Методическая разработка урока по башкирскому языку в 3 классе на тему: Яңғыҙлыҡ һәм уртаҡлыҡ исемдәр.
методическая разработка (3 класс) на тему

БАШ:ОРТ ТЕЛЕ. 3 КЛАСС.

ТЕМА: Я57ы8лы6 31м урта6лы6 исемд1р.

Ма6сат: 

• я57ы8лы6 31м урта6лы6 исемд1р термины мен1н таныштырыу; я57ы8лы6 исемд1р8е5 д2р24 я8ылышы ха6ында7ы белемд1р8е т1р1н1йте9;
• я57ы8лы6 31м урта6лы6 исемд1р8е айырыр7а 2йр1те9;
• Башкортостанды5 к9ренекле кешел1ре ха6ында7ы белемд1рен ны7ытыу;
• Б1йл1нешле телм1р 31м логик фекерл19 6е913ен 94тере9 24т2нд1 эшл19;
• Тыу7ан ерг1 32й29 т1рби1л19.

Йы3азландырыу: 398лек диктантына карточкалар, фонетик анализ 2лг232, 398 т2рм2мд1ре таблица3ы, я57ы8лы6 исемд1р таблица3ы.

Д1рес барышы.

I. Ойоштороу м1ле.

II. К9рм1 диктант.

1. Эшл1м1г1н ашамай.
2. Иренг1н ике эшл1р.
3. Ег1рлене5 6улы ете.
4. Саф 3ауа – т1нг1 дауа.
5. :ул тамсынан йыйыла.
6. Халы6 1йт31, ха6 1йт1.

III. (телг1н тема 24т2нд1 эш.

1. Балалар, бе8 3е88е5 мен1н нинд1й илг1 с1й1х1тк1 китк1н инек? (№98 т2рк2мд1ре.)

- Ул илд1 нинд1й 398 т2рк2мд1ре й1ш1й? (исем, 6ылым, сифат).

- Исем ним1не белдер1 31м нинд1й 3орауы7а яуап була? (6ылым, сифат).

(№98 т2рк2мд1ре таблица3ы буйынса хор мен1н 32йл19).

2. Карточкалар мен1н эш. «Кем и7тибарлы?» уйыны.

- ! х18ер карточкалар мен1н эшл1п алайы6. Мин 3е8г1 39881р 1йт1м, 3е8 ул 398 нинд1й 398 т2рк2м2н1 6арай, шул карточканы к9р31т1геге8.

Эшсе, матур, эшл1й, 6ы8ыл, ары4лан, 2р1, 2л1с1й, б1йл1й, шат, шатлы6, шатланды, сиб1р, ям7ыр, у6ый, 6уян, э4е.

3. «Кем?, ним1?» уйыны.

- Нинд1й исемд1р кем? 3орауына яуап бир1? (кешене белдерг1н исемд1р).

- Х18ер «Кем? Ним1?» уйынын уйнайбы8. Мин исемд1р 1йт1м, 1 3е8 исем кем? 3орауына яуап бул3а-2 6ул, ним1? – 1 6ул к9т1р13еге8.

Бабай, бес1й, 3ыйыр, летчик, 1бей, балы6, т2лк2, 3алдат, ишек, т18р1, 3атыусы, 6ар7а, 3унарсы, 3унар.

- Бик 31йб1т, бе8 3е88е5 мен1н исем тура3ында белг1н белемд1р8е и4к1 т2ш2р82к.

4. Число 31м синыф эшен 1йтеп я88ырыу.

5. Матур я8ыу минуты.

- Б2г2н И 31м Л х1рефт1рен я8аса6бы8. И7тибар мен1н 6арайбы8, я8ыу 282л1ме?

         Ии                ил

         Лл              Илнур Лили1

- Д1фт1р81 матур итеп я8абы8. Илнур, Лили1 ни 2с2н 8ур х1реф мен1н я8ыл7ан?

6. №98лек диктанты.

Шиш1мбе, кеса8на, Баш6ортостан, станция, :ари8ел, сыная6, А7и8ел, сепр1к, тупра6, газета.

Сылбырлап 1йтеп я88ырыу.

- А7и8ел 398ен1 телд1н фонетик анализ я3айбы8.

А?И*ЕЛ

ижек  3

2н    6

х1реф  6

6алын 3у8ын6ы  а 

н18ек 3у8ын6ы   и, е

я57ырау тартын6ы 7, 8, л

3а57ырау тартын6ы  —

- №98лек диктантында нинд1й 39881р8е 8ур х1реф мен1н я88ы6? (республика, йыл7а исемд1рен).

- Тим1к, нинд1й 39881р8е 8ур х1реф мен1н я8алар?

IV. Я5ы тема 24т2нд1 эш.

- Б2г2н бе8 3е88е5 мен1н исемд1р8е5 я57ы8лы6 31м урта6лы6 исемг1 б9ленг1нен бел1с1кбе8 31м улар8ы айырыр7а 2йр1н1с1кбе8.

Плакат буйынса эш.

- Плакатта бирелг1н 32йл1мд1р8е у6ып сы7айы6.

