Шәүкәт Галиевның “Аталы – уллы солдатлар” балладасын өйрәнү.
план-конспект урока (5 класс) по теме

Тема: Шәүкәт Галиевның “Аталы – уллы солдатлар” балладасын өйрәнү.

Планлаштырылган нәтиҗәләр:

          М е т а п р е д м е т  – Укыганны гомумиләштерә, нәтиҗә ясый, иң мөһим мәгълүматны аерып ала белү.

         П р е д м е т –  Шәүкәт Галиевнең тормыш юлы һәм иҗаты турында белемнәрне үзләштерү.  Шагыйрьнең “Аталы – уллы солдатлар” балладасын өйрәнү, “баллада” төшенчәсен аңлату.

          Ш ә х е с к ә   к а г ы л ы ш л ы  – укучылар белән илебез халкының фашистларга каршы гомерләрен дә кызганмыйча көрәш алып барулары турында фикер алышу, аларга багышланган истәлекләргә сакчыл караш тәрбияләү.

Материал: дәреслек (2 нче кисәк, 53-55 нче битләр), интернет челтәреннән алынган мәгълүматлар, эш дәфтәре.

Җиһазлау: мультимедиа проекторы, экран (такта), презентация, Шәүкәт Галиевнең портреты.

Дәрес барышы:

     I. Мотивлаштыру-ориентлаштыру

     1. Дәресне оештыру

У: Исәнмесез, укучылар!

у: Исәнмесез, укытучы апа.

У: Кәефләрегез  ничек?

у: Яхшы, ә сезнеке ничек?

У: Минеке дә яхшы, соравыгыз өчен рәхмәт. Утырыгыз. Әйдәгез әле, бер-беребезгә карап хәерле көннәр, уңышлар теләп, дәресне башлыйк.

У: Бүген сыйныфта кем дежур?

у: Мин.

У: Лев, бүген ничәнче число, атнаның нинди көне?

у: Бүген 10 нчы март, пәнҗешәмбе.

У: Сыйныфта кем юк?

у: Сыйныфта барыбыз да бар.

У: Рәхмәт, Лев, утыр. Бик яхшы, укучылар, дәрес калдырырга тырышмагыз.

     2. Өй эшен тикшерү.

У: Мин сезгә өй эшенә нәрсә биргән идем әле?

у: Фатих Кәримнең “Сөйләр сүзләр бик күп алар...” шигырен ятлап килергә.

У: Дөрес. Кемне беренче тыңлыйбыз. Марина, такта янына рәхим ит.

У: Мин сезнең өй эшен башкаруыгыз белән бик канәгать. Шигырьне бик матур итеп сөйләдегез.

    3. Актуальләштерү.

У: Укучылар, безнең тиздән нинди бәйрәм була?

у: 9 май.

У: Бу нинди бәйрәм?

у: Бу җиңү бәйрәме.

у: Сугыш беткән көн.

У: Дөрес, укучылар. Сугышта безнең бик күп кеше вафат була. Ә инде 9 май, безнең өчен зур бәйрәм. Күпме кеше үз гомерләрен кызганмыйча ил тынычлыгы өчен фашистларга каршы сугышкан.

У: Сугышта һәлак булганнарның исемнәре ничек мәңгеләштерелгән?

у: Китапка язылган.

у: Аларга дан җырлыйлар.

у: Парадлар оештыралар.

У: Укучылар, димәк геройларны онытмыйлар. Сездә онытмассыздыр дип, ышанып калам.

4. Уку мәсьәләсен кую.

У: Тактада портрет тора. Кемнең портреты икәнен беләсезме?

у: Шәүкәт Галиев.

У: Әйе. Укучылар, без сезнең белән бүген:

1. Шәүкәт Галиевнең тормыш юлы һәм иҗаты турында танышачакбыз.
2.  Шагыйрьнең “Аталы – уллы солдатлар” балладасын

укыячакбыз.

3.  “Баллада” төшенчәсен өйрәнербез.

        II. Уку мәсьәләсен өлешләп чишү.

1. Автор белән танышу.

        У: Укучылар, башта без презентация ярдәмендә шагыйрьнең тормыш юлы һәм иҗаты белән танышырбыз. Презентацияне әйбәтләп карап барыгыз.

        У: Хәзер дәреслекнең 55нче битен ачабыз. Башта мин укып чыгам. Игътибар белән карап барыгыз.

        У: Ә хәзер сез укырсыз. Берешәр җөмлә укып барабыз һәм тәрҗемә итәбез. Рәт буенча укыйбыз. Марина, синнән башлыйбыз.

