Авторская программа "Татар hәм рус әдәбияты үрнәкләрен чагыштырма анализ ярдәмендә өйрәнү ( Сопоставительный анализ произведений татарской и русской литературы)"
элективный курс (10 класс) по теме
Авторская программа "Татар hәм рус әдәбияты үрнәкләрен чагыштырма анализ ярдәмендә өйрәнү ( Сопоставительный анализ произведений татарской и русской литературы)"
Скачать:
| Вложение | Размер |
|---|---|
 elektivnyy_kurs_sopos_anal.doc | 171.5 КБ |
Предварительный просмотр:
Татар hәм рус әдәбияты үрнәкләрен чагыштырма
анализ ярдәмендә өйрәнү
( Сопоставительный анализ произведений татарской и русской литературы)
Тукай районы Мәләкәс гомуми урта
белем бирү мәктәбе
татар теле hәм әдәбияты укытучысы
Умнова Лилия Ивановна
(эликтив курс)
Аңлатма язуы
Пояснительная записка
Әлеге курс 10-11 сыйныф укучыларының танып белү эшчәнлеген hәм үйлау сәләтен үстерү максатыннан кулланыла. Әлеге теманың актуальлеген заманча белем стандартлары үзе таләп итә.Курс эшчәнлеге шәхес тәрбияләүгә нигезләнә. Шулай ук программада мәктәп дәреслегендә булмаган әсәрләрнен алынуы да баланың логик фикерләү сәләтенә уңай тәэсир итә. Информацион ташкыннан үзенә кирәген сайлап алырга өйрәтә.
Әлеге электив курс белән эшләү барышында түбәндәге күнекмәләр алына hәм ныгытыла.
- беренчел чыганаклар белән эшләү ( дәреслек, хрестоматияләр, белешмәләр, фәнни- популяр басмалар, дистанцион белем бирү чаралары)
-фикер алышуларда катнашу ;
- чыгышлар әзерләү, фәнни- тикшеренү эшләре алып бару. Аларны дөрес итеп язу hәм тәкъдим итеп яклау.
- яңа информацион –техник чараларны куллану hәм файдалану.
Укучыларның белемнәре , әлеге эликтив курс барышында, аларның активлыкларын , чыгышларын, докладларын исәпкә алып бәяләнә.
Максат: Телнең коммуникатив hәм экспрессив мөмкинлекләре турында төп мәгълүматны рус һәм татар әдәбиятларын чагыштырып бирү. Әлеге мәгълүматларны телнең кулланылыш шартларында, ягъни сөйләм эшчәнлегендә шартларында өйрәнтү. Укучыларны фәнни- тикшеренү эшенә тарту.
Бурычлар: 1.Лингвистик стилистиканың төп категорияләрен рус һәм татар әдәбияты аша бирү.
2. Татар һәм рус телләрендә сөйләм стильләре hәм чаралары булуын hәм аларның бер- берсеннән аерып торучы үзенчәлекләрен, сөйләм төрен hәм стильне барлыкка китерүдәтелнең грамматик hәм фонетик чаралары ни рәвешле кулланыла икәнен ачыклау.
3. Телнең үзенең билгеле бер мәгънә яки тойгы белдерүдә, кеше аңына, уй – кичерешләренә тәэсир итүдәге көч- куәтен hәм мөмкилекләрен күрсәтү.
