Урок по теме "Тыршен тунеммаш- илышлан ямдылалтмаш
план-конспект урока (8 класс) на тему

МОУ «Морко 2-шо номеран кыдалаш школ

«Тыршен тунеммаш-илышлан ямдылалтмаш» 

(шокалымашан сочиненийым возаш материалым погымаш)

(Учебно-универсальный действийлан энертен)

Марий кугыжаныш йылмым туныктышо

Н.А.Голубкинан  урок конспектше

Морко 2012 ий

Тема:  «Таршен тунеммаш-илышлан ямдылалтмаш» теме почеш шокалымашан сочиненийым возаш материалым погымаш.

Цель-влак:

1. Теме почеш курылтде мутланымашлан туныкташ. Пале мут, мут сочетаний  конструкций-влакым турло ситуацийыште кучылт моштымым шуараш.

2. Шонкалымашан сочиненийым возаш ямдылалтмаш.

3. Тунемше-влакым чонлан келшыше пашам ойырен налаш кумыландаш.

Мутланаш полшышо материал:(доскаште возымо улыт)

-Мый шонем…

-…мый келшем.

-Мыйын шонымаште…

-Мый тыге ойлымо дене келшем (ом келше).

-Уке тиде чын огыл.

-Уке, тыге лийын огеш керт.

Урокын эртымыже:

1. Организационный ужаш.
2. Туныктышын мутшо:(1ше слайд-урокын темыже)

Поро кече лийже, йоча-влак. Таче  тиде урокышто ме тендан дене пале мут, мут сочетаний конструкций-влакым кучылтын,  шонкалымашан сочиненийым возаш ямдылалтына. Темыже тыгайрак «Тыршен тунеммаш-илышлан ямдылалтмаш».

3. Ончыч тунеммым ушештарымаш:

Йодыш дене паша (коммуникативный технологий)

Туныктышо: Туняште шуко турло профессий уло. Тый могай профессийым палет?

Тунемше:Туняште шуко профессий уло. Мый тыгай профессийым палем: повар, врач, инженер…

Туныктышо: Тыйын ават колан пашам ышта? А ачат?

Тунемшын вашмутшо…

Туныктышо: Каласыза колан могай профессий келша?

Тунемше-влакын вашмутышт.(коммуникативный действий)

4. А кызыт йоча-влак чыланат экраныш ончалына да прфессий-влакын лумыштым тетрадьыш чын возена.(2 слайд -экраныште профессий-влак возалтыт, йоча-влак лумыштым палат да чын возат) ургызо, повар, доярке, моряк, мукшызо, строитель, туныктышо, парикмахер, летчик, комбайнер, продавец, эмлызе, археолог, почтальон, полицейский, геолог
5. Возымыштым тергымаш(3 слайд- чын возымо профессий-влак) Вашла тергат, оценкым шындат.(регулятивный действий)
6. Туныктышо: А кызыт йоча-влак, айста нине мут-влак дене мут сочетанийым чонена.(тале строитель уста туныктышо, поро эмлызе, …)

Туныктышо: А ынде простой предложенийым чонена.(Уста строитель мотор портым чона.и т.м.)

А ынде кок простой предложений гыч ик сложныйым чонаш Мутлан: Ко сайын тунемеш, тудо уста эмлызе лиеш. (Йоча-влак тетрадьыш возат, йукын лудыт)(новатор Лысенковын  куштылго гыч нелыш принцыпше почеш)

7. Туныктышо: Йоча-влак, а сай  профессийым ойырен налашлан мыланна мом ышташ кулеш ?

Тунемше: Школышто  сайын тунемаш. Лудаш. Интернет материалым шекланаш.

Туныктышо: Вот ме тендан дене тун  пашашкына толын шуна. Таче ме  «Тыршен тунеммаш-илышлан ямдылалмаш» шонымашым почын пуышаш улына,  шонкалымашан сочиненийым возаш ямдылалтына.

