Тыва дыл болгаш чогаал башкызы Монгуш Салбакай Хулбус-ооловнанын методиктиг ажылынын планы
статья на тему

Хѳндергейниң

тускай (эдилгелиг) VIII-ки хевирниң школа-интернадының тыва дыл болгаш чогаал башкызы Монгуш Салбакай Хулбус-ооловнаның методиктиг ажылының планы

Методиктиг темазы: Сюжеттиг чуруктарнын дузазы-биле уругларның аас чугаазын тыва дыл кичээлдеринде сайзырадыры.

1. Проблема: Кадыкшылының сайзыралы кызыгаарлыг уругларның дыл-домаан, чугаазын сайзырадыры дээрге, дыл башкыларың кол шиитпирлээр айтырыы болур.

Сорулгазы: Уругларның аас чугаазының деңнелин сайзырадыры болгаш грамматиктиг шын чугаазын тыва дыл кичээлдеринде хевирлээри.

Кичээлдерде кылыр ажылдар:

1. Кичээл эгезинде уругларның чугаазын сайзырадырда мергежилгелер.

   2.Чуруктар дузазы-биле словарь ажылын чорудары.

3. Кичээл дургузунда уруглардан долу харыыны албан негээри.

4.Кичээл эгезинде чылдың үелеринге айтырыглар дузазы-биле чугааны чорудары.

Практиктиг кезээ

1. Аттыг чуруктарның дузазы-биле сѳстерни шын тып, адаары.

2. Аттыг чуруктарның дузазы-биле бичии домактарны чогаадыры.

3. Сюжеттиг чуруктарның дузазы-биле, чуруктарда кижилерге аттарны чогаадыры. Оларның кылдыныгларын илередири.

4. 3-4 бѳдүүн домактардан тургустунган харылзаалыг чугааны тургузары.

Манап болгу дег түңнелдер:

Уруглар боттарының бодалын долу, хостуг, уткалыг, билдингир дамчыдып шыдаар болгаш оларның дыл-домаа, чугаазының деңнели шынарлыг болур.

1. Ажык кичээлдер
2. МК хуралдарынга ажылды түңнеп кѳѳр.
3. Доклад: «Сюжеттиг чуруктарның дузазы-биле бичии сѳзуглелди тургуспушаан, уругларның аас чугаазын сайзырадыры».

1. Ажылдың түңнелиниң дугайында МК-га түңнеп кѳѳр.

2. Башкыларның чыыжынга ажылды түңнээр.

3. Докладты публикацияже чырыдар.

4. Кадыының байдалы кызыгаарлыг уругларның школа-интернадынга кичээлдерде ѳѳреникчилерниң кичээнгейлиг болурунга, угаан-медерелиниң сайзыралынга, салаа-сайгыдының шын ажылдаарынга  ажыглаар биче хемчээлдиг «Даалгаларлыг, эдилгелиг (коррекциялыг) оюннар» деп методиктиг сүме үндүрерин оралдажыр.

Ажыглаан литература:

    2.1. Комарова, С.В. Устная речь: методические рекомендации/ С.В. Комарова.- М.: Просвещение, 2014.

  2.2. Ондар, Э.Д. Методиктиг сумелер: 1991.

  2.3.Прокопенко, М.Е. Русский язык и чтение: речевые разминки, зрительные диктанты, игровые упражнения.- Волгоград, 2009.

  2.4. Матвеева, Е.М. Развитие речи: поурочное планирование/ Е.М. Матвеева. - Волгоград: Издательство «Учитель».