4. Лингвистик поэтика hәм лингвистик анализның төп үзенчәлекләрен аңлату
Укыту тематик планы
№ | Тема | Сәгать саны (кол-во часов) | Укучыларның эш төрләре (Виды деятельности ) | ||
теория | практика | ||||
1 | Функциональ сөйләм стильләре | 2 | Әдәбият белеме сүзлекләре белән эш.Лекция тезисларын язу. ( Работа с литературоведческими словарями. Запись тезисов лекции учителя) | ||
2 | Татар hәм рус әдәбиятының тарихи үсеше. - Историческое развитие татарской и русской литературы. | 2 | 4 | Әдәбият белеме сүзлекләре белән эш.Лекция тезисларын язу. ( Работа с литературоведческими словарями. Запись тезисов лекции учителя) | |
3 | «Караңгы» вакытның трагизмы . Татар халык эпосы «Идегәй», «Слово о полку Игореве» -Трагизм смутного времени. Татарский народный эпос «Идегей», «Слово о полку Игореве» | 1 | 3 | Укытучы лекциясеннән тезислар язу.Дәрескә тема буенча белешмәләр җыю. Беренчел әдәби чыганаклар белән эшләү, тәнкыйть мәкаләләрен өйрәнү. Конспектирование лекций учителя.Подготовка собщений к уроку. Работа с первоисточниками и литературной критикой. | |
4 | Лирика Ф.Тютчева и Дэрдменда | 1 | 3 | Укытучы лекциясеннән тезислар язу.Дәрескә тема буенча белешмәләр җыю. Беренчел әдәби чыганаклар белән эшләү, тәнкыйть мәкаләләрен өйрәнү. Шигырьләргә чагыштырмача анализ эшләү. Конспектирование лекций учителя.Подготовка собщений к уроку. Работа с первоисточниками и литературной критикой.Выявление характерных для поэтов приемов изображения мира и человеческой души путем целостного анализа текстов. Писменный сопостовительный анализ стихов. | |
5 | Тукай hәм рус әдәбияты. Нигә Тукай бөтен дөньяга яңгырамаган. - Тукай и русская литература. Почему Тукай не прозвучал на весь мир. | 1 | 6 | Доклад әзерләү.Тукай шигырьләрен Р.Моран, С. Липкин тәрҗемәсендә уку.Пушкин , Лермонтов,Некрасов , Тукай шигырьләрен чагыштырмача анализ үрнәгендә анализлау. Подготовка доклада. Чтение стихотворений Г. Тукая в переводе Р. Морана, С. Липкина. Выявление общих мотивов в произведениях А.С. Пушкина, М.Ю. Лермонтова, Н.А.Некрасова и Г. Тукая через сопоставительный анализ стихотворений. | |
6 | -К. Тинчуринның «Американ» hәм Гогольнең «Ревизор» әсәрләре -«Ревизор» Н.В. Гоголя и «Американ» К. Тинчурина | 1 | 2 | Укытучы лекциясеннән тезислар язу.Дәрескә тема буенча белешмәләр җыю. Беренчел әдәби чыганаклар белән эшләү, тәнкыйть мәкаләләрен өйрәнү. читтән торып, Александр hәм Тинчурин исемендәге тетрлага сәяхәт. Конспектирование лекций учителя.Подготовка собщений к уроку. Работа с первоисточниками и литературной критикой. Заочная экскурсия в Александрийский театр и в театр им. К. Тинчурина. Анализ и оценка устного собщения другого учащегося и аргументирование своей точки зрения. | |
7 | Г. Камал hәм А.Н. Островский | 1 | 3 | Укытучы лекциясеннән тезислар язу.Дәрескә тема буенча белешмәләр җыю. Беренчел әдәби чыганаклар белән эшләү, тәнкыйть мәкаләләрен өйрәнү. Конспектирование лекций учителя.Подготовка собщений к уроку. Работа с первоисточниками и литературной критикой. Анализ и оценка устного собщения другого учащегося и аргументирование своей точки зрения. Написание сочинения в жанре повествования. | |
