Мастер класс учителей Татарского языка
рабочая программа (7 класс)

Опубликовано 01.03.2019 - 15:25 - Хабирова Милеуша Сафуановна

Ментальная карта

Скачать:

Вложение	Размер
mentalnaya_karta_video.docx	11.15 КБ
ktp_7.docx	44.16 КБ
h.taktashnyn_alsupoemasy.docx	19 КБ

Предварительный просмотр:

https://yadi.sk/i/porTovmVtXPIEQ

Предварительный просмотр:

Программа: “Татар телендә төп һәм урта белем бирү мәктәпләре өчен ана теленнән программа” (5-9 нчы сыйныфлар, авторлары – Г.Р.Галиуллина, М.М. Шакурова)

Уку әсбабы: Н.В.Максимов, Г.Ә.Нәбиуллина Татар теле 7 класс . Татар телендә гомуми белем бирү оешмалары өчен уку әсбабы

(Казан Татарстан китап нәшрияты 2014)

Гомуми төп һәм урта белем бирү мәктәбенең 5-9 нчы сыйныфларында ана теленнән белем бирүнең максатлары:

1) коммуникатив максат: укучыларны ана телендә иркен сөйләшергә һәм аралашырга, логик эзлекле итеп уйлый белергә, фикерне төгәл, ачык итеп җиткерә белергә өйрәтү; туган телнең аралашуда, рухи-әхлакый нормалар формалашуда һәм дөньяны танып белүдә төп чара булуын, аның эстетик кыйммәтен аңлату;

2) фәнни максат: татар теленең фонетик, график, орфографик, орфоэпик, лексик, сүз төзелеше һәм ясалышы, грамматик, стилистик нигезләре турында теоретик мәгълүмат бирү;

3) тәрбияви максат: туган телгә ихтирам һәм ярату хисләре тәрбияләү; укучыларда гуманлылык хисләрен тәрбияләү; әти-әниләргә, инвалидларга, ятим балаларга шәфкатьлелек хисләрен тәрбияләү; матурлыкны күрә, тоя белергә өйрәтү; туган як табигатен яратырга өйрәтү; туган илең белән горурлану, аны саклау; сәламәт яшәүнең бер төре булган спорт белән кызыксындыру һ.б.

Бурычлар:

●укучыларның башлангыч мәктәптә татар теленең фонетик, график, орфографик, орфоэпик, лексик, сүз ясалыш, грамматик, стилистик нигезләреннән алган белемнәрен системалаштыру, катлаулырак формаларда өйрәтүне дәвам итү һәм телне тулы бер система буларак күзаллауны булдыру;

●укучыларның иҗади һәм мөстәкыйль фикерли алу мөмкинлекләрен үстерү, үз фикерләрен дәлилләргә күнектерү;

●телнең төп грамматик чараларын сөйләм процессында куллануга ирешү;

● язма һәм сөйләмә тел чараларын дөрес куллана белергә, аларны чагыштыра һәм кирәклесен сайлый, бәяли белергә өйрәтү;

●татар әдәби теле нормаларын һәм стилистик мөмкинлекләрен ачык күзаллауга, аларны тиешенчә куллана белүгә өйрәтү;

●телнең милли мәдәниятнең чагылышы булуын, тел һәм тарих бердәмлеген аңлату; татар теленең милли-мәдәни үзенчәлегенә төшендерү; татар һәм башка халыкларның рухи мирасына ихтирам тәрбияләү;

●татар халкының этник төркемнәре һәм диалектлары, төрки телләр, татар теле, татар язуы, татар халкының рухи, әхлакый, мәдәни мирасы турында мәгълүмат бирү;

●татар телен иҗтимагый күренеш буларак аңлау, тел нормаларын саклап, тормышның төрле ситуацияләренә бәйле рәвештә тел чараларын дөрес кулланып, аралаша-аңлаша белү;

Эш программасы ,программа материалын 70 сәгатькә бүлеп, атнага 2 сәгать хисабыннан төзелде.

Укучыларның әзерлек дәрәҗәсенә таләпләр:

1.Ел дәвамында үткән синтаксик күренешләрне текст эчендә таный һәм аларга аңлатма бирү, төрле калыптагы гади җөмләләр (ике яки бер составлы җөмләләр, эндәш һәм кереш сүзле җөмләләр, тиңдәш кисәкле яки аерымланган иярчен кисәкләре булган җөмләләр һ.б.) төзү, дөрес интоция белән уку, гади җөмлә синтаксисында өйрәнелгән тыныш билгеләрен дөрес куеп язу.

2.Җөмләнең баш һәм иярчен кисәкләре арасындагы мөнәсәбәтләрне аңлау, бәйләнеш чараларын күрсәтү.

3.Җөмлә төрләрен аеру, алар янында тыныш билгеләрен дөрес кую.

4. Гариза яза белү.

5. Татар теленең төп берәмлекләрен һәм аларның билгеләрен белү.

6.Җөмләнең баш һәм иярчен кисәкләре арасындагы мөнәсәбәтләрне аңлау.

