«Айымньы түһүлгэтигэр айан».
методическая разработка по чтению (3 класс)

Кылаас:

3 б кылаас.

Уруок темата:

«Айымньы түһүлгэтигэр айан».

Аа5ыллар айымньылар:

«Бүөккэ киһиргэс дуо?»

«Дьэдьэнньиттэр»

«Чэй суута»

«Тулаайах о5о»

«Икки чабычах»

«Сүүс өй»

УМК (учебник аата, автора)

Л.В.Захарова, У.М.Флегонтова «Литература ааҕыыта».

Уруок тиибэ:

Айымньыны кытта билсии, ырытыы уруога

Учуутал сыала:

О5олор «Айымньы түһүлгэтигэр айан» диэн саҥа салааны кытта ааҕан билсэллэригэр, ырытан айымньы сурун санаатын  инэрэллэригэр  усулуобуйаны тэрийии.

О5о соруга:

«Айымньы түһүлгэтигэр айан» диэн саҥа салаа5а туох туьунан кэпсэнэрий? сурун санаата тугуй?

Уруок тумуктэрэ:

1.Биридимиэти уэрэтии тумуктэрэ:

Аа5ыы уэруйэхтэрэ: 

-Ойдобуллээхтик, табатык ааҕыы.

- аа5ыы, ыйытыы, соруйуу, күүһүрдүү этии интонациятын тутуьар.

Тиэкиьи кытта улэ уэруйэхтэрэ: 

-Тиэкис ис хоьоонунан ыйытыы эппиэтин кинигэттэн булар.

- Тиэкистэн билбэт тылын булан ыйытар.

- айымньыны сатаан чаастарга араарар, аат биэрэр.

2. Уэрэх сатабылларын сайыннарыы тумугэ:

• Бэйэни салайынар-дьаһанар сатабыл: 

- Ааҕыы уруогар  уорэх соругун сопко туруорунар,  

- Уруокка ал5аьын коннорунэр улэтин былаанныр,

- Уруок бутуутэ, бэйэтин ойдобулун, дьарыгын  сыаналанар.

• Билэр-кѳрѳр сатабыл::

- өй улэтин дьарыгын сатаан толорор: айымньы ис хоһоонун ырытар,тэҥниир ,ойуулуур түмүк оҥорор.

- Уруокка бэриллибит тиэмэҕэ тус уопутуттан олоҕуран эбии кэпсиир.

• Бодоруһар сатабыл:

                  - Атын киьи санаатын истэр, бэйэ санаатын сатаан сааьылаан этэр.

-пааранан сатаан улэлиир.

3.Ытык эйдэбулу инэрии тумугэ:

 Тулалыыр эйгэ5э харыстабыллаах сыьыан.

Уруок этаптара

Учуутал дьарыга

(сорудахтар, ыйытыылар)

Үөрэнээччи дьарыга

Үөрэтии ньымалара,

тэрийэр формата

Түмүгэ

1. Тэрээьин чааһа ханнык суруйааччылары билэ5итий? Тэтэрээккэ суруй. 2мин

2. Уэрэнэр соругу туруоруу

Сыала:

Уруок тематыгар тахсыы

1.Уруок тиэмэтигэр таһаарар тугэн

-ааспыт уруокка ханнык суруйааччылар кэпсээннэрин аахпыппытый?

-ханнык салааны аа5ан бутэрдибит?

-ол аата, биһиги ааҕан бүтэрбит салаабытыгар айымньылар бары ааптардаахтар эбит.

-Норуот айымньыта диэн хайдах ойдуугут?

Сорудах: норуот ыра санаата диэн тугуй?

-Ыра санаа диэн тугуй?

-Норуот ыра санаата ханна косторуй?

-ханнык норуот остуоруйаларын билэ5итий?

-Остуоруйа диэн тугуй? (учуутал быьаарар)

2.Уруок соругун туруоруу.  

 -ол аата, хайдах айымньылары кытта билсиьэр эбиппитий?

Илья Ча5ыл5ан, Уйбаан Бахсалыырап уо.д.а

-«Кинигэ мин аргыьым»

-Бааллар.

-норуот суруйар

-о5олор эппиэттэрэ

-кэпсээццэ, ырыа5а, остуоруйа5а.

тэтэрээккэ суруйаллар.

Суруйааччылар айымньылара уонна норуот остуоруйалара

Бэсиэдэ, кэпсэтиьии

Бары буттуун

Ааҕыы уруогар  уорэх соругун сопко туруорунар,  

Уруокка улэтин былаанныр,

Атын киьи санаатын истэр, бэйэ санаатын сатаан сааьылаан этэр.

Ааҕыы уруогар  уорэх соругун сопко туруорунар,  

Уруокка улэтин былаанныр,

3. Уэрэнэр соругу толоруу

Сыала:

Айымньыны ылыныыга бэлэмнээьин

3.1 Айымньыны аа5ыах иннинэ улэ 

-Сырдыкка дьулуьуу диэни хайдах ойдуугут?

