Рабочая программа по родному (тувинскому) языку. 6 класс
рабочая программа (6 класс)

Опубликовано 20.02.2022 - 17:14 - Ооржак Саглаш Чалым-Хаяевна

Для 6 класса

Скачать:

Вложение	Размер
6kl_dyl.docx	31.86 КБ

Предварительный просмотр:

Муниципальное бюджетное образовательное учреждение

средняя общеобразовательная школа №4 г.Чадана

РАССМОТРЕНА:

на заседании МО

Руководитель МО

________/Шилова Ч.Ч../

от «____» ______ 2016г.

СОГЛАСОВАНА:

с зам. директора по УВР

_____ /Сарыглар Р.У./

от «____» ______ 2016г.

УТВЕРЖДЕНА

приказом № 135/25

МБОУ СОШ №1

пгт. Каа-Хем

от «31» августа 2016г.

Рабочая программа

по тувинскому языку в 6 классе

учителя Сат Саглаш Чалым-Хаяевна

составлена на основе программы А. К. Ойдан-оол, Ш. Ч. Сат, Н. Д. Сувандии для 5-11 классов

"Учебные программы по тувинскому языку и развитию связной речи",

Кызыл 2008; учебнику М.В. Бавуу-Сюрюн "Тыва дыл" 5 класс, Кызыл 2014 го

Всего часов в год: _70_ ч.

Всего часов в неделю: _2 ч.

2018--20179уч.г

Тайылбыр бижик

6 класска тыва дыл программазын Тыва Республиканың ниити өөредилгезиниң кол (долу эвес) школага тыва дыл талазы –биле күрүне стандарттарынга дүүштүр тургускан.

Тыва дыл – тыва нацияның дылы болур. Ында тыва улустуң төрээн дылын сайзырадып келген байлак дуржулгазы, мерген угааны, угаан-бодалының чедиишкиннери мөөңнеттинген. Ол дээрге тыва культураның – улустуң аас чогаалының, өске-даа янзыларының, театр уран чүүлүнүң болгаш уран чүүлдүң өске-даа янзыларының, парлалганың, эртемниң, ажыл-херекти чорударының, өөредилгениң болгаш кижизидилгениң дылы апарган. Амгы үеде тыва дыл улустуң амыдыралының, ажыл-чорудулгазының бүгү-ле талалрында калбаа-биле ажыглаттынынп турар. Тыва школаларга азы класстарга, өске-даа өөредилге черлеринге төрээн дылды өөредири уругларның угаан-медерелин сайзырадырынга, оларны эки мөзү-шынарга кижизидеринге хөй-хөй таарымчалыг аргаларлыг. Төрээн дылын шиңгээдип алыры - өөреникчилерге өске эртемнерни чедиишкинниг билип албышаан, долгандыр турар амыдырал болгаш бойдус дугайында билиглерни калбартып, улуг салгалдың байлак дуржулгазын ажыглап билиринге чаңчыктырар. Төрээн дыл эртеминге ажылчын программа дараазында доктаал-саавырларга, өөредилге номнарынга даянып кылдынга

2015 чылда 2012 чылдың декабрь 29-та өскерилгелиг эде бадылаттынган 273 дугаарлыг
“Россия Федерациязының өөредилге дугайында” хоойлузу.
РФ-ның Өоредиге болгаш эртем яамызының 1897 дугаарлыг дужаалы-биле 2010 чылдың
декабрь 17-ниң хүнүнде бадылаттынган ортумак (долу) ниити өөредилгениң күрүнениң федералдыг өөредилге стандарты.
Ортумак (долу) ниити өөредилге черлериниң ийиги салгалының күрүнениң
федералдыг өөредилге стандарты (ОӨЧ КФӨС).
Өөредилге болгаш эртем яамызының 1644 дугаарлыг 2014 чылдың декабрь 29-та
“2010 чылдың декабрь 17-де үнген ” Өөредилге болгаш эртем яамызының 1897 дугаарлыг дужаалында
өскертилгелер дугайында” дужаалы.
Каа-Хемнин дугаары №1 ортумак школазынын ооредилге планын бадылаан
2016 чылдын август 31-де №135/25 дужаалы.
“Ортумак (долу) ниити өөредилге черлеринче Күрүнениң федералдыг өөредилге стандартын
киирериниң айтырыгларынга методиктиг сүмелер”.
“Ортумак (долу) ниити өөредилгениң чижек ниити программазы”.
М.В. Бавуу-Сюрюн "Тыва дыл" 5 класс, Кызыл 2014 год

