Укыту технологиясен индивидуальләштерү.
материал по теме

Укыту технологиясен индивидуальләштерү.

Һәрбер бала могҗиза дигән Э.Ильенков.

Унт Инге Эриховна-педагогик фәннәр докторы ,Эстониянен НИИ педагогика профессоры,укыту биремнәрен индивидуальләштерү системасының авторы.

Границкая Антонина Сергеевна-Мориса Тереза исемендәге чит телләр институты профессоры,мәктәптә адаптив система укытуның авторы.

Шадриков Владимир Дмитриевич-РАО хәкыйкый әгъзасы,психология докторы,профессор,массакүләм эксперимент куллану буенча шәхси-юнәлешле белем бирү процессы җитәкчесе.

Индивидуаль укытуның формасы,моделе булып-уку процессын оештыру тора.Анда укытучы бер бала белән генә хезмәттәшлек итә,ә укучы ,уз чиратында ,уку чаралары белән хезмәттәшлек итә(компьютер,китаплар һ.б.)

Индивидуаль укытуның өстенлеге булып ,эчтәлекне тулысынча канәгатьләндеру,баланың уку эшчәнлегенең методлары һәм темплары,анын конкрет бурычлары һәм операциясен хәл ителүе ,аның белемсезлектән белемлелеккә омтылуы күзәтү тора.Укучының эшчәнлеге вакытында кирәкле коррекция кертү,укытучы һәм укучы ягыннан контрольдә торучы әмма даими үзгәреп торучы ситуацияләрне яраклаштыру тора.Болар барысы да укучыга сакчыллык белән эш итәргә мөмкинлек бирә,уз көчләрен даими контрольдә тотып уз вакыты белән эш итәргә,ә бу әлбәттә,укуның югары нәтиҗәләренә җитәргә мөмкинлек бирә.Мондый индивидуаль укыту “чиста” рәвештә массакүләм мәктәптә бик чикләнгән(дәресләр девиант балалар өчен).

Индивидуаль подход  ул-

1. педагогик принцип , уку-укыту тәрбия эшләре процессында укытучы, аерым укучылар белән индивидуаль моделен ,аларның шәхси үзенчәлекләре нигезендә  элемтәдә тора.
2. бала белән аралашканда ,аның индивидуаль  үзенчәлекләренә юнәлеш ясый.
3. бала укыту процессында ,аның индивидуаль үзенчәлекләрен исәпкә ала
4. Һәр бала өчен психологик-педагогик шартлар тудыда

Укытуны индивидуальләштерү –

1. ул уку-укыту процессын оештырып, укучыларның индивилуаль узенчәлекләренә, сайлау ысулларына,алымнарына,укыту темпына шарт куелу.
2. Шәхсән(?) төрле укыту методик ,психолого-педагогик һәм оештыру идарә чараларына якын килү.

Укытуның индивидуаль технологиясе -уку-укыту процессын оештыру,анда индивидуаль подход һәм  индивидуаль укыту формасы өстенлекле тора.

Хәзерге заман педагогик практикада һәм теориядә укытуны индивидуальләштерүдә иң якты мисал булып түбәндәгеләр тора:

• Инге Унт буенча укыту технологиясен индивидуальләштерү.
• А.С.Границкая-адаптив уку системасы.
• В.Д.Шадриков нигезендә шәхси-юнәлешле уку-укыту планы.

Укыту технологиясен индивидуальләштерү ул динамик система,уку-укыту процессындагы максатларны:эчтәлек,алымнар һәм чараларны үз эченә ала.

Укыту технологиясен индивидуальләштерү классификациясе:

• куллану дәрәҗәсе буенча:барлык дәрәҗәләр;
• философия нигезе буенча:гуманитар;
• төп үстерү факторы буенча:комплекслы,био-социо-психоген;
• үзләштерү конөепөия буенча:ассоциатив-рефлектор;
• шәхси юнәлеш структурасы буенча:мәгълүмати,белем,осталык,күнекмә

(ЗУН),СУД(переводын белмим);

• эчтәлек буенча:укыту,дөньяви ,гуманитар,гомуми белем бирү,шәхси-юнәлешле;
• идарә тибы буенча: “репетитор системасы”;
• оештыру формалары буенча:альтернатив ,академик-клуб,шәхси-төркем(?);
• балага якынаю юлы(?) буенча-шәхси-гуманитар;
• өстенлек методы буенча –программалы,үзүсеш,иҗади;
• модернизация юнәлеше буенча:альтернатив;
• укучылар категориясе буенча:бөтен категорияләр.

Максатлар:

• Баланың индивилуальлеген,потенциаль мөмкинлекләрен саклап калу һәм алга таба үстерү;
• Һәр укучынын уку күнекмәләрен формалаштыру
• Уку мотивациясен һәм үстерү-танып белү ихтыяҗларын яхшырту
• Шәхси сыйфатлар формалаштыру:мөстәкыйльлек,хезмәт сөючәнлек,иҗат.

Укыту индивидуализациясенең концепциясе.

Инге Унт гипотезасы:

Заманча шартларда укыту индивидуализациянең төп формасы булып баланың мөстәкыйль рәвештә  мәктәптә һәм өйдәге эше тора.