Тематик планлаштыру

№		Курсның эчтәлеге	Сәгать саны
1 2 3 4 5 6 7		Кереш.Сүз төркемнәре. Мөстәкыйль сүз төркемнәре. Исемнең, сыйфатның, алмашлыкның,санның,фигыльнең һәм рәвешнең лексик-семантик һәм морфологик-синтаксик үзенчәлекләре. Бәйләгеч һәм модаль сүз төркемнәре, аларның сөйләмдә кулланылышы .Сүз ясалышы.Сүзләрнең мәгънәле кисәкләре. Сүзләрнең сөйләмдәге роле .Синтаксис турында төшенчә.Сөйләмдә сүзләр бәйләнеше. Тезүле бәйләнеш. Тыныш билгеләре.Тиңдәш кисәкләр янында гомумиләштерүче сүзләр. Тыныш билгеләре.Ияртүле бәйләнеш. Иярүче һәм ияртүче сүз, аларның шартлы билгесе.Ияртүле бәйләнештәге сүзләр арасында хәбәрлекле мөнәсәбәт. Ияртүле бәйләнештәге сүзләр арасында ачыклаулы мөнәсәбәт.Ияртүле бәйләнештәге сүзләр арасында аныклаулы мөнәсәбәт. Ияртүле бәйләнешне кабатлауга күнегүләр эшләү. Синтаксик берәмлекләр. Сүзтезмә турында төшенчә.Фигыль сүзтезмә. Сүзтезмәдәге бәйләүче чаралар. Исем сүзтезмә. Сүзтезмәдәге бәйләүче чаралар. Сыйфат сүзтезмә.Сүзтезмәдәге бәйләүче чаралар.Алмашлык сүзтезмә. Сүзтезмәдәге бәйләүче чаралар.Сан сүзтезмә. Сүзтезмәдәге бәйләүче чаралар.Рәвеш сүзтезмә. Сүзтезмәдәге бәйләүче чаралар.Хәбәрлек сүз сүзтезмә. Сүзтезмәдәге бәйләүче чаралар. Бифункциональ кушымчалар.Сүзтезмәләрне тикшерү тәртибе.Сүзтезмәләрне гомумиләштереп кабатлау,зачетка әзерләнү. Җөмлә. Гади җөмлә төрләре. Ике составлы җөмлә. Бер составлы җөмлә.Сөйләмдә бер составлы җөмләләрнең кулланылыш үзенчәлекләре. Әйтү максаты ягыннан җөмлә төрләре. Хикәя, сорау, боерык җөмләләр. Тойгылы җөмлә. Эндәш һәм кереш сүзләр, ымлыклар. Алар янында куела торган тыныш билгеләре.Раслау һәм инкярь җөмләләр.Җыйнак һәм җәенке җөмләләр.Тулы һәм ким җөмләләр.Өстәлмәләр. Гади һәм кушма җөмләләр. Теркәгечле кушма җөмлә. Теркәгечсез кушма җөмлә. Җөмләнең баш кисәкләре.Ия һәм аның белдерелүе.Иянең төрләреХәбәр һәм аның белдерелүе.Хәбәрнең төрләре. Җөмләнең иярчен кисәкләре.Аергыч һәм аның белдерелүе.Тәмамлык. Тәмамлыкның төрләре.Тәмамлыкның төрләре буенча күнегүләр эшләү.. . Гариза язу. Хәлләр. Вакыт һәм урын хәлләре. Сәбәп һәм максат хәлләре. Туган як табигатен тасвирлау (пейзаж).Рәвеш һәм күләм хәлләре.Шарт һәм кире хәл. Аныклагыч. Аның белдерелүе.. Җөмләнең тиңдәш кисәкләре. Тиңдәш кисәкләрнең үзара бәйләнеше.Тиңдәш кисәкләр янында тыныш билгеләре.Тиңдәш һәм тиңдәш түгел аергычлар. Җөмләнең модаль кисәкләре. Эндәш сүзләр.Эндәш сүзләр янында тыныш билгеләре.Кереш сүзләр. Керешмәләр. Җөмләдә сүзләр тәртибе. Сүзләрнең туры тәртибе.Сүзләрнең кире тәртибе.Җөмләдә сүз тәртибе һәм логик басым. Җөмләнең аерымланган кисәкләре.Җөмләнең аерымланган кисәкләре буенча күнегүләр эшләү.. Аныклагычларның аерымлануы. Аныклагычлар янында тыныш билгеләре. Аерымланган хәлләр. Аерымланган хәлләр янында тыныш билгеләре. Җөмләнең аерымланган кисәкләрен гомумиләштереп кабатлау. Җөмлә кисәкләрен шартлы билгеләр ярдәмендә билгеләп тикшерү. Җөмлә кисәкләрен шартлы билгеләр ярдәмендә тикшерүгә карата күнегүләр эшләү. Ике составлы җөмләләргә морфологик-синтаксик анализ ясау. Бер составлы җөмләләргә морфологик-синтаксик анализ ясау. Катлауландырылган җөмләләргә морфологик-синтаксик анализ ясау. Гади җөмләләргә морфологик-синтаксик анализ ясау. Җөмләгә билгеләмә бирү.. Бер составлы җөмләләрне кабатлау. Ике составлы җөмләләрне кабатлау. Гади җөмлә синтаксисын кабатлау. Йомгаклау дәресе.	6 10 6 7 2 5 1 3 5 11
	Бәйләнешле сөйләм үстерү		8
	Диктантлар		6
	Барлыгы		70

Календарь- тематик план.

