Разработка урока «Эсэгын һургаал» Б-Х.Ж. Цырендоржиевна
методическая разработка (9 класс)

Предмет: буряад литература

Класс: 9-дэхи

Хэшээлэй сэдэб: «Эсэгын һургаал» Б-Х.Ж. Цырендоржиевна.

Хэшээлэй эпиграф: «Абын угэ - алтан» (оньһон үгэ)

Хэшээлэй зорилгонууд:

Һургалгын: Б-Х Ж.Цырендоржиевнатай танилсуулха, аба тухай бэшэhэн текст дээрэнь худэлхэ, һургаал элирүүлхэ. Шэнэ мэдэсэтэй болголго.

Хүгжөөлгын: уран гоёор уншалга, аман ба бэшэмэл холбоо хэлэлгэ хүгжөөхэ.

Хүмүүжүүлгын: Буһэ гээшэтэй танилсалга, Яагаад буhэлхэ, хадагалха тухай  мэдэсэ абалга. Туршалга. Буряад барадайнгаа ёhо заншалтай танилсалга, хүмүүжүүлгэ.

Хэшээлэй янза: шэнэ мэдэсэ үзэлгын болон түрүүлэн бэхижүүлгын хэшээл

Хэшээлэй түхэл:

Хэрэгсэлнүүд: презентаци, Б-Х.Ж. Цырендоржиевагай ном «Хун болохо багаhаа», текст «Аба», Жалсанов Балдан буряад дэгэл ба буһэтэеэ хэшээлдэ уригдажа буһэ буһэлхэ тухай зааха.

Хэшээлэй түсэб: 1. Эмхидхэлэй үе.                                        1.Эмхидхэлэй үе.

                               2. Шэнэ мэдэсэ хадуун абахые бэлдэлгэ.        2. Гол хуби.

                               3. Шэнэ материал үзэлгэ.               3. Хэшээлэй дүн.

                               4. Шэнэ мэдэсые бэхижүүлгэ.                4. Гэрэй даабари.

                               5. Хэшээлэй дүн гаргалга.

                               6. Гэрэй даабари.

Хэшээлэй ябаса:

I. Эмхидхэлэй үе.

1. Мэндэшэлгэ, анхарал эмхидхэлгэ.

- Сайн байна, һурагшад! Мүнөөдэр бидэ буряад литературын хэшээл үнгэргэхэбди. Тиигээд хэшээлдээ булта анхаралтайгаар намайгаа шагнажа, эдэбхитэйгээр, һайнаар ажаллахыетнай хүсэнэб.

2. Һурагшадай мэдэсэ һэргээн, һуралсалай ситуаци бии бололго.

- Слайд дээрэхи асуудалда харюу угоод туршагты.

Хэндэ эдеэнэй дээжэ тон түрүүн аягалдаг бэ?

1. Хэндэб? (Абадаа, гэрэй эзэндэ, ундэр наhатай буhэтэй хундэ).
2. Муноо хэн тухай хоорэлдэхэ гээшэбибди? (аба, эсэгэ тухай)
3. Һара удэроо дэбтэртээ бэшэгты.
4. Темэ слайд дээрэ байна.
5. Ямар зорилго табихамнайб?

Эсэгын һургаал заабаритай, журамтай танилсаха.

II. Гол хуби.

Текст дээрэ хүдэлмэри. (хуугэд бухэн эсэгэ тухай текст уншана)

1. Словарна хүдэлмэри.

2. Уран уншалга (багша уншана)
3. Эсэгыен 5 журам дэбтэртээ бэшэгты.
4. Оньһон үгэнүүдые һурагшад уншана

Жалсанов Балданай буһэ бэһэлхые ба хадагалхые хоорэжэ угэлгэ.

III. Хэшээлэй дүн.

- Хэшээлнай юундэ зорюулагдааб?

- Мүнөөдэр хэшээлдээ абаhан мэдэсэтнай саашанхи байра байдалдатнай хэрэгтэй болохо гээшэ гу?    

Работа в парах:

- Мүнөө «Аба» гэжэ үгэ абаад, синквейн зохёогты. (1 стр – сущ, 2 стр.  – 2 прилаг, 3стр – 3 глагола, 4 строка фраза короткое предложение, 5 строка – слово завершающее)

IV. Гэрэй даабари.

А) Аба тухайгаа сочинени бэшэхэ.

Б) Аба тухай 5 оньһон үгэнүүдые сээжэлдэхэ.

В) Абынгаа портредаар гү, али зураад описани хэхэ.