Марий (кугыжаныш) йылме, 8 класс, "Кинотеатрыште".
план-конспект урока (8 класс) на тему

Трофимова Алевтина Львовна

Класс: 8

Тема: Кинотеатрыште.

Цель: тунемше-влакым икымше  марий киноактер дене палдараш, у материалым ушыш пышташ тараташ.

Задаче-влак:

1.     Тунемше-влаклан у материалым пален налашышт тӱрлӧ приемым, методым кучылташ (активизировать познавательную активность).

2.     Тунемше-влакын тӱняужмыштым шараш, уш-акылыштым пӱсештараш, кутырымо йылмым вияҥдаш.

3.     Тунемше-влакым шке шочмо-кушмо вер-шӧрым, пӱртӱсым йӧраташ, аралаш кумылаҥдаш.

Технологий: проблемно-диалогический туныктымаш, ИКТ.

Урокын эртымыже:

(урок деч ончыч кажнылан билетым пуаш)

1.     Урокым организованно тӱҥалмаш.

- Салам лийже, йоча-влак!

- Салам лийже!

- Шичса.

2. Проблемым шындымаш.

- Урок тӱҥалтышыште те чыланат билетым налын пурен улыда. Кузе шонеда, тиде могай билет? Те кушко логалын улыда?

(Кинотеатрыш).

- Чын. Тугеже таче урокышто мо нерген кутыраш тӱҥалына?

(Кинотеатр нерген).

- Кузе шонеда, тиде теме молан кӱлеш?

- Мом пален налшаш улыда?

- Кузе пален налаш лиеш?

Или

- Могай цель ден задачым шкаланда шындеда? Урокышто мом пален налшаш улыда?

(йоча-влак каласат)

- Пеш сай. Те кинотеатрыште лийын улыда мо? Могай кинотеатрыште?  Йошкар-Олаште верланыше эше могай кинотеатрым паледа? Ончалза слайдыш.  («Россия», «Эрвий», «Октябрь»).

- Тыланда тушто келшен? Пеш сай.

3. Тӱҥ ужаш.

3.1. Театрыште шкем кузе кучымо нерген кутырымаш.

- Те тынар шуко гана кинотеатрыште лийын улыда, тугеже те паледа, кузе тушто шкемым кучаш кӱлеш. Айста шарналтена. (Йоча-влак каласкалат).

(Кинотеатрыште ме:

- шӱкым огына кышке, она амырте (не сорим)

- огына лӱшкӧ (не шумим)

- шкеннам сайын кучена (не ведем себя вызывающе)

- кином уже ончымо гын, палыше гай комментироватлен огына шинче (не комментируем фильм с видом знатока)

- телефон дене огына кутыро

3.2. У мут-влак дене паша.

- Кинотеатрыште шкем кучымо нерген пеш сайын паледа. Нине правил-влакым шукташ тӱҥалыда, шонем.

- Кызыт мут-влак дене пашам ыштена.

Пиалдыме – несчастливый

Лӱдшӧ – пугливый, боязливый, трусливый

Колой – малыш

Эрык – свобода

Чошаш – мчаться

Шикшалташ – мчаться, умчаться

Мокташ – хвалить

Четлык – клетка

Ала-кӧ – кто-то

Шылаш – прятаться, спрятаться, скрываться, скрыться

Окса – деньги

Шотлан ок тол – без толку

Ӧпкелаш – обижаться, обидеться

Нелеш налаш – обижаться, обидеться

Ок йӧрӧ – не подходит

Арыслангайык – орёл

(картычкым ончыктем, йоча-влак каласат)

- Пеш сай.

     3.3. Мультфильм гыч ужашым ончымаш.

- Кинотеатрыште кином веле огыл, эше мультфильмым ончыктат. Таче ме тендан дене тыгак мультфильмым ончаш тӱҥалына. Могайым? (Давид ден Сэнди).

- Сайын, тӱткын ончыза. Вара заданийым шуктена. 

(ончена 6 мин 41 с)

3.4.         Заданийым шуктымаш.

