зонадон

Рефлекси.

Æрмæг бафидар кæныныл куыст.

Хатдзæгтæ скæнын.

– Цавæр хъуыдытæ уæм сæвзæрын    кодта нæ абоны урок?

– Цавæр хатдзæгтæ скодтат?

Æз ацы урочы бакуыстон хорз.  

Æз ацы урочы бакуыстон тынг хорз.

Мӕнӕн мӕ зӕрдӕмӕ фӕцыди урок…

Мӕнӕн мӕ зӕрдӕмӕ нӕ фӕцыди урок.

дзуапп дæттынц

аргъ кæнынц сæ куыстæн

Зонадон

(анализ,алыхуызон хъуыдытæ ныма-йын æмæ афтæ-мæй æмгуыст кæнын),

коммуникативон

(бæлвырд æмæ биноныг дзурын хи хъуыдытæ; иумæйаг уынаф-фæмæ æрцæуын иумæйаг хъуыддаг аразгæйæ)

удгоймагон

(хи бæрнондзинад æмбарын иумæйаг хъуыддаджы; моралон æмæ этикон домæнтæ æххæст кæнын)

-Хæдзармæ     куыст.

1. Ног дзырдтæ сахуыр кæнын.

2.Ӕвзаргӕ кастмӕ бацӕттӕ кӕнын.

Бæрæг кæнынц сæхимæ хæслæвæрд.