"Сузык аваз хәрефләре"
план-конспект урока (5 класс) по теме

5 нчы сыйныф  өчен татар теленнән дәрес планы (татар мәктәбе).

Ачык дəрес

Дәреснең темасы:  Сузык аваз хəрефлəре.

Дәрес тибы: яңа теманы аӊлату.

Дәрес максатлары:

1. Белем бирү максаты:

•  Сузык аваз хəрефлəре турында мəгълүмат бирү, аныӊ үзенчəлеклəрен аӊлату;
• Сузык аваз хəрефлəрен сузык авазлардан аера белү күнекмəлəре булдыру;

2. Үстерү максаты:

• Логик фикерлəү сəлəтен үстерү, бəйлəнешле сɵйлəм телен, дɵрес язу күнекмəлəрен булдыру;

3. Тәрбия бирү максаты:

- укучыларда табигатькə сакчыл караш, игътибарлылык тəрбиялəү.

Җиһазлау: дәреслек (Ч. М. Харисова, Н.В. Максимов, Р.Р. Сәйфетдинов), презентация, карточкалар.

Дәрес барышы

1. Оештыру.

1. Дәрестә уңай психологик халәт тудыру.

• Хәерле иртә, укучылар!
• Кәефләрегез ничек?
• Бер-берегезгә карашып, елмаеп, яхшы кәеф теләгез!

2. Кизү торучы укучыны тыңлау.

2. Актуальләштерү. (Мотивация -Укытучы хəрефлəр ябыштырылган футболка алып керə).

• Укучылар,  экранга карыйк әле. Слайдта ике тɵрле А бирелгəн: а, [а] . Болар арасында нинди аерма бар?  
• Беренчесен язабыз, ə икенчесен əйтəбез.
• Без аларны ничек атыйбыз?
• Хəрефлəр һəм авазлар.

Хəзер ɵй эшен тикшерəбез. Биремне искə тɵшерик.

- Күп нокталар урынына тиешле хəрефлəрне куярга. (укучылардын укыту)

3. Уку мәсьәләсен кую.

• Укучылар, 2 слайдка игътибар итик. 2 варианттагы сүзлəр белəн танышып чыгыйк əле. 1 вариант - ” урман”, “чисталык”, “булырга тиеш”, 2 вариант -  “үсемлек”; “дɵньясы”, “борчылу”, “килəчəк”сүзлəре язылган. Сузык хəрефлəрне бер-берегезне кабатламыйча санап чыгыгыз əле.
• 1 вариант - “а”, “у”, “ы”, “и”, “е”
• 2 вариант - “ү”, “ɵ”, “о”, “ə”.
• Укучылар, хəзер мин дəрес барышында алып кергəн Футболканыӊ ни ɵчен икəнен аӊладыгызмы? Нинди тема ɵйрəнəбез?

+ Сузык аваз хəрефлəре.

• Ә үзегезгә нинди максатлар куярсыз?

+  Сузык аваз хəрефлəрен авазлардан аера белергə, сɵйлəмдə куллана белергə тиеш.

Ял вакыты.”Тэйк оф  - тач даун” (Сингапур).

Мин сезгә карточкалар күрсəтəм: аваз булса – утырабыз, хəреф булса – басабыз.

ə, [ɵ], [у], ы, и, [ү], [а]

4. Уку мәсьәләсен чишү. Алган белемнәрне беренчел куллану.

Дəреслек белəн эш. Кагыйдə уку. Парларда эш. (Сыйныф белəн тикшерү).

• Сузык аваз хəрефлəре ?
• Аларны санап чыгыгыз.
• Бирелгəн сүзлəрдəге сузык хəрефлəрне санагыз. ( күзəнəк, чишмə, сулыклар).

5.  Алган белемнәрне мөстәкыйль куллану, үзбәя.

Карточкалар белән эш. (Балаларга сүзлəрнең транскрипциясе бирелə. Алар язылышын күрсəтəлəр. Эшләп бетергәннән соң, экранда дөрес җаваплар күрсәтелә. Шуңа карап, үз эшләренә бәя бирәләр).

6. Алган белемнәрне ныгыту. (Төркемнәрдә эш).

Иҗади эш. Экранда 4 рәсем бирелә. Укучылар шул рәсемнәргә туры китереп, сүзлəр язалар, кабат  җөмлә төзилəр.

Эшлəр тикшерелə, бəя бирелə.

7. Рефлексия.

1. Ике вариантка бирем әйтелә. Парларда эш.

1 вариант – Сузык аваз хəрефлəре турында нəрсə əйтə аласыз?

2 вариант – Хəрефлəр авазлардан ничек аерыла?

Белемнәрне бәяләү.

8. Өй эше.

1. 209 нчы күнегү.
2. 210 нчы күнегү.
3. Барлык сузык аваз хəрефлəрен кертеп, 10 сүз ясарга.