№	Тема	Сәгать саны	Дата		Искәрмә
№	Тема	Сәгать саны	План буенча	фактик	Искәрмә
1	Кереш.Сүз төркемнәре.	1
2	Мөстәкыйль сүз төркемнәре. Исемнең, сыйфатның, алмашлыкның,санның,фигыльнең һәм рәвешнең лексик-семантик һәм морфологик-синтаксик үзенчәлекләре.	1
3	Бәйләгеч һәм модаль сүз төркемнәре, аларның сөйләмдә кулланылышы	1
4	Сүз ясалышы. Сүзләрнең мәгънәле кисәкләре.	1
5	Кереш диктант. “Хезмәт” Н.В.Максимов ,С.М.Трофимова, М.З.Хәмидуллина “Татар теленнән диктантлар һәм изложениеләр җыентыгы” татар урта гомуми белем бирү мәктәбенең 5-11 нче сыйныфларына укытучылар өчен кулланма Казан”Мәгариф “ нәшрияты ,2005 нче ел (46 нчы бит)	1
6	Хаталар өстендә эш. Сүзләрнең сөйләмдәге роле	1
7	Синтаксис турында төшенчә. Сөйләмдә сүзләр бәйләнеше. Тезүле бәйләнеш. Тыныш билгеләре.	1
8	Тиңдәш кисәкләр янында гомумиләштерүче сүзләр. Тыныш билгеләре.	1
9	Ияртүле бәйләнеш. Иярүче һәм ияртүче сүз, аларның шартлы билгесе.	1
10	Ияртүле бәйләнештәге сүзләр арасында хәбәрлекле мөнәсәбәт. Б.С.Ү. “Минем җәйге көннәрем” темасына сочинение язу.	1
11	Х.Ө.Э. Ияртүле бәйләнештәге сүзләр арасында ачыклаулы мөнәсәбәт.	1
12	Б.С.Ү.Изложение. “Омтылыш” Н.В.Максимов ,С.М.Трофимова, М.З.Хәмидуллина “Татар теленнән диктантлар һәм изложениеләр җыентыгы” татар урта гомуми белем бирү мәктәбенең 5-11 нче сыйныфларына укытучылар өчен кулланма Казан”Мәгариф “ нәшрияты ,2005 нче ел (100-101 нче битләр)	1
13	И Ияртүле бәйләнешне кабатлауга күнегүләр эшләү. яртүле бәйләнештәге сүзләр арасында аныклаулы мөнәсәбәт.	1
14	Х.Ө.Э. Синтаксик берәмлекләр.Сүзтезмә турында төшенчә. Фигыль сүзтезмә. Сүзтезмәдәге бәйләүче чаралар.	1
15	Контроль диктант. “Лагерьда Сабантуй”. З.Н.Хәбибуллина, Г.Ш.Нәбиуллина “Диктантлар җыентыгы” Казан “Мәгариф” нәшрияты 2006 нчы ел (104 нче бит)	1
16	Исем сүзтезмә. Сыйфат сүзтезмә. Сүзтезмәдәге бәйләүче чаралар. Сүзтезмәдәге бәйләүче чаралар.	1
17	Алмашлык сүзтезмә. Сүзтезмәдәге бәйләүче чаралар.	1
18	Б.С.Ү. Портрет яки картина нигезендә хикәяләү. (сыйфатлама элементларын күбрәк кулланып)	1
19	Сан сүзтезмә. Сүзтезмәдәге бәйләүче чаралар. Рәвеш сүзтезмә. Сүзтезмәдәге бәйләүче чаралар.	1
20	Хәбәрлек сүз сүзтезмә. Сүзтезмәдәге бәйләүче чаралар Бифункциональ кушымчалар.	1
21	Сүзтезмәләрне тикшерү тәртибе. Сүзтезмәләрне гомумиләштереп кабатлау,зачетка әзерләнү.	1
22	Җөмлә. Гади җөмлә төрләре. Ике составлы җөмлә.	1
23	Бер составлы җөмлә.Бер составлы фигыль җөмлә, бер составлы исем җөмлә.Сөйләмдә бер составлы җөмләләрнең кулланылыш үзенчәлекләре.	1
24	Әйтү максаты ягыннан җөмлә төрләре. Хикәя, сорау, боерык җөмләләр. Тойгылы җөмлә.	1
25	Тикшерү диктанты “Артыш” З.Н.Хәбибуллина, Г.Ш.Нәбиуллина “Диктантлар җыентыгы” Казан “Мәгариф” нәшрияты 2006 нчы ел (109 нчы бит)	1
26	Х.Ө.Э. Эндәш һәм кереш сүзләр, ымлыклар. Алар янында куела торган тыныш билгеләре.	1
27	Раслау һәм инкярь җөмләләр. Җыйнак һәм җәенке җөмләләр.	1
28	Тулы һәм ким җөмләләр. Өстәлмәләр	1
29	Б.С.Ү. Контроль изложение “Яшәү өчен көрәш” Н.В.Максимов ,С.М.Трофимова, М.З.Хәмидуллина “Татар теленнән диктантлар һәм изложениеләр җыентыгы” татар урта гомуми белем бирү мәктәбенең 5-11 нче сыйныфларына укытучылар өчен кулланма Казан”Мәгариф “ нәшрияты ,2005 нче ел (101-102 нче битләр)	1
30	Х.Ө.Э. Гади һәм кушма җөмләләр.	1
31	Теркәгечле кушма җөмлә.	1
32	Теркәгечсез кушма җөмлә.	1
33	Контроль диктант “ Шаулагыз имәннәр”. З.Н.Хәбибуллина, Г.Ш.Нәбиуллина “Диктантлар җыентыгы” Казан “Мәгариф” нәшрияты 2006 нчы ел (110 нчы бит)	1
34	Х.Ө.Э. Җөмләнең баш кисәкләре. Ия һәм аның белдерелүе. Иянең төрләре. Б.С.Ү. Сочинение “Минем яраткан әдәби героем”	1
35	Х.Ө.Э. Хәбәр һәм аның белдерелүе. Хәбәрнең төрләре.	1
36	Җөмләнең иярчен кисәкләре. Аергыч һәм аның белдерелүе.	1
37	Тәмамлык. Тәмамлыкның төрләре. Тәмамлыкның төрләре буенча күнегүләр эшләү..	1
38	Б.С.Ү. Гариза язу.	1
39	Искәртмәле диктант “Мәктәпкә барганда”. З.Н.Хәбибуллина, Г.Ш.Нәбиуллина “Диктантлар җыентыгы” Казан “Мәгариф” нәшрияты 2006 нчы ел (112-113 нче битләр)	1
40	Х.Ө.Э. Хәлләр. Вакыт һәм урын хәлләре	1
41	Сәбәп һәм максат хәлләре.	1
42	Б.С.Ү. Туган як табигатен тасвирлау (пейзаж).	1
43	Рәвеш һәм күләм хәлләре.	1
44	Шарт һәм кире хәл.	1
45	Аныклагыч. Аның белдерелүе.	1
46	Б.С.Ү. Контроль сочинение “Туган телем- иркә гөлем”	1
47	Х.Ө.Э. Җөмләнең тиңдәш кисәкләре. Тиңдәш кисәкләрнең үзара бәйләнеше.	1
48	Тиңдәш кисәкләр янында тыныш билгеләре. Тиңдәш һәм тиңдәш түгел аергычлар.	1
49	Җөмләнең модаль кисәкләре. Эндәш сүзләр. Эндәш сүзләр янында тыныш билгеләре.	1
50	Кереш сүзләр Керешмәләр.	1
51	Контроль диктант “ Гөмбә”. З.Н.Хәбибуллина, Г.Ш.Нәбиуллина “Диктантлар җыентыгы” Казан “Мәгариф” нәшрияты 2006 нчы ел (132 нче бит)	1
52	Х.Ө.Э. Җөмләдә сүзләр тәртибе. Сүзләрнең туры тәртибе. Сүзләрнең кире тәртибе.	1
53	Җөмләдә сүз тәртибе һәм логик басым.	1
54	Җөмләнең аерымланган кисәкләре.	1
55	Аныклагычларның аерымлануы. Аныклагычлар янында тыныш билгеләре.	1
56	Б.С.Ү. Изложение . “Бер-беренә бирелгәнлек” Н.В.Максимов ,С.М.Трофимова, М.З.Хәмидуллина “Татар теленнән диктантлар һәм изложениеләр җыентыгы” татар урта гомуми белем бирү мәктәбенең 5-11 нче сыйныфларына укытучылар өчен кулланма Казан”Мәгариф “ нәшрияты ,2005 нче ел , (105 нче бит)	1
57	Х.Ө.Э. Җөмләнең аерымланган кисәкләре буенча күнегүләр эшләү	1
58	Аерымланган хәлләр. Аерымланган хәлләр янында тыныш билгеләре.	1
59	Җөмләнең аерымланган кисәкләрен гомумиләштереп кабатлау.	1
60	Диктант “Кыш урталары...” дип башланган текст. З.Н.Хәбибуллина, Г.Ш.Нәбиуллина “Диктантлар җыентыгы” Казан “Мәгариф” нәшрияты 2006 нчы ел (128нче бит)	1
61	Х.Ө.Э. Җөмлә кисәкләрен шартлы билгеләр ярдәмендә билгеләп тикшерү. Җөмлә кисәкләрен шартлы билгеләр ярдәмендә тикшерүгә карата күнегүләр эшләү.	1

