Календарно - тематическое планирование
календарно-тематическое планирование (9 класс)

9 класслан туныктымо паша программе.

Умылтарыме серыш.

Документын статусшо.

9 класслан паша программе марий литератур программе(2014 ий) негызеш возалтын. Тыгак федеральный  стандарт дене келыштаралт толын..2014 ийысе программын авторжо – П.А.Апакаев. «Образований нерген законлан»(1992), Марий образовательный учережденийжын кугыжаныш программыжлан(1997), концепцийжылан( 1996)да моло нормативно – правовой документ –влаклан энертен возымо.

       Документын  структурыжо.

          Тиде паша программа тичмашлык документ.Тышке         вич раздел пура: умылтарымаш серыш, туныктымо  тематический план, тунемме  курсысо темын содержанийже, йоча – шамычын шинчымашым налме требований, кучылтмо литератур. Паша программа тема – влакын содержанийжым келгемден почын пуа да мыняр шагатым  кажне теме дене эртараш шонымым рашемда.

      Туныктымо предметын общий характеристикыже.

   Марий литератур – тиде марий калыкын сылнымут литератур, кугу уш-акыл поянлыкше. Тунемше тудын дене изинекак палыме лиеш.  Тудо калыкын илен эртыме корныжым, кызытсе илышыжым, йÿлажым, ойгыжым, кумылжым йылмын поянлык гоч почын пуа, лудшо енын илышын  умылымашыжым кумданда,чонешыже поро кышам шындара.    9 класслан программым концентрический да хронологический негыз – влакым шотыш налын келыштарыме. Тунемшаш произведений – влакым , идейный содержанийыштлан энертен, тема – влак йыр чумырымо.Калык ойпого, тÿрлö жапыште возымо произведений – влак калыкын илен эртыме корныжым почын пуат. : классыште содержанийышт да чоналтмышт дене сложныйрак, илыш чыным почын пуымаште кумдарак, келгырак произведений – влак пуалтыт.

Йылме лывыртыме пашат виян толшаш.: классыште тунемше кажне йоча шке шонымашым чаткан, литературно чын почын пуышаш.

      Произведенийын текстше – влакым тунемаш-43 шагат, йылме лывыртыме пашалан-20 шагат, шке семын лудаш да канашаш палемдыме произведений – влакым иктешлаш -5 шагат пуалтеш. Чылаже 68 шагат.

Программын цельже: кыдалаш школлан ямдылыме марий литератур программе – туныктымо пашаште тÿн документ, тудо йоча-влаклан шочмо йылме нерген могай да мыняр шинчымашым, тудым кучылт моштымо усталыкым пуаш кÿлмым палемда. Программе предметын тÿрлö ужашыжым тунемме радамым палемда, нунын кокласе кылым класс гыч классыш пенгыдемден толаш йöным ышта.

Задачыже –влак:

1. Произведений - влаклан пуымо умылтарымаш паша радамым палемден, йоча- влаклан келге шинчымашым пуаш;
2. Сылнымутан литератур айдемын эстетический да этический ойыртемжым, чон моторлыкшым почын, у тукымым нравственныйда морально –этически шуараш;
3. марий калыкын культурыжо дене палдарен, тудын сенымашыжым тÿзатен шукемден моштышо тукымым кушташ; тудо шочмо калыкын поро койыш-шоктыш да илыш-йÿла ойыртемжым арален кодаш да шке ÿмыр-пÿрымаштыже умбакыже шуяш ямде лийшаш.

Туныктымын паша лектышыже.

9 классыште тунемше шинчымашым налме дене пырля, тудым ,моштен, илышыште кучылтшаш.

        Программын содержанийже.

1 раздел.Ончылмут. (1 шагат)

 2- шо раздел. Литератур- сылнымут искусство социальный событий – влак жапысе илышыже(16 шагат)

Я.Ялкайн.Илыш- корныжо да творчествыже. «Андрий Толкын» повесть.(4 шагат)

К.Коршунов. Илыш - корныжо да творчествыже. «»Аксар ден Юлавий»драме.(4 шагат)

Н.Ильяков. Илыш - корныжо да творчествыже. «Опак Микита» роман, «Онтон Йыван» ойлымаш.(5 шагат).

Семен Вишневский. Илыш- корныжо да творчествыже. «Пиал» поэме.(3 шагат)

3-шо раздел.Кызытсе марий литератур.(3 шагат)

Литератур теорий:ойлымаш да повесть, тема ден идей, произведенийын чоналтмыже, биографий ден автобиографий,очерк, драме, комедий, почеламут, поэме,роман,описаний, повествований, диалог, монолог, сюжет, контраст, стихосложений ойыртем, лирика..

Тунемше ий мучаште мом ыштен моштышаш

- сылнымут образ нерген;

-сылнымутан произведенийын структырыжым да йылме ойыртемжым;

- произведенийын род да жанр ойыртем;

-тунемме произведенийын темыжым, идейно- нравственный содержанийжым;

-авторын шонымашыжым ужын моштымаш;

-произведенийын кызытсе  дене кылдалтмыжым;

-эпический произведенийым але ужашым каласкалымаш;

-проблемный йодыш – влаклан устно але возен моштышаш;

-литературный, публицистический але свободный темылан сочиненийым возышаш

Кучылтшаш литератур.

1. Марий литератур: 9 класслан учебник- хрестоматий/П.А.Апакаев ден Г.Н.Бояринова  ямдыленыт.- Йошкар-Ола: Марий книга савыктыш, 1994.- 352 стр
2. Писатели МарийЭл: библиографический справочник/сост.: А.Васинкин, В.Абукаев и др.-Йошкар –Ола: Марий книжное издательство, 2008.- 752 с.