-ол аата, айымньыларбыт туох туьунан буолуой?

-Салаабыт остуоруйаларын ааттарын коробут. Ханнык остуоруйалар баалларый?

-бугуццу чыыьыланы суруйабыт. Кылааска улэ.

О5олор санааларын этэллэр.

-Атын норуот остуоруйата уонна суруйааччы остуоруйата.

Айымньы аатынан улэ, бэсиэдэ.

Бары буттуун

Тиэкиьи кытта сатаан улэлиир

Атын киьи санаатын истэр, бэйэ санаатын сатаан сааьылаан этэр.

3.2.Тиэкси кытта айымньыны аа5а олорон улэ

Сыала:

Айымньы ис хоьоонун эйдээьун

-Билигин блогунан улэлиибит

-сорудахтаах лиистэри туҥэтэбин.

Тема №1  «Тулаайах уол» эбэҥки остуоруйата.

1.Аа5ыы _____________________

2.Кэпсээьин___________________

3.Боппуруостарга эппиэттээьин____________

Тулаайах о5о ханна тиийдэ? Кими корустэ?

4.Тылдьытынан улэ___________________

«Сылдьыбыт сыьыы, кордообут комуьу булар» диэн ос хоьоону хайдах ойдуугун?

5.Мунуутэ5э аа5ыы_______________________

барыта__________________________________

сыаната_________________________________

бэрэбиэркэлээтэ__________________________

-тэтэрээккэ темабыт аатын суруйабыт.

1.аахта5ына лиискэ + туруорабыт, толорбото5уна -. Аа5ар кэмигэр бол5ойон истэбит.

2.кэпсээтэ5инэ +

3.боппуруостарга эппиэттээтэ5инэ  + , тылынан эппиэттиибит.

4.Тэтэрээккэ тылдьытынан улэтэ баар буолла5ына + туруорабыт.

5.мунуутэ5э аахта5ына +, аа5ааччыны бэриэмэни коробут.

-лиискэ уопсайа хас тылы аахпытын суруйабыт.

-сыаналыыбыт.

-бэрэбиэркэлээтэ диэццэ ааппытын суруйабыт.

1 о5о буттэ5инэ, учууталга бэрэбиэркэлэтэ5ит, ол кэннэ биирдэ 2 о5о сорудахтарын толорор. Иккиэн буттэххитинэ биирдэ атын о5о5о бара5ыт.

Айымньы ылыммытарынан улэ, бэсиэдэ.

биирдиилээн, боло5унэн улэ

Со5отохтуу улэ

Бэсиэдэ5э бары буттуун.

Кинигэннэн сатаан улэлээьин.

Пааранан сатаан улэлээьин.

Айымньы ис хоьоонун ырытар,тэнниир ,ойуулуур.

Аа5ыы уэруйэхтэрэ:

-Ойдобуллээхтик, табатык ааҕыы.

-Айымньыны ойдобуллээхтик аа5ыы, ыйытыы, соруйуу, кууьурдуу этии интонациятын тутуьар.

Атын киьи санаатын истэр, бэйэ санаатын сатаан сааьылаан этэр.

Тиэкиьи кытта сатаан улэлиир,

- Сурун санаатын ырытар,

3.3. Тиэкси кытта айымньыны аа5ан баран улэ

Сыала:

Айымньы сурун санаатын эйдээьун

1.Айымньыны сурун санаатын тула кэпсэтии

Эбии сорудах:

2.Айымньы аатын автор этэр санаатын кытта тэннээьин

Сорудах:        

1. 1.уол
2. 2.Эйэ5эс, куустээх
3. 3.куотар, улэлиир.

ойдоох уол.

Тулалыыр эйгэ5э харыстабаллаах сыьыан.

Киһи баҕатынан элбэҕи ситиһиэн сөп

Бэсиэдэ, санаа атастаьыыта, кэпсээни ырытыы

Бары буттуун.

Синквейнынан улэ

Параннан улэ. Ырытыыга бары буттуун.

Ырытыы, санаа атастаьыыта, бэсиэдэ

Ырытыыга бары буттуун.

Айымньы ис хоьоонун ырытар,тэнниир ,ойуулуур.

- Уруокка ал5аьын коннорунэр улэтин былаанныр,

Айымньы ис хоьоонун ырытар,тэнниир ,ойуулуур. Киниэхэ сыьыаннаан синквейн онорор.

- Уруок бутуутэ, бэйэтин ойдобулун, дьарыгын  сыаналанар.

Бэриллибит тема5а санаатын сааьылаан кэпсиир.

4.Сыаналаныы

1.О5олор бэйэлэрин эйдэбуллэрин сыаналаныылара

2. О5олор бэйэлэрин дьарыктарын сыаналаныылара

3.Дьиэ5э улэ аа5ан кэлэбит

Бэсиэдэ. Санаа атастаьыыта.

 Бары буттуун

сыаналаныы

Дьиэ5э улэ.

Уруок бутуутэ, бэйэтин ойдобулун, дьарыгын  сыаналанар.