62	Б.С.Ү Контроль изложение. “Соңгы истәлек”. Н.С.Гыймадиева , Р.А.Баһавиева “Контроль диктантлар һәм изложениеләр җыентыгы”Казан “Яңалиф” нәшрияты 2006 нчы ел , (58-59 нчы бит)	1
63	Х.Ө.Э. Катлауландырылган җөмләләргә морфологик-синтаксик анализ ясау.	1
64	Ике составлы җөмләләргә морфологик-синтаксик анализ ясау. Бер составлы җөмләләргә морфологик-синтаксик анализ ясау.	1
65	Б.С.Ү Контроль сочинение “Киләчәк бүгеннән башлана”	1
66	Б.С.Ү. Сочинениеләрне бергәләп тикшерү Гади җөмләләргә морфологик-синтаксик анализ ясау	1
67	Җөмләгә билгеләмә бирү.	1
68	Арадаш аттестация . Гр.биремле контроль диктант “Саумы, кояшлы иртә” З.Н.Хәбибуллина, Г.Ш.Нәбиуллина “Диктантлар җыентыгы” Казан “Мәгариф” нәшрияты 2006 нчы ел (145-146 нчы битләр)	1
69	Х.Ө.Э. Бер составлы җөмләләрне кабатлау. Ике составлы җөмләләрне кабатлау.	1
70	Йомгаклау дәресе.	1

