чогаал теориязы.Шулук дугайында билиг
презентация к уроку (7 класс) на тему
Тыва чогаал кичээлинде "Шулук" деп темага презентация
Скачать:
Вложение | Размер |
---|---|
![]() | 831.71 КБ |
Предварительный просмотр:
Подписи к слайдам:
Кичээлди ӊ темазы : Шүлүк дугайында билиг
сорулгалары :: 1)Ѳѳреникчилерге шүлүк тургузуунуӊ онзагайын болгаш шүлүктүӊ ѳске чогаалдардан ылгалын ѳѳредири 2) хайгааракчы, шинчилекчи шынарларны хевирлээри, шүлүктерни дамчыштыр тѳрээн дылын үнелээри болгаш орус дылга сонуургалын бедидери . 3) аас болгаш бижимел чугаазын сайзырадыры
Шүлүк дээрге тускай хемчээлдиг , аянныг кылдыр организастаттынган системалыг чугаа болур . Ында кижиниӊ сагыш-сеткилиниӊ илерээшкинин (муӊгаралын, хѳлзээшкинин, ѳѳрүшкүзүн… ) тодаргай чырыткан болур . Ооӊ ѳске чогаалдардан ылгалы болза ол чугааны тус-тус одуругларга таарыштыр аяннаштырганы болгаш одуругларныӊ хемчээлиниӊ деӊи болур .
чогаал Калбак чогаал (проза) шии шүлүк
Ийи одуруглуг: 1-Орус дылды номчу, бижип, сѳглээр кылдыр билир болза, 2-Ораннарга салгын ышкаш, хостуг ужар эзир боор сен . ( М.Кенин-Лопсан «Орус дылды ѳѳрениӊер»)
4 одуруглуг: 1-Орус дылда кожаӊ ырга ынаам аажок, 2-Ол дыл дээрге чуртталгамныӊ чамдыы дээр мен. 3-Бижип, номчуп, сактып, дыӊнап боданганым, 4-Билип алган орус дылым үнелээр мен. (Игорь Иргит «Тыва дылым»)
Эге аяннажылга (аллитерация): 1)Долу аяннажылга 2)Кожаланчак 3)Аралашкак 4)Кажааланчак 5)Саарзык
Долу аллитерация О рай кежээ Нева хемниӊ эриин дургаар О оргамда сумкам чүктээш , чанып ор мен. О рус сѳстүӊ чырыткызы маӊаа база О рай кежээ чораан боор деп бодап келдим ( М.Кенин-Лопсан )
Кожаланчак аллитерация: О рус дылда кожаӊ ырга ынаам аажок , О л дыл дээрге чуртталгамныӊ чамдыы дээр мен. Б ижип , номчуп , сактып , дыӊнап боданганым , Б илип алган орус дылым үнелээр мен. (Игорь Иргит «Тыва дылым »)
Кажааланчак аллитерация: Ы нак-тыр мен…ѳртемчейде Чүрээмге чоок , эргим тѳрел Чүү-ле бар-дыр, сувуразын Ы рлап чор мен-ынак-тыр мен ( А.Үержаа « Ынак-тыр мен»)
рифма: Салгын-сырын сыг-сыг , Сайлык кушкаш сыйт-сыйт , Торлаалар торр-торр , Торгажыктар ток-ток .
Словарь-биле ажыл : Строфа - шүлүкте утка талазы-биле бѳлүглешкен одуруглар, ырга куплет дээр Аллитерация - шүлүкте одуругларныӊ эге аяннажылгазы Рифма- шүлүкте одуругларныӊ тѳнчү аяннажылгазы Стопа - строфада одуругларныӊ слогтар аайы-биле деӊ болуру
IV. Быжыглаашкын 1.Ном-биле ажыл : 144-кү арында «Шүлүк дугайында билиг » деп эгени номчааш,кол чүүлдерни,билиглерни тодарадып сайгарар . 2.Коллективтиг сайгарылга А. Үержааның «Тыва дылым » деп шүлүүнге аас-биле сайгарылганы чорудар .
3. Бот-тускайлаӊ сайгарылгалар : Шүлүк номнарын , ѳѳреникчилерге үлеп бергеш , шүлүктүң кол утказын,тургузуун дараазында чурум езугаар сайгарар :
1) Шүлүктүң кол темазы , идеязы . 2)Каш строфадан тургустунганыл ? Строфаларда одуруглар саны. 3) Одуругларда слогтар саны. 4)Строфа бурузунун эге аяннажылгазы , ооӊ хевирлери (долу, кожаланчак , аралашкак , кажааданчак , саарзык ). 5)Рифма ( сѳѳлгү аяннажылга ) бар, чогун тодарадыры 6) Чурумалдыг аргаларныӊ ажыглалы .
« Часкы чурумал » деп шүлүк чогаадыр
Онаалга : Дыннадыг-сайгарылга « Бойдус темазынга хамаарышкан шүлүктерниӊ тургузуу ».
Рефлексия . Демдектер салыры
Кичээнгейиӊер дээш четтирдивис !
По теме: методические разработки, презентации и конспекты

Кичээл планы "Литературлуг дыл болгаш ооң нормаларының дугайында билиг"
9-ку класска тыва дылга кичээл планы "Литературлуг дыг болгаш ооң нормаларының дугайында билиг"....

Тыва чогаал кичээлиниң технологтуг картазы. Чогаал теориязы.Чогаал маадырынын дугайында билиг
Тыва чогаал кичээлиниң технологтуг картазы. Чогаал теориязы.Чогаал маадырынын дугайында билиг....

Мастер-класс "Комедия дугайында билиг" (презентация).
Теория литературы. Понятие о комедии. Объяснение темы через сравнение пьес Салчака Тока "Донгур-оол" и "Недоросль" Дениса Фонвизина....