Конспект урока бурятского языка на тему: "Гэсэр ехэ булэтэй" 2 класс
план-конспект урока (2 класс) на тему

Хэшээлэй этапууд

Багшын ажаябуулга

Информационно оршом

Үхибүүдэй ажаябуулга.

I.  Зорилгын

1. Эмхидхэлэй үе

1.2.Мотиваци

1.3.  Аман хэлэлгэ хүгжөөлгэ.

1.4.Зорилго табилга 

 5.Фонетическа һорилго.

  Үхибүүдэй хэшээлдэ бэлэн байhаниие шалгана, амаршална.

Сэсэн Хүүхэнтэй танилсуулна

Багша хөөрэлдөө эмхидхэнэ. Геройнуудта характеристикэ үгэнэ. Асуудалнуудые табина.

  Хэшээлэй зорилготой танилсуулна.  

Асуудалнуудые Һурана: Шинии эжы хэн гэжэ нэрэтэйб?

Шинии аба хэн гэжэ нэрэтэйб?

Шинии ахай хэн гэжэ нэрэтэйб?

Сайн байна, үхибүүд!

Мүнөөдэр бидэндэ Сэсэн Хүүхэн айлшалжа ерэбэ. Зуун Хэлэтэ Сэсэн Хуухэниие манда туҺалхыень эльгээбэ. Булта мэндэшэлэе. Бултадаа эбтэй эетэй хүдэлэе.

Сэсэн Хүүхэн «Эди Шэди» Һургуулиин багша. Тэрэ маанадай геройнуудта буряад хэлэ шудалхые туҺалдаг. Нэрлэгты ямар геройнууд бииб?  Маша ямар басаган бэ? Буратино ямар хүбүүн бэ? Золушка ямар басаган бэ? Знайка ямар бэ?

 Бидэ мүнөө Гэсэртэй ба –тай, -той, -тэй гэжэ залгалтануудтай танилсахабди. Бидэндэ Сэсэн Хүүхэн туҺалха. Шэнэ темэтэй танилсахаһаа түрүүн,  бэеэ сэгнэхэбди.

Үхибүүд, гэр бүлэдэ хабаатай ямар үгэнүүдые мэдэхэбта? Сэсэн Хүүхэн танай эжы абанартай танилсахаяа Һанана. Эжы абанараа хэлэгты даа.

Амаршална.

Фронтальна ажал

Үхибүүд Сэсэн Хүүхэниие мэндэшэлнэ. Нэрэнүүдээ хэлэнэ.

 Фронтальна.

 «Эди Шэди» һургуулиин  геройнуудые хэлэнэ. Багшын хойноҺоо дабтана.

 Буратино хухюутэй хүбүүн. Маша шуран басаган. Знайка ухаатай хүбүүн. Золушка шуран басаган.

Үхибүүд өөрэйгөө сэгнэнэ,  асуудалда харюусана:

- знаю все слова по теме «Семья»

Үхибүүд хороор дабтана.

Фронтальна ажал

2.Процессуальна

2.1. Лексическэ дадал хүгжөөхэ.

Шэнэ лексическэ ба грамматическа материалай презентаци.

   2.2. Үхибүүдэй ойлгосо шалгалга

  Тренировка в УРУ:

2.3.Имитаци:

2.4.Подстановка:

2.5.Дүрим:

  3.Аналитическа

3.1.Рефлекси

3.2.Сэгнэлтэ

3.3.Гэрэй даабари.

Гэсэр тухай рассказ шагнахые дурадхана.

(багша презентаци харуулна)

 Үшөө дахин уншуулна ба шагнуулна.

 Асуудалнуудта харюусахадаа, тиимэ/бэшэ гэҺэн үгэнүүдые хэрэглэхые дурадхана.

2 стр. 57 упр уншахыень дурадхана.

   Гэр бүлэ тухай хөөрэлдэнэ.

 Гэр бүлэдэтнэй хэд бииб гэжэ хэлэхыень дурадхана.  Ном. У-2 с. 57

Дүрим самбар дээрэ харуулна. ( н.57)

Дүрим уншуулна.

н.22  №2

Даабаринуудые хубаана.

 №2 стр. 57 уншуулна.

Гэсэр гээшэ хэн бэ? Гэсэр тухай дуулаа Һэн гүт? Гэсэр - буряадай үльгэрэй баатар. Тэрэ муухай мангадхайнуудые газар дэлхэй дээрэ сэбэрлэхэеэ тэнгэриҺээ эльгээгдэҺэн шамбай баатар гээшэ.