Өстәмә әдәбият.

1.Г.Р.Галиуллина. Татар теле.Лексикология. Казан,»Мәгариф» 2007

2Ф.Ф.Харисов, Ч.М.Харисова Татар теле.Кагыйдәләр,күнегүләр.»Мәгариф» 2007

4 М.З.Зәкиев. Татар синтаксисы «Мәгариф» 2005

5 Ф.М.Хисамова. Татар теле морфологиясе. «Мәгариф» 2006.

6. Н.В.Максимов,Э.В.Шәйхразиева.Урта мәктәптә татар теле укыту.Гади җөмлә синтаксисы. «Мәгариф», 2008.

7. З.Х.Хәбибуллина,Г.Ш.Нәбиуллина.5-11 сыйныфлар өчен диктантлар җыентыгы.Казан, «Мәгариф», 2001.

8.Хәбибуллина З.Н. Диктантлар җыентыгы. «Мәгариф», 2001.

9.Ч.М.Харисова.Татар теле: теория, күнегүләр, тестлар. “Мәгариф” 2006.

10.Н.В.Максимов Татар теленнән тестлар. «Мәгариф» 2008.

11. Р.Шәмсетдинова Татар теле: күнегүләр, анализ үрнәкләре, тестлар.

12.Ф.Ф.Харисова, Ч.М.Харисова. Татар теленнән күнегүләр һәм тестлар. «Яңалиф» 2006

13.З.Н.Хәбибуллина, И.Г.Гыйләҗев Изложениеләр җыентыгы. “Мәгариф”.

14. З.Н Хәбибуллина, Р.С.Мәҗитова Диктантлар җыентыгы. “Мәгариф”.

15. Ф.С.Сафиуллина.Хәзерге татар әдәби теле. “Мәгариф”2002.

7 нче сыйныфта татар теленнән язма эшләр.

