Технологическая карта учителя Родной (тувинский язык)
план-конспект урока (3 класс) на тему

1

ФИО учителя

Донгак Байлакмаа Дагааевна

2

Место работы

МБОУ СОШ №1 г.Ак-Довурак

3

Должность

Учитель начальных классов

4

Предмет

Литературное чтение

5

Класс

3

6

Тема и номер урока

Урок-обобщения и систематизации предметных знаний по теме «Авторские сказки» Урок 4

7

Технология, методы и принципы

Технология проблемного диалога, принцип деятельности, вариативности, целостности.

8

Учебник

Л.С.Кара-оол . Литературное чтение для 3 класса, Кызыл: ИРНШ, 2013, учебник составлен в соответствии с примерное программой учебного курса «Литературное чтение» для 2-4 классов общеобразовательных учреждений с родным (тувинским) языком обучения.

Эртеми

Литературлуг номчулга

Класс

3 в

Кичээлдиң темазы

С.Пюрбю «Оптуг Чыккылаа» ар. 78

Башкынын ажыл-чорудулгазынын сорулгазы

Авторлуг тоолдарны медерелдиг номчуурун чедип алыр; тоолду номчуп тура чогаадыкчы талазын сайзырадыр; айтырыгларга долу харыыны бээрип тура бодунун бодалын дес-дараалаштыр илередип билирин чедип алыр.

Педагогтуг технология

Технология проблемного диалога, информационно-коммуникативная технология, (использование элементов креативной технолгии)-чогаадыкчы тускайлан чоруун сайзырадырынга креативтиг технологияны ажыглаан, кластер

Ажыглаан арга, методтар

Деңнелге, башкының сѳзү,диалог, беседа, хайгаарал, ѳѳреникчилерниң бот-тывынгыр ажылы, кѳргүзүп тайылбырлаарының методу, дилеп тыварының, тɵлевилел  методу.

Ѳске эртемнер-биле харылзаазы

Орус дыл, хурээлел

Дерилгези

 кичээлдиң презентациязы, ноутбук, мульмедиялыг проектор.

Канчаар ажылдаары

Болуктеп ажылдаары

Бүгү талалыг ѳѳредилгениң ажыл-чорудулгазын боттандырар туннелдер (УУД)

Бот-хуузунуң-личностный: Ɵɵреникчиниң бодунуң туружу, бодалы; ɵɵредилгеге сонуургалы; бот-идепкейи, бот-медерели; бодунуң мурнуда салган сорулгазын, оон чүнү манап турарын медереп билири; ѳѳредилгениң чедиишкинниг болуру деп негелдеге даянып алгаш, бот-үнелелди берип шыдаары, бүгү кичээнгейни кичээлче углаары; чедиишкинниг болганын азы болбаанын чогумчалыы-биле миннири. Башкарлырының-регулятивный: бодунуң болгаш эжиниң чедип алган чүүлүн үнелеп билири, салдынган сорулгаларга даянып алгаш, бодунуң ажылын планнап билири, башкызының дузазы-биле кичээлдиң сорулгазын тодарадып билири; Шын шиитпир үндүрүп билири, шилип алган шиитпирин бадыткап билири.  Кичээлдиң ниити түңнелин үндүрүп билири   Чугаа сайзырадырының-коммуникативный: Ѳске кижилерни дыңнап билири,  бодунуң бодалын шын, тода, долу, четче илередип, туружун камгалап билири; Билип алырының-познавательный: материалды системалыг болдурар, мурнуку кичээлдерге алган билиин системажыдар, ном-биле ажылдап билири, кол чүүлдү (херектиг, чугула) тодарадып билири, янзы-бүрү деңнелдиг даалгалар-биле ажылдаары, берге айтырыгларны шиитпирлээрде, чүнү кылырын тодаргай тургузуп билири. Бодунуң билир чүүлүн даянып, хыналда айтырыгларга харыылап  билири.

Кичээлдиң

тургузуу ,

 кичээлди чорударының технологиязы. Үргүлчүлелдии

Башкының кылыр ажылы

Өөреникчилерниң кылыр ажылы

Кандыг  түңнелдерни чедип ап болурул?

 (УУД)

I. Билигнин онза-чугулазын тодарадыр чада. Актуализация

1.1 Өөредилгеге сонуургалын оттурары.

Кичээлге чылыг, чымчак байдалды тургузары.

-Ам  чаа үнген хүннүвустуӊ чылыын, өөрүшкүзүн  бүгү-ле сагыш-сеткилиӊер-биле киир тып алыылыӊарам. Мен силерге сагыш-сеткилиӊерге дувурел турбазын база оожургалды, бот-боттарынарга камныг болурунарны кузээр-дир мен, уруглар. Ам бот-боттарынарже коргеш, хулумзуруп корунерем, уруглар.      

Кандыг-бир медээни хүлээп алырынга бодун белеткээр. Башкы-биле мендилежир, башкының кылыр дээн чүүлүн кылыр.

