Класс шагы "Волонтерлар"
классный час (6 класс)

Класс шагы

«Волонтёрлар чылы»

Кыйгызы: «Эки кылган ажыл элеп читпес алдар»

Сорулгалары:            

        •  Волонтёрлар деп кымнарыл ол дээрзин таныштырары, оларнын ажыл-чорудулгазының дугайында билиндирери;

        •     ϴɵреникчилерниң сагыш-сеткилин, мɵзү-шынарын чырык, эки чүүлдерже оттурары; эки чоруктарже углаары, кыйгырары; патриотчу чорукка кижизидери;

        •    ϴɵреникчилернин  чүве сактып алырынга угаан-медерелин, чугаа-домаан, түңнел үндүрүп билирин  сайзырадыры;

•  Уругларнын бот-идепкейин, сонуургалын бедидери.

Дерилгези: чуруктар, шариктер,  ИКТ.

Методу: Беседа, тайылбыр, чурук-биле ажыл, кɵргүзүг, словарь ажылы.

Планы:

I. Организастыг кезээ

        Сорулгазы болгаш темазы-биле таныштырары.          

II. Кол кезээ.

        2.1. Волонтер деп сɵстүң утказы-биле таныштырары.  «Доброволец» - эки турачы.

        2.2.  Волонтерларның ажыл-ижиниң дугайында дыннадыг.

        2.3. Амыдыралдан чижектер.

III. Түннел кезээ.        

Чорудуу:

I. Организастыг кезээ

        - Экии,  уруглар. (Башкыныӊ ɵɵреникчилерге чаа 2018-2019 ɵɵредилге чылы-биле байыр чедириишкини).

II. Кол кезээ

1. Тɵɵгүден одуруглар.

- «Волонтёрлар» - «доброволец» (орус), «эки турачы» (тыва).

Волонтерство, волонтерская деятельность (от лат. Добровольный) или добровольчество, добровольческая деятельность – это широкий круг деятельности, включая традиционные формы взаимопомощи и самопомощи, официальное предоставление услуг и другие формы гражданского участия, которая осуществляется добровольно на благо широкой общественности без расчета на денежное вознаграждение.  

- 2018 чыл - онзагай чыл. Чүге дизе 2018 чылды РФ Президентизиниң чарлааны-биле Эки турачылар чылын чарлаан. Ынчангаш бɵгүн «2018 чыл – Волонтерлар чылы» деп темалыг класс шагын эгелээр-дир бис. Кыйгывыс «Эки кылган ажыл элеп читпес алдар».        

ССРЭ үезинде «волонтёрлар», «волонтёржу ажыл» деп сɵстер ховар ажыглаттынып турган. Ол сɵстүң орнунга «доброволец» азы «ополченцы» (тыва дылда «эки турачы») деп сɵстер ажыглаттынып турган. Ол үеде ындыг ажыл-чорудулганы пионер организациязы болгаш комсомолчулар кылып чорудуп турган. (Аркадий Гайдар «Тумур и его команда»). Тыва дылда «эки турачы» деп сɵс Ада-чурттун Улуг дайынынче Тыва Арат Республика дайынче  бодунуң 220 чалыы-чараш оолдар-кыстарын дайынче аъткарганы-биле холбаштыр тыптып келген. Ынчангаш оларны эки турачылар (добровольцы) деп адап турганнар. Оон аңгыда дайын чорбайн, шериг херээн аал-чуртунга ɵɵренип турган кижилерни ополченнер деп адап турганнар. Амгы үеде тыва дылда ол сɵстүң  утказы делгемчип келген. Бодунуң эки туразы-биле ниитилелге ажыктыг болур кандыг-бир ажыл-херекти кылып, чорудуп турар кижилерни ынча деп адап эгелээн.

2. Волонтёрларның ажыл-ижиниң дугайында дыннадыг.

Волонтерларның ажыл-чорудулгазынга дараазында ажылдарны хамаарыштырып турар:

• Кижилерниң эрге-ажыын, хостуг чоруун камгалаарынче угланган ажылдар.
• Хоорай, суурларга чечектер, ыяштар олуртуру.
• Улуг назылыг, аарыг-аржык кижилерге, аныяктарга болгаш студентилерге дээш бүгү талалыг дуза хереглеп турар кижилерге дузалаары.
• Чурттакчы чоннуң чурттап турар черин, девискээрин чаагайжыдыры, тɵɵгүлүг черлерни, тураскаалдарны аштап-арыглаары.
• Дириг амытаннарга дузалажыры, эки тура-биле зоопарк болгаш заповедниктерге ажылдаары.
• Халас концертерни болгаш кандыг-бир хемчеглерни эрттирери.
• Экология талазы-биле арыглаашкынны чорудары, богун аштаары.
• Тускай эртемниг кижилерге дузалажыры (эмчилерге дузалажыры, кандыг-бир черге аскан кижини тывар ажылга киржири дээш о.д.ɵ.

3. Амыдыралдан чижектер (класстың амыдыралындан база киирер).

Делегейниң ийиги дайыны - Ада-чурттуң Улуг дайынынга Тыва эки турачылар хулээлгезин ак сеткилдии-биле куусеткен. Оларның чамдыызы хары черге кезээ мɵңгеде бажын салган, тɵрээн черинче ээп келбейн барганнар. Чырык чер кырынга боттарының ыдыктыг хүлээлгезин эрес-дидим, маадырлыы-биле күүсеткеннер. Ажыл-ишчи арат чон «Бүгү чүвени фронтуга, бүгү чүвени Тиилелгеже!» деп кыйгының адаа-биле уйгу-дыжын уткаш, дүн-хүн чок ажылдавышаан, мал-маган, аъш-чем, белектерни фронтуже чорудуп,  дузалажып  турган.

 Школаның, класстың амыдыралындан волонтёржу чижектерни сактып чугаалажыр.

III. Түңнел

        - Кандыг-даа эки, шынарлыг кылган ажыл-иш элеп читпес, балалбас болур. Ону чон сактып, чугаалажы бээр кылдыр ажылды үре-түңнелдиг кылдыр кылыры чогумчалыг деп бодаар мен. Ынчангаш силерни чараш, чаагай чоруктарже кыйгырып тур мен, уруглар.

        2018 чыл – волонтёрлар чылы болганда, клазывыс чүнү кылып болур бис, ону бодап, сүмелериңер класс активинге киирерин сүмеледим.

- Бистиң бɵгүн класс шагывыста киржип чедип келген аалчывыска  (аалчыларывыска) четтиргенивисти илереттивис. Ажыл-ижинге чедиишкиннерни күзеп каалынар, уруглар.