№	Дәрес №	Тема	Контроль төре	Чыганак
1	5	Алдагы сыйныфларда үткәннәрне кабатлау	Кереш диктант. “Хезмәт”	Н.В.Максимов ,С.М.Трофимова, М.З.Хәмидуллина “Татар теленнән диктантлар һәм изложениеләр җыентыгы” татар урта гомуми белем бирү мәктәбенең 5-11 нче сыйныфларына укытучылар өчен кулланма Казан”Мәгариф “ нәшрияты ,2005 нче ел (46 нчы бит)
2	15	Тезүле һәм ияртүле бәйләнеш	Б.С.Ү. “Минем җәйге көннәрем” темасына сочинение язу.
3	17	Ияртүле бәйләнештәге сүзләр арасында ачыклаулы мөнәсәбәт.	Б.С.Ү.Изложение. “Омтылыш”	Н.В.Максимов ,С.М.Трофимова, М.З.Хәмидуллина “Татар теленнән диктантлар һәм изложениеләр җыентыгы” татар урта гомуми белем бирү мәктәбенең 5-11 нче сыйныфларына укытучылар өчен кулланма Казан”Мәгариф “ нәшрияты ,2005 нче ел (100-101 нче битләр)
4	22	Сүзтезмәдәге бәйләүче чаралар	Контроль диктант. “Лагерьда Сабантуй”.	З.Н.Хәбибуллина, Г.Ш.Нәбиуллина “Диктантлар җыентыгы” Казан “Мәгариф” нәшрияты 2006 нчы ел (104 нче бит)
5	26	Сүзтезмәдәге бәйләүче чаралар	Б.С.Ү. Портрет яки картина нигезендә хикәяләү. (сыйфатлама элементларын күбрәк кулланып)
6	37	Әйтү максаты ягыннан җөмлә төрләре.	Тикшерү диктанты “Артыш”	З.Н.Хәбибуллина, Г.Ш.Нәбиуллина “Диктантлар җыентыгы” Казан “Мәгариф” нәшрияты 2006 нчы ел (109 нчы бит)
7	43	Тулы һәм ким җөмләләр. Өстәлмәләр	Б.С.Ү. Контроль изложение “Яшәү өчен көрәш”	Н.В.Максимов ,С.М.Трофимова, М.З.Хәмидуллина “Татар теленнән диктантлар һәм изложениеләр җыентыгы” татар урта гомуми белем бирү мәктәбенең 5-11 нче сыйныфларына укытучылар өчен кулланма Казан”Мәгариф “ нәшрияты ,2005 нче ел (101-102 нче битләр)
8	47	Теркәгечле кушма җөмлә. Теркәгечсез кушма җөмлә.	Контроль диктант “ Шаулагыз имәннәр”.	З.Н.Хәбибуллина, Г.Ш.Нәбиуллина “Диктантлар җыентыгы” Казан “Мәгариф” нәшрияты 2006 нчы ел (110 нчы бит)
9	51	Җөмләнең баш һәм иярчен кисәкләре	Б.С.Ү. Сочинение “Минем яраткан әдәби героем”
10	60	Җөмләнең баш һәм иярчен кисәкләре	Искәртмәле диктант “Мәктәпкә барганда”.	З.Н.Хәбибуллина, Г.Ш.Нәбиуллина “Диктантлар җыентыгы” Казан “Мәгариф” нәшрияты 2006 нчы ел (112-113 нче битләр)
11	67-68	Хәл төрләре	Б.С.Ү. Контроль сочинение “Туган телем- иркә гөлем”
12	77	Җөмләнең модаль кисәкләре	Контроль диктант “ Гөмбә”.	З.Н.Хәбибуллина, Г.Ш.Нәбиуллина “Диктантлар җыентыгы” Казан “Мәгариф” нәшрияты 2006 нчы ел (132 нче бит)
13	85	Аныклагычлар янында тыныш билгеләре.	Б.С.Ү. Изложение . “Бер-беренә бирелгәнлек”	Н.В.Максимов ,С.М.Трофимова, М.З.Хәмидуллина “Татар теленнән диктантлар һәм изложениеләр җыентыгы” татар урта гомуми белем бирү мәктәбенең 5-11 нче сыйныфларына укытучылар өчен кулланма Казан”Мәгариф “ нәшрияты ,2005 нче ел , (105 нче бит)
14	90	Җөмләнең аерымланган кисәкләрен гомумиләштереп кабатлау	Искәртмәле диктант “Кыш урталары...” дип башланган текст.	З.Н.Хәбибуллина, Г.Ш.Нәбиуллина “Диктантлар җыентыгы” Казан “Мәгариф” нәшрияты 2006 нчы ел (128нче бит)
15	93	Җөмлә кисәкләрен кабатлау	Б.С.Ү Контроль изложение. “Соңгы истәлек”.	Н.С.Гыймадиева , Р.А.Баһавиева “Контроль диктантлар һәм изложениеләр җыентыгы”Казан “Яңалиф” нәшрияты 2006 нчы ел , (58-59 нчы бит)
16	97-98	Бер һәм ике составлы җөмләләр	Б.С.Ү Контроль сочинение “Киләчәк бүгеннән башлана”
17	101	Еллык үтелгәнне тикшерү	Арадаш аттестация . Гр.биремле Контроль диктант “Саумы,кояшлы иртә”	З.Н.Хәбибуллина, Г.Ш.Нәбиуллина “Диктантлар җыентыгы” Казан “Мәгариф” нәшрияты 2006 нчы ел (145-146 нчы битләр)

Гомуми төп һәм урта белем бирү мәктәбенең 5-9 нчы сыйныфларында укучыларның ана теленнән белем, осталык һәм күнекмәләрен бәяләү нормалары:

1. Уку күнекмәсен тикшерү һәм бәяләү:

5 нче сыйныфта – 100 - 110 сүз,

6 нчы сыйныфта – 110 – 120 сүз

7 нче сыйныфта – 130 – 140 сүз

8, 9 нчы сыйныфларда – 140 – 150 сүз

Диктантларны бәяләү

Хатасыз яки бер тупас булмаган хата җибәргән эшкә (орфографик, яки грамматик, пунктуацион) “5”ле билгесе куела.
2 хатага “4” ле билгесе куела.
5 хатага “3” ле билгесе куела.
12 хатага кадәр “2” ле куела.
12 хатадан да артып китсә, “1” ле билгесе куела.

Изложение һәм сочинениене бәяләү

1. Эчтәлек дөрес һәм эзлекле итеп ачылса; җөмләләр грамматик яктан дөрес төзелсә; хаталар булмаса яки 1 хата (орфографик, грамматик, пунктуацион, стиль, фактик, логик) җибәрелсә, «5» ле куела.

2. Эчтәлек дөрес ачылып та, эзлеклелек сакланмаса, текстның башлам өлешендә төгәлсезлекләр китсә, 3 хата булса, «4» ле куела.

3. Текстның төп эчтәлеге бирелеп тә, эзлеклелек сакланмаса, текстның башлам һәм бетем өлешләрендә төгәлсезлекләр китсә, 5 хата (мәсәлән, бер орфографик, бер грамматик, бер пунктуацион, ике стиль хаталары) изложениедә, 6 хата сочинениедә җибәрелсә, «3» ле куела.