        У: Аңлашыламы?

        у: Әйе.

         У: Аңлашылса, 55 нче биттәге беренче һәм икенче биремнәрне эшлибез. Биремнәр буенча сораулар бармы?

        у: Юк.

        У: Эшләп бетерсәгез, тикшереп чыгыйк. Полина, беренче биремне, Амира икенче биремне тикшерә.

        У: Дөрес эшләгәнсез.

2. Сүзлек белән эш.

У: Укучылар, китапта яңа сүзләр бирелгән. Әлеге сүзләрне сүзләрне минем арттан кабатлагыз. Аннары әлеге сүзләрне сүзлегегезгә язып куегыз.

У: Укучылар, күзләрне ял иттереп видео карап алыйк.

У: Ял итеп алдык, дәресебезне дәвам итәбез.

3. Теоретик материал белән танышу.

У: Укучылар, сезнең баллада сүзен ишеткәнегез бармы?

у: Әйе.  

У: Баллада – Италиядән кергән сүз, бию дигәнне аңлата. Баллада - лиро-эпик поэзиянең хикәяләү характерындагы бер төре.

У: Дәреслегегездә дә баллада турында язылган. Укы әле безгә, Аня.

У: Рәхмәт, бик матур укыдың. Әле генә укыганны, Камила безгә рус теленә тәрҗемә итә.

У: Рәхмәт, Камила.

У: Укучылар, димәк баллада нәрсә инде ул?

У: Дөрес. Афәрин.

4. Шәүкәт Галиевнең “Аталы – уллы солдатлар” балладасын уку.

У: Укучылар, без сезнең белән Шәүкәт Галиевнең “Аталы – уллы

солдатлар” балладасын укырбыз. Башта мин укып чыгам. Игътибар белән карап барыгыз.

        У: Шәүкәт Галиевнең “Аталы – уллы солдатлар” балладасын нәрсә турында?

        У: Укучылар, барыгызның да җаваплары дөрес. Балладаны аңлавыгызга мин бик шат.

        У: Хәзер балладаны эчтән генә укып чыгыгыз.

        У: Укып бетердегезме?

        у: Әйе.

        У: Укып бетерсәгез, берешәр җөмлә тәрҗемә итәбез. Эрнест, синнән башлыйбыз.

        У: Рәхмәт, укучылар. Бу эшне дә бик җиңел башкарып чыктыгыз.

        У: Данил, безгә балладаны сәнгатьле итеп укып чык әле. Данилдан соң Никита укый.

        У: Булдырдыгыз. Бик матур итеп укыдыгыз. Афәрин.

5. Биремнәр һәм сораулар.

У: Укучылар, дәреслектәге 4 – 7 нче биремнәрне эшлибез.

У: 4 нче биремне Лев, 5 нче биремне Максим, 6 нчы биремне Ксюша,

7 нче биремне Марк тикшерә.

        У: Дөрес эшләгәнсез.

     III. Рефлексия

        1. Рефлексив кабатлау.

У: Укучылар, дәреслектәге 12 нче биремне эшлибез.

У: Тикшереп чыгыйк. Маша, син ничек җавап бирдең?

 У: Дөрес. Укучылар, игътибар иттегезме, әлеге биремне эшләгәндә, без балладаның эчтәлеген тулысынча яңадан искә төшереп чыктык.

у: Әйе.

2. Бәяләү.

У: Укучылар, сез бүген дәрестә бик актив булдыгыз. Мин бик шат. Киләсе дәресләрдә дә шулай җавап бирерсез. Бүгенге дәрес өчен, бары тик яхшы билгеләр генә куям мин сезгә.

3. Өй эше.

У: Көндәлекләрегезне ачып,өй эшен язып куегыз. Өй эшен хәр кеше үзе сайлап ала. Безнең шәһәребездә геройларга куелган һәйкәлләр бик күп. Сезгә шул һәйкәлләр турында белеп, сөйләргә әзерләнеп килергә кирәк булыр.

        “5” -  3-4 һәйкәл турында мәгълүмат.

“4” -  2 һәйкәл турында мәгълүмат.

“3” -  1 һәйкәл турында мәгълүмат.

        У: Укучылар, сезгә өй эше аңлашылдымы?

у: Әйе.

У: Миңа сорауларыгыз бармы?

у: Юк.

У: Булмаса бүгенге дәресебез тәмам. Игътибарыгыз өчен рәхмәт. Сау булыгыз.