8 | Беренче мәхәббәт Г. Исхакый, Ф.Әмирхан hәм Тургеньев әсәрләрендә | 1 | 3 | Укытучы лекциясеннән тезислар язу.Дәрескә тема буенча белешмәләр җыю. Беренчел әдәби чыганаклар белән эшләү, тәнкыйть мәкаләләрен өйрәнү. Эзләнү эше өстендә коллектив әш. Конспектирование лекций учителя.Подготовка собщений к уроку. Работа с первоисточниками и литературной критикой. Анализ и оценка устного собщения другого учащегося и аргументирование своей точки зрения. Коллетивная работа над исследовательским проектом. | |
9 | Н. Гыйматдинова «Сихерче»hәм Куприн «Олеся»әсәрләре. Н. Гыйматдинова «Сихерче», Куприн «Олеся» | 1 | 3 | Укытучы лекциясеннән тезислар язу.Дәрескә тема буенча белешмәләр җыю. Беренчел әдәби чыганаклар белән эшләү, тәнкыйть мәкаләләрен өйрәнү. Татар әдәбиятына магик реализмның кереп китүе. Конспектирование лекций учителя.Подготовка собщений к уроку. Работа с первоисточниками и литературной критикой. Анализ и оценка устного собщения другого учащегося и аргументирование своей точки зрения. | |
10 | Ф. Әмирхан «Шәфигулла агай» hәм М. Шолохов «Донские рассказы» | 1 | 2 | Сәнгатьле уку..Телдән геройларның портретларын төзү. Сочинение –эссе төзү. Составление словесных портретов героев. Выборочное инсценирование отдельных эпизодов. Выявление причин деградации человека. Работа с критической литературой.Написание сочинение -эссе | |
11 | Ф. Хөсни «30 ел». М. Шолохов «Поднятая целина» - Ф. Хусни «30 год» М. Шолохов «Поднятая целина» | 1 | 2 | Укытучы лекциясеннән тезислар язу.Дәрескә тема буенча белешмәләр җыю. Беренчел әдәби чыганаклар белән эшләү, тәнкыйть мәкаләләрен өйрәнү. Эзләнү эше өстендә коллектив әш. Конспектирование лекций учителя.Подготовка собщений к уроку. Работа с первоисточниками и литературной критикой. Анализ и оценка устного собщения другого учащегося и аргументирование своей точки зрения. Коллетивная работа над исследовательским проектом. | |
12 | Сталин репрессияләре.И. Сәлахов hәм А.И. Солженицен - Сталинские репрессии.И. Салахов hәм А.И. Солженицен | 1 | 3 | Докладлар әзерләү.Әсәрдән өзекләр уку. Аларның чагыштырмача анализы. Хат жанрында сочинение язу. Подготовка докладов . Чтение фрагментов из произведений, их сопоставительный анализ( стиль, язык, система образов,образ рассказчика Написание сочинения в жанре письма | |
13 | Сугышның татар hәм рус әдәбиятында яңача чагылышы. - Новое осмысление военной темы в русской и татарской литературах | 2 | 4 | Докладлар әзерләү.Әсәрдән өзекләр уку. Аларның чагыштырмача анализы. Подготовка докладов . Чтение фрагментов из произведений, их сопоставительный анализ( стиль, язык, система образов,образ рассказчика | |
14 | Авыл язмышы. Әсәрләрдә чагылышы. А. Гыйлаҗев «Җомга көн кич белән» Х. Хәйруллин «Биеклек »В. Распутина «Прощание матерой», В Астафьева «Последний поклон» -Судьба деревни в произведениях А. Гилязв « В пятницу , вечером» Х. Хайруллин «Высота»В. Распутина «Прощание матерой», В Астафьева «Последний поклон» | 1 | 3 | Докладлар әзерләү.Әсәрдән өзекләр уку. Аларның чагыштырмача анализы. «Авыл прозасы» буенча тезислар туплау. Подготовка докладов . Чтение фрагментов из произведений, их сопоставительный анализ( стиль, язык, система образов,образ рассказчика Составление тезисов по теме «Деревенская проза» | |
15 | Татар hәм рус әдәбиятында «убыр».«Дьяволиада» в русской и татарской литературе | 1 | 4 | Докладлар әзерләү.Әсәрдән өзекләр уку. Аларның чагыштырмача анализы. Подготовка докладов . Чтение фрагментов из произведений, их сопоставительный анализ( стиль, язык, система образов,образ рассказчика. | |
