“-ск, -й,-ь хәрефләренә беткән алынма сүзләрне төрләндерү”
план-конспект урока (6 класс) на тему

Дәрес планы

Тема: “-ск, -й,-ь хәрефләренә беткән алынма сүзләрне төрләндерү” (6нчы сыйныф)

Максат. Белем бирү максаты :

Алынма исемнәрнең  төрләнеш һәм әйтелеш үзенчәлекләрен ныгыту;-ск,-й,-ь хәрефләренә беткән алынма сүзләрнең дөрес төрләнешен аңлату.     

 Үстерү максаты:

Алынма сүзләрне дөрес төрләндерә белү, балаларның фикерләү һәм белем дәрәҗәсен үстерүне дәвам итү.

Тәрбия максаты: әхлак тәрбиясе.

Җиһазлау:  проектор, ноутбук,  электрон презентация, тестлар(таратма материал); дәреслек:Татар теле:Рус телендә төп гомуми белем бирү мәкт.6нчы с-фы өчен д-лек/Н.В.Максимов,М.З.Хәмидуллина.-Казан:Мәгариф,2010.-191 б.

Дәрес барышы

I.Оештыру моменты

1.Укучыларны сәламләү.

2.Укучыларның дәрескә әзерлеген тикшерү,дежур укучы рапортын тыңлау.

3.Уңай психологик халәт формалаштыру һәм дәресне башлау.

II.Өй  эшен тикшерү

1. Өй эшен тикшерү һәм үткәннәрне ныгыту максатыннан,тест биремнәрен башкару.
2. Нәтиҗә ясау.

III. Яңа белем һәм күнекмәләр формалаштыру.

1. Һәр укучыга да 4карточка таратыла,шуларга –ск,-й,-ь беткән исемнәр язып чыгарга. (“Тик-тэк-тоу” структурасы)
2. Уку мәсьәләсен формалаштыру.
3. Укучылар язган исемнәрне килеш,тартым белән төрләндерәләр.

Кагыйдә формалаштыру :

1)Алынма исемнәрдәге –ск авазларына татар телендә килеш кушымчалары алдыннан и өстәлә һәм сүзләргә калын кушымча ялгана.

2)[й] авазына беткән алынмаларга тартым кушымчасы ялганганда, й хәрефе е хәрефенә алышына.

3)ь хәрефенә беткән исемнәргә тартым кушымчасының нечкә төре ялгана.

4.Нәтиҗә ясау.

Физкультминутка ясау.

IV. Белем һәм күнекмәләрне ныгыту.

1.Алынма исемнәрнең әйтелеш һәм язылышына карата телдән күнегү эшләү:карточкаларга язган исемнәрдән җөмләләр төзү. (“Тик-тэк-тоу” структурасы)

2. 35нче бит,58нче күнегү (язмача)

3.Өстәмә эш(вакытка карап)-карточка белән эш.

Бирем:тиешле кушымчаларны куеп,сүзләрне язарга.

Аквариум(ур-в.кил.), митинг(ур.-в.кил.), тополь(юн.кил.), лом(төшем кил.), шарик(юн.кил.), журнал(юн.кил.), кассир(чыг.кил.), жюри(юн.кил.), модель(иял.кил.), интервью(иял.кил.), известь(ур-в.кил.), туннель(ур-в.кил.), фильм(чыг.кил.), ателье(чыг.кил.), модель(төш.кил.), авторитет(чыг.кил.), толь(чыг.кил.), тюлень(чыг.кил.).  

V.Йомгаклау.

VI. Өй эше бирү.

1.60нчы күнегү,35 бит.

 2.Укучыларның дәрестәге эшчәнлегенә бәя бирү.

3.Саубуллашу.

“Исем” темасы буенча тест

1. Предметны белдерүче сүз төркеме:

а) исем;

б) сыйфат;

в) фигыль;

г) сан.  

2. Исем түбәндәге сорауларга җавап бирә:

а) нишли? нишләде?

б) нинди? кайсы?

в) кем? нәрсә?

г) ничек? кайчан?

