Внеклассная работа: "Театр- тормышның көзгесе"
материал

Сыйныфтан тыш чара:

Театр-тормышның көзгесе

Максат:

1. Укучыларны татар театры тарихы белән таныштыру;

2.Театрның кеше тормышында тоткан ролен ачыклау, мөһимлеген төшендерү;

3. Театр сәнгатенә кызыксыну уяту.

Җиһазлау: презентация, музыка, видеоролик, стендлар.

Кичә барышы.

1 А.Б.

Еллар үткән саен яктың арта,
Раушан көзгең тарта, театр.
Халык рухын киләчәккә илтер,
Бик күпләрне әле уятыр
Йолдызларың синең,
Театр,
Сүнмәс йолдызларың...

 2 А.Б.  

Как хорошо, что есть театр!

Он был и будет с нами вечно.

Всегда готовый утверждать

Все, что на свете человечно.

Здесь все прекрасно – жесты, маски,

Костюмы, музыка, игра.

Здесь оживают наши сказки

И сними светлый мир добра.

1 А.Б.  Хәерле көн, кадерле дуслар!

2 А.Б.  Добрый день, уважаемые гости!

1 А.Б.  Бүген без  искиткеч гүзәл, тылсымлы, хикмәтле, гаҗәеп серле бер дөньяга - театр дөньясына керәбез.  Нәрсә соң ул театр?

2А.Б. “Театр – это умный учитель и мудрый ненавязчивый воспитатель, удивительный художник фантазер и психолог – умелый строитель человеческих взаимоотношений”

Театр – это глубокое море, волны которого вдохновение, талант и творчество, дарящие людям радость от встречи с прекрасным искусством. И эта радость возвращается по невидимым нитям к актёрам, заставляя их создавать спектакль, каждый раз новый и неповторимый!

1А.Б. Театр – сәнгатьнең иң гүзәл төре. Ул кешеләрне көлдерә дә, елата да, уйландыра да... Без бүгенге тормышыбызны театрдан башка күз алдына да китерә алмыйбыз. Чөнки театр – тормышның көзгесе.

Халкыбызның бөек шагыйре Габдулла Тукай да театр турындагы бер шигырендә шундый сүзләр язып калдырган:

Халыкка дәрес, гыйбрәттер театр,
Күңелдә сакланган дәртне уятыр.
Театр яктылыкка,нурга илтә
Кире юлга җибәрми,уңга илтә.

Театр көлдерәдер, уйнатадыр.
Тагын үткән гомерне уйлатадыр.
Күрерсең анда үз хәлең, көләрсең
Көләрлек булса, булмаса еларсың...

2 А.Б.  2-22 декабря 1906 года в Казани представителями прогрессивной молодежи был сыгран первый публичный спектакль на татарском языке. Эта дата считается днем рождения татарского театра.

1 А.Б. Артистлардан оешкан бер төркем «Сәйяр» дигән труппа булып эшләп китә. Аны оештыручы күренекле актер һәм режиссер Габдулла Кариев була.

2 А.Б. Отцом татарского театра принято считать Габдуллу Кариева. Кариев создал свою актерскую школу, которая вошла в историю нашего театра как «Школа Кариева». В 1918 году "Сайяр" преобразовывается в Первую советскую татарскую драматическую труппу. Сахибжамал Гиззатуллина-Волжская, первая женщина, взошедшая на сценические подмостки не только в театрах тюркоязычных народов, но и во всём мусульманском мире.

1А.Б. Иске  гореф-гадәтләргә каршы күтәрелгән беренче театр артистларының язмышы җиңел булмый. Сәхипҗамал Гыйззәтуллина-Волжская,Г.Камал Габдулла Кариев, Гөлсем Болгарская, Кәрим Тинчурин, Хәлил Әбҗәлилов, Фатыйма Ильская һәм башка татар артистлары татар театры тарихында алтын хәрефләр белән язылган.

 2 А.Б.  Удивительно! Только в городе Казани есть столько театров! Это театр оперы и балета имени Мусы Джалиля, Татарский государственный академический театр имени Галиасгара Камала, Большой русский драматический театр имени Качалова, государственный театр комедии имени Карима Тинчурина и многие другие...

3  укучы башкаруында кечкенә сценка:

 2 әү  ашыга-ашыга каядыр бара (әйдә тизрәк  инде, нәрсә кабаланасың? Театрга соңга калабыз бит!

Кая болай ашыгасыз?

Бәйрәмгә!

Нинди бәйрәмгә?