16 | Татар hәм рус әдәбиятында ана образы.( Ә. Еники «Әйтелмәгән васыять», В. Распутин «Последний срок» -Образ матери в произведениях русских и татарских писателей (В. Распутина «Последний срок» и А.Еники «Әйтелмәгән васыять» | 1 | 2 | Чыгышлар әзерләү. Әсәр сюжеты анализы. Әсәрдә детальләрне бәяләү, гомумкешелек кыйммәтләренең чагылышы.Анна hәм Акъәбигә характеристика. Пейзаж сурәтләнгән урыннарны сәнгатьле итеп уку. -Подготовка сообщений.Анализ сюжета произведений и выявление примет стиля писателей. Определение общечеловеческого содержания повестей , роли деталей. Подбор цитат для характеристики главных героинь- Анны и Акъәби. Выразительное чтение пезажных зарисовок и их анализ. | |
17 | Татар hәм рус әдәбиятында тарихи романнарның урыны. - Место исторического романа в литературе русского и татарского народа | 1 | 3 | ||
Зачет һәм фәнни эзләнү өчен темалар | |
1 | Функциональ сөйләм стильләре |
2 | Татар hәм рус әдәбиятының тарихи үсеше. - Историческое развитие татарской и русской литературы. |
3 | «Караңгы» вакытның трагизмы . Татар халык эпосы «Идегәй», «Слово о полку Игореве» -Трагизм смутного времени. Народные эпосы «Идегей», «Слово о полку Игореве» |
4 | Лирика Ф.Тютчева и Дәрдменда |
5 | Тукай hәм рус әдәбияты. Нигә Тукай бөтен дөньяга яңгырамаган. - Тукай и русская литература. Почему Тукай не прозвучал на весь мир. |
6 | -К. Тинчуринның «Американ» hәм Гогольнең «Ревизор» әсәрләре -«Ревизор» Н.В. Гоголя и «Американ» К. Тинчурина |
7 | Г. Камал hәм А.Н. Островский |
8 | Беренче мәхәббәт Г. Исхакый, Ф.Әмирхан hәм Тургеньев әсәрләрендә |
9 | Н. Гыйматдинова «Сихерче»hәм Куприн «Олеся»әсәрләре. Н. Гыйматдинова «Сихерче», Куприн «Олеся» |
10 | Ф. Әмирхан «Шәфигулла агай» hәм М. Шолохов «Донские рассказы» |
11 | Ф. Хөсни «30 ел». М. Шолохов «Поднятая целина» - Ф. Хусни «30 год» М. Шолохов «Поднятая целина» |
12 | Сталин репрессияләре.И. Сәлахов hәм А.И. Солженицен - Сталинские репрессии.И. Салахов hәм А.И. Солженицен |
13 | Сугышның татар hәм рус әдәбиятында яңача чагылышы. - Новое осмысление военной темы в русской и татарской литературах |
14 | Авыл язмышы. Әсәрләрдә чагылышы. А. Гыйлаҗев «Җомга көн кич белән» Х. Хәйруллин «Биеклек »В. Распутина «Прощание матерой», В Астафьева «Последний поклон» -Судьба деревни в произведениях А. Гилязв « В пятницу , вечером» Х. Хайруллин «Высота»В. Распутина «Прощание матерой», В Астафьева «Последний поклон» |
15 | Татар hәм рус әдәбиятында «убыр».«Дьяволиада» в русской и татарской литературе |
16 | Татар hәм рус әдәбиятында ана образы.( Ә. Еники «Әйтелмәгән васыять», В. Распутин «Последний срок» -Образ матери в произведениях русских и татарских писателей (В. Распутина «Последний срок» и А.Еники «Әйтелмәгән васыять» |
Фәнни- тикшеренү эшләренә таләпләр.
1 Фәнни хезмәт басма рәвештә12-15 биттән артмаска, электрон hәм кәгазь вариантта язылган булырга ;
2 Эчтәлек, кереш, төп өлеш, нәтиҗә, кулланылган әдәбият hәм фәнни хезмәтнең тезисы, сылтамалар ( сноснки) булырга , битләр билгеләнергә тиеш.
Фәнни- тикшеренү эшләрен бәяләү критерийлары ( максималь бал 30 бал)
- теманың актуальлеге
- максаты hәм бурычлары дөрес куелу.
- кулланылган әдәбият 3 тән ким булмавы
- эзләнү яки эксперимент өлешләре булу.
- Фәнни эшнең бизәлеше таләпләргә туры килүе.
- Укучының чыгышы 5-7 минуттан артмаска тиеш hәм күрсәтмәлекләрдән дөрес файдалану бәяләгәндә исәпкә алына.
Укучылар өчен әдәбият.
