мастер-класс
материал (2 класс)

Мастер-класс по алтайской литературе.

Тема: «Öҥдöрдиҥ јажыды»

(слайд 1)

-Јакшы, ϳакшыба кару коллегалар,

Эзен, эзенбе кундулу ле тоомϳылу айылчылар.

-Бÿгÿнги менин мастер-клазыма кандый кÿÿн-санаалу келдиер?

Нени бойорго аларга туругар?

-Мен бойымныҥ мастер-клазымды ады jарлу педагогтыҥ Василий Александрович Сухомлинскийдин сöстöриле баштап ийейин: «Кижи тӧрӧл тилин канча ла кире терен билип алза – тӧрӧл сӧзинин ончо ӧндӧрин онон тын сезер; ӧскӧ албатынын тилин билип аларга белен болор; (слайд 2)

Баштамы школдо иштеп тура, ӱренчиктеримди алтай тилле оморкоп, тӧрӧл тилин бийик кеминде ӱренерине jилбиркедери – менин ижимнин тос ло курч сурагы болуп jат.

Эмдиги ойдин балдары бойынын алтай тилин керексибей, орус тилге ϳайылып калган.

 Алтайлап кычырыжыда бичижиде коомой. Онон улам мен мындый ϳайаантык теманы алганымнын шылтагы бу. (Слайд3)

Бу темала иштеп тура, мен башка башка эп-аргалар тузаланып бойыма мындый амаду турузып алдым. (слайд 4)

Бу башка башка  эп-аргалардын бирузиле литературалык кычырыштын урогында канайда тузаланып турганымды таныштырып ийейин.

Бугунги менин откуретен мастер-клазымнын ады «Öндöрдин jажыды».(слайд 5)

Эмди мен слерди  «Öндордло таныжадыс» деп кичинек мультфильды коруп  ийзин деп сурап турум (слайд 6).

Jаны коргон мульфильмда Сутту-Коныстын айтканыла : «Аргымак атка минип, ичкери jолго барактар» (слайд 7) .

-Бу   мультфильман  нени ондоп алдыгар? (каруулар)

Сÿтт-Коныстын тузаланган öндöрин бойыстын ижисте база тузаланарыс.

Ненин учун бу ондор бистин ижисте керекту деп сананып туругар?(карулар)

Чын, бу ондордин болужыла кычыратан куучынды ϳарандырарга, теренжидерге, онжудерге болужар.

 Озо баштап мен слерди А.Ередеевтин «Солонынын ондори» деп куучыныла таныжып ийзин деп сурап турум. ( улеп jадым) (слайд 8).

Эмди бу берилген онду тегеликтерден бирузин талдап алыгар. (талдап jат)

Кажыла он башка учурлу, башка jакылталу болор. Кычырып ийегер.

- Талдап алан ондор слерге кандый сезим берет? (карулар)

Мен слерге бойымнын сезимдеримле улежип ийейин. (слайд 9)

1 Ак он -  агару, ак куун- санаа.

2 Сары он - кунелик, jаркынду, jылу куун-санаа.

3 Jажыл он – озумле, ар-буткенле колбулу куун-санаа.

4 Кок он – чанкыр тенериле, ногон суула колбулу куун-санаа.

5Кызыл он – кодуринилуле, суунчилу, чочыганду  куун-санаа.

6 Кызыл-кок он – чумделгенду, jаныртылу куун-санаа.

7 Кара он – боромтык, карануй, соок куун-санаа.

8 Курен он – туп-шуултелу, турулталу куун-санаа.

Кажыла кижи ондоро келиштире, куучынла иштеп ϳат. Кийни ϳанында ϳакылта сурактар берилген.

Jакылталар

Ак он -  Тöс геройлорыҥ табып, оныла не болгонын айдып беригер.1

Сары – Тындулардыҥ jакшы кылык-jаҥы керегинде айдып беригер.3

Jажыл он – Ар-буткен керегинде куучындап беригер.6

Кара он – Тындулардыҥ jаман кылык-jаҥы керегинде айдып беригер.4

Кызыл он – Тöс геройдыҥ кÿÿн-санаазын айдып беригер.2

Кок он – Тынду эмес тöс-герой  керегинде куучындап беригер.5

Кызыл-кок он – Куучынныҥ учын öскöртö куучындап беригер.7

Курен он – Тÿп-шÿÿлтезин  ле иштиҥ турултазын айдып  беригер.8

Сÿрекей ϳакшы иштегенигер учун Јаан быйан!

Байагы кÿÿн-санагаар ϳарык, ϳенил, ару, бийик артып калган деп иженип турум.

Менин мастер-клазымнын ады тегинду «ондордин ϳажыды» деп адалбаган. Кажылы кижи ондор ажыра бойына ϳажыт ачкан деп сананып турум.

Бу откурилген мастер-класстан бойыгардын ижигерге керекту эп-аргалар алган болзогор, мен сÿÿнер эдим.

Ончоорды келип ϳаткан Јаны-Јылла уткуп турум.

Јылды öн чыгагыгар.  Солонынын ончо ондори ϳурумегерди ϳарыдып турзун.