 Үльгэр гээшэ юун бэ? Үльгэр – геройнуудай баатаршалга тухай литературна зохёол. Ямар зохёолнуудые мэдэхэбта? Литературадаа юун уншанабта?

Бидэ мүнөө Гэсэрэй хөөрөөе шагнахабди. Булта анхаралтайгаар шагнагты. Би танһаа асуудалнуудые һурахаб. Номоо 56-дахи нюурта нээгты. Харагты.  

  Таа юу шагнаабта?  Юун тухай хөөрэнэб? Үшөө дахин шагная. Ямар танил үгэнүүдые дуулаат?

   Уншая үхибүүд. Хэлэгты, юундэ үгэнүүд ондоо болооб? Ямар нэрэнүүдые харанат? Абань хэн гэжэ нэрэтэйб? Эжынь хэн гэжэ нэрэтэйб?

Ахань хэн гэжэ нэрэтэйб?

 Мүнөө би танда асуудалнуудые Һурахаб? Таанад тиимэ/бэшэ  гээд харюу үгэхэт.

Гэсэр абатай гү?

Гэсэр ахатай гү?

Гэсэр дуу хүбүүтэй гү?

  Танай гэр бүлэдэтнэй хэн бииб гэжэ хэлэе.  Би абатайб. Би ахатайб. Би эжытэйб.

  Юундэ аба, аха, дүү хүбүүн үгэнүүдтэ -тай, -той, -тэй гэжэ залгалтанууд бии болооб?

 Энээн тухай манда Сэсэн Хүүхэн хөөрэжэ үгэхэ. Намда хэн гү, али юун бииб  гэжэ  хэлэхэдээ, үгэнүүдэй Һүүлдэ –тай, -той,-тэй гэжэ залгалтануудые нэмэдэг.

  Жэшээ: Би эжытэйб.

                Би ручкатайб.

Намда ручка бии, телефон дэбтэр бии. Эдэ үгэнүүдтэ залгалтануудые нэмээд, хэлэгты.

 Үгэ соо  а, аа, у, уу, уй  иимэ үзэгүүд байгаа Һаа, -тай гэжэ залгалта бэшэхэ, э, ээ,эй, ү, үү, үй, өө –тэй;

 о, оо, ой,  –той. 

Мүнөө ряд рядаар үгэнүүдые уншагты.

 Үхибүүд абатай ба абатайб гэжэ үгэнүүд юугээрээ илгаатайб?  Ямар үзэг бии болооб? Бэе тухай хөөрэхэдөө, бидэ үгын Һүлдэ б үзэг нэмэнэбди. Ондоо нюурҺаа хэлэхэдээ, нэмэнэгүйбди.

Ажалай дэбтэрнүүдээ н.22 нээгты. №2 упражнени. Үгэнүүд соо гээгдэҺэн үзэгүүдые табигты.

   Би танда даабаринуудые үгэхэб.  Мүнөө бүлэгүүд  болоод ажаллахат ба бэе бэеэ сэгнэхэт.  

 -Бэеэ бэеэ сэгнэгты.

 Харагты упр. №3 стр.57. Сэсэн Хуухэн  өөрынгөө гэр бүлэ тухай хөөрэхэ.

Юу мэдэхэ болообта? Юу шадаха болообта?

 Ажалаа хэр сэгнэхэ байнабта?

Багша hайнаар хүдэлhэн hурагшадта смайлигуудые хубаана.

Стол дээрэтнэй смайлигууд байна. Нэгэ смайлик шэлээд, минии стол дээрэ табигты.

Гэрэй даабари:

Бүлынгөө фото зураг асарха, тэрээнээ хэрэглэн, бүлэ тухайгаа хөөрэхэ.

Бэрхэнүүдта даа. Иигээд хэшээлнай дүүрэбэ. Уулзатараа баяртай!

Үхибүүд арадай аман зохёолой жанрнуудые хэлэнэ: онтохонууд, шүлэгүүд, дуунууд, баснинууд, поэмэнүүд, үльгэрнүүд, дуунуууд… 

фронтальна

 абатай, ахайтай, дуу хубуутэй.

 Фронтальна,

индивидуальна

Үхибүүд асуудалнуудта харюусана.

 Фронтальна

Тиимэ/бэшэ  үгэнүүдые хэрэглэн үхибүүд харюусана.

Би баһа абатайб.

Би баһа эжытэйб гэжэ конструкци хэрэглэн үхибүүд харюусана.

Үхибүүд дүрим уншана, дэбтэр соогоо бэшэнэ.

Би номтойб, карандаштайб, телефонтойб, дэбтэртэйб.

\

 упр. №2, стр. 22  дүүргэнэ.