Ундур киир тынар

Бот-хуузунуң

Дыңнап билири; Ɵɵреникчиниң бодунуң туружу, бодалы; ɵɵредилгеге сонуургалы.

II. Боттуг, шудургу кууседикчи чада  II. Операционно-исполнительский этап.

2.1 Билир мергежил болгаш чаңчылдарын сайзыраңгайжыдары. Мурнунда өөренген темазынга  даянып алгаш, чаа темаже чоорту кирерин белеткээр.  

2.2. Нарын айтырыгны тургузары

2.3Кичээлдин темазы-биле ажыл

Нарын айтырыгны дилээри- поиск решения

2.4Чогаалдын хевирин тодарадыры.

2.5Тоолдун утказы-биле ажыл

-Хун буруде, шак буруде кижи бурузу чуну долдуруп чоруур чувел?

-Билиглер курлавырын кандыг кижилер база кайы уеге чедир долдуруп кээрил?

-Ол билиглер курлавырын чуу дээш долдуруп чоруур чувел?

Херек уеде курлавырдан уштуп амыдыралга ажыглаары.

Кедеп турган Кызыл-Дилги

Хенергедип туруп-туруп,

Чаштаан кос дег, шурай берген,

Чандыр албайн, тудуп алган,

Чаагынын суу токтуп,

Чара дайнаар кыры келген,

Ааста кирген куске кужур

Арга бодап, кыйгы салган:

-Номчаан  чогаалынарнын дугайында чуну чугаалап болур силер?

-Бо тоолду номчааш, кандыг туннел ундурген силер?

-Кымнын чогаалы-дыл?

-Бо хун база С.Пюрбюнун чогаалдары-биле таныжарын уламчылавышаан, кандыг нарын айтырыгны мурнувуска салып алыр бис, корээлинер.

 Тоолдан үзүндү.

Койгунак шын кылган бе?  

-Кандыг нарын айтырыгны тургузуп болурул?

-Бо кичээливсте кижиге беш меге алды арга ажыктыг бе азы хоралыг бе деп нарын айтырыгны шиитпирлээрин кызыдар бис.

-Уруглар, сорулгадан салып корээлинерем.

-Кандыг ажылды кылып чортур бис кичээлдин другузунда?

1.Звукозапись

2.Кутар дугайында беседа

3.Словарьлыг ажыл

-Уруглар, бо улустун тоолу дээр болзумза мээн бодалым-биле чөпшээрежир силер бе? Бо айтырыгга харыылаарда силерде төгериктер салып каан мен, эш-эш бооп алгаш, сумелешкеш, чогаалдын хевирин тодарадыр силер. Чуге ол хевирни шилип алган силер, бодалынынрны шынзыдар.  

Туннел: (уругларнын бодалдары)

-Силер элээн каш кичээлдернин иштинде кандыг улуг эге-биле ажылдап турар ийик силер?

-Чуге ол тоолдарны авторлуг тоолдарга хамаарыштырып турарыл? Оон оске кандыг тоолдар билир силер?

-Чуге ол тоолдарны улустун тоолдары деп турарыл? Боттарынарнын бодалдарынарны чангыс сос-биле эвес, чиге, тода кылдыр илердиринерни дилээр кижи-дир мен, оолдар. Силер шыдаар-ла болгай силер.  

ЭКРАНДАН НОМЧУУР

Уругларнын номчулгазы /иштинде, рольдарга номчуур/

-Тоолда кол маадыр кымыл?

-Ол маадырлага кандыг (аажы-чан, мозу-будуш) бот-шынарлар хамааржып турарыл?  

Туннел:

-Автор бо тоол-биле номчукчуга чуну чугаалаксап турар-дыр?

Артык – аъттын эзер артынга багларынга шарып каан чуък; артыктанып алган; артыын ажыр каап алган.

Боттарынын бодалдарын шын чиге илередири

Экрандан номчуур

Бир өөреникчи аянныг номчуур, артканнары эдерти дыннаар.

Эрткен кичээлде номчаан тоолду сактып, адын адаар.

Боттарынын бодалдарын шын чиге илередири

Эрткен кичээлде алган билиин билиглер курлавырындан уштуп, ажыглаары.

Өөреникчилер нарын айтырыгны догааштыр салыр.

Кичээлге сорулга салыры, кылып чортур ажылды (задача) тургузары.

3.Уруглар аянныг, медерелдиг номчуур.

Боттарынын бодарын дес-дараалаштыр илередири.

Эш-эш бооп ажылдаары.

Айтырыгга харыыны бергеш, шынзыдары.

Арга улуу – аартык эвес, артык улуу – аартык дижир

Чугаа сайзырадырының-коммуникативный: Ѳске кижилерни дыңнап билири,  бодунуң бодалын шын, тода, долу, четче илередири.

Билип алырының-познавательный: материалды системалыг болдурар, мурнуку кичээлдерге алган билиин системажыдар, кол чүүлдү (херектиг, чугула) тодарадып билири.

Медерелдиг, кичээнгейлиг номчулгага өөредир.