4. Эчтәлек дөрес һәм эзлекле ачылмаса, текстның күләме бик кечкенә булса, 12 хата китсә, «2» ле куела.

Арадаш аттестация эше. Контроль диктант

Саумы, кояшлы иртә!

Төн пәрдәсен ертып, көнчыгыштан алсу таң сызылып килә.Тып- тын урман буйлап барам.

Менә кояш чыга. Урман уяна башлый. Яфракларга, аллы-гөлле чәчәкләргә төшкән чык тамчылары иртәнге кояш нурларында энҗе бөртекләредәй ялтырыйлар. Борынга чәчәкләрнең хуш исе килеп бәрелә. Чәчәкләр! Аларның ниндиләре генә юк биредә: аллары, сары, кызыл, зәңгәрләре. Шуларга гына карап торасы килә. Сылу каен кызлары, баһадир имән егетләре, биек наратлар – барысы да, салмак искән җил белән тирбәлеп, иртәнге кояшны сәламлиләр.

Бөтен җан ияләре уяна башлый. Кайдадыр сандугач сайрый, еракта кәккүк кычкыра. Берсен берсе уздырырга теләгәндәй, күңелле безелдәшеп, эшчән бал кортлары, төклетуралар оча.

Тар сукмак буйлап түгәрәк аланга килеп чыгам. Алан уртасындагы күлдә иртәнге кояш нурлары уйный. Каршы ярдан, таллар арасыннан үрдәкләр килеп чыга. Алар, яңа туган көнгә шатланып, бер-берсен сәламлиләр, суга чума-чума коеналар.

Саумы, кояшлы иртә! Сәлам сиңа, тыныч тормыш таңы!

(В. Нуриев) (129 сүз)

Грамматик бирем.

1.Беренче кызыл юлдагы җөмләләрне җөмлә кисәкләре ягыннан тикшерергә.

2.Әйтү максаты ягыннан җөмлә төрләренә 2 шәр мисал табарга.

Диктантны бәяләү нормалары

№	Таләпләр	Билге
1	Орфографик һәм пунктуацион хаталар булмаган эшкә. Иск.Орфографик(яки пункт.) хаталы пөхтә башкар. эшкә яки бер үк сүзләрдә кабатланса һәм пункт.бер хаталы эшкә	“5”ле бил-гесе куела
2	1 орфографик,1 пунктуацион хатасы булган эшкә. Иск. 1 Орфографик, 2 пунктуацион хаталы яки орфографик хаталары булмыйча,3 пунктуацион хатасы булган эшкә,яки бер төрдәге 2 орфографик һәм 1 пунктуацион бер хаталы эшкә	“4”ле куела
3	2орфографик,1-3 пунктуацион хаталы , 2 төзәтүле эшкә. Иск. 1 орфографик, 4пунктуацион хаталы яки бер төрдәге 5 орфографик,4 пунктуацион хаталы булган эшкә.	“3”ле куела
4	5орфографик,5пунктуацион хаталы ,4 төзәтүле эшкә.	“2”ле куела
5	6-7орфографик, 4-5пунктуацион хаталы, берничә төзәтүле эшкә	“1”ле куела

Предварительный просмотр:

Тема: Һади Такташның “Алсу” поэмасына анализ

Куллану өчен материал: презентация, карталар, кәгазь битләр, портретлар, эшләпәләр,

Дәрес барышы:

I. Оештыру өлеше. Хәерле көн барчабызга. Хәерле көн кадерле укучылар! Бер елмаеп бер-берербезне сәламлик әле. Елмаю яшәртә ди. Гел яшь булып калыйк. Сезне шушы конкурс шартларында күрүемә бик шат. Борчылырга кирәкми. Белгәннәребезне курыкмыйча шатырдатып җавап бирик. Әдәбият дәресе иң рәхәт дәресләрнең берсе бит. Без бит сөйләшергә яратабыз. Менә әдәбият дәресе рәхәтләнеп сөйләшергә, фикер алышырга мөмкинлек тудыра. Әйбәт кенә катнашып, яхшы билгеләр генә алыйк әле.

Сезнең алдыгызда үзбәя карталары бар. Исемнәрегезне язып куегыз. Сорауларга җавап бирәсез, биремнәр үтисез икән “ плюс” куясыз. Аннан иң азактан билге куясыз. Эшне төркемнәрдә алып барырбыз. Әйдәгез, көчләрне сынап карыйк әле.

II. Актуальләштерү.

1.Укучылар, без кайсы чор әдәбиятын үтәбез? (20-30 еллар әдәбиятын)

2. Бу чорда нинди вакыйгалар була? Искә төшерик әле . (революциядән соңгы еллар, 21 елгы ачлык, 20 ел ТАССР төзелә, татар теле дәүләт теле була, колхозлашу, индустрияләштерү, репрессияләр, татар халкы 2 алфавит алыштыра);

3. Бу чорда язучылар нинди темаларга иҗат итәләр? (яшьлек, мәхәббәт, гаилә тормышы, динне хурлау, җитәкчеләрне мактау, яңа хакимиятьне тәнкыйтьләү, революция, шәхес һ.б.)