- Мультфильм тыланда келшыш?

- Мо келшыш?

- Действий кушто эртаралтеш?

- Давид мом ыштен?

- Сонарзе ӱдырамаш мынярымше слоным конден?

- Рвезын ачаж ден аваже кайыкигым кондымыжлан мом ойленыт?

- Могай курыкышто кайыкиге илен?

- Молодец улыда! Сайын ончен улыда. Кызыт кум подгруппылан шелалтын, заданийым шуктена.

Икымше подгруппо – мультфильмысе герой-влакын лӱмыштым, могай янлык-влак улмым возат.

Кокымшо подгруппо -  предложений-влакым мучашлаш.

·        Кӧ нуным петырен?

·        Ой, ала-кӧ шортеш!

·        Ит ойгыро, мый кызытак почам.

·        Туддеч ит лӱд, Самюэль! Йӧршынат ит лӱд.

·        Мый пӧртылам, вара чыла янлыкым утарем.

·        Уке, пинеге, тиде кочкыш тудлан ок йӧрӧ.

·        Пипс, мый тыйымат пеш йӧратем.

Кумшо подгруппо – кӱлеш мутым шындаш.

·        Кӧ нуным петырен? Могай пиалдыме улыт.

·        Ит шорт, колой. Мый нуным эрыкыш луктам.

·        Тыге, тыге, роликат ыш полшо.

·        Тидым ыштен от керт, нимо шотлан ок тол.

·        Кушеч тиде кайыкиге, эргым?

·        Эй, моторем-влак! Пипс, Сэнди!

·        Ынде икте огыл, кок йолташем уло.

(йоча-влак ыштат, вара тергена)

3.5.         Икымше марий киноактёр нерген кутырымаш.

- Йоча-влак, а те паледа, марий кокла гыч кӧ эн ончыч киношто сниматлалтын, модын?

(Йыван Кырла).

3.5.1. Тунемшын каласкалымыже.

- Чын, тудын дене тендам Сапожникова Мария палымым ышта.

(колыштына, вара моло йоча-влак деч йодыштам, кӧ мом умылен)

3.5.2. Учебник дене паша.

- Кызыт чыланат учебникым 104-ше страницыште почына. Пытартыш кок абзацым лудын лектына. (цепочко дене, вара кусарена)

- Тугеже, Йыван беспризорникын рольжым сайын почын пуаш манын, мом ыштен? (Беспризорник-влак нерген книгам лудын, йоча илышыжым шарналтен, трудовой коммуналкыш коштын, ончычсо беспризорник-влак дене палыме лийын, нунын койышыштым шымлен).

- Эше мом каласен кертыда тудын нерген?

3.5.3. Кызытсе киноактёр-влак дене палдарымаш.

- Марий киноактёр кокла гыч кӧм паледа? (Домрачев Василий, Строганова Светлана, Смирнова Валентина да тулеч молат).

     4. Экспресс-диагностика.

·        Ончымо мультфильмын лӱмжӧ.

·        Тӱҥ герой.

·        Икымше марий киноактёр.

·        Икымше совет йӱкан кино.

·        Марий киноактёр-влак.

5.Рефлексий.

- Урокышто мом уым пален налда?

- Мо эн чот келшыш?

- Шке пашадам кузе акледа?

- Кӧлан могай отметкым шындаш лиеш?

5.1. Аклымаш.

- Урок  тыланда келшен, уым пален налын улыда гын,ош коробкаш шкендан билетдам пыштыза, келшен огыл, нимогай уымат пален налын огыдал гын, билетым шем коробкаш пыштыза.

- Коеш, шукынжо ала-мом уым пален налын улыда, урок келшен. Пеш сай.

5.2. Мӧҥгысӧ паша.

- Дневникым чылан почына, мӧҥгысӧ пашам возен шындена: «Путёвка в жизнь» кином интернетыште ончаш, отзывым возаш; эше марий киноактёр (киноактрисе) нерген информацийым муаш.

6. Урокым организованно пытарымаш.

- Урок мучашыш шуо. Чылалан тау, чеверын!