Бот-хуузунуң-личностный: Ɵɵреникчиниң бот-идепкейи, бот-медерели; бодунуң мурнуда салган сорулгазын, оон чүнү манап турарын медереп билири; бүгү кичээнгейни кичээлче углаары;

Билип алырының-познавательный: материалды системалыг болдурар, мурнуку кичээлдерге алган билиин системажыдар, Бодунуң билир чүүлүн даянып, хыналда айтырыгларга харыылап  билири.

 Кадыкшыл минутазы (2 мин)

 Чараш чуве дыка ковей

Чайынныг кок дээр чараш,

Чаъстаан соонда челээш чараш,

Чазын унген чечек чараш,

Эдеришкен оорум чараш.

Шупту чуве менээ чараш!

Денге чугаалавышаан, айтып кылыры.

шим

III.  Оценочно-рефлексивный этап

3.1.Реализация продукта –үре-туннели

Бөлүк болуп алгаш ажылдаар

Номчаан тоолунарны сактып база созуглелди ажыглап тургаш, 1-ги болук Чыккылаага кандыг бот-шынарларны хамаарыштырып болур силер, чыыптынарам.

2-ги болук Дилгиге кандыг шынарларны хамаарыштырып болурул манаа чыыр.

3-ку болук 

-Чыккылаа  тоолда кым болуп турар-дыр? Чыккылаа деп ава-куштун  кандыг кылдыныглар кылып турарын чыып корунерем.

   -Аваларынарны сактып келинерем. Ие кижинин бойдустан чаяаган толунге ынакшылы мында база илереп коступ турар-дыр бе? Чогаалдын иштинден дилеп тыпкаш номчуп корунерем.

Демнежип ажылдаары. Номчаан авторлуг тоолунун утказын билгенин продукт кылдыр ундурер.

Билип алырының-познавательный: материалды системалыг болдурар, ном-биле ажылдап билири, кол чүүлдү (херектиг, чугула) тодарадып билири, янзы-бүрү деңнелдиг даалгалар-биле ажылдаары. Бодунуң билир чүүлүн даянып, хыналда айтырыгларга харыылап  билири.

3.2. Номчаан созуглелин оске чогаалдар, тоолдар-биле деннээри

Орус улустун тоолдарындан, чугаалардан сактып «Оптуг Чыккылаага» деннелге кылыр.  

Кажар шынар кирген тоолдарны сактыр. «Алды арга, беш меге» улегер домакка хамаарыштыр бодалын илередир.

Башкарлырының-регулятивный: бодунун бодалын шынзыдып билири; шын шиитпир үндүрүп билири;

Чугаа сайзырадырының-коммуникативный: Ѳске кижилерни дыңнап билири,  бодунуң бодалын шын, тода, долу, четче илередип

IV. Уругларның кичээлге алган билиин хынаары, дедир харылзаа.

 -Чыккылаага херек кырында алды арга беш меге ажыктыг болган бе азы хоралыг болган бе? Чуге?

-Ажыктыг болган дээн оореникчилер кызыл тогериктерни, а хоралыг болган дээн уруглар кок тогериктерни самбырага чыпшырыптар.

-Ынчалза-даа амыдыралда алды арга беш меге-биле хоралыг чуулдер кылып, боттарынга ажырымчы сеткили-биле,  ажык-кончаа бодап хоралыг чуулдерни кылып чоруур кижилер бар бе?

Уруглар төгериктерни шилип алгаш, боттарыны бодалдарын илередир, чуге ол төгерикти шилип алганын.

Башкарлырының-регулятивный: бодунун бодалын шынзыдып билири; шын шиитпир үндүрүп билири; шилип алган шиитпирин бадыткап билири.  Кичээлдиң ниити түңнелин үндүрүп билири.

Чугаа сайзырадырының-коммуникативный: Ѳске кижилерни дыңнап билири,  бодунуң бодалын шын, тода, долу, четче илередип, билири.

V. Бажыңга онаалга  

1-ги бөлук: С.Пюрбюнун допчу намдары;

2-ги бөлук: Чогаалдарын чыып бижиир;

3-ку: Тоолду чурааш, план ёзугаар  чугаалаар.

VI. Рефлексия (3 мин)

-Бо кичээл силерге кандыг болду?

-Чуу чуве берге болду?

-Чуу солун болду?

-Уруглар, чурээнерге он холунарны салып алынарам. Бир эвес кичээл сеткилинерге таарышкан болза самбырага кызыл чурекчигешке чуу солун болду бижээш, азар, а бир эвес чамдык чуулдер силерге билдинмес бооп арткан болза көк тырыкыга бижээш азар, а бир эвес бо кичээл сеткилинерге кирбээн, чалгаарап олурган болзунарга ак тогериктерге мунгарап турар арынчыгаштан чурааш азар силер.    

Чугаа сайзырадырының-коммуникативный: Ѳске кижилерни дыңнап билири,  бодунуң бодалын шын, тода, долу, четче илередип, билири.