татар теленнэн эш программалары
рабочая программа (8 класс) на тему

Муниципальное общеобразовательное бюджетное учреждение

основная общеобразовательная школа с.Новые Маты муниципального района Бакалинский район Республики Башкортостан

Согласовано:                                                                     Принято:                                                           Утверждаю:

Зам. директора по УВР                                                   на заседании  КМО                                           Директор школы:

__________________                                                       ______С.Ф.Заманова                                        _______З.Т.Краснова

  С.Н.Сулейманова                                                            Пр. №___от 27.08.2013                                   «____»______2013г                    

Рабочая программа учебного предмета

«Татарский язык»

8 класс,

на 2013-2014учебный год

Составитель:З.Т.Краснова- учитель татарского языка и литературы первой  квалификационной категории

                                                                                                                                                                                    Принято на педагогическом совете

                                                                                                                                                     №1 от 29.08.2013

                                                                                                                                        Пр.№___

АҢЛАТМА ЯЗУЫ

Программа түбәндәге дәүләт документларына нигезләнеп язылды:

1. Башкортстан Республикасы законы “Башкортстан Республикасы халыклары телләре турында закон” (21.01. 1999)
2. Россия Федерациясенең 309-Ф3 номерлы Законы (2007 ел, 1 декабрь).
3. Татар теленнән гомуми белем бирүнең дәүләт стандарты. - ТР Мәгариф һәм фән министрлыгы, Казан, 2008.
4. Татар телендә урта гомуми белем бирү мәктәпләре өчен татар теленнән программа (5-11 нче сыйныфлар). – Казан: “Мәгариф” нәшрияты, 2010.
5. Татар теле һәм әдәбиятыннан үрнәк программалар. Татар телендә урта гомуми белем бирү мәктәпләре өчен. 1-11-Казан: Татарстан китап нәшрияты, 2011

Дәреслек: Татар теле: Башкортстан  урта гомуми белем бирү мәктәбенең 8 нче сыйныфы өчен дәреслек     /Гыйззәтуллин И.С.,Баграмшина Т.Г./ – Уфа «Китап», 2008

Аңлатма язуы

Эш программасы статусы.

        Программа нигезенә Россия, Башкортстан  Мәгариф һәм фән министрлыкларының мәктәпләрдә урта һәм тулы белем алу стандартлары салынды,  “Татар телендә  урта гомуми белем бирү мәктәпләре өчен татар теленнән  программа”; 5-11 нче сыйныфлар өчен ;”Мәгариф” 2010 нчы  ел )на нигезләнеп төзелде.  

Эш программасы структурасы.

        Татар теленнән эш программасы өч өлештән тора: аңлатма язуыннан, төп бүлекләрне, белем һәм күнекмәләрне үз эченә алган программаның эчтәлегеннән, укучыларның әзерлек дәрәҗәсенә таләпләреннән.

Эш программасының эчтәлеге.

Яңа стандарттагы иң мөһим таләп мондый: мәктәпне тәмамлаганда, «укучы үз алдына максат куярга һәм аны тормышка ашыру юлларын үзе таба алу дәрәҗәсенә күтәрелергә тиеш”. Бу – яңа стандартта эшлекле белем дип атала. Эшлекле белем – стандарт керткән яңалыкның әһәмиятле эчтәлеген ачып бирүче иң гомуми төшенчә. Белем алу гамәлләренең структурасын һәм принцибын стандарт үзе аңлата:

Татар теле укытуның максатлары:

Укучыларда татар теленә хөрмәт һәм аны ярату, рухи кыйммәт һәм кешелек дөньясының аралашу, белем алу чарасы буларак  аңлы караш тәрбияләү;

Укучыларның сөйләү һәм фикерләү сәләтен үстерү, аларны татар әдәби телен тормышның төрле өлкәләрендә ирекле куллана алырлык шәхесләр итеп тәрбияләү;  дөрес сөйләм эшчәнлегенең үзара аралашу чарасы икәнен белдерү;

Татар теле, аның төзелеше, кулланылышы турында мәгълүмат алу; татар әдәби теленең төп нормаларын һәм стилистик мөмкинлекләрен ачык күзаллау, аларны тиешенчә куллана белү; сүз байлыгын арттыру, сөйләмдә кулланыла торган грамматик чараларны төрлеләндерү;

Телне өйрәнгәндә үзләштергән белем һәм күнекмәләрне сөйләмдә дөрес куллана белү.

Белем бирү эчтәлегенең мәҗбүри минимумы.

Коммуникатив компетенция. Сөйләм. Телдән һәм язма сөйләм. Диалогик һәм монологик сөйләм. Сөйләм стильләре. Матур әдәбият теле.

   Телдән һәм язма сөйләмне аеру. Тел берәмлекләрен аралашуны ситуация үзенчәлекләренә карап сайлый белү. Аралашу өлкәсенә һәм ситуациясенә бәйле рәвештә телдән һәм язма сөйләмне дөрес файдалану.