6 класска тыва дыл эртеминиң утказы

Школага тыва дыл эртемин(курузун) өөредириниң программазында лексика, фонетика,

сөс чогаадылгазы, грамматика (морфология, синтаксис) дугайында билиглерни, шын бижиириниң болгаш

бижик демдектерин салырының чаңчылдарын, аас болгаш бижимел чугааның чаңчылдарын, стилистика элементилерин,

дыл дугайында чамдык билиглерни киирген.

Төрээн дылдың школа курузунда теория-талазы-биле билиглерни ниити дыл эртеминиң база амгы үеде

тыва дыл эртеминиң чедиишкиннерин барымдаалап тайылбырлаан.

Тыва дыл эртеминиң тургузуу ( 6 класс)

Программаны колдуунда шуушкак принцип езугаар тургускан. Чамдык берге болгаш улуг темаларны, чижээ,

лексика, сөс чогаадылгазын чаңгыс эвес, аңгы-аңгы класстарга чадаланчак кылдыр өөредири көрдүнген.

6-гы класска баштай «Тыва дыл – тыва чоннуӊ төрээн дылы» деп эгени өөренгеш, 5-ки класска өөренген чүүлдерин катаптаар.

Ооӊ соонда «Лексика болгаш чугаа культуразы», «Сөс чогаадылгазы болгаш орфография. Чугаа культуразы», аӊаа улай

«Морфология болгаш орфография. Чугаа культуразы» деп бөлүктүӊ «Ат орну», «Кылыг сөзү», «Наречие» деп чугаа кезектерин өөренип доозар.

Школага тыва дылды ФКѲС езугаар өөредириниң сорулгалары болгаш ажылдары:

Школага тыва дылды башкылаарының сорулгалары мындыг:

- өөреникчилерге лексика, фонетика, сөс чогаадылгазы, грамматика (морфологи болгаш синтаксис),

стилистика аймаандан тодаргай билиглерни бээр, алган билиглерни практика кырынга ажыглап билириниӊ

мергежилдерин болгаш чаңчылдарын хевирлээр;

- шын бижиириниң болгаш бижик демдектерин салырынын быжыг чаңчылдарын бээр;

- теория талазы-биле алган билиглеринге даянып, программма негелдезинге дүүштүр боттарынының

аас болгаш бижимел-биле харылзаалыг илеридиниң мергежилдери-биле чепсеглээр;

- өөреникчилерни литературлуг дылдың нормаларынга чаңчыктырар, оларның сөс курлавырын байыдар

болгаш чугаазының культуразын бедидер;

- өөреникчилерниң ниитилел амыдыралынга дылдың ужур-дузазының, хөгжүлдезиниң дугайында база

тыва дылдың өске дылдарның аразында туружунуң дугайында бөдүүн билиглери-биле таныштырар;

- оларның логиктиг боданыышкын болгаш чугаазын сайзырадыр;

- төрээн дылынга камныг болгаш хандыкшылдыг болурунга кижизидер, дылдың байлаан шиңгээдип алырынга

өөреникчилерниң сонуургалын күштелдирер;

- өөреникчилерни патриотзмниң болгаш интернационализмниң ёзузунга кижизидер, оларның материалисчи

үзел-бодалдарын хевирлээр;

