5нче сыйныф (рус төркеме) өчен дәрес конспекты
план-конспект урока (5 класс) на тему

                                      Дәрес барышы:

1. Оештыру өлеше.(Уку эшчәнлегенә мотивация)Эшкә кызыксыну тудыру

 -− Исәнмесез, балалар! Хәерле көн!
-  Кәефләр ничек?
−Матур кәеф белән дәресне башлап җибәрик! Башкарган эшләрегез уңышлы булсын! Утырыгыз.

- Татар теле дәресен башлап җибәрәбез .Бүгенге дәресебездә без төркемнәрдә эшләячәкбез. Һәр төркемнең лидеры бар. Лидерларның максаты: төркемнәрдә эшне оештыру, үз төркеме әгъзаларының эшен бәяләү. (Цель лидеров: организовать работу в группах, оценить работу членов своей группы)

(Укучылар мөстәкыйль рәвештә үз эшләрен бәяләп баралар. Моның өчен аларга шәхси карточкалар бирелә. Һәр эш төреннән соң 0 дән алып 5 баллга кадәр бәяләр  куелып барыла. Дәрес ахырында лидерлар шул балларны исәпкә алып, билгеләр куялар)

2. Актуальләштерү.

Алган белемнәрне тикшерү.

 – Ә хәзер укучылар  экранга карагыз. Биредә Г.Тукай  шигырьләреннән өзекләр бирелгән. 1 нче төркем экрандагы беренче шигырь юлларын, ә  2 нче төркем икенче  шигырь юлларын сәнгатьле итеп укый. Һәр  шигырьдән фигыльләрне табасыз, нинди фигыль икәнен әйтәсез. ( Смотрите на экран. Перед вами отрывки из стихов Г.Тукая.1-я группа  читают первое стих-е, а 2-я группа второе стих-е. Находите глаголы, определяете какой глагол)

1) -Әйдәле, Акбай, өйрән син, арт аягың берлән тор!

-Аума, аума! Туп-туры тор! Төз утыр! Яхшы утыр!   (Г.Тукай. “Кызыклы шәкерт”)

 2)    –Син әле үс һәм укы күп,

      Шунда аңларсың барын...(Г.Тукай.)

-Яхшы, укучылар. Инде җавапларыгызны тыңлыйк    Бу нинди фигыльләр?  (Болар- боерык фигыльләр) Инде икенче баганага игътибар итик.

Тор    -     встань,                     тор а-      встает

 Утыр-    сядь,                         утыр а-    сидит

Өйрән-    учись,                       өйрән ә-    изучает

Аума-     не падай,                 аум ый-     не падает

Үс-        расти,                      үс ә-           растет

 Укы-   учись                         ук ый-       читает

- Инде икенче баганага игътибар итик.Чем отличаются эти слова?   Действия когда выполняются? (Отличается с окончанием. Действия происходит сейчас. Если действия происходит в момент разговора, то глаголам в повелительной наклонения присоединяется окончания –а/-ә)

Еще есть такие глаголы, которые имеют окончания на гласный звук, то в настоящем времени они имеют форму –ый/-и

Еще есть такие глаголы, которые имеют окончания на гласный звук, то в настоящем времени они имеют форму –ый/-и

Сөйлә-    говори                           сөйл и- рассказывает

Эшлә-    делай, работай            эшл и-  работает

Кара-    смотри                         кар-ый-  смотрит

-Хәзер һәр төркем шушы сүзләрне кертеп икешәр җөмлә төзи.

-Рәхмәт, укучылар. Дәвам итәбез эшебезне.

• Сезнең каршыгызда табышмаклар. Аларны укыйбыз, тәрҗемә итәбез, җавабын табабыз.

.

         Кош түгел - оча,                         СҮЗЛЕК:           чага- жалит

Елан түгел - чага.                                                  Таба-находит

Чәчәкләргә кунып,                                               Азык- пища, еда

Татлы азык таба.                                                  Елан-змея

                                                                              Татлы- сладкий

                                                                    Кунып-здесь: садится         

  -  Кырлар буш кала,                 СҮЗЛЕК:    буш кала-   остаются пустыми,  

   Яңгырлар ява;                                              Ява- идет

  Җирләр дымлана-                                       Дымлана- становится мокрой

 Бу кайчак була?  (Г.Тукай)

-Табышмаклардан Нишли? соравына җавап  биргән сүзләрне табыгыз.

-Присоедините эти окончания другим глаголам, делайте выоды.

Төркемнәрдә таблицаны тутыра баралар.

Ответьте на вопросы.

• -Бу сүзләрне  кертеп җөмләләр төзеп карыйк.

• Но при составлении предложении вы использовали еще другие окончания.Объясните какие аффиксы применили

- Димәк, дәресебезнең темасы: Хәзерге заман хикәя фигыльнең барлыкта зат-сан белән төрләнеше. (Склонение глаголов настоящего времени по лицам.)

-Дәрескә нинди максат куярсыз? (Хәзерге заман хикәя фигыльнең барлыкта зат-сан белән төрләнешен белү, аларның ясалышын һәм дөрес язылышын аңлау.)

• Дәреслекләрне ачып, таблицаны укыйбыз. Берлек сандагы төрләнешне карыйбыз.

1 нче бирем.

 -Сезнең  каршыгызда карточкалар. Шул карточкаларда эшлибез  Экрандагы сүзләрдән хәзерге заман хикәя фигыльнең барлыкта зат-сан белән төрләндереп карагыз.

                                                                                 (төркемнәрдә эш)

3 нче бирем.       Эзләнү эше.

1. Габдулла Тукайның  “Су анасы”

әсәрендәге өзектән хәзерге заман хикәя фигыльнең барлыкта зат-сан белән төрләнешенә мисаллар эзләгез.(Ищите примеры на склонение по лицам глаголов настоящего времени)

Җәй көне, эссе һавада мин суда коенам, йөзәм,

Чәчрәтәм, уйныйм, чумам, башым белән суны сөзәм.

Экрандагы җаваплар белән үз җавапларын тикшерәләр.

Мөстәкыйль  эш. Дөрес җавапны туры китереп, йолдызчыклар куеп барыгыз, шуларны тоташтырыгыз.

Карый , киләм, ашыйсың, эшлисең, уйный, эшлим, сөйлим

-Рәхмәт, укучылар. Эшләребезне тикшерәбез. Әгәр җавапларыгыз дөрес икән билгеләрне куябыз.

- Бүгенге дәрескә нинди максат куйган идек? Максатыбызга ирешә алдыкмы? -Бүген алган белемнәребез тормышта кирәк булырмы?

. -Шәхси крточкаларга билгеләр куябыз. Лидерларга тапшырабыз (Билгеләр белән укытучыны таныштыралар).

Өй эше.
1) 4 җөмлә төзеп, дәфтәрләргә яарга.  

 Дәрес тәмам, укучылар. Сау булыгыз