 Даабари хэнэ. Сэгнэнэ.

 Сэгнэнэ.

Гэрэй даабари бэшэнэ.

Хэшээлэй этапууд

Багшын ажаябуулга

Информационно оршом

Үхибүүдэй ажаябуулга.

I.  Зорилгын

1. Эмхидхэлэй үе

Үхибүүдэй хэшээлдэ бэлэн байлганиие шалгана, амаршална.

Амар мэндээ, үхибүүд!

Амаршална. Бүлэг бүлэгоор Һууна. Бүлэг бүхэндэ өөрын герой. (фронтальна ажал)

1.2.Хэшээлэй урда бэеэ сэгнэлтэ.

1. 3.Мотиваци

(хэлэлгын зарядка)

Монологическа аман хэлэ х 

1.4. Зорилго табилга

1.5.Фонетическа Һорилго

2.Процессуальна

2.1. Лексическа дадал хүгжөөхэ.

Шэнэ лексическэ ба грамматическа материалай презентаци.

Тренировочно упражненинууд (имитаци, подстановка)

Үхибүүдые бэеэ сэгнэхын саарҺануудые хубаана.

Мүнөөдэр февралиин арбан юhэн. Манай группада арбан долоон hурагша. Дари найматай. 2-дохи классай hурагша.

Бидэ мүнөөдэр тооложо һурахабди. Бидэндэ Буратино, Маша, Знайка, Золушка туһалха.

Тоолуур уншуулна.

Зуун Хэлэтэ тоонуудые уншана. Багша үхибүүдтэ шагнуулна, видео харуулна.

Ажалай дэбтэр соо упражнени хэхыень дурадхана.

Шэнэ темэтэй танилсахынгаа урда,  бидэ самооценивани хэхэбди:

А) умеешь ли ты считать?

Б) слышал ли ты, как считают на бурятском языке?

Мэдэхэ үгэнүүдээ дуулаа гүт? Мүнөө юун тухай хөөрэлдэхэбди? Юун гэжэ һананат?

Манай ажабайдалда олон тоонуд дайралдадаг. Мы живём с вами в мире чисел. Хаана тоонуудтай уулзажа болохоб?

Мүнөө бидэ нэгэ тоолуур уншахабди.

Нэгэн хэн бэ? -Нэрэгүй Нэхытэ.

Хоёр хэн бэ?- Хомхой Холхой.

Гурба хэн бэ?- Гулгуу Гунгаа.

Дyрбэ хэн бэ?- Дэрбэгэр Дэлгэр.

Таба хэн бэ? -Тарган Тарба.

-Зургаа хэн бэ?- Зурааша Зурбаан.

Долоо хэн бэ?- Долдой Дондой.

Найма хэн бэ?- Налгай Намхай.

Юhэ хэн бэ? - Юндэнэй Гэндэн.

Арба хэн бэ?- Ангаахайн Лэгдэн.

Үхибүүд, ямар үгэнүүд тоонуудые тэмдэглэнэб? Булта үгүүлэгты.

Зуун Хэлэтэ маанадта Һайхан шубуу уряа. Тэрэ шубуун далинууд дээрээ тоонуудые асараа.

  Г абяанда ба дифтонгуудта анхаралаа татагты. Дикторой хойноҺоо дабтагты.

Үхибүүд, ямар хэлэнүүд дээрэ тооложо шадахат? Юундэ тоонуудые мэдэхэ ёҺотойбди?

Манай айлшан павлин видео харахыемнай, тоонуудые нэрлэхыемнэй дурадхана.

№1 с25

у2,3 с 60 (ажалай дэбтэр)

 Үхибүүд, Буратинодо ба Знайкада туҺалая.

Тэдэндэ манай туҺа хэрэгтэй.

Тоо үзэгтэ холбохо хэрэгтэй.(работа на интерактивной доске)

Үхибүүд  саарһан дээрэ тэмдэглэнэ.

Үхибүүд харюусана..

(фронтальна ажал)

(фронтальна ажал)

Бүлэг бүлэгөөр уншана.

Үхибүүд харюусана: нэгэн, хоёр г.м.……

(фронтальна ажал)

Хоороор уншана.

Үхибүүд аудиозапись шагнана. Тоонуудые үгүүлжэ Һурана.

Үхибүүд  ондоо хэлэн дээрэ тоолоно (ород, англи, немец ) хэлэн дэрэ тоолоно.

Үхибүүд тоонуудые 1-10 нэрлэнэ.

Үхибүүд ажалай дэбтэр соо ажаллана. (индивидуальная работа)

Физминутка.