- ном болгаш билиглерниң өске-даа үндезиннери-биле ажылдаарынга өөреникчилерни чаңчыктырар;

- өөреникчилерни боттары боданып өөрениринге чаңчыктырар;

- шын, медерелдиг, аянныг номчуурунуң мергежилдерин сайзырадыр;

- төрээн дыл кичээлдерин өөреникчилерниң мөзү-шынар, күш-ажыл болгаш эстетика талазы-биле

кижизидилгезин боттандырарынга бүрүн- биле ажыглаар;

- өөреникчилерни харыысалгалыг болурунга, өөредилгениң болгаш күш-ажылдың сагыл-чурумун сагыырынга кижизидер.

6–гы класстың өөреникчилериниң тыва дылга шиңгээдип алыр кол-кол билиглери Сөс чогаадылгазыныӊ сайгарылгазын кылыр. Ийи чугула кежигүннүг домактарныӊ синтаксистиг сайгарылгазын кылыр.

Диалект сөстерни, эргижирээн сөстерни, неологизмнерни ылгап, чугаага шын ажыглап билир.

5-6 класстарга өөренген чугаа кезектеринге хамаарышкан сөстерни тывар болгаш оларныӊ грамматиктиг демдектерин тодарадып билир.

Орфографиядан болгаш орфоэпиядан. Нарын кылыг сөстерин, наречие, ат оруннарын шын адаар болгаш бижиир.

Тодаргай эвес ат оруннарында артынчыларны аӊгылап болгаш дефистеп бижиир.

Пунктуациядан. Домакка удурланыштырар болгаш чагырыштырар эвилелдер мурнунга биче секти салып билир.

Немелде литература:

1. А. К. Ойдан-оол, М.Ч. Ооржак., С.-C.Т. Ооржак. Диктантылар чыындызы. 5-9 класстарга. Башкыларга дузаламчы.- Кызыл, 2003.

2. А. К. Ойдан-оол, С.К. Тадар-оол. Эдертиглер чыындызы. 5-9 класс. Башкыларга дузаламчы. –Кызыл, ТывН/Ч, 2004.

3. Д. А. Монгуш, А. К. Ойдан-оол. Методиктиг сүмелер. 6-7 класстарныӊ «Тыва дыл» ному-биле ажылдаар башкыларга дузаламчы.

Кызыл: ТывН/Ч, 1992.

4. Д. Х. Ооржак болгаш өскелер-даа. 5-6 класстарныӊ «Тыва дыл» деп өөредилге номнарынга дидактиктиг материал. Кызыл, 1994.

5. Е.Б. Салзынмаа. Грамматиктиг сайгарылгалар чуруму. Кызыл: ТывКУ, 2004.

6. К. Б. Март-оол. 5-9 класстарга тыва дылды башкылаарыныӊ методиказы. Кызыл, 2002.

7. Тыва орфографияныӊ болгаш пунктуацияныӊ дүрүмнери. Кызыл: Республика типографиязы, 2001.

8. Ш.Ч. Сат. Тыва диалектология. Кызыл: ТывН/Ч, 1987.

Словарьлар:

1. Б.И. Татаринцев. Этимологический словарь тувинского языка. Том 1 (А-Б). _ Новосибирск: Наука, 2002.

2. Б.И. Татаринцев. Этимологический словарь тувинского языка. Том ІІ. (Д, Е, И, Й). _ Новосибирск: Наука, 2003.

3. Б. К. Ондар. Топонимический словарь Тувы. _ Кызыл: ТКИ, 2007.

4. С.И. Ожегов. Толковый словарь русского языка. _ М.: Русский язык, 1988.

5. Тыва дылдыё тайылбыр словары. Том 1. (А-Й). _ Новосибирск: Наука, 2003.