3. Ялгызлык исемнәрен тап.

а) урман, агач;

б) китап, дәфтәр;

в)Идел,Нократ;

г) казан, савыт.

4. Ясалма исем:

а) килеш кушымчасы ярдәмендә ясала;

б) сүз ясагыч кушымча ярдәмендә ясала;

в) тартым кушымчасы ярдәмендә ясала;

г) ике тамырдан ясала.

5. Тезмә исемнәр:

а) бер тамырдан тора;

б) алты тамырдан ясала;

в) ике яки өч тамырдан ясала;

г) кушымчалар ярдәмендә ясала.

6. Ике тамырдан ясалып, сызыкча аша язылучы сүз:

а) парлы;

б) кушымча;

в) тезмә;

г) кыскартылма.

7. Күплек сандагы исемнәргә:

а) -да, -дә, -та, -тә;

б) -лар, -ләр, -нар, -нәр;

в) -а, -ә, -ды, -де;

г) -ның, -нең кушымчалары ясала.

8. Татар телендә ничә килеш бар?

     а) 5;

     б) 9;

     в) 6;

     г) 7.

9. Иялек килешендәге сүзне тап:

а)куянга;

б) урманны;

в) китапның;

г) дәфтәрдән.

10. Предметның кайсы затка караганлыгы нинди кушымчалар белән белдерелә:

а) килеш кушымчалары;

б) тартым кушымчалары;

в) сүз ясагыч кушымчалар;

г) кушымчалар белән белдерелми.

Карточка белән эш.

Бирем:тиешле кушымчаларны куеп,сүзләрне язарга.

Аквариум(ур-в.кил.), митинг(ур.-в.кил.), тополь(юн.кил.), лом(төшем кил.), шарик(юн.кил.), журнал(юн.кил.), кассир(чыг.кил.), жюри(юн.кил.), модель(иял.кил.), интервью(иял.кил.), известь(ур-в.кил.), туннель(ур-в.кил.), фильм(чыг.кил.), ателье(чыг.кил.), модель(төш.кил.), авторитет(чыг.кил.), толь(чыг.кил.), тюлень(чыг.кил.).  

Карточка белән эш.

Бирем:тиешле кушымчаларны куеп,сүзләрне язарга.

Аквариум(ур-в.кил.), митинг(ур.-в.кил.), тополь(юн.кил.), лом(төшем кил.), шарик(юн.кил.), журнал(юн.кил.), кассир(чыг.кил.), жюри(юн.кил.), модель(иял.кил.), интервью(иял.кил.), известь(ур-в.кил.), туннель(ур-в.кил.), фильм(чыг.кил.), ателье(чыг.кил.), модель(төш.кил.), авторитет(чыг.кил.), толь(чыг.кил.), тюлень(чыг.кил.).  

Карточка белән эш.

Бирем:тиешле кушымчаларны куеп,сүзләрне язарга.

Аквариум(ур-в.кил.), митинг(ур.-в.кил.), тополь(юн.кил.), лом(төшем кил.), шарик(юн.кил.), журнал(юн.кил.), кассир(чыг.кил.), жюри(юн.кил.), модель(иял.кил.), интервью(иял.кил.), известь(ур-в.кил.), туннель(ур-в.кил.), фильм(чыг.кил.), ателье(чыг.кил.), модель(төш.кил.), авторитет(чыг.кил.), толь(чыг.кил.), тюлень(чыг.кил.).

Карточка белән эш.

Бирем:тиешле кушымчаларны куеп,сүзләрне язарга.

Аквариум(ур-в.кил.), митинг(ур.-в.кил.), тополь(юн.кил.), лом(төшем кил.), шарик(юн.кил.), журнал(юн.кил.), кассир(чыг.кил.), жюри(юн.кил.), модель(иял.кил.), интервью(иял.кил.), известь(ур-в.кил.), туннель(ур-в.кил.), фильм(чыг.кил.), ателье(чыг.кил.), модель(төш.кил.), авторитет(чыг.кил.), толь(чыг.кил.), тюлень(чыг.кил.).