2.2. Грамматическа дадал хүгжөөхэ.

 Шэнэ грамматическа материалай презентаци.

Үхибүүдэй ойлгосо шалгалга.

Физминутка.

Самбар дээрэ дүрим үхибүүдтэ харуулна.

Һурагшад холбуулалнуудые ба мэдүүлэлнүүдые зохеоно.

Амарая үхибүүд!.

Үхибүүд, хэлэгты даа, энэ ямар таблица бэ? Ямар ушарта Н үзэг бэшэгдэдэг бэ? Ямар ушарта бэшэгдэдэггуйб?

 Тоолоходо Н үзэг хэлэгдэдэг. Ганса НЭГЭН тоодо хэлэгдэдэггуй. Үгын Һүүлдэ ондоо үгэ бии болоходо, Н үзэг бии болодог.

Жэшээ: табан ном, гурбан сyyмхэ, арбан дэбтэр.  НЭГЭНэй хажууда үгэ бии болоходо, н үзэг үгы болодог.  

Багша һурагшадта тоонуудтай ба һуралсалай хэрэгсэлнүүдтэй, амитадтай карточкануудые хубаана.

«Дyyжэн-даажан» гэжэ дуун дээрэ хатарна.

Үхибүүд интерактивна самбар дээрэ, флипчарт соо ажаллана. (индивидуальна ба групповой ажал)

 Гурба(н) дэбтэр, найма(н), долоо(н) баллуур, таба(н) ном, юhэ(н), арба(н).

Һурагшад  карточкануудые холбожо, холбуулал ба мэдүүлэл зохёоно, тэрэнээ уншана. (групповой ажал)

3.Аналитическа

3.1.Рефлекси

3.2.Сэгнэлтэ

3.3.Гэрэй даабари

Юу мэдэхэ болообта? Юу шадаха болообта?

 Ажалаа хэр сэгнэхэ байнабта?

Багша hайнаар хyдэлhэн hурагшадта смайлигуудые хубаана.

Гэрэй даабари:

Ном: У-6 с. 83

Ажалай дэбтэр соо: У,4 с. 35-36

Бэрхэнүүдта! Баяртай!

Отвечают на вопросы, формулируют итоги.

1) Үхибүүд саарҺанууд дээрэ бэеэ сэгнэнэ.

 2) Багша үхибүүдые сэгнэнэ.

Гэрэй даабари дневник соогоо бэшэнэ.

Блоки, этапы урока

Деятельность учителя

Информационное пространство

Деятельность учащихся.

I.  Целевой

1. Оргмомент

Проверяет готовность учащихся к уроку; приветствует учащихся

Амар мэндээ, үхибүүд!

Отвечают на приветствие.

Учащиеся рассаживаются по группам , у каждой группы свой герой.

(фронтальная работа)

1.2.Самооценивание в начале урока.

1. 3.Мотивация

(речевая зарядка)

Развитие умения монологической речи.

1.4.Целеполагание

1.5.Фонетическая зарядка

2.Процессуальный

2.1.Формирование лексических  навыков.

Презентация нового лексического и грамматического материала.

Тренировочные упражнения (имитация, подстановка)

Предлагает учащимся заполнить листы самооценивания

Предлагает сказать друг другу добрые хорошие слова (комплименты)

Мyнooдэр февралиин арбан юhэн. Манай группада арбан долоон hурагша. Дари найматай. 2-дохи классай hурагша. Какие слова услышали? Слышали ли вы их раньше? Вместе с учащимися определяют тему урока, формулируют цель урока;

Предлагает прочитать считалку.

Предлагает послушать, как  

Зуун Хэлэтэ произносит слова, обозначающие числа.

Предлагает видео с числами.

Предлагает выполнить упражнение в рабочей тетради.

Прежде чем приступить к новой теме «Тоолоё», заполним листы самооценивания.

Чтоб мы хорошо и дружно поработали,  чтоб у нас было хорошее настроение, давайте скажем друг другу комплименты.

Мы живём с вами в мире чисел, числа. Где можно встретить разные числа?

Мы прочитаем считалку – тоолуур.

Мүнөө бидэ нэгэ тоолуур уншахабди. Обратите внимание на произношение долгих гласных, звуков г,н в конце слова, произношение звука м на стыке слов хэн и бэ.

Учитель читает считалку.

Нэгэн хэн бэ? -Нэрэгyй Нэхытэ.

Хоёр хэн бэ?- Хомхой Холхой.

Гурба хэн бэ?- Гулгуу Гунгаа.

Дyрбэ хэн бэ?- Дэрбэгэр Дэлгэр.