Шушы чорда язучылар, шагыйрьләр арасында шундый гыйбарә яши. Борынгы мифлар буенча җир шары 3 филдә басып торса, татарның яңа чор шигърияте 3 “Т”да тора диләр.

-Кемнәр алар 3 “Т” лар? (ТАКТАДАГЫ ПОРТРЕТЛАРНЫ алырга).Тукай, Туфан, Такташ.

Димәк, безнең бүгенге тема нинди була инде, укучылар?

( Һ.Такташның “Алсу” поэмасында матурлык)

Максат куябыз: Такташның тормыш юлын кабатлау, “Алсу” поэмасына анализ ясау; Шагыйрьнең иҗатына мәхәббәт тәрбияләү;

III. Белем һәм күнекмәләр формалаштыру. Тиз генә алдыгыздагы кәгазьләргә Һади Такташның тормыш юлы һәм иҗаты буенча 1 сораулы тест төзибез. Җаваплар а,б,в , 1 дөрес, 2 се дөрес тугел. Сораулар кабатланмаса әйбәтрәк.1 минут.

-Ә хәзер тест сорауларын кычкырып әйтәбез. Бер төркемнән икенче төркемгә. Кем җавап бирә, шул үзенең соравын укый.

- Укучылар, Һади Такташ бик үзенчәлекле шагыйрь була. Ул үзе язган әсәрләрен яттан, сәнгатьле итеп сәхнәдә сөйли торган була. Мондый сәләт шагыйрьләр арасында бик сирәк очрый. Бервакыт шулай халык алдында сәхнәдә “Киләчәккә хатлар” поэмасын укыган вакытта залда ут сүнә. Такташ караңгыда сөйләвен дәвам итә. Ут кабына , ул һаман сөйли. Зал аны алкышларга күмә. Ул бик аз, 31 яшькә кадәр генә яши, ләкин калдырган әсәрләре бик күп аның. Әле ул 22 яшькә кадәр язган шигырьләренең күбесен ягып бардым, ди

-Укучылар, алга таба киттек. Сезгә өй эшенә “Алсу” поэмасыннан өзек ятларга бирелгән булган. Шулаймы? Барыгыздан да сорамыйм. Әмма һәрбер төркемнән 1 шәр укучыны гына сөйләтәбез дә . Калганнарыгыз яңадан сөйләрсез. (1шәр минут)

- Укучылар, сезнең алдыгызда эшләпәләр бар.

Ак - фактлар, вакыйгалар, образлар;(санарга) (Алсу, Газзә, лирик герой)

Сары - + фикерләр, вакыйганың, образның позитив якларын турында сөйләргә; (характеристика)

Кара- тискәре вакыйгалар сөйләнә, кимчелекләр әйтелә,

Кызыл – эмоциональ фикерләүне таләп итә. Кызгану, ошату, аклау;

Хис, тойгылар турында

Яшел- иҗади фикер йөртелә. “Мин аның урынында булсам, нәкъ шулай эшләр идем”

Зәңгәр- фәлсәфи фикер йөртә. Башкаларның фикерләрен тыңлый, дәрескә йомгак ясый, гомуми нәтиҗә чыгара. (Болай, шулай итәргә кирәк)

Димәк, “Алсу” поэмасы татар шигъриятендә яшьлек, мәхәббәткә багышланган иң гүзәл әсәрләрнең берсе.

Дәфтәрләргә “ФИШБОУН” сыздык.

“Диаманта”

1нче юл. 1 исем (тема).

2нче юл. 2 сыйфат (теманы ачыклау).

3нче юл. 3 фигыль (эш, хәл, хәрәкәт).

4нче юл. 4 сүздән торган җөмлә.

5нче юл. 3 фигыль (капма-каршы эш, хәл, хәрәкәт)

6нчы юл. 2 сыйфат (капма-каршы теманы ачыклау).

7нче юл. 1 исем (капма-каршы тема).

Өй эше:

Сайлау буенча: 1. Алсуның портретын ясарга;

2. Алсуга характеристика язарга;

3. Үзегезгә кыш темасына шигырь язып карарга;

Рефлексия. Укучылар, бүгенге дәрестән файдалы нәрсәләр алдыгызмы?

Поэма бездә нинди сыйфатлар тәрбияли?

Йомгаклау.Үзбәя карталарына билгеләрегезне куярга.

Рәхмәт. Укучылар.

По теме: методические разработки, презентации и конспекты

Мастер-класс. Урок татарского языка по теме: «Ашамлыклар кибетендә»

2 нче сыйныфларның рус төркеме өчен "Ашамлыклар кибете" темасы буенча мастер класс....

Материалы для участия во Всероссийском конкурсе мастер-класса учителей родного языка и литературы «Туган тел» учителя родного языка и литературы МБОУ «Чувашско-Бурнаевская СОШ» Алькеевского муниципального района Республики Татарстан

Материалы для участия во Всероссийском конкурсе мастер-класса учителей родного языка и литературы «Туган тел» учителя родного языка и литературы МБОУ «Чувашско-Бурнаевская СОШ» Алькеевского...