    Текстның темасы, төп фикере һәм төзелеше. Аларның стильләрендә жанр төрлелеге.

    Татар әдәби теле һәм аның нормалары турында төшенчә.

    Сөйләм эшчәнлеге төрләрен (тыңлап аңлау, сөйләү, уку һәм язу) үзләштерү.

    Укуның төрле төрләрен (танышу, өйрәнү һ.б.)үзләштерү. Уку киталары, масса күләм мәгълүмат чаралары, интернет һ.б. чаралар белән эшләү алымнарын үзләштерү.

   Иҗтимагый-мәдәнии, әхлакый, көнкүреш, уку темаларына бәйле булган монологтк һәм диалогик сөйләм үрнәкләрен төзү.

   Текстның эчтәлеген кыскача , тулы яки сайлап алып сөйләү. Диктантлар, изложениеләр һәм сочинениеләр язу.  Төрле стилҗ һәм жанрдагы текстлар төзү: бәяләмә, аннотация, хат, ышаныч кәгазе, гариза, тезис, конспект һ.б.ш.

 Лингвистик компетенция. Телнең кеше тормышында һәм җөмгыятьтә тоткан урыны. Татар теле – татар халкының милли теле.

  Матур әдәбият һәм аның нормалары турында төшенчә.

  Татар теленең үсештә булуы. Соңгы елларда татар теле лексикасындагы үзгәрешләр.

  Тел белеменә караган сүзлекләр һәм алардан файдалану.

Укучыларның әзерлек дәрәҗәсенә таләпләр:

• ана теленең төп берәмлекләрен һәм аларның билгеләрен белү;
• телдән һәм язма сөйләм, диалог, монолог, аралашу ситуацияләрендә тел стильләре, текст төшенчәләрен аңлау һәм гамәлдә дөрес куллану;
• тыңлап аңлау һәм уку буенча телдән һәм язма рәвештә (радио, телеведениедән һ.б.) хәбәр ителгән мәгълүматны аңлау;
• сөйләү һәм язуда татар әдәби теленең төп нормаларын (орфоэпик, лексик, грамматик, орфографик һәм пунктацион)саклау һәм сөйләм әхлагы нормаларын үтәү;
• татар теленең фонетик, лексик системаларын һәм грамматик төзелешен үзләштерү;
• сүзләрне төзелеше һәм ясалышыбуенча тикшерә белү;
• текст төзелешен һәм тел үзенчәлекләрен билгәли белү;
• сөйләм стиле, фәнни, публицистик, рәсми-эш, матур әдәбият стильләрен аерырга өйрәтү;
• ана теленең грамматик категорияләрен белү;
• грамматик үзенчәлекләренә карап, сүз төркемнәрен аера белү;
• сүз төркемнәренә морфологик анализ ясау;
• сүз, сүзтезмә, җөмләләрдәге хаталарны төзәтү;
• җөмләгә синтаксик анализ ясау;
• төрле стиль һәм жанрдагы текстларны тиешенчә уку күнекмәләре булдыру;
• төрле сүзлекләрдән һәм белешмә характерындагы китаплардан, массакүләм мәгълүмат чараларыннан урынлы файдалану;
• синтетик һәм аналитик иярченле кушма җөмләләрне сөйләмдә куллана белү;
• текстның эчтәлеген телдән яки язмача төгәл итеп, сайлап яки кыскача, гади һәм кушма җөмләләр кулланып сөйли белү;
• бирелгән темага, куелган максатка ярашлы рәвештә, төрле ситуацияләрдән чыгып, сурәтләү яки хикәяләү характерындагы текстларны телдән яки язмача әзерләү;
• җөмләнең тиңдәш кисәкләрен, аерымланган кисәкләрен тиешенчә куллана белү, алар янында тыныш билгеләрен кую;
• сорауларга тулы һәм дөрес итеп җавап бирү;
• төрмыш-көнкүреш, уку, иҗтимагый, мәдәни темаларга әңгәмә кору, үз фикереңне яклап, әңгәмә-бәхәс формасында сөйләшү күнекмәләренә ия булу”
• туры һәм кыек сөйләмнән урынлы файдалану, алар янына тиешле тыныш билгеләрен кую;
• текстның планын төзү яки аның эчтәлеген конспект формасында язу;
• тәкъдим ителгән текстларны рус теленнән татар теленә һәм татар теленнән рус теленә тәрҗемә итү;
• ана теленең башка фәннәрне өйрәнү һәм белем алу чарасы икәнен аңлау;
• татар теле дәресләрендә алган белем һәм күнекмәләрне ана теленең кеше һәм җәмгыять тормышында алып торган урынын аңлап куллана һәм бәяли белергә өйрәнү, татар теленең  иҗтимагый әһәмиятенең артуын аңлау.