Таба хэн бэ? -Тарган Тарба.

-Зургаа хэн бэ?- Зурааша Зурбаан.

Долоо хэн бэ?- Долдой Дондой.

Найма хэн бэ?- Налгай Намхай.

Юhэ хэн бэ? - Юндэнэй Гэндэн.

Арба хэн бэ?- Ангаахайн Лэгдэн.

Ребята, какие  слова обозначают числа? Давайте попробуем их произнести.

Зуун Хэлэтэ пригласил красивую птицу павлина, она принесла нам на своих перьях числа. Обратите внимание на произношение звуков Г,  дифтоногов. Прослушайте ее и повторите за диктором.

Ребята, на каких языках вы умеете считать? Для чего нужно знать числа?

Наш гость павлин предлагает вам посмотреть видео и назвать числа на бур. языке.

№1 с25

у2,3 с 60 в рабочей тетради.

Ребята, давайте поможем. Буратино и Знайке, мне кажется, что им нужна ваша помощь.

Маше тоже нужна ваша помощь. Нужно соединить число и букву.

Выбирают кружочки как ответ на вопросы самооценивания .

Уч-ся говорят друг другу, героям школы «Эди шэди» комплименты.

Буратино хyхуютэй хyбyyн. Алдар, ши hайн хyбyyнши.

(парная работа)

Уч-ся отвечают на вопрос учителя.

(фронтальная работа)

(групповая работа)

Уч-ся читают считалку по группам

Уч-ся отвечают, нэгэн, хоёр и т.д……

(фронтальная работа)

Повторяют хором.

Учащиеся слушают аудиозапись,

тренируются в произношении звуков и слов.

Уч-ся считают на англ .языке (на немецком  и др.)

Уч-ся называют числа от 1-10.

Уч-ся выполняют задания в раб. тетради.

(индивидуальная работа)

Физминутка.

2.2. .Формирование грамматических  навыков.

Презентация нового грамматического материала.

Контроль понимания.

Физминутка.

Предлагает посмотреть на таблицу на доске и попробовать выдвинуть свои предположения по написанию н в конце слова.

Предлагается шагай наадан.

Предлагает сказать целое предложение по образцу.

Давайте отдохнём, амарая.

Ребята, скажите какая эта таблица?

В каких случаях  буква н пишется  в конце слова? А каких не пишется?

При счёте буква Н не произносится, кроме слова НЭГЭН.

Если после слова появляется другое слово, обозначающее предмет, тогда появляется Н в конце. Например, табан ном, гурбан сyyмхэ, арбан дэбтэр. А вот слово НЭГЭН опять ведёт себя по–другому. Если к нему присоединятся слов , буква Н наоборот выпадает. Например, нэгэ басаган, нэгэ сэсэг.

1 вариант - Найти по группам: 5 морин, 3 хонин, 7 хонхо, 1 тэмээн, 8 ямаан, 4 ухэр.

2 вариант – дети раскидывают и считают, сколько у каждой группы морин, хонин, ямаан, yхэр.

Намда гурбан морин унаа. Намда хоёр хонин унаа. Намда  1 морин унаа.

Уч-ся выполняют разминочные упражнения  (видеоразминка) под бурятскую песню «Дyyжэн-даажан».

Уч-ся работают на интерактивной доске.

Уч-ся выдвигают свои предположения.

(индивидуальная работа)

Учащиеся выполняют задание на интерактивной доске во флипчарте для закрепления грамматических навыков.

(групповая и индивидуальная работа) .

Гурба(н) дэбтэр, найма(н), долоо(н) баллуур, таба(н) ном, юhэ(н), арба(н).

Учащиеся составляют словосочетания по схеме: цифра+слово, обозначающее одну из сторон шагай.

(групповая работа)

(индивидуальная работа)

3.Аналитический

3.1.Рефлексия

3.2.Оценка

3.3.Объяснение домашнего задания

1) Предлагает оценить себя на листках самооценивания.

2) Оценивание учителя.

Что мы делали на уроке? Юу мэдэхэ болообта? Чему научились? Что у вас получилось хорошо? Что было трудно?

1)Как вы оцениваете свою работу на уроке? Ажалаа хэр сэгнэхэ байнабта?

2)Багша hайнаар хyдэлhэн hурагшадта смайлигуудые хубаана.

Гэрэй даабари:

Ном: У-6 с. 83

Ажалай дэбтэр соо: У,4 с. 35-36

Бэрхэнүүдта! Баяртай!

Отвечают на вопросы, формулируют итоги.

Оценивают свою работу нв листках самооценивания.

Записывают домашнее задание в дневник.