- Бәширова И. Язучы- тел остасы // Герой. Стиль. Осталык.// Казан Тат., кит., нәшр.,1974
- Зәкиев М.З.Татар теле синтасисы.// Казан // Мәгариф 2005
- Курбатов Х.Р.Татар теленең лингвистик стилистикасы hәм поэтикасы // Казан // Мәгариф 2002
- Сафиуллина Ф.С. Хәзерге татар әдәби теле // Казан // Мәгариф 2005
- «Казан утлары», «Сөембикә», «Мәйдан» журналлары.
Укычылар өчен әдәбият.
- Бәширова И. Язучы- тел остасы // Герой. Стиль. Осталык.// Казан Тат., кит., нәшр.,1974
- Галиуллин Т.Н. Шигърият баскычлары .// Казан // Мәгариф 2002
- Заhидуллина Д.Ф. Урта мәктәптә татар әдәбиятын укыту методикасы .// Казан // Мәгариф 2002
- Заhидуллина Д.Ф.Татар әдәбияты Теория. Тарих.// Казан // Мәгариф 2004
- Зәкиев М.З.Татар теле синтасисы.// Казан // Мәгариф 2005
6 Курбатов Х.Р.Татар теленең лингвистик стилистикасы hәм поэтикасы // Казан // Мәгариф 2002
7 Сафиуллина Ф.С. Хәзерге татар әдәби теле // Казан // Мәгариф 2005
8 «Казан утлары», «Сөембикә», «Мәйдан» журналлары.
По теме: методические разработки, презентации и конспекты
Программа элективного курса по литературе "Сопоставительный анализ произведений 19 и 20 вв"
Программа курса рекомендована для учащихся 10-11 классов общеобразовательных школ и классов гуманитарного профиля, рассчитан на 34 часа ( 17 часов в 10 классе и 17 часов в 11 классе). Произведения сов...
Сопоставительный анализ произведений чувашского поэта А.Алги "22 июня" и марийского поэта Миклая Казакова "22 июня 1941 года"
Модуль теми: ХХ ĕмĕр варринчи чăваш литератури (40-50-мĕш çулсем).Урок теми: «ЭПĔ ВĂЛ КУНА ПУРĂНАН ПУРНĂÇĂМРА НИХĂÇАН МАНАССĂМ ÇУК»Сапăрлав тĕллевĕ: тăван çĕр-шыва юратма, ăна упрама, мирлĕ пурн...
Сопоставительный анализ произведения В.В. Вересаева «Мать» и В.С. Гроссмана «Сикстинская мадонна»
Данная разработка представляет собой урок внеклассного чтения. Я умышленно ушла от традиционного урока в 9 классе, постралась избежать теории литературы, которая, как мне показалось, может затруднить ...
Мастер-класс: «Стендовая защита и мультимедийная презентация исследовательской работы «Сопоставительный анализ имени числительного в русском и ненецком языках».
Аннотация: мастер-класс предназначен для учителей-предметников, учителей, занимающихся внеклассной работой, участников исследовательских проектов. На занятии демонстрируется Стендовая защита, предназн...
"Образ лошади (коня) в русской и татарской литературе (Сопоставительный анализ произведений Ф.Абрамова "О чем плачут лошади" и Г.Ибрагимова "Алмачуар"
Бу фәнни- тикшеренү эше рус һәм татар әдәбиятында атка кешеләрнең һәм чорларның мөнәсәбәте турында....
Диалог культур. Тема природы в произведениях национальной и русской литературы: опыт сопоставительного анализа Лики их земных воплощений (по творчеству Сергея Есенина и Валерия Майнашева)
Русь… Россия…Милая Родина! Необъятны просторы твои, населённые большими и малыми народами, имеющими свою вековую культуру, неповторимые традиции, свой национальный язык. Для всех ты...
Особенности изображения темы отцов и детей в русской литературе (сопоставительный анализ произведений «Станционный смотритель» А.Пушкина и «Телеграмма» К.Паустовского )
Презентация-сопровождение урока.На уроке рассматриваются особенности изображения темы отцов и детей в русской литературе на примере произведений «Станционный смотритель» А.Пушк...