8. Туныктышо: А ынде йоча-влак  шонкалымашан сочиненийым возымо радамым шарналтена.

- Шонкалымашан сочиненийын композицийжым, тезисым рашемдышаш улына да  иктешлымашым ыштышаш улына.

(4 слайд-Памятке)

ПАМЯТКА   «Композиция сочинения-рассуждения

 Шонкалымашан сочинений тыгай схеме почеш возалтеш:

 (СОЧИНЕНИЕ-РАССУЖДЕНИЕ  ПИШЕТСЯ ПО СЛЕДУЮЩЕЙ СХЕМЕ)

•  Икымше, тун  шонымашым рашемдаш кулеш

           во-первых, нужно определить основную мысль (сформулировать      

           ведущий тезис);

•  Кокымшо, тун шонымашым почын пуаш

           во-вторых, подобрать доказательства и определить последовательность      

          их изложения;

•  Кумшо, иктешлымашым ышташ

в-третьих, сформулировать вывод.

-А тун шонымашым почын пуаш  тыгай союз-влак, мут сочетаний да предложений-влак  полшат (потомушто,  молан манаш гын, мыйын шонымаште, мый шонем…)

А иктешлымашым ышташ тыгай мут-влак полшат (сандене, тугеже, икманаш) ( нине мут-влакым доскашке возаш)

Туныктышо; Айста шарналтена мо тыгай тезис?

 (5 слайд) Тезис-тиде тун шонымаш, кудым ме таче рашемдышаш  улына. (Тезис –это утверждение, которое нужно доказать).

Туныктышо: Айста шкенан иктешлымашнам таблице дене ончыктена.

(кажне партышке таблицым ямдылыме,  кучылтшаш мут-влакым йоча-влак таблицыш  шке возат)

Таблицыш кучылтшаш мутым пуртымек, мый йоча-влаклан планым пуэм.

План почеш лончылымашым ыштымаш.

Йоча-влак, ида мондо икымше, кокымшо, кумшо, икманаш шомак деч вара запятой шындалтеш, нуно пуртымо мут улыт.

Туныктышо: Кызыт тыланда тыгай паша пуалтеш: сурет почеш мутланымашым эртараш. (Экраныште турло профессиян сурет-влак, йоча-влак келшышым ойырен налыт да мутланашлан ямдылалтыт).

Тыгай ситуаций-влак  пуалтыт (Коммуникативный действий, проблемный ситуаций)

1.Убедите своего друга в том, что профессия, которую вы выбрали, самая нужная.

2. Убедите своего друга в том, что профессию, которую вы выбрали можно получить в высших учебных заведениях Республики Марий Эл.

3. Посоветуйте своим одноклассникам то или иное высшее учебное заведение города Йошкар-Олы. (Нине йодыш-влакым марлаш кусарат да  й марла вашештат)

Иктешлымаш: Йоча-влак мый денем келшеда мо?(Мый тиде ой дене келшем, але ом келше мут конструкций-влакым пуртен предложенийым кошартыза)(коммуникативный действий)

- Сай паша верым муашлан, сай образованийым налман.

- Кажне профессий шке шотан.

- Кажне ен кукшо образованиян лийшаш.

- Школышто сайын тунемман.

-Турло книгам лудман.

- Арамлан кечым кодыман огыл.

(мутланаш полшышо мут-влакым кучылтыт) Мутлан:  Мый шонем, сай паша верым муашлан, сай образованийым налман.

Туныктышын иктешлыме мутшо. Йоча-влак, таче ме тендан дене сочиненийым возашлан шуко материалым погышна, йодыш-влаклан вашештышна, нуным сочиненийыштыда пуртен кертыда.

Монгысо паша: «Тыршен тунеммаш-илышлан ямдылалтмаш»  шонкалымашан сочиненийым возаш.

Уроклан оценкым шындымаш.