Баш6орт хал6ыны5 к9ренекле я8ыусы3ы З1йн1б Биишева К9г1рсен районы Т2й2мб1т ауылында тыу7ан. Т2й2мб1т ауылы Эйек йыл7а3ы буйында урынлаш6ан.

- З1йн1б Биишева тура3ында та7ы ним1л1р бел13еге8?

- Уны5 нинд1й китаптарын бел13еге8?

- Ни 2с2н 6ай3ы бер 39881р 8ур х1реф мен1н я8ыл7ан?

Я57ы8лы6 исемд1р плакаты 24т2нд1 эш.

- Бына был плакаттан та7ы ла ним1л1р8е5 исемд1ре 8ур х1реф мен1н я8ыл7анын 6арайы6, 39р1тт1рен к9р31те9.

Я57ы8лы6 исемд1р.

М1ск19, Кремль, З1йн1б Биишева, А6бу8ат, Г2лн1зир1, Батыр, Сы57ы8, Айбулат, А6тырна6, Сиб1рк1й, Г2лби81к, Тейенбик1, Ир1м1л, А7и8ел, :ари8ел, Асылык9л.

     №ы7ымта я3атыу: кешел1р8е5 исемд1ре, фамилиялар, ата3ыны5 исемд1ре, хайуан 6ушаматтары, йыл7а, тау, ауыл, 6ала исемд1ре я57ы8лы6 исем була, 31р ва6ыт 8ур х1реф мен1н я8ыла.

:ал7ан исемд1р урта6лы6 исемг1 ин1. Улар 32йл1м башында 7ына баш х1реф мен1н, баш6а урында б1л1к1й х1реф мен1н я8ыла. М141л1н: 2й, машина, м1кт1п.

V. Китап буйынса эш.

- Д1реслект1ге 6а7и81не у6ыу. (эст1н, хор мен1н у6ытыу).

236-се к9неге9 24т2нд1 эш. Бер у6ыусы тексты у6ып сы7а.

- Баш6ортостанды5 и5 8ур йыл7а3ын 1йтеге8.

- Ул 6ай8ан башлана 31м 6ай8а барып 6оя?

- Я57ы8лы6 исемд1р8е у6ып к9р31теге8. Улар ним1 исемд1ре?

№ы7ымта я3атыу.

Физминутка.

«Кем к9бер1к» уйынын ба4ып уйнау. «Сылбыр» буйлап 31р кем бер1р я57ы8лы6 исем 1йт1. Кем и5 а8а6 1йт1 – шул е5е9се була.

VI. Ны7ытыу.

- Мин текст у6ыйым. ! 3е8 6ы8ы6ай д2р24 эшл1г1нме?  3орауына яуап 18ерл1ге8.

Г2лд1р.

- :ы8ым, г2лд1р ши5еп бара. Ни бул7ан улар7а? – тип 3орай 1с13е Г2лд1р81н.

- Мин, - ти Г2лд1р, - г2лд1рг1 бер нис1 к2н инде э4е 3ыу 3иб1м. Т18р1 т2б2нд1 2ш2й81р тип 9йлайым.

- :ы8ы6ай д2р24 эшл1г1нме? Г2лд1рг1 нинд1й 3ыу 3иберг1 к1р1к? :ай3ы осра6та г2лд1р 398е 8ур х1реф мен1н, 6ай3ы осра6та б1л1к1й х1реф мен1н я8ыла?

«*урмы, б1л1к1йме?» уйыны.

- Мин исемд1р 1йт1м, 1 3е8 I ба7ана7а – я57ы8лы6, II ба7ана7а – урта6лы6 исемд1р8е я8ы7ы8. Та6тала бер бала эшл1й.

       "ф2                  олатай

       А6тырна6             йылан

       Ир1м1л               м1кт1п

       Мортаза              24т1л

       Р1химов              у6ытыусы

- Кем ул М. Р1химов? Ул 6ай8а тыу7ан?

№ы7ымта я3атыу: я57ы8лы6 исемд1р ним1 ул?

Н2кт1л1р урынына 98е5 й1ш1г1н ер8е5 исемд1рен я8ып сы6.

а) 1-се 32йл1мд1 нинд1й 39881р 6уйыр7а к1р1к? Был 39881р нисек я8ыла?

б) тексты 98 аллы к9сереп я8ы7ы8.

Мин Баш6ортостанды5 … районы … ауылында й1ш1йем. Бе88е5 ауыл янынан … йыл7а3ы а7а. Балалар й1й к2н2 … балы6 тоталар.

в) а8а66ы 32йл1мде5 эй13ен, х1б1рен, эй1рс1н ки41кт1рен табып 3ы8ыр7а к1р1к.

г) ошо текстан я57ы8лы6 исемд1р8е 1йтеп сы7ы7ы8.

VII. Йом7а6лау.

- Нинд1й исемд1р тура3ында белдеге8?

- Нинд1й исемд1р я57ы8лы6 исемд1р тип атала?

VIII. Ба3алау.

IX. "й эше: 238-се к9неге9, 617и81не белерг1.