А.С.Границкая гипотезасы:

 Дәрес системасы кысаларында укытучы 60-80% вакытын укучылар белән индивидуаль эш  оештырырга мөмкин .

В.Д.Шадриков гипотезасы:

Баланың сәләтен нәтиҗәле үстерү өчен, аңа катлаулы биремнәр биреп,уку процессын мотивлаштыру,әмма укучыга бугенге көндә аңлаешлы дәрәҗәдә эш итү мөмкинлеге калдыру(?)

Гомуми принциплар:

1. Укыту процессының бер төре булып индивидуальләштерү тору.
2. Индивидуальлекнең формалаштыру факторы булып оригинальлек тору.
3. Барлык өйрәнә торган фәннәрдә индивидуаль укыту кулланылу.
4. Индивидуаль эш башка уку эшчәнлеге формасы  белән интеграциядә булу.
5. Уку формасы индивидуаль темптта,стильдә бару.
6. Укучыларның үзенчәлекләрен өйрәнү.
7. Индивидуаль эш адекват дәрәҗәдә уку күнекмәләрнең үстерүен таләп итү.

Методиканың эчтәлеге һәм үзенчәлекләре

Инге Унт:

Мөстәкыйль  эш өчен индивидуаль уку биремнәре,эш дәфтәрләре басма нигездә,индивидуаль мөстәкыйль эшләү буенча кулланма,уку-укыту әдәбияте.

А.С.Границкая:

Дәреснең укыту конструкциясе:беренче кисәк-бөтенесен укыту,икенче кисәк-ике параллель процесс:укучыларның мөстәкыйль эше һәм укытучының бала белән  индивидуаль шөгыльләнүе.Гомумиләштерүче схемалар төзү,парларда эшләү,купкатлы биремнәр бирү.

В.Д.Шадриков:

Һәр баланың укыту сәләтенә карап,укыту планнары,программалар һәм методик пособияләр алып барырга мөмкинлек бирә.

Индивидуализация технологиясенең гомуми үзенчәлекләре:

• Укучыларнын начар өлгерешләрен исәпкә алып бару(белемендәге пробеллар,уку эшендә дефектлар).
• Уку,осталык,күнекмә,фикерләү процессында индивидуаль җитешсезлекләрне җиңү ысуллары.
• Ихтыяр көче,кызыксындыру,гаилә тэлбиясе җитешсезлекләрне исәпкә алып,җиңеп чыгу.
• Уку процессын сәләтле һәм талантлы укучылар өчен  оптимальләштерү(иҗади эшчәнлек,сыйныф һәм класстан тыш эшләрнең ярашуы).
• Кайбер уку проөессларын азатлы рәвештә сайлап алу.
• Адекват үзбәя формалаштыру.
• Техник укыту чараларын файдалану.

Әдәбият(?)

1. Акимова М.К. и др. Индивидуальность учащегося и индивидуальный подход. - М., 1992.

2.     Алексеев СВ. Дифференциация в обучении предметам естественнонаучного цикла.-Л., 1991

3.     Бабанский Ю.К. Оптимизация учебно-воспитательного процесса. - М.: Просвещение, 1982.

4.     Боголюбов С.К. Индивидуальные задания по курсу черчения. - М., 1994.

5.     Воловин М.Б. Индивидуальные задания по математике для 5 класса. - М,. 1994.

6.     Границхая А, С. Научить думать и действовать. Адаптивная система обучения в школе. - М : Просвещение, 1991.

7.     Гроот Р. Дифференциация в образовании //Директор, -1994. - ,V» 5.

8.     Гузеев В. Метод проектов как частный случай интегральной технологии обучения //Директор школы. -1995. - ЛЬ 6.

9.     Дифференциация как система. В 2 ч. - М., 1992.

Ю.Дьяченко В.К. Сотрудничество в обучении. - М.: Просвещение, 1991.

11.  Кирсанов А.А. Индивидуализация учебной деятельности как педагогическая проблема. -Казань, 1982.

12.   Кулюткин Ю.Н., Сухобская Г. С. Индивидуальные различия в мыслительной деятельности взрослых учащихся, - М., 1971.

13.   Ливер Бетти Лу. Обучение всего класса / Пер. с англ. О.Е.Биченковой. - М.: Новая школа. 1995.

14.   Лошнова О.Б. Уровневая дифференциация обучения. - М., 1994.

15.   ПидкасистыйП.И. Самостоятельная познавательная деятельность школь ников в обучении, - М.: Педагогика, 1985.

16.   Рабунскип B.C. Индивидуальный подход в процессе обучения школьников: на основе анализа их самостоятельной учебной деятельности. - М., 1975.

17.      Рожинова Л.Н. Актуальные проблемы дифференцированного обучения. - М.: Народное образование, 1992.

18.      Селевко Г.К. и др. Дифференциация обучения. - Ярославль, 1995.

19.      Соловьев В., Глазунова М. Анализ ситуации - условие успеха / / Народное образование -1996. -ЛИ.

20.      Унт И. Индивидуализация и дифференциация обучения. - М.: Педагогика. 1990

21.      Шадриков В.Д. Психология деятельности и способности человека. - М., 1996.

22.      Шадриков В.Д. Философия образования и образовательная политика. - М.: Логос, 1993