Наһан соогоо хүнэй буряад сэдьхэлтэйгээр урган хүгжэлтэдэ дуунай аялгын аша нүлөө
методическая разработка на тему

Мастер класс

Наһан соогоо хүнэй буряад сэдьхэлтэйгээр урган хүгжэлтэдэ

дуунай аялгын аша нүлөө

“Буряад һайхан дайдын

 буряад эхын үриб” - гэжэ  

түрэл буряад хэлэн дээрээ

 түүрээн дуулан ябагты

Уг изагуураа һабагшалһан

Уйгар монгол бэшэгни.

Ухаан бодол сэсэлһэн

 урихан буряад хэлэмни

(ХЭнтэйн Бодхуу)

Зорилго:

1. Буряад сэдьхэлтэй хүн боложо ургахын тула эхэ хүнэй дуулаһан  үлгын дууе нарай хүүгэндэ шэнгээхэ үүргыень үргэдхэхэ.
2. Сэсэрлигтэ ябадаг  хүүгэд ба һургуулиин шабинар болоод ябахадань, багшанарай  хэшээлэй бүхы шатануудта буряад дуунай арга боломжо хэрэглэһыень элирүүлхэ
3. Ажабайдалай үргэн харгыда гараһан үеһөө эхилээд,  буряад ёһо заншалаа, аялга дуугаа аман зохёолоо ургажа ябаһан удаадахи үедөө дамжуулжа ябаха арга боломжыень  саашань хүгжөөхэ.

Вступительное слово.

Амар мэндэ, , ёһотой буряад хэлэнэй һайндэртэ сугларһан хүндэтэ багшанар, та бүгэдэндөө амар мэндые хүргэнэб Би Хориин аймагай хо хоёрдохи дунда һургуулиин  багша Людмила Николаевна таанартай дүршэлөөрөө хубаалдаха хүсэлтэйб

 Буряад хэлэнэй орёошог байдалда ороод байһан сагта  ургажа ябаһан улаан бургааһадаа үеһөө үедэ би буряадби гэһэн мэдэрэлтэйгээр һурган хүгжөөхын тула түрэл арадаймнай аман зохеолой дээжэ болохо буряад дуунай  ямар үүргэ дүүргэдэг байһыень харуулха хүсэлтэйб

Мастер  классай сэдэб:

Зорилго:

Ажалаа эдэбхэтэй ябуулхын тула хоер бүлэг боложо хубаарая Хүнэй наһые дүрбэн үе болгожо хубаабаб:

Хүн гээшэ түрэхэһөө эхилээд, үбгэрхэ хүгшэрхэ наһан болотороо дуунтай нягта холбоотой байдагынь мэдээжэ.Эхын умайһаа унаһанһаа хойшо үлгын дуу дуулажа буряад дуунай аялга шэнгээжэ эхилнэ.танаар булта эжынэр байнат.Танай урда хэбтэһэн антологи сооһоо сэдьхэлдэтнай  таараһан үлгын дууе аялгатуулыт.

Өөрөө дууланаб

Дууланат

Вывод:Оценивание Энэ дуунда һургахадатнай, шабинартнай баһал үринэртөө дуулажа шадаха байха болоно.

1.  үхибүүдэй сэсэрлигтэ ябажа эхилхэдэ, буряад хэлэтэй болохо үедэнь, дуун гээшэ онсо һуури эзэлнэ. Һая хэлэндэ орожо байһан үхибүүдые дуулажа һургахада, хэлэниинь нугархай, тодо болоно. Хүгжэмэй ритм  доро дуулажа, хүдэлжэ һургахада ямар таарама дуунуудые шэлэхэ байнабта.
2. Вывод: Энэл үедэ үхибүүдэй         ритм, хүдэлсэ улам хүгжэнги болоно.
3. Һургуулиин хаһада ерэе. Хэшээлэй ямаршье шатада дуу хэрэглэдэг байһанаа манда харуулагты

Вывод: энэ үедөө буряад дуунай гүнзэгы удха, аялга хүгжэм сэдьхэл бодолоороо мэдэржэ, сэгнэжэ, мартахаар бэшээр хадуужа аюбаха болоно.

4. Зониие эблэрүүлхэ, холбохо арга боломжо ёхор болоно. Нэрьеэн гэжэ Хори буряадууд
5. Тобшолол:
6. Уураг тархиинь бүрилдэжэ байха үеһөө, хүүгэдэй сагаан саарһандал арюун сэдьхэлдэ буряад дуун би буряадби гэһэн мэдэрэлдэнь удхатайхан тамга  боложо үлөөд, хожомойнь ажаябуулгада нүлөөтэй байхань дамжаггүй