111нче мәктәптә театр бәйрәме  була  икән, Тинчурин театрыннан артистлар да килгән ди.

- Шулаймыни,  хәзер без дә килеп җитәрбез, матур күлмәкләребезне киик тә...

-Исәнмесез. Монда театрның 115 еллыгын бәйрәм итәләр диләр, дөресме ул?

1 А.Б.  Хуш киләсез, кунаклар, түрдән узыгыз.  Әйе, дөрес, чыннан да быел театрыбызга 115 яшь тула. Халыкның талантын, рухи дөньясын, дәрәҗәсен билгели торган театр сәнгате - милләтебезнең казанышы һәм чиксез горурлыгы.

2А.Б. Быть актером, человеком, творящим это чудо, пусть даже на маленькой скромной сцене – что может быть увлекательней?

1 А.Б. Театрның  йөзек кашлары – бу артистлар. Безнең шәһәребез Артистларына килгәндә исә, алар теләсә кайсы театр сәхнәсен бизәрлек. Һәм  бүген бездә кунакта Кәрим Тинчурин исемендәге татар дәүләт драма һәм комедия театры артисты - Салават Хәбибуллин !

1А.Б. Салават абый, үзегез турында сөйләгез әле?

-Ни өчен театр сәнгатен сайладыгыз?

- Сез үз эшегезне яратасызмы?

- Сезнең тагын нинди хоббиларыгыз бар?

Хөрмәтле тамашачылар, Салават абыйга сорауларыгыз булса, рәхим итегез!

   (Укучылардан сораулар)

1 А.Б. Тамашачы театрга ял итәргә йөри, сәнгатьне яратып, “театр” дигән тылсымлы дөньяның серләрен ачарга йөри...

Алинә белән Адилә башкаруында И. Юзеевның “Син Һәрвакыт юлда” шигыреннән өзек тыңлау.

Син һәрвакыт юлда... Халык белән,

Салкын кышын, эссе җәйләрен.

Рәхмәт сиңа: безнең уйны-хисне

Тамашачы белән бәйләдең.

Син һәрвакыт юлда... Халык белән,

Тормыш үзәгеннән киләсең,

Син фаҗига булып кайгырасың,

Комедия булып көләсең.

 Укучы. Салават абый, әйтегез әле, ә сезгә кайсы жанр  якынрак, комедияме әллә драмамы?

1 А.Б. Театр – ул искиткеч могҗиза. Чынбарлык агымы – сәхнәдә. Сәхнәдә, кечкенә генә булса да, роль уйнарга хыялланмаган кеше юктыр. Безнең  дә мәктәбебездә сәләтле балалар күп. Ел дәвамында алар төрледән төрле бәйге-конкурсларда катнашалар.

“Сәхнә” җыры  (видеороликлар).

Аяз, Айгөл, Катя  башкаруында шаян җырлы-бию.

2 А.Б. Театр  – это уникальное явление. Несмотря на трудности в истории жизни и создания татарского театра, он продолжает жить и радовать нас своими постановками, которые входят в сокровищницу национальной культуры.  Сейчас  представляем вам  отрывок из спектакля Исламии Махмудовны “Первая любовь» (“Беренче мәхәббәт”) в исполнении  Энҗе, Ралина и Салавата Хабибуллина.

Спектакльдән өзек карау.

1А.Б.  Ә хәзер сүзне Салават абыйга бирәбез.

Салават Хәбибуллин җитәкчелегендә укучылар белән уеннар.

2А.Б.

Как хорошо, что есть театр!

Он был и будет с нами вечно.

Всегда готовый утверждать

Все, что на свете человечно.

Здесь все прекрасно – жесты, маски,

Костюмы, музыка, игра.

Здесь оживают наши сказки

И сними светлый мир добра.

1 А.Б. Театр – милләт язмышының һич тутыкмас көзгесе ул. Бик күп еллар дәвамында татар милләтенең рухын, милли үзенчәлеген, телен, әхлагын саклап һәм үстереп, безне бербөтен халык итеп тотучы татар театры һичшиксез, олы ихтирамга, чиксез мәхәббәткә лаек. Безнең халык китаплы һәм театрлы халык бит ул. Һәр кешенең җанында театрга карата булган мәхәббәт яши. Шуңа күрә халкыбызның йөзе булып яшәп килгән театрыбыз киләчәктә дә чәчәк атар, дип өметләнеп калабыз. Шәһәребезнең театр артистларына бик зур рәхмәтебезне белдереп, аларны яратып, хөрмәт итеп кабул итүче тамашачы, иҗади уңышлар телибез....