6. Тыва дылдыӊ тайылбыр словары. Том 1. (К, М). _ Новосибирск: Наука, 2004

7. Я.Ш. Хертек. Тувинско-русский фразеологический словарь. _ Кызыл: ТКИ, 1975

8. База ол ышкаш: 1) тыва дыл кичээлдеринге тема аайы-биле белеткээн слайдылар;

2) тыва дыл кичээлдеринге хереглээр плакаттар;

3) аттыг болгаш сюжеттиг чуруктар; 4) уругларныӊ билиин хынаарынга белеткээн тест ажылдар

Хуусаазы	хуусаазы	шагы 1 1 1 1 1 1 2 1 1 1 1 1 1 1 1 2 1 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 3 1 2 2 1 1 1 1	Кезектин ады	Кичээлдиң темазы	Бажынга онаалга
План езугаар	Херек кырында		Кезектин ады	Кичээлдиң темазы	Бажынга онаалга
		2	Киирилде кичээл	Бирги улдуң Киирилде кичээл «Тыва дыл – тыва чоннуң тѳрээн дылы»	П.1 Мерг 5. Таблица-биле ажыл
		2	Лексика	Ниити түрк лексика	Мерг.11,17 Арын 9
		1	Тыва дылдын лексиказын тывылганынын аайы-биле бɵлүктээри	Ɵске дылдардан үлегерлеп алыры	Таблица кылыр.
		2		Моол дылдан үлегерлээшкиннер болгаш моол дыл дамчыштыр үлегерлеттинген сɵстер.	П.3-5 1. Мерг.24
		1		Кыдат дылдан улегерлээшкиннер	Реферат “Улегерлээшкиннер”
		1.		Орус дылдан үлегерлээшкиннер болгаш орус дыл дамчыштыр үлегерлеттинген сɵстер.	П.6 Мерг.33,ар.21
				Диктант «Чайгы арыгга»	Сайгарылга кылыр
		1		Частырыглар-биле ажыл.Ниити ажыглалдың сɵстери	П.7 1. Мерг.45 2. Мерг. 46
		1	Лексиканы ажыглалының аайы-биле бɵлүктээри	Кызыгаарлыг ажыглалдың сɵстери	П.8 Словарьжыгаш кылыр.
		2		Ховар ажыглалдың сѳстери.	П.9 Мерг. 54
		1		Ч.С. Чогаадыг «Сɵстер делегейи»	Зачетка белеткенир.
		1		ХУУ АТТАР Топонимнер	П.10 Чурттап турар черинден 10 топоним бижиир.
		1		Антропонимнер	П.11 Мерг.74 Мерг.75
		1		Этнонимнер.	П.12 Мерг.101
		1		Зоонимнер	П.13 Мерг.106
		1.		Лексикага катаптаашкын	Катаптаар Мер.111
		1		Хыналда диктант	П.10-13
		1		Частырыглар-биле ажыл. Кыска эдертиг	Чогаадыг “Төрээн дылым”
		1	2-ги улдун	Кылыг сɵзүнүң утказы	П.14 Мерг. 124
		2	КЫЛЫГ СƟЗҮ	Кылыг сɵзүнүң уткалыг бɵлүктери	П.15-19 1. Мерг. 140. 2. Мерг.142.
		1		Кылыг сɵзүнүң тургузуу	П.20 Мерг. 156
		2		Кылыг сɵзүнүң немелде утка илередир хевирлери	П.21 1.Мерг. 176 2. Мерг.181
		1		Кылыг сѳзүнүң наклонениелери Эдертиг.	П.22 Дүрүмнү эдерти чугаалаар, ар. 100. Мер.193
		1		Кылыг сѳзүнүң болуушкун наклонениезиниӊ үелери.	П.23 Мерг.194
		1		Болуушкун наклонениезиниӊ амгы үези.	П.24 Мерг. 213.
		1		Болуушкун наклонениезиниң эрткен үези	П.25 Мерг. 230
		1		Болуушкун наклонениезиниң келир үези	П.26 Мерг. 238
		1		Кылыг сѳзүнүң дужаал наклонениези.	П.27 Мерг. 247
		1		Кылыг сѳзүнүң даар наклонениези.	П.28 Мерг. 255
		1		Хыналда диктант	Катаптаар П.28 Мер.260 Онаалгаларны күүседир.
		1	3-кү улдуң	Кылыг сѳзүнге катаптаашкын.	Зачетка белеткенир П.20-28
		1		Кылыг сѳзүнге хыналда тест, чогаадыг	Мер.257
		1	НАРЕЧИЕ	Наречиениң утказы болгаш грамматиктиг демдектери.	П.29 Дүрүмнү эдерти чугаалаар. Мерг. 269
		1		Наречиениң бѳлүктери	П.30 Мерг. 278 Дүрүмнерни өөренир.
		1		Наречиениӊ тургустунары	П.31 Мерг. 291
		2		Наречиени ɵске чугаа кезектеринден ылгап алыры	П.32 Мерг. 302.
		1		Наречиелерни шын бижиири.	П.33 Мерг. 317
		1		Наречиелерни чугаага шын ажыглаары	П.34 Морфологтуг сайгарылга. Ар.165
		1		Наречиелерге катаптаашкын. Эдертиг	П.29-34
		1		Хыналда диктант	П.34 Мерг. 299
		1		Частырыглар-биле ажыл	П.29-34 Чогаадыг«Мээӊ өг-бүлем»
		1	АТ ОРНУ	Ат орнунуң утказы, гр.-г демдектери, бѳлүктери	П.35 Мерг. 344
		1		Арынның ат оруннары	П.36 Мерг. 358
		1		Айтырыгның ат оруннары.	П.37 Мерг. 365
		1		Айтылганың ат оруннары	П.38 Мерг. 378
		1		Тодаргай ат оруннары	П.39 Мерг. 384
		1		Тодаргай эвес ат оруннары	П.40 Мерг. 393.
		1		Ат оруннарын чугаага шын ажыглаары	П.41 Морфологтуг сайгарылга.
		1		Ат оруннарынга катаптаашкын	Катаптаар П.41 Мер. 408
		1.		Эдертиг	П.41 Падежке өсвкертир: бо
		1		Хыналда диктант	П.41
		1	4-кү улдуң	Сɵс каттыжыышкыны	П.42 Мерг. 417
		1	СИНТАКСИС	Домак. Домактарның сорулгазының аайы-биле янзылары	П.43 Мерг. 430.
		1		Домактың чугула кежигүннери	П.44 Мерг. 439
				Кол сɵс биле сɵглекчиниң аразынга тире	П.45 Мерг. 444.
		2		Сɵс каттыжыышкыны биле домакка катаптаашкын	П.43-45 1.Мерг. 448 2.Мер.449.
				Эдертиг	П.43-45
		2		Лексикага катаптаашкын	Лексиктиг сайгарылга 1.Мер.75 2.Мер.74
		3		Кылыг сɵзүнге катаптаашкын	Морфологтуг сайгарылга 1.Мер.257 2.Мер.256
		1		Ат орнунга катаптаашкын	Морфологтуг сайгарылга 1.Мер.274
		1		Хыналда тест	Мер.275
		2		Чыл дургузунда ɵɵренгенин катаптаары	Мер.323
		1		Түңнел кичээл.	Чайгы онаалгалар

Календарь-тематиктиг план ,6 класс

Немелде литература:

2. А. К. Ойдан-оол, С.К. Тадар-оол. Эдертиглер чыындызы. 5-9 класс. Башкыларга дузаламчы. –Кызыл, ТывН/Ч, 2004.

3. Д. А. Монгуш, А. К. Ойдан-оол. Методиктиг сүмелер. 6-7 класстарныӊ «Тыва дыл» ному-биле ажылдаар башкыларга дузаламчы. Кызыл: ТывН/Ч, 1992.