8 нче  сыйныфта татар теленнән үзләштерелергә  һәм камилләштерелергә тиешле гомумкүнекмәләр

Бәяләү нормалары:

Уку тизлеген бәяләү :

             Уку күнекмәләрен бәяләү:

“5”- укучы билгеләнгән күләмдә сүзләрне дөрес һәм җөмләләрне сәнгатле итеп,аңлап укыса.

“4”- уку тизлеге таләпләргә туры килсә,текст эчтәлеге буенча сорауларга җавап бирелсә,1-2 әйтелеш хатасы һәм сөйләмнең структур бүленешендә берничә төгәлсезлек китсә.

“3”- уку тизлеге таләпләргә туры килмәсә,текст эчтәлеге буенча сорауларга төгәл җавап бирелмәсә,3-5 әйтелеш хатасы ,сөйләмнең структур бүленешендә хата китсә.

“2”-уку күнекмәләре тиешле тизлектән шактый түбән,5-6 әйтелеш хатасы,текстның эчтәлеген өлешчә генә аңласа.

Язма эшләрнең күләме:

Диктантларны бәяләү :

“5”-орфографик хата юк (1 пунктацион хата булырга мөмкин)                         “4”- 1 орфографик,1 пунктацион хата булса

“3”- 2 орфографик,2 пунктацион хата булса                                                         “2”- 5 орфографик,4-6 пунктацион хата булса

Сүзлек диктантларның күләме һәм аны бәяләү:

8 сыйныф – 30 – 38 сүз

Сүзлек диктантны бәяләү

“5” – диктант пөхтә итеп язылган,хатасы юк                                        “4” – бер орфографик хата бар

“3”- өч орфографик хата бар                                                                   “2”- биш орфографик хата бар

Контроль диктантның күләме:

Контроль диктантны бәяләү:

“5”- эш  пөхтә башкарылган,хата юк ( 1 орфографик, 2 пунктуацион хата булырга мөмкин)

“4”- 2 орфографик,2 пунктаион яки 1 орфографик 4 пунктацион хата булса

“3”- 4 орфографик,4 пунктацион яки 3 орфографик,6 пунктацион хата булса

“2”- 6 орфографик, 5 пунктацион яки 5 орфографик, 8 пунктацион хата булса

Изложение текстының күләме:

Изложенияне бәяләү:

“5”- тема тулысынча ачылган,фактик һәм техник хаталары юк,стиль бердәмлеге сакланган эшкә куела ( 1 орфографик,2 пунктацион яки 2 грамматик хата булырга мөмкин)

“4”-текстның эчтәлеге темага туры килсә,фикерне белдергәндә кечкенә генә ялгышлыклар китсә, 1-2 фактик,2 орфографик, 2-3 пунктацион, 1 грамматик хата булган эшкә куела

“3”- эчтәлек эзлекле бирелмәгән,стиль бердәмлеге сакланмаган, 3 фактик, 2-3 техник хатасы булган, 3 орфографик, 4 пунктацион, 2 грамматик хатасы булган эшкә

“2”- эзлеклелек,стиль бердәмлеге сакланмаган, язма эш планга туры килмәгән, фактик һәм техник хаталары күп булган, орфографик хаталарның саны 4 тән, пунктацион хаталарның саны 5 тән, грамматик хаталар саны 3 тән арткан эшкә куела.

Сочинениенең күләме        ( 2 сәгать вакыт карала)

8сыйныфта -  2,5 – 3,5 бит

Сочинениене бәяләү

“5” – эчтәлек темага туры килә,фактик ялгышлар юк,бай телдә,образлы итеп язылган ,стиль бердәмлеге сакланган эшкә куела ( 1 орфографик яисә 2 пунктацион хата булырга мөмкин)

“4”- язманың эчтәлеге темага туры килә,хикәяләүдә зур булмаган ялгышлыклыр күзәтелгән,1-2 фактик хатасы булып,теле бай,стиль ягы камил булган, 2 орфографик,3 пунктацион (грамматик) яисә 1-2 сөйләм ялгышы булган эшкә куела.

“3”- эчтәлекне бирүдә җитди ялгышлар,фактик төгәлсезлекләр булган,эзлеклелек югалган,сүзлек байлыгы ярлы,стиль бердәмлеге дөрес сакланмаган җөмләләр булган,3 орфографик,4 пунктацион яисә 3-4 сөйләм хатасы булган эшкә куела.

“2”-  темага туры килми,фактик төгәлсезлекләр күп,план нигезендә язылмаган,сүзлек байылгы бик ярлы,текст кыска һәм бер титптагы җөмләләрдән тора,сүзләр дөрес кулланылмаган ,стиль бердәмлеге сакланмаган , 5 орфографик, 8 пунктацион яисә 4-6 сөйләм хатасы булган эшкә куела.

Тематик план

Тема өйрәнү: 28с.

Диктант: 4с.

                                                                        БСҮ-2

                                